Παρόμοιες με τις ανωτέρω κατηγορίες κατά των Ορθοδόξων Εκκλησιών εξέφρασαν οι Γ.Ο.Χ. και εξ αφορμής των Κοινών Δηλώσεων της Μικτής Επιτροπής Θεολογικού Διαλόγου Ορθοδόξων - Μονοφυσιτών το 1989, 1990 και 1993. Πράγματι, οι Γ.Ο.Χ. κατηγόρησαν τις Ορθόδοξες Εκκλησίες για απώλεια της εκκλησιολογικής τους αυτοσυνειδησίας και για συγκρητιστικού τύπου ένωσι όχι μόνο με τους Παπικούς, αλλά και με τους Μονοφυσίτας: «Την ένωσι με τους αιρετικούς Μονοφυσίτες στον Ελλαδικό χώρο ανήγγειλε πρώτο το δημοσιογραφικό όργανο της καινοτόμου Εκκλησίας της Ελλάδος “Εκκλησιαστική Αλήθεια”»¹²⁶.

Οι ανωτέρω Κοινές Δηλώσεις ήταν αναμφίβολα απαράδεκτες, καθώς δι' αυτών προωθείτο ένωσις με τους Αντιχαλκηδονίους χωρίς προηγούμενη δογματική συμφωνία. Κατά την συνηθισμένη μάλιστα οικουμενιστική ορολογία, δεν γινόταν λόγος για μετάνοια και επιστροφή των Αντιχαλκηδονίων στην Μία, Καθολική Εκκλησία, αλλά για απλή αποκατάστασι της κοινωνίας των δύο Εκκλησιών, οι οποίες διαρκώς χαρακτηρίζοντο εσφαλμένα ως Ορθόδοξοι, δηλαδή ομόδοξοι:

«Παρά των εν Χριστώ Πατέρων ημών εκληρονομήσαμεν την αυτήν αποστολικήν πίστιν και παράδοσιν... Ως δύο οικογένειαι Ορθοδόξων Εκκλησιών, επί μακρόν, άνευ της προς αλλήλους κοινωνίας, προσευχόμεθα και εμπιστευόμεθα τω Θεώ την αποκατάστασιν της κοινωνίας ταύτης»¹²⁷. «Αμφότεραι αι οικογένειαι αποδέχονται τας τρεις πρώτας Οικουμενικάς Συνόδους... Κατενοήσαμεν τώρα σαφώς ότι αμφότεραι αι οικογένειαι διετήρησαν πάντοτε πιστώς την αυτήν αυθεντικήν Ορθόδοξον Χριστολογικήν πίστιν και την αδιάκοπον συνέχειαν της αποστολικής παραδόσεως, καίτοι εχρησιμοποίησαν Χριστολογικούς όρους κατά διάφορον τρόπον...»¹²⁸.

Στις ανωτέρω Κοινές Δηλώσεις παρατηρείται η ίδια τακτική, που εφαρμόσθηκε και στην συμφωνία του Μπάλαμαντ. Οι δογματικές διαφορές με τους ετεροδόξους παρουσιάζονται ως απλή διαφορετική ορολογία της μιας και της αυτής πίστεως ή ως «νόμιμες προσεγγίσεις στο απύθμενο Μυστήριο της Θείας Αποκαλύψεως»¹²⁹, οι οποίες αντιστοιχούν στους επί μέρους πολιτισμούς μας και αποτελούν μία νόμιμη ποικιλία θεολογικών παραδόσεων. Ο σκοπός των Ορθοδόξων θεολόγων που συνυπέγραψαν τις ανωτέρω Κοινές Δηλώσεις είναι προφανής: Η νομιμοποίησις των αιρετικών, δογματικών θεωριών εμφανίζει τους ετεροδόξους ως Ορθοδόξους και η ποθητή ένωσις μαζί τους επιτυγχάνεται ευκολώτερα.

Το ευχάριστο όμως είναι ότι οι Κοινές Δηλώσεις κρίθηκαν ως μη αποδεκτές¹³⁰ η ακόμη και απαράδεκτες¹³¹ από πολλές Ορθόδοξες Εκκλησίες (π.χ. Ιεροσολύμων, Γεωργίας, Ρωσίας, Ελλάδος). Σε επιστολή του π.χ. προς τον Οικουμενικό πατριάρχη Βαρθολομαίο (22-9-1992) ο πατριάρχης Ιεροσολύμων Διόδωρος τονίζει μεταξύ άλλων: «Κυρίως και πρωτίστως Δογματικώς, υφίσταται χάσμα μέγα μεταξύ της Ορθοδόξου Εκκλησίας και των Προχαλκηδονίων... Διερωτώμεθα τίνι τρόπω επήλθεν η συμφωνία μεταξύ της Αγιωτάτης ημών Ορθοδόξου Εκκλησίας και των Προχαλκηδονίων;... Πώς ημείς σήμερον προβαίνομεν εις αναθεώρησιν των υπό των Οικουμενικών Συνόδων αποφασισθέντων;»¹³²

Οι ανορθόδοξες θέσεις των Κοινών Δηλώσεων αναιρέθηκαν επίσης λεπτομερώς από τις θεολογικά τεκμηριωμένες εργασίες κυρίως της Ιεράς Κοινότητος Αγίου Όρους, καθώς και άλλων Ορθοδόξων επισκόπων και θεολόγων.

Έτσι σήμερα, έπειτα από δεκαπέντε περίπου έτη, οι Κοινές Δηλώσεις έχουν στην κυριολεξία τεθή στο περιθώριο και η ένωσις Ορθοδόξων - Μονοφυσιτών θεωρείται πλέον ουτοπία, καθώς οι Μονοφυσίται δεν δείχνουν προθυμία να απαρνηθούν την ορολογία, αλλά και το φρόνημα της μιας εν Χριστώ φύσεως, να αποδεχθούν και τις επτά Οικουμενικές Συνόδους και να αποκηρύξουν τους ηγέτας τους, αιρεσιάρχας Σεβήρο και Διόσκορο. Άνευ όμως της πλήρους αποδοχής όλων των Οικουμενικών Συνόδων η ένωσις μαζί τους είναι τελείως αδύνατη, όπως χαρακτηριστικά επεσήμανε και ο τέως αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλος¹³³.

Κατά συνέπεια η προσπάθεια των Γ.Ο.Χ. να παρουσιάσουν, ότι οι Ορθόδοξες Εκκλησίες ενώθηκαν με τους Μονοφυσίτας αποδεχόμενες τις ανορθόδοξες Κοινές Δηλώσεις της Μικτής Επιτροπής έχει ήδη ολοκληρωτικά αποτύχει. Παρά ταύτα οι Γ.Ο.Χ. εκμεταλλεύονται και την αναμφίβολα αντικανονική συμφωνία μεταξύ του Ορθοδόξου και του Συροϊακωβιτικού πατριαρχείου Αντιοχείας (1991) και επιμένουν να υποστηρίζουν, ότι « το πατριαρχείον της Αντιοχείας ήδη έχει και επισήμως ενωθεί με τους Μονοφυσίτες κατόπιν σχετικής συνοδικής αποφάσεως»¹³⁴, καθώς και ότι «το Πατρ/χείον Αντιοχείας συλλειτουργεί με τους Μονοφυσίτας»¹³⁵.

Οι Γ.Ο.Χ. όμως δεν έχουν δίκαιο, καθώς η ανωτέρω συμφωνία δεν ομιλεί ούτε για ένωσι ούτε για κοινό ποτήριο και συλλειτουργίες. Επιτρέπει μόνο την εκατέρωθεν παροχή μυστηρίων και την από κοινού τέλεσι ορισμένων μυστηρίων, εκτός φυσικά της Θείας Λειτουργίας και των χειροτονιών. Βέβαια και οι δύο ανωτέρω πράξεις είναι τελείως αντικανονικές, πιστεύουμε όμως ότι δεν συνιστούν λόγο διακοπής εκκλησιαστικής κοινωνίας για τους εξής λόγους: Πρώτον, επειδή, όπως γνωρίζουμε, εφαρμόζονται πολύ περιορισμένα, και δεύτερον, επειδή οι μεμονωμένες περιπτώσεις παροχής θείας κοινωνίας η άλλων μυστηρίων σε ετεροδόξους και το αντίστροφο, καθώς και οι μικτοί γάμοι είναι παρανομίες, οι οποίες συνέβαιναν σχεδόν πάντοτε στην Ιστορία της Εκκλησίας.

 

Σημειώσεις:

---