Κεφάλαιο Α΄: Τα εσωτερικά σχίσματα τών Γ.Ο.Χ.

στ΄. Ανορθόδοξες οι απόψεις των Ματθαιικών

Οι απόψεις επομένως των Ματθαιικών ήταν ανορθόδοξες. Η θεωρία τους δηλαδή περί αυτόματης αποκοπής από το σώμα της Εκκλησίας των επισκόπων που κηρύττουν κάποια αίρεσι ή αθετούν τις εκκλησιαστικές παραδόσεις (εν προκειμένω των Νεοημερολογιτών) και επακόλουθης, αυτόματης απωλείας της θείας Χάριτος από τα Μυστήριά τους αποτελεί την δεύτερη σε σπουδαιότητα ζηλωτική εκκλησιολογική κακοδοξία³³ (μετά από την θεωρία ότι επιτρέπεται διακοπή της εκκλησιαστικής κοινωνίας ακόμη και για μη δογματικούς λόγους). Κατά συνέπεια τελείως εσφαλμένη κρίνεται και η απαίτησις των Ματθαιικών για αναμύρωσι των Νεοημερολογιτών, που προσχωρούσαν στους Γ.Ο.Χ.

Από τα ανωτέρω συνάγεται, ότι η απόσχισις των Ματθαιικών από τους Φλωρινιακούς ήταν απαράδεκτη, καθώς αυτή όχι μόνο δεν οφειλόταν σε δογματικούς λόγους (για τους οποίους και μόνο ο ιε΄ κανών της ΑΒ΄ Συνόδου επιτρέπει την διακοπή της εκκλησιαστικής κοινωνίας) αλλά επιπλέον στηριζόταν σε ολωσδιόλου αντιπατερικές θεωρίες.

Θα θέλαμε τέλος να επισημάνουμε, ότι η άρνησις των Φλωρινιακών να αναμυρώνουν τους Νεοημερολογίτας δεν θα αποτελούσε επαρκή λόγο διακοπής της εκκλησιαστικής κοινωνίας, ακόμη και στην περίπτωσι που η Εκκλησία της Ελλάδος είχε καταδικασθή από Ορθόδοξο Σύνοδο, είχε αποκοπή από το σώμα της Εκκλησίας και είχε αποστερηθή της θείας Χάριτος. Και τούτο διότι η Ορθόδοξος Εκκλησία εφήρμοσε αρκετές φορές την εκκλησιαστική Οικονομία κατά την επιστροφή των αιρετικών και σχισματικών στους κόλπους της.

Η Εκκλησία δηλαδή ανάλογα με τις περιπτώσεις των αιρετικών και τις χρονικές περιόδους δεχόταν την επιστροφή τους με τρεις διαφορετικούς τρόπους³⁴: Είτε με αναβαπτισμό (όπως π.χ. τους Πεπουζηνούς³⁵), είτε με αναμύρωσι (όπως π.χ. τους Αρειανούς³⁶), είτε με απλή μετάνοια και Ορθόδοξο ομολογία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της τελευταίας περιπτώσεως αποτελεί ο 95ος κανόνας της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου. Σύμφωνα με αυτόν, η Ορθόδοξος Εκκλησία προκειμένου να διευκολύνη την επιστροφή στο σώμα της των επί δύο αιώνας καταδικασμένων και εκτός Εκκλησίας ευρισκομένων Νεστοριανών και Μονοφυσιτών απαιτούσε από αυτούς μόνο απλή ομολογία (Ορθόδοξο λίβελλο)³⁷.

Η ανωτέρω οικονομία της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου, η οποία εφαρμόσθηκε από το σύνολο των Ορθοδόξων Εκκλησιών για αρκετούς αιώνας, καταδεικνύει το πόσο παράλογο ήταν το σχίσμα των Ματθαιικών, που απαιτούσαν την αναμύρωσι των Νεοημερολογιτών, οι οποίοι ούτε κάποια αίρεσι είχαν κηρύξει ούτε είχαν καταδικασθή ως αιρετικοί από κάποια Ορθόδοξο Σύνοδο.

Το σχίσμα του 1937 ήταν αδιαμφισβήτητα το πιο τραγικό ζηλωτικό σχίσμα. Η διαμάχη Φλωρινιακών - Ματθαιικών, η οποία υφίσταται μέχρι σήμερα, ήταν αδυσώπητη, ενώ οι μεταξύ τους ύβρεις υπερέβησαν κάθε όριο - κυρίως από την πλευρά των Ματθαιικών. Πράγματι, οι τελευταίοι θεωρούν τους Φλωρινιακούς ως σχισματικούς και μάλιστα χειροτέρους από τους Νεοημερολογίτας. Υποστηρίζουν επίσης ότι οι Φλωρινιακοί είναι εκτός Εκκλησίας, δεν έχουν αποστολική διαδοχή, ιερωσύνη, έγκυρα Μυστήρια και σωτηρία. για τον λόγο αυτό τελούν αναμυρώσεις στους Φλωρινιακούς, που προσχωρούν στην παράταξί τους.

Η προοδευτική αποδοχή από το σύνολο των Γ.Ο.Χ. της ματθαιικής κακοδοξίας περί αυτόματης αποκοπής από το σώμα της Εκκλησίας των επισκόπων που κηρύττουν κάποια αίρεσι και η μεγίστη σημασία της κακοδοξίας αυτής σε σχέσι με την μετέπειτα πορεία των Γ.Ο.Χ. και κυρίως τις χειροτονίες τους, είναι ο λόγος για τον οποίο αναγκασθήκαμε να ασχοληθούμε με αυτήν και την αναίρεσί της περισσότερο ίσως, από όσο έπρεπε. Στην συνέχεια θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε τα τραγικά αδιέξοδα, στα οποία οδηγούνται οι Γ.Ο.Χ. λόγω της αποδοχής του κακοδόξου αυτού εκκλησιολογικού φρονήματος, και κυρίως την ανειλικρινή και τελείως ασυνεπή πορεία τους σε σχέσι πάντοτε με τα φρονήματα που διακηρύττουν.

 

Σημειώσεις:

---

33. Περιοδικό Κήρυξ Γνησίων Ορθοδόξων, τεύχος 47-48, σελ. 348-349.

34. Οσίου Θεοδώρου του Στουδίτου, Επιστολή μ΄, βιβλίο α΄, P.G.99, 1052C.

35. Μεγάλου Βασιλείου, Κανών α΄, P.G.138, 577A.

36. Ζ΄ κανών Β΄ Οικουμενικής Συνόδου, P.G.137, 344A.

37. P.G.137, 841C.