Τον πέμπτον χρόνον της μοναστηριακής μου ζωής ο ηγούμενος της Μονής του Αγίου Παντελεήμονος, Αρχιμανδρίτης Μισαήλ, εκάλεσεν εμέ και ανέθεσεν εις εμέ ως διακόνημα την εκμάθησιν της Ελληνικής γλώσσης, διότι η Μονή είχεν ανάγκην μοναχών οίτινες θα εγνώριζον την τοπικήν γλώσσαν, και διότι αύτη ήτο απαραίτητος εις όλας τας σχέσεις της Μονής μετά του έξω κόσμου, του πνευματικού και του πολιτικού.

Έβαλον την καθιερωμένην κατά την παράδοσιν μετάνοιαν, όπως λάβω την ευλογίαν δια το επικείμενον διακόνημα. Και ότε ήμην ήδη σχεδόν εις την έξοδον του ηγουμενείου, εκάλεσεν εμέ και είπε: «Πάτερ Σωφρόνιε ο Θεός δύο φοράς δεν κρίνει. Εάν εκπληρώσητε την υπ’ εμού ανατεθείσαν εις υμάς υπακοήν, τότε εγώ θα είμαι υπεύθυνος ενώπιον του Θεού, υμείς δε δύνασθε να παραμένητε εν ειρήνη». Ωμίλησεν ούτος κλίνας την κεφαλήν επί το στήθος, ως τούτο συνηθίζεται κατά την προσευχήν. Εις την φωνήν αυτού διεκρίνετο η σοβαρότης, την οποίαν ούτος προσέδιδεν εις τον λόγον αυτού.

Μετέβην πάραυτα προς την βιβλιοθήκην, ίνα λάβω τα αναγκαία βιβλία δια την εκμάθησιν της Ελληνικής γλώσσης, και επέστρεψα κατόπιν εις το κελλίον μου. Ανοίξας την Γραμματικήν της Αττικής διαλέκτου συνεκέντρωσα, ως ήτο εύλογον, την προσοχήν μου εις τα αναγινωσκόμενα. Και τι λοιπόν συνέβη; Ησθάνθην κατά τρόπον φυσικόν ως να εξήλθεν ο νους μου εκ της καρδίας, να ανέβη έως του μετωπικού μέρους του κρανίου και να εκινήθη περαιτέρω προς την κατεύθυνσιν του βιβλίου. Κατ’ εκείνην την στιγμήν εγένετο εις εμέ εμφανές ότι ο νους μου παρέμενε μονίμως ημέρας και νυκτός εν τη καρδία μου κατά την διάρκειαν των επτά ετών προσευχής μετανοίας.

Εγώ, κατά τον λόγον του ηγουμένου παρέμενον ήσυχος εσωτερικώς. Καταπονούμενος υπό της ασθενείας (ελονοσίας) ηγωνιζόμην να υπερνικήσω την σωματικήν αδυναμίαν μου, ίνα μελετήσω την γλώσσαν κατά το δυνατόν πλείονας ώρας καθ’ εκάστην ημέραν.

Ενθυμούμαι ποτε, ότε έγραφον τας ασκήσεις, ότι ήλθεν εις εμέ, τον εξηντλημένον, η σκέψις: Εάν νυν ακούσω την κλήσιν προς την Κρίσιν, τί θα γίνη μετ’ εμού; Εν τω βάθει της καρδίας μου ήτο γαλήνη: Θα εγερθώ και εν ειρήνη θα πορευθώ εις το «Κριτήριον του Θεού».

Νυν αναφέρω ιδιαιτέρως το γεγονός τούτο, διότι ουδόλως ωμοίαζε προς την μετά μεγάλου φόβου συνήθη στάσιν μου εις την κρίσιν του Θεού. Ούτω δι’ ευχών του ηγουμένου εδόθη εις εμέ η πείρα τοιαύτης ειρήνης.

Η νέα ενασχόλησίς μου εστέρησεν εμέ της προγενεστέρας προσευχής, αλλ’ η χάρις υπό λίαν θαυμαστήν μορφήν ειρήνης, αγνώστου έως τότε, δεν εγκατέλειπεν εμέ κατά τους μήνας της προσπαθείας μου, όπως εκμάθω την Ελληνικήν γλώσσαν. Ούτως ο Θεός δεν εγκατέλειψεν εμέ, αλλά και η καρδία μου ωσαύτως δεν εχωρίσθη απ’ Αυτού.

Παρήλθον οι μήνες της μελέτης, και ο Κύριος ηυδόκησε να δώση εις εμέ εκ νέου την απεγνωσμένην προσευχήν της μετανοίας.