Πριν από χρόνια, όταν σπούδαζα στην θεολογική σχολή, υπηρετούσα σε μια μικρή ιεραποστολή στο Σικάγο. Ο ιερέας ήταν κάτι σαν μέντορας για μένα εκείνη την περίοδο. Ήταν τότε ένα μικρό κοριτσάκι στο εκκλησίασμα, περίπου δύο-τριών ετών. Ήταν πεπεισμένη πως ο ιερέας ήταν ο Ιησούς. (Ε, αφού φορούσε λευκά άμφια και είχε γένια...) Μια Κυριακή, κατά την διάρκεια του κηρύγματός του (που εκφωνήθηκε από τον σηκό και όχι από τον άμβωνα), η μικρή ξέφυγε από τους γονείς της και έφυγε με γρήγορα άλματα στον κεντρικό διάδρομο. Σταμάτησε μπροστά στον ιερέα και του είπε: «Ιησού!» Εκείνος διέκοψε το κήρυγμά του, την σήκωσε πάνω και συνέχισε το κήρυγμά του, κρατώντας την στην αγκαλιά του. Όταν τελείωσε το κήρυγμα, την πήγε πίσω στους γονείς της.

Μετά την Λειτουργία, μού είπε: «Ξέρεις τι συνέβη σήμερα;»

Μου εξήγησε: «Αυτή η μικρούλα θα μεγαλώσει, και εμένα δεν θα με θυμάται καθόλου σαν πρόσωπο. Αλλά δεν θα ξεχάσει ποτέ πως μια μέρα, «ο Ιησούς την είχε πάρει στην αγκαλιά του την ώρα που εκφωνούσε το κήρυγμά του».

Ποτέ δεν ξέχασα αυτό το μάθημα. Στα δικά μου χρόνια σε ενορίες, ουκ ολίγα παιδιά έχουν κάνει τον ίδιο συσχετισμό. Πάντως, κάθε φορά που γίνεται, θυμάμαι εκείνη την ημέρα, αλλά επίσης θυμάμαι πόσο μεγάλη σημασία έχει αυτό που κάνω:

Αφού δεν είμαι Εκείνος, τότε, πρέπει τουλάχιστον να είμαι σαν Εκείνον.

Ένα νεαρό ζευγάρι κάποτε μού ζήτησε πληροφορίες σχετικά με την Εκκλησία. Είχαν παρακολουθήσει ένα μάθημα για την ηθική διδασκαλία της Εκκλησίας. Η ερώτησή τους με ξάφνιασε:

«Τι είδους ενδιαφέρον έπρεπε να έχει η Εκκλησία στα ηθικά ζητήματα της δικής μας ζωής;»

Η απάντησή μου τους ξάφνιασε.

«Είναι πολύ απλό. Εσείς μεγαλώνετε τα παιδιά μου».

Δεν υπάρχει ελευθερία ηθικής για τους ενήλικες. Είτε το θέλετε είτε όχι, τα παιδιά εσάς παρατηρούν, και έτσι κάνουν τις επιλογές και παίρνουν τις αποφάσεις τους. Ο γνωστός θεολόγος και ηθικολόγος Stanley Hauerwas είχε πει ότι τα καλά/κακά νέα σχετικά με τα παιδιά, είναι πως ό,τι και να κάνετε εσείς, τα παιδιά σας είναι πάρα πολύ πιθανό να γίνουν σαν εσάς. Και – εννοείται – πως θα γίνουν πραγματικά σαν εσάς, και όχι όπως εσείς φαντάζεστε πως είναι ο εαυτός σας.

Από τα πιο εντυπωσιακά εδάφια μέσα στην Αγία Γραφή είναι η δήλωση του Αγίου Ιωάννη:

«Αγαπητοί, νυν τέκνα Θεού εσμεν, και ούπω εφανερώθη τι εσόμεθα· οίδαμεν δε ότι εάν φανερωθή, όμοιοι αυτώ εσόμεθα, οτι οψόμεθα αυτὸν καθώς εστι.»    (Α’Ιωαν.3:2)

Πρόκειται για μια πολύ γλυκιά υπόσχεση. Είναι όμως ταυτόχρονα και μια αποκάλυψη: Αν δεν είστε σαν Αυτόν τώρα, πιθανότατα δεν Τον βλέπετε καθαρά ή δεν Τον γνωρίζετε καλά.

Αυτό το σκέφτομαι συχνά όταν συναντώ άλλους Χριστιανούς. Είναι εύκολο να έχεις ένα «χώρο» με δόγμα και Χριστιανική σκέψη. Ωστόσο, ο ίδιος αυτός «χώρος» μπορεί να είναι βαθύτατα παραπλανητικός, διότι είναι δυνατό να μπερδέψουμε τις γνώσεις αυτού του «χώρου» με την σωτήρια γνώση. Ταυτόχρονα, δεν είναι ασυνήθιστο να περιφρονούμε πράγματα όπως καλοσύνη, γενναιοδωρία και ευγένεια, θεωρώντας τα ως τίποτα περισσότερο από «ηθικότητες». Η χριστιανική ζωή δεν μπορεί να διαιρεθεί με τέτοιο τρόπο. Η σωτήρια γνώση φανερώνεαι ως τύπος Χριστού εντός μας. Χωρίς αυτή την γνώση (η οποία είναι συνώνυμη με το «τύπος»), όλα όσα θεωρούμε «γνώση», όπως δόγμα και Γραφή, θα παρανοηθούν θλιβερά, μέχρι το σημείο να εργάζονται τον θάνατο μέσα μας.

Στην Θεία Λειτουργία μας λένε: «Αγαπήσωμεν αλλήλους, ίνα εν ομονοία ομολογήσωμεν Πατέραν, Υιόν και Άγιον Πνεύμα, Τριάδα Ομοούσιον και Αχώριστον». Το Σύμβολο της Πίστεως είναι εντελώς θολό, σε καρδιά που δεν βρίσκεται σε ειρήνη ή που είναι σε εχθρότητα. Η λέξη «Πιστεύω» σε μια τέτοια περίπτωση, δεν σημαίνει απολύτως τίποτα (ή ακόμα χειρότερα).

Η συντριπτική πλειονότητα των Χριστιανών διαχρονικά είναι πολύ πιθανό να γνώριζε λιγότερη «θεολογία» απ’ ότι οι σημερινοί κατηχούμενοι προσήλυτοι· η Εκκλησία δεν ευδοκίμησε ούτε επιβίωσε χάρη της μαεστρίας Της σε αυτά τα πράγματα. Αντιθέτως, είναι ο «τύπος Χριστού» που αποκτάται μέσω των Μυστηρίων και της υπομονετικής τήρησης των Εντολών ο οποίος διατήρησε την Πίστη. Μόνο ένας τέτοιος «χώρος» μπορεί να εμβαθύνει στα μυστήρια.

Μόνο ο «τύπος Χριστού» μπορεί να καταλάβει τα μυστήρια της πίστης. Τα λόγια των βιβλίων - συχνά τα έργα των αγίων - δεν αυτοπαραδίνονται σε μια καρδιά που έχει αποξενωθεί από την αγάπη.

Στον Άγιο Ιωάννη υπάρχει άλλο ένα μικρό εδάφιο που αξίζει να επισημανθεί:

«Αγαπητοί, (να) αγαπώμεν αλλήλους, (δι)ότι η αγάπη εκ του Θεού εστι, και πας ο αγαπών, εκ του Θεού γεγέννηται και γινώσκει τον Θεόν. Ο μη αγαπών ουκ έγνω τον Θεόν, (δι)ότι ο Θεὸς αγάπη εστίν.  (Α’ Ιωαν. 4:7-8)

Ένας τρόπος με τον οποίο το εμπέδωσα αυτό, μπορεί να διατυπωθεί ως εξής:

Γνωρίζουμε τον Θεό, μόνο από τον βαθμό που αγαπάμε τους εχθρούς μας. Όταν τους βλέπουμε με μίσος και θυμό, έλλειψη καλοσύνης και γενναιοδωρίας, μπορούμε να είμαστε σίγουροι πως δεν βρισκόμαστε ενώπιον του Θεού, διότι εκεί είναι «χώρος» για υπομονή και γενναιοδωρία, και όχι χώρος για προσποίηση..

Εμείς, είμαστε σαν Εκείνον; Εάν θέλετε πραγματικά να γνωρίσετε τον Θεό, δεν υπάρχει άλλος δρόμος...