Οι λεγόμενες εναλλακτικές θεραπείες προβάλλονται τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα ως μία δυνατότητα στον χώρο της υγείας, παράλληλα με την κλασσική ιατρική.

 

Εκτός από την ιατρική πλευρά του, το θέμα έχει και την πνευματική του διάσταση, όπως και ηθικές και κοινωνικές προεκτάσεις. Όσον αφορά στην ιατρική πλευρά, Ειδική Επιτροπή, που συνέστησε ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών, ασχολήθηκε κατά το έτος 1997 με το θέμα αυτό και χαρακτήρισε τις «εναλλακτικές θεραπείες» ως «Ανορθόδοξες Θεραπευτικές Μεθόδους» (ΑΝ.ΘΕ.Μ.), τονίζοντας με αυτόν τον τρόπο τον αντιεπιστημονικό τους χαρακτήρα και την εν δυνάμει επικινδυνότητα για την υγεία όσων τις χρησιμοποιούν.

Εκτός όμως από την εν δυνάμει επικινδυνότητα για το σώμα, υπάρχει και η σημαντικότερη πνευματική επικινδυνότητα των εν λόγω «εναλλακτικών θεραπειών».

Αυτή συνίσταται κυρίως στο γεγονός ότι είναι πιθανόν αυτές να αποτελέσουν ένα είδος εφαλτηρίου, που θα οδηγήσει ανύποπτους ορθοδόξους χριστιανούς στις θρησκείες της Άπω Ανατολής και στον αποκρυφισμό. Αυτός ο κίνδυνος επισημαίνεται ήδη στα Πορίσματα της ΚΕ´ Πανορθοδόξου Συνδιασκέψεως, που συνεκάλεσε από 4 έως 6 Νοεμβρίου 2013 στον Βόλο η Εκκλησία της Ελλάδος. Η Συνδιάσκεψη αυτή ασχολήθηκε με τις αιρετικές και αποκρυφιστικές προσεγγίσεις στο πρόβλημα της ασθενείας. Κατονόμασε μάλιστα στα «Πορίσματά» της κάποιες «θεραπείες» με τα εξής λόγια: «Η Συνδιάσκεψη διεπίστωσε ότι οι “θεραπείες“ αυτές (Αγγελοθεραπεία, Αγιουρβέδα, Ανθοϊάματα Μπάχ, Aura Soma, Αρωματοθεραπεία, Βελονισμός, Βιοενεργειακές Θεραπείες, Εσωτέρα Θεραπευτική, Κρανιοϊερή Θεραπεία, Κρυσταλλοθεραπεία, Ομοιοπαθητική, Ρέϊκι, Ρεφλεξολογία, Σιάτσου, ψευδοεπιστημονικές ψυχοθεραπείες κ.α.) θεμελιώνονται σε κοσμοθεωριακό υπόβαθρο, το οποίο είναι αντίθετο και ασυμβίβαστο με την Ορθόδοξη πίστη».

Η Σύναξή μας επισημαίνει επιπλέον τα εξής:

Όπως τονίσθηκε και στην εν λόγω Συνδιάσκεψη, προσφορότερος θα ήταν ο όρος «“Ιατρική“ της “Νέας Εποχής“», επειδή η πνευματική θεμελίωση, που οι ίδιοι οι ιδρυτές ή εισηγητές τους δίνουν στις «θεραπείες» αυτές, προϋποθέτει την περί Θεού, ανθρώπου και κόσμου αντίληψη των άπω-ανατολικών θρησκειών, του αποκρυφισμού και της «Νέας Εποχής του Υδροχόου».

Τα στοιχεία αποκρυφισμού προβάλλονται λιγότερο η περισσότερο έντονα στις διάφορες μορφές «θεραπειών». Παραδείγματος χάριν το Ρέικι είναι ξεκάθαρα αποκρυφιστικό και άρα ασυμβίβαστο με την Ορθόδοξη πίστη μας. Αρκεί να πούμε ότι εκεί υπάρχουν τρεις βαθμοί μύησης.

Στο Ρέικι, όπως και σε όλες τις «εναλλακτικές θεραπείες», η ασθένεια θεωρείται ότι οφείλεται σε μπλοκάρισμα μιας μη προσδιορίσιμης επιστημονικά παγκόσμιας ενέργειας, της «πράνα» των ινδουιστών. Η «πράνα» θεωρείται από αυτούς ως ένας ενεργειακός ωκεανός, στον οποίο υποτίθεται ότι «κολυμπούν» όλα τα όντα. Η θεραπεία, εξ ίσου αυθαίρετα, θεωρείται από αυτούς ότι είναι ουσιαστικά ένα ξεμπλοκάρισμα της «πράνα».

Όλα αυτά τα ανατολίτικα και αποκρυφιστικά επενδύονται και παρουσιάζονται με μια επιστημονικοφανή ορολογία κατάλληλη να επηρεάσει τον δυτικό άνθρωπο του σήμερα. Και σε άλλες όμως «θεραπείες» —όπως αυτές που χρησιμοποιεί η Ομοιοπαθητική— η ασθένεια θεωρείται ότι οφείλεται σε αποσυντονισμό της  «ζωτικής δύναμης» ή «συμπαντικής ενέργειας», η οποία έχει κατά τους ομοιοπαθητικούς «μορφοποιητικό νου» και «συνδέει το άτομο με την υπέρτατη Αρμονία του Σύμπαντος». Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι αποδίδουν στη «ζωτική δύναμη» χαρακτηριστικά ηλεκτρομαγνητικού πεδίου. Σε κείμενα ομοιοπαθητικών υπάρχουν συχνές και εκτεταμένες αναφορές σε έννοιες και τεχνικές αλχημείας και αποκρυφισμού. Αρκεί να λεχθεί ότι με την «δυναμοποίηση», όπως λένε, του ομοιοπαθητικού φαρμάκου εκδηλώνεται η πνευματοειδής φύση της δραστικής πρώτης ύλης του.  Η ιαματική δύναμη του ομοιοπαθητικού φαρμάκου χαρακτηρίζεται από  τον ιδρυτή της Ομοιοπαθητικής Samuel Hahnemann ως «μαγική».

Ιδιαιτέρως επικίνδυνη πνευματικώς είναι η άποψη των ομοιοπαθητικών ότι με τα «φάρμακά» τους θεραπεύουν ακόμη και τα πάθη της ψυχής, όπως τον εγωισμό, τη ζήλεια, παθολογικές εκδηλώσεις και διαστροφές του γενετησίου ενστίκτου κ.ο.κ. Έτσι δεν χρειάζεται η Εκκλησία, αφού το έργο της το αναλαμβάνει η Ομοιοπαθητική, η οποία και με άλλα κείμενα εκπροσώπων της παρουσιάζεται όχι μόνον ως μία μέθοδος θεραπείας, όπως θέλει να είναι, αλλά και ως ένα σωτηριολογικό σύστημα και ως πρόταση για να ξεπεράσει η ανθρωπότητα τα σημερινά της αδιέξοδα!

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να καταδικασθεί και η απαράδεκτη προσπάθεια παραπληροφορήσεως κάποιων ομοιοπαθητικών να παρουσιάσουν κορυφαίους συγχρόνους Αγίους Γεροντάδες ως οπαδούς της Ομοιοπαθητικής, όπως π.χ. τον Άγιο Πορφύριο και τον Άγιο Γέροντα Παΐσιο τον Αγιορείτη. Είναι όμως τοις πάσι γνωστόν ότι και οι δύο αυτοί Άγιοι των ημερών μας ήταν ξεκάθαρα αντίθετοι με την Ομοιοπαθητική. Ο μεν Άγιος Πορφύριος έλεγε ότι τα «φάρμακά» τους είναι «νεράκι κοπανιστό», αλλά —συμπλήρωνε— να προσέχετε, γιατί «κάποια, που έρχονται απ έξω, είναι διαβασμένα». Και ο Άγιος Γέροντας Παΐσιος χαρακτήριζε επίσης το ομοιοπαθητικό φάρμακο  «κοπανιστό νεράκι» και «δαιμονικό υποκατάστατο του αγιασμού»!

Η Σύναξή μας, όπως και η προαναφερθείσα ΚΕ´ Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη, επιθυμεί να συστήσει φιλαδέλφως στους Ορθοδόξους Χριστιανούς να αποφεύγουν «θεραπευτικές» μεθόδους που δεν είναι ξεκάθαρες από πλευράς ιατρικής ούτε, πολύ περισσότερο, από πλευράς πνευματικής.

Ο χριστιανός, εξ άλλου, δεν επιζητεί την θεραπεία του σώματος έναντι παντός τιμήματος. Η ασθένεια, ως γνωστόν, έχει πολλές φορές και τον χαρακτήρα παιδαγωγίας πνευματικής, είτε συνηθέστερα για την κάθαρση από τα πάθη, είτε —σε εξαιρετικές περιπτώσεις— για την επιδαψίλευση πνευματικών στεφάνων υπομονής.

 

Εκ μέρους της «Συνάξεως Κληρικών και Μοναχών»

Αρχιμ. Αθανάσιος Αναστασίου

Προηγούμενος Ι. Μ. Μεγ. Μετεώρου

 

Αρχιμ. Σαράντης Σαράντος

Εφημέριος Ι. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου, Αμαρούσιον Αττικής

 

Αρχιμ. Γρηγόριος Χατζηνικολάου

Καθηγούμενος Ι. Μ. Αγίας Τριάδος, Άνω Γατζέας Βόλου

 

Γέρων Ευστράτιος Ιερομόναχος

Ι. Μ. Μεγίστης Λαύρας Αγ. Όρους

 

Πρωτοπρ. Γεώργιος Μεταλληνός

Ομότιμος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

 

Πρωτοπρ. Θεόδωρος Ζήσης

Ομότιμος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης