Εκμεταλλευόμενοι οι Γ.Ο.Χ. τις ανωτέρω -έστω και πρακτικά ανεφάρμοστες- οικουμενιστικές συμφωνίες με τους Παπικούς και τους Μονοφυσίτας, την ανάπτυξι εντός της Ορθοδόξου Εκκλησίας διαφόρων, κακοδόξων, εκκλησιολογικών και συγκρητιστικών θεωριών, τον ανεπίτρεπτο, λειτουργικό συγχρωτισμό μεταξύ Ορθοδόξων και ετεροδόξων στα πλαίσια της Οικουμενικής Κινήσεως και την εν γένει ανεπιτυχή πορεία των Θεολογικών Διαλόγων με τους ετεροδόξους κατά τον κ΄ αιώνα, καταφέρονται με δριμύτητα εναντίον της συμμετοχής των Ορθοδόξων Εκκλησιών σ αυτούς.

Οι Γ.Ο.Χ. φθάνουν μάλιστα στο ακραίο σημείο να θεωρούν την συμμετοχή και μόνο «των Ορθοδόξων Εκκλησιών εις το «Παγκόσμιον Συμβούλιον Εκκλησιών» (Π.Σ.Ε.) ως κήρυξιν αιρέσεως επισήμως, συστηματικώς και ανεγνωρισμένως»¹⁴⁴, «διότι υπογράφουν εκκλησιολογικάς διαστροφάς» και συγκεκριμένα, ότι «αι “εκκλησίαι” του Π.Σ.Ε. είναι ηνωμέναι και συναποτελούν την Μίαν Εκκλησίαν»¹⁴⁵.

Είναι πράγματι γεγονός ότι πολλοί Ορθόδοξοι θεολόγοι και κληρικοί εξέφρασαν κατά καιρούς σημαντικές επιφυλάξεις και ανησυχίες για την συμμετοχή της Ορθοδοξίας στους Διαλόγους με τους Παπικούς¹⁴⁶ και κυρίως τους Διαμαρτυρομένους: «Πώς είναι, λοιπόν, δυνατόν να συγκαταλέγεται η Ορθόδοξος Ανατολική Εκκλησία, η κατέχουσα αμώμητον την χριστιανικήν πίστιν, μεταξύ των υπερδιακοσίων προτεσταντικών κοινοτήτων, αι οποίαι αντιμάχονται αλλήλας και δια του δογματικού φιλελευθερισμού και του γνωστού ορθολογισμού των απομακρύνονται επί μάλλον και μάλλον από της παραδοθείσης υπό των αγίων Αποστόλων χριστιανικής πίστεως;... Πώς δύναται να συμμετέχη ως μέλος οργανικόν εις αυτό (το Π.Σ.Ε.) ως εν τμήμα του Χριστιανισμού;»¹⁴⁷ Ο π. Ιουστίνος Πόποβιτς^[*] χαρακτήρισε μάλιστα την απόφασι της Ορθοδόξου Εκκλησίας, σύμφωνα με την οποία «αύτη αποτελεί οργανικόν μέλος»¹⁴⁸ του Π.Σ.Ε., ως τερατώδη ταπείνωσι.

Αλλά και κατά την δική μας άποψι οι σημερινοί Διάλογοι έχουν πράγματι αποτύχει, καθώς δεν τηρήθηκαν πάντοτε με ακρίβεια από τους Ορθοδόξους οι δύο απαραίτητες προϋποθέσεις, που οι άγιοι Πατέρες έθεταν ανέκαθεν για την διεξαγωγή τους.

Συγκεκριμένα οι Πατέρες διεκήρυτταν κατηγορηματικά ότι:

1. Ο σκοπός των Θεολογικών Διαλόγων είναι η διαφώτισις και μόνο των ετεροδόξων περί της αληθινής πίστεως, η οποία θα τους οδηγήση στην απάρνησι των αιρετικών τους δογμάτων και την επανένταξί τους στην ενότητα της Μιας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας.

2. Σε περίπτωσι που οι ετερόδοξοι εμμένουν στα δόγματά τους, οι Ορθόδοξοι οφείλουν να διακόπτουν τους Θεολογικούς Διαλόγους και την προσπάθεια επαναφοράς τους στο σώμα της Εκκλησίας, σύμφωνα με την αποστολική εντολή: «Αιρετικόν άνθρωπον μετά μίαν και δευτέραν νουθεσίαν παραιτού, ειδώς ότι εξέστραπται ο τοιούτος και αμαρτάνει ων αυτοκατάκριτος» (Τίτ. γ΄, 10, 11).

Πράγματι, στους Οικουμενικούς Διαλόγους του περασμένου αιώνος οι Ορθόδοξοι αντιπρόσωποι δεν υποστήριξαν πάντοτε με σαφήνεια, ότι συμμετέχουν σ’ αυτούς έχοντας ως μοναδικό σκοπό να βοηθήσουν τους ετεροδόξους να απαρνηθούν τις αιρέσεις τους και να επιστρέψουν στην ενότητα της Μιας Εκκλησίας, από την οποία εδώ και αιώνας έχουν αποστατήσει. Αντιθέτως, εφαρμόζοντας τον δογματικό συγκρητισμό και δογματικό μινιμαλισμό προσπάθησαν να δημιουργήσουν την εντύπωσι, ότι δεν υπάρχουν ουσιώδεις δογματικές διαφορές μεταξύ των Ορθοδόξων και τών μετ’ αυτών διαλεγομένων ετεροδόξων.

Τον αντιπαραδοσιακό χαρακτήρα των Οικουμενικών Διαλόγων φανερώνει επίσης η μακροχρόνια διεξαγωγή τους παρά την εμμονή των ετεροδόξων στις κακοδοξίες τους, την προοδευτική απομάκρυνσί τους από την θεολογία των αγίων Πατέρων και την προώθησι του προσηλυτισμού σε βάρος των Ορθοδόξων, εκμεταλλευόμενοι μάλιστα την ίδια την διενέργεια των Διαλόγων¹⁴⁹.

Παρά ταύτα, πιστεύουμε ότι οι ανωτέρω ακραίες κατηγορίες των Γ.Ο.Χ. δεν αληθεύουν. Η άποψις, ότι η συμμετοχή της Ορθοδοξίας στους πολυμερείς και διμερείς Θεολογικούς Διαλόγους και ιδίως στο Π.Σ.Ε. αποτελεί διακήρυξι αιρέσεως είναι εσφαλμένη. Και τούτο διότι οι αντιπρόσωποι των Ορθοδόξων Εκκλησιών που συμμετείχαν στην Οικουμενική Κίνησι, παρά τις αρκετές παραφωνίες που σημειώθηκαν, επέδειξαν κατά κανόνα εμμονή στην ακραιφνή, Ορθόδοξο εκκλησιολογία και τα ευλογημένα όρια, που χάραξαν οι πνευματοφόροι Πατέρες της Εκκλησίας μας.

Κατά το Γ΄ Συνέδριο π.χ. Του Π.Σ.Ε. Στο Νέο Δελχί (1961) η Ορθόδοξος αντιπροσωπεία διεκήρυξε: «Οι Ορθόδοξοι δεν δύνανται να δεχθώσι την ιδέαν μιας “ομοτιμίας (εξισώσεως) των Χριστιανικών ομολογιακών ομάδων (denominationem)”, ούτε επίσης να φαντασθώσι την χριστιανικήν επανένωσιν ως, ούτε ολίγον ούτε πολύ, πανομολογιακήν συγκόλλησιν (παράθεσιν, adjustment)... Διότι η Ορθόδοξος Εκκλησία δεν είναι μία Ομολογία, μία εκ των πολλών, μία μεταξύ των πολλών. Δια τους Ορθοδόξους η Ορθόδοξος Εκκλησία είναι “η” (καθαυτό) Εκκλησία»¹⁵⁰.

Επιπλέον, σύμφωνα με τις διακηρύξεις συγχρόνων εκπροσώπων του Οικουμενικού πατριαρχείου, η «χρησιμοποίησις του βήματος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών δεν σημαίνει ούτε αποδοχήν των αρχών των διαφόρων μελών αυτού, ούτε συγκρητισμόν, ούτε απεμπόλησιν της Ορθοδοξίας. Αι Ορθόδοξοι Εκκλησίαι έχουν επανειλημμένως δηλώσει τούτο... Η συμμετοχή εις αυτό δίδει την ευκαιρίαν γνωριμίας και συνεργασίας εφ ων θεμάτων χωρεί αύτη, χωρίς υποχρέωσιν εγκαταλείψεως ουδεμιάς κεραίας εκ της πίστεως της συμμετεχούσης εκκλησίας. Συνεπώς αι διάφοροι αποφάσεις και δηλώσεις του ΠΣΕ, στηριζόμεναι συνήθως εις την πλειοψηφίαν των προτεσταντικών μελών αυτού, δεν εκφράζουν ούτε γίνονται πάσαι δεκταί υπό των Ορθοδόξων Εκκλησιών, αι οποίαι και δεν ευθύνονται δια την λήψιν αυτών»¹⁵¹.

 

Σημειώσεις:

---

144. Δημητρίου Χατζηνικολάου, Περιοδικό Άγιος Αγαθάγγελος, τεύχος 184, σελ. 18.

145. του αυτού, ένθ ανωτ. Τεύχος 196, σελ. 13.

146. Αυγουστίνου Καντιώτου, το Βατικανόν, σελ. 29-30.

147. Σ. Μπιλάλη, ένθ ανωτ. Τόμος α΄, σελ. 369-370.

148. Περιοδικό Ορθόδοξος ένστασις και μαρτυρία, τεύχος 18-21, σελ. 171.

149. Περιοδικό Ορθόδοξος ένστασις και μαρτυρία, τεύχος 15, σελ. 32.

150. Σ. Μπιλάλη, Η Οικουμενική Αποστολή της Ορθοδοξίας, σελ. 26.

151. Η επάνοδος εις την εκκλησιαστικήν κοινωνίαν μερίδος των ακολουθούντων το παλαιόν (ιουλιανόν) ημερολόγιον, σελ. 32-33.

 * Σημ. ΟΟΔΕ: Σφοδρός πολέμιος του Οικουμενισμού, αναγνωρισμένος ως άγιος πλέον από την Ορθόδοξη Εκκλησία