Κεφάλαιο Α΄: Τα εσωτερικά σχίσματα τών Γ.Ο.Χ.

β΄. Η πολεμική μεταξύ των παρατάξεων των Γ.Ο.Χ.

Το μίσος και η πολεμική μεταξύ των Εκκλησιών αυτών είναι πραγματικά απερίγραπτο. Κάθε Εκκλησία Γ.Ο.Χ. θεωρεί, ότι οι υπόλοιπες «δεν είναι τίποτε, ότι δεν έχουν αποστολική διαδοχή, δεν έχουν ιερωσύνη,  δεν σώζουν»², δεν έχουν έγκυρα μυστήρια. Για τον λόγο αυτό οι Γ.Ο.Χ. τελούν αναμυρώσεις στους πιστούς ή ακόμη και αναχειροτονίες στους ιερείς και επισκόπους των άλλων παρατάξεων κατά την προσχώρησί τους στην δική τους παράταξι, όπως δηλαδή θα έπρατταν σε περιπτώσεις αιρετικών, που επιστρέφουν στην Ορθόδοξο Εκκλησία.

Πολύ συχνά άλλωστε, οι διάφορες παρατάξεις αλληλοϋβρίζονται ως αιρετικές ψευδεκκλησίες και εξαπολύουν εκατέρωθεν φρικτούς αναθεματισμούς. Είναι χαρακτηριστικά, τα όσα διακηρύττει η Χρυσοστομική παράταξις: «Όσο είναι κακό να ενωθούν όλες οι ψευδεκκλησίες των αιρετικών, παπικών, προτεσταντών κ.λ.π. σε μία “Εκκλησία” που τάχα θα είναι η “Εκκλησία του Χριστού”, άλλο τόσο είναι κακό και το να ενωθούν οι ψευδεκκλησίες (των Γ.Ο.Χ.) με την αληθή Ορθόδοξη (Χρυσοστομική) Εκκλησία»³.

Κάθε μία από τις ζηλωτικές παρατάξεις διεκδικεί αποκλειστικά για τον εαυτό της την Ορθοδοξία και την ταυτότητα με την Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία, απαιτώντας ακόμη και από την πραγματική Εκκλησία του Χριστού (το σύνολο των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών) να τις αναγνωρίσουμε ως τους μοναδικούς εκπροσώπους της Ορθοδοξίας. Εμείς φυσικά δεν θεωρούμε καμμία από τις παρατάξεις αυτές ως την Καθολική Εκκλησία, αλλά ως υπεύθυνες τόσο για το σχίσμα του 1924 από την Εκκλησία όσο και για την μεταξύ τους πολυδιάσπασι. Πώς άλλωστε είναι δυνατόν, την στιγμή που οι παρατάξεις των Γ.Ο.Χ. αλληλοϋβρίζονται ως ψευδεκκλησίες, εμείς να θεωρήσουμε ότι αποτελούν την Καθολική Εκκλησία; Πώς είναι δυνατόν την στιγμή που κάθε παράταξι των Γ.Ο.Χ. θεωρεί τους κληρικούς όλων των υπολοίπων παρατάξεων ως ανιέρους και εστερημένους αποστολικής διαδοχής, εμείς να τους θεωρήσουμε κανονικούς επισκόπους και ιερείς;

Οι μεταπηδήσεις των κληρικών και των λαϊκών από παράταξι σε παράταξι είναι συνηθισμένο φαινόμενο, καθώς οι λόγοι που τους ωθούν σε τέτοιες πράξεις είναι συνήθως ασήμαντοι (συμφεροντολογικοί, προσωπικοί, διοικητικοί και όχι ιδεολογικοί ή πολύ περισσότερο δογματικοί).

Αρκετοί μάλιστα Γ.Ο.Χ. έχουν ως συνεχές μέλημά τους να ερευνούν, ποια από τις δώδεκα προσωποπαγείς παρατάξεις είναι πιο κοντά στην Αλήθεια και την Παράδοσι -αποτελεί δηλαδή την πραγματική Εκκλησία του Χριστού- και να μεταπηδούν αναλόγως από παράταξι σε παράταξι. Η πράξις τους αυτή είναι βέβαια τελείως άγνωστη για τα Ορθόδοξα δεδομένα.

Πολλές φορές συμβαίνει και το εξής παράδοξο φαινόμενο: Η μεταπήδησις ενός επισκόπου ή ιερέως σε άλλη παράταξι συμπαρασύρει αναγκαστικά και το ποίμνιό του, το οποίο αντιλαμβάνεται ότι έχει βρεθή εντελώς ξαφνικά στα πλαίσια νέας εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας.

Επειδή δε οι διαφορές μεταξύ των ζηλωτικών παρατάξεων είναι πολύ μικρές, η συντριπτική πλειοψηφία των Γ.Ο.Χ. δεν είναι σε θέσι να τις διακρίνη και ως εκ τούτου να αποφασίση υπεύθυνα, ποια παράταξι θα πρέπει να επιλέξη ότι αποτελεί την αληθινή Εκκλησία του Χριστού. Η απορία τους αυτή εντείνεται βλέποντας ότι μεταξύ των παρατάξεων υφίσταται αδυσώπητος πόλεμος, διαρκείς αλληλοκαθαιρέσεις και η μία παράταξις αντιμετωπίζει την άλλη, όπως θα αντιμετώπιζε μία αιρετική Εκκλησία (π.χ. την μονοφυσιτική⁴, την παπική ή την προτεσταντική).

Κατωτέρω θα αναφερθούμε αναλυτικά στα σοβαρότερα, ζηλωτικά σχίσματα και θα αποδείξουμε, ότι στο σύνολό τους είναι αδικαιολόγητα και παράνομα, καθώς δεν έχουν ως αίτιο την διακήρυξι κάποιας αιρέσεως, αλλά ασημάντους λόγους. Για τον λόγο αυτό πιστεύουμε ότι ο σύγχρονος Ζηλωτισμός δεν εναρμονίζεται με την διδασκαλία και πράξι των αγίων Πατέρων. Ομοιάζει μόνο με τα αντικανονικά και άνευ λόγων πίστεως στουδιτικά σχίσματα του η΄ και θ΄ αιώνος, τα οποία κατακρίθηκαν από τους αγίους Πατέρας. Στην πραγματικότητα ούτε με αυτά ομοιάζει ακριβώς, εφόσον τότε δεν υπήρχαν οι τόσο συχνές αλληλοκαθαιρέσεις και οι πολλές “Εκκλησίες”. Οι καθαιρέσεις και οι “αθωώσεις” των επισκόπων και των ιερέων των Γ.Ο.Χ. γίνονται σε ανύποπτο και αστραπιαίο χρόνο. Όσο και αν ερευνήση κανείς, είναι αδύνατο να συναντήση όμοια περίπτωσι στην Εκκλησιαστική Ιστορία.

Το πλήθος των ανωτέρω άνευ ουσιωδών λόγων σχισμάτων των Γ.Ο.Χ. θα αποδείξη, πιστεύουμε, και το αβάσιμο του σχίσματός τους από την Εκκλησία. Η δε άνεσις με την οποία χαρακτηρίζουν τους υπολοίπους Γ.Ο.Χ. ως αιρετικούς θα φανερώση, ότι έχουν χάσει προ πολλού την αίσθησι των εννοιών της αιρέσεως και του εκκλησιαστικού σχίσματος.

Ο ζηλωτής θεολόγος π. Θεοδώρητος παίρνοντας αφορμή από μία φράσι του βιβλίου μας «Οι αγώνες των μοναχών υπέρ της Ορθοδοξίας» μας κατηγορεί, ότι συγχέουμε «τις λέξεις παράβασις και αθέτησις»⁵. Συγκεκριμένα είχαμε γράψει ότι «όσοι αγαπούν τις διαιρέσεις και τα σχίσματα στο σώμα της Εκκλησίας (δηλαδή οι Γ.Ο.Χ.), παρουσιάζουν τις πρόσκαιρες διαστάσεις του (οσίου Θεοδώρου του Στουδίτου) από τον άγιο Ταράσιο και τον άγιο Νικηφόρο ως εκκλησιαστικό νόμο και κανόνα απαράβατο. Διατείνονται λοιπόν, σε αντίθεσι με τους ιερούς κανόνας⁶ και την ιερά Παράδοσι, ότι έχουμε υποχρέωσι να διακόπτουμε την εκκλησιαστική κοινωνία με τους επισκόπους μας όχι μόνο για δογματικούς λόγους, αλλά ακόμη και για παραβάσεις ιερών κανόνων»⁷.

Μελετώντας κανείς προσεκτικά τις αιτίες των ζηλωτικών σχισμάτων, που θα αναφέρουμε κατωτέρω, θα κατανοήση ότι η ανωτέρω φράσις μας είναι απολύτως ορθή. Τα σχίσματα των Γ.Ο.Χ. πραγματοποιούνται συνήθως εξ αιτίας ασημάντων -υπαρκτών ή φανταστικών- κανονικών παραβάσεων και κυρίως για λόγους φιλαρχίας και φιλοδοξίας.

 

Σημειώσεις:

---

2. Περιοδικό Φωνή της Ορθοδοξίας, φύλλο 905, σελ. 8.

3. Ένθ ανωτ.

4. Περιοδικό Ορθόδοξος Παρατηρητής, φύλλο 62, σελ. 21.

5. Περιοδικό Άγιος Αγαθάγγελος, τεύχος 198, σελ. 28.

6. ιγ΄-ιε΄ κανόνες ΑΒ΄ Συνόδου, P.G.137, 1061-1068.

7. Σελ. 196.