«Δια τούτο ουν μάλλον εζήτουν αυτόν οι Ιουδαίοι αποκτείναι, ότι ου μόνον έλυε το σάββατον, αλλά και Πατέρα ίδιον έλεγε τον Θεόν, ίσον εαυτόν ποιών τω Θεώ» δηλαδή «Αλλά γι’ αυτό οι Ιουδαίου ζητούσαν περισσότερο να τον θανατώσουν, διότι, όχι μόνο καταργούσε το Σάββατο, αλλά και έλεγε δικό του Πατέρα τον Θεό, κάνοντας τον εαυτό του ίσο με τον Θεό» (ΙΩΑΝ. Ε:18).

     Από τον προηγηθέντα λόγο τού Ιησού «Ο Πατήρ μου έως άρτι εργάζεται, καγώ εργάζομαι» (στίχ.17), οι Ιουδαίοι κατάλαβαν, ότι ο Ιησούς ονόμαζε τον Θεό Πατέρα του με αποκλειστική έννοια, ‘ίδιον Πατέρα’, δικό του Πατέρα, φυσικό του Πατέρα, και έτσι έκανε τον εαυτό του ‘ίσον τω Θεώ’, εξίσωνε δηλαδή τον εαυτό του με τον Θεό.

     Ότι ο Ιησούς ‘έλυε το σάββατον’, αυτό δεν ήτο αληθές. Πώς ήτο δυνατόν να καταργεί το Σάββατο εκείνος, ο οποίος εις την επί τού Όρους Ομιλία τόνισε «Μη νομίσητε ότι ήλθον καταλύσαι τον νόμον ή τούς προφήτας· ουκ ήλθον καταλύσαι, αλλά πληρώσαι»; (ΜΑΤΘ. Ε:17). Κακώς οι νοσηροί και σχολαστικοί Ιουδαίοι νόμισαν, ότι ο Ιησούς ‘έλυε το σάββατον’. Το άλλο όμως, ότι δηλαδή ο Ιησούς ονόμαζε τον Θεό ‘ίδιον Πατέρα’, δικό του Πατέρα, και έτσι έκανε τον εαυτό του ‘ίσον τω Θεώ’, ίσο με τον Θεό, ΟΡΘΩΣ το αντελήφθησαν οι Ιουδαίοι. Πραγματικώς ο Ιησούς έχει τον Θεό ‘ίδιον Πατέρα’, όπως κατά το ΡΩΜ. Η:32 ο Θεός έχει τον Χριστό ‘ίδιον Υιό’. Ο Απόστολος βροντοφωνάζει, αγαπητοί ακόλουθοι του ‘δούλου’ «Ός γε τού ιδίου Υιού ουκ εφείσατο, αλλ’ υπέρ ημών πάντων παρέδωκεν αυτόν». Ο Θεός για εμάς δεν λυπήθηκε τον ίδιο του τον Υιό, αλλά τον θυσιάσε.

     Ο Παύλος δηλαδή δεν λέει, ότι ο Θεός επέλεξε έναν από τους πολλούς υιούς Του για να τον θυσιάσει, όπως εσκεμμένως αλλοιώνει και παραποιεί τα νοήματα τών χωρίων η εταιρία Σκοπιά, επί σκοπώ να πείσει τούς ακολούθους της, ότι ο Χριστός δεν είναι ο Υιός τού Θεού, (με μοναδική δηλαδή και υψίστη έννοια), αλλά είναι απλώς ένας μεταξύ τών πολλών υιών τού Θεού! Ας θαυμάσουμε λοιπόν τον ‘αληθινό εκπρόσωπο τού Ιεχωβά’ (Σκοπιά 01.06.1973, σελ.342) επί το ‘θεάρεστον’ έργον τής παραχαράξεως και αλλοιώσεως τού ιερού κειμένου.

«Πολυμερώς και πολυτρόπως πάλαι ο Θεός λαλήσας τοις πατράσιν εν τοις προφήταις, 2. επ’ εσχάτου τών ημερών τούτων ελάλισεν ημίν εν Υιώ, όν έθηκεν κληρονόμον πάντων, δι’ ού και τούς αιώνας εποίησεν» δηλαδή «Αφού ο Θεός τούς παλαιούς καιρούς πολλές φορές και με πολλούς τρόπους μίλησε εις τούς προγόνους μας δια τών προφητών, 2. τις έσχατες αυτές ημέρες μίλησε εις εμάς δια τού Υιού (κατά τρόπον δηλαδή ανώτερον εν συγκρίσει με αυτόν τής Παλαιάς Διαθήκης). Αυτόν κατέστησε κληρονόμο όλων. Δι’ αυτού δημιούργησε και την κτίση» (ΕΒΡ. Α:1-2).

«Ο Θεός, ο οποίος πριν από πολύ καιρό μίλησε σε πολλές περιπτώσεις και με πολλούς τρόπους στούς προπάτορές μας μέσω τών προφητών, 2. στο τέλος αυτών τών ημερών έχει μιλήσει σε εμάς μέσω ενός Γιού, τον οποίον διόρισε  κληρονόμο όλων τών πραγμάτων, και διαμέσου τού οποίου έκανε τα συστήματα πραγμάτων» (ΕΒΡ. Α:1-2, Ελληνική Μετάφρασις Νέου Κόσμου, Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας ‘Σκοπιά’, έκδ.1997).

«God, who long ago spoke on many occasions and in many ways to our forefathers by means of the prophets, 2. has at the end of these days spoken to us by means of a Son, whom he appointed heir of all things, and through whom he made the systems of things» (ΕΒΡ. Α:1-2, Αγγλική Μετάφρασις Νέου Κόσμου, Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας ‘Σκοπιά’, έκδ.1961, 1981, 1984 καθώς και από το επίσημο site τής Εταιρίας http://watchtower.org/e/bible/heb/chapter_001.htm)

Ελάλησεν ημίν εν  υιώ spoken to us by means of a Son He spoke to us in   Son (Αγγλική Μ.Ν.Κ. έκδ.1961, 1981, 1984). (The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures, Διάστιχος Μετάφρασις τών Ελληνικών Γραφών, έκδ.1985, σελ.948)

 

     Αντιληφθήκατε αγαπητοί αναγνώστες, την παραποίηση εις την οποίαν προέβη ο ‘δούλος’; Ενώ εις την Διάστιχο Μετάφραση τής Σκοπιάς η μετάφραση θέλοντας και μη είναι ορθή (‘εν υιώ’ = ‘in Son’), λόγω τής παρουσίας άνωθεν τού κριτικού κειμένου, εις την διπλανή στήλη όπου ευρίσκεται μόνον η Μετάφραση Νέου Κόσμου, η μετάφραση είναι διαφορετική (‘εν υιώ’ = ‘a Son’), μετάφραση που παραποιεί και αλλοιώνει το νόημα τού ιερού κειμένου.  Ενώ το ιερό κείμενο λέγει ότι ο Θεός τις έσχατες ημέρες ομίλησε δια τού Υιού (Του), τού ενός δηλαδή και μοναδικού Υιού Του, τού δικού Τού Υιού όπως λέγει ο Παύλος («τού ιδίου Υιού», ΡΩΜ. Η:32), η Σκοπιά, που λυσσαλέως μάχεται την Θεότητα τού Χριστού και δεν τον θέλει έναν και μοναδικό Υιό, αλλά έναν μεταξύ πολλών, επενέβη για πολλοστή φορά επί τού κειμένου (αρκετές παρόμοιες επεμβάσεις δύναται ο αναγνώστης να εύρει εδώ) και προσθέτοντας μία λεξούλα, το αόριστο άρθρο ‘ένας’ εις την Ελληνική Μ.Ν.Κ. και το αντίστοιχο εις την Αγγλική, αλλοίωσε παντελώς το νόημα τών λεχθέντων υπό τού Αποστόλου, εφόσον ο Χριστός δεν είναι πλέον ο ΕΝΑΣ και ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ Υιός δια τού Οποίου ομίλησε ο Πατήρ, αλλά είναι ΕΝΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΠΟΛΛΩΝ ΥΙΩΝ δια τού Οποίου ομίλησε ο Πατήρ! Ο Πατήρ δηλαδή, προκειμένου να λαλήσει εις τούς ανθρώπους, επέλεξε έναν μεταξύ τών πολλών υιών Του!

    Σημειωτέον ότι για το συγκεκριμένο χωρίο υπάρχει ομοφωνία μεταξύ απάντων τών κωδίκων. Δεν υπάρχει η παραμικρή υποσημείωση εις κανένα Κριτικό Κείμενο για τυχόν παραλλαγή τού χωρίου εν ετέρα γραφή! Δικαιολογίες τού τύπου ‘αυτός ο κώδικας το αναφέρει έτσι’ ή ‘ο άλλος κώδικας το μαρτυρεί αλλιώς’ δεν δύναται να ειπωθεί από το ‘δούλο’, για να δικαιολογήσει την παραχάραξη και αλλοίωση τού ιερού κειμένου, διότι όπως προείπαμε, δεν υπάρχει άλλη γραφή· όλοι οι κώδικες έχουν μία γραφή, την γραφή ‘εν υιώ’!

    Και για να ικανοποιήσουμε την επιθυμία αυτών που αρέσκονται να καταφεύγουν εις τις ξενόγλωσσες μεταφράσεις, για να μεταφράσουν το κείμενο που έχει γραφεί εις την μητρική των γλώσσα (!), παραθέτουμε όσες μεταφράσεις έχουμε υπ’ όψιν μας για να δειχθεί ακόμη πιο εντόνως η παραποίηση και αλλοίωση τού ιερού κειμένου εις την οποίαν προέβει ‘ο δούλος’:

«Hath in these last days spoken unto us by his Son» (King James, 1611/1769)

«in these last days has spoken to us in His Son» (New American Standard Bible)

«hath at the end of these days spoken unto us in his Son» (American Standard Version, 1901)

«But now, at the end of these days, it has come to us through his Son» (The Bible in Basic English, 1949/1964)

«But now, in the acharit-hayamim, he has spoken to us through his Son» (The Complete Jewish Bible, 1998)

«In these last days, He has spoken to us by His Son» (Holman Christian Standard Bible, 2004)

«at the end of these days has spoken to us in the person of the Son» (The Darby Bible, 1884/1890)

«In these days hath spoken to us by his Son» (The Dauay-Rheims American Edition, 1899)

«hath at the end of these days spoken unto us in his Son» (English Revised Version, 1885)

«At the Ketz HaYamim, Hashem spoke to us by HaBen» (Orthodox Jewish Bible)

«but in these last days he has spoken to us by his Son» (English Standard Version, 2007)

«but in these last days he hath spoken with us by his Son;» (Peshitta-Etheridge Translation, 1849)

«in these last dayes hee hath spoken vnto vs by his Sonne» (Geneva Bible, 1599)

«In these last days he has spoken to us through his Son» (God’s Word to the Nations Version)

«And in these last days, he has spoken to us by his Son» (Magiera Peshitta New Testament Translation, 2006)

«But in these latter days, he hath conversed with us, by his Son;» (Peshitta-James Murdock Traslation, 1852)

«but in these last days he has spoken to us by his Son» (New International Version)

«But in these last days, he has spoken to us through his Son» (New International Readers’s Version)

«in our time, the final days, he has spoken to us in the person of his Son» (The New Jerusalem Bible)

«And now in these final days, he has spoken to us through his Son» (New Living Traslation)

«and in these the last days, he has spoken with us by his Son» (Norton Peshitta New Testament Traslation, 1851)

«Hath in these last dayes, spoken vnto vs in the sonne» (Bishop’s New Testament, 1595)

«Hath in these last days spoken to us by his Son» (Revised Webster Update, 1995)

«but in these last days he has spoken to us by his Son» (Today’s New International Version)

«but in these last dayes he hath spoken vnto vs by his sonne» (Tyndale’s New Testament, 1534)

«Hath in these last days spoken to us by {his} Son» (The Webster Bible, 1833)

 

«has at the end of these days spoken to us by his Son» (World English Bible)

«novissime diebus istis locutus est nobis in Filio» (Biblia Sacra Vulgata)

 

   Κλείνοντας τον σχολιασμό μας εις το συγκεκριμένο χωρίο, υπενθυμίζουμε εις τούς αναγνώστες που θα διαβάσουν το παρόν πόνημα και ανήκουν εις τον ‘πιστό και φρόνιμο δούλο’, ότι ο Θεός θα τιμωρήσει αυτούς που προβαίνουν εις αλλοίωση τού νοήματος Θεοπνεύστων κειμένων:

«Μαρτυρώ εγώ παντί τω ακούοντι τούς λόγους τής προφητείας τού βιβλίου τούτου. Εάν τις επιθή επί ταύτα, επιθήσει ο Θεός επ’ αυτόν τας πληγάς τας γεγραμμένας εν τω βιβλίω τούτω. Και εάν τις αφέλη από τών λόγων τού βιβλίου τής προφητείας ταύτης, αφελεί ο Θεός το μέρος αυτού από τού ξύλου τής ζωής και εκ τής πόλεως τής αγίας, τών γεγραμμένων εν τω βιβλίω τούτω». (ΑΠΟΚ. ΚΒ:18-19)

«Διαβεβαιώνω εγώ (ο Ιωάννης) καθένα, που θα ακούει τούς λόγους τής προφητείας αυτού τού βιβλίου. Εάν κανείς θέσει πάνω σ’αυτά, ο Θεός θα θέσει πάνω σ’αυτόν τις πληγές τις γραμμένες στο βιβλίο τούτο. Και εάν κανείς αφαιρέσει από τούς λόγους τού βιβλίου, που περιέχει αυτή την προφητεία, ο Θεός θα αφαιρέσει το μερίδιό του από το δέντρο τής ζωής και από την πόλη την αγία, που έχουν περιγραφεί σε αυτό το βιβλίο».  

     Η Σκοπιά, λοιπόν, κατέφυγε, για ακόμη μία φορά, εις την προσφιλή της μέθοδο. Την μέθοδο που κατέχει καλύτερα από τον καθένα, και χωρίς φραγμούς, όσον αφορά εις τις ψυχές τών πιστών που παρασύρει εις την απώλεια - εφόσον αλλοίωση τού κειμένου συνεπάγεται και πνευματικός θάνατος  «...ως και εν πάσαις ταις επιστολαίς λαλών (ο Παύλος) εν αυταίς περί τούτων, εν οίς εστι δυσνόητα τινά, ά οι αμαθείς και αστήρικτοι στρεβλούσιν ως και τας λοιπάς γραφάς προς την ιδίαν αυτών απώλειαν» (Β΄ ΠΕΤΡ. Γ:16) -  προέβη εις καθαράν αλλοίωση τού νοήματος τού κειμένου οδηγώντας έτσι τούς ακολούθους της εις ‘ταχινήν απώλειαν’ (πρβλ. «Εγένοντο δε ψευδοπροφήται εν τω λαώ, ως και εν υμίν έσονται ψευδοδιδάσκαλοι, οίτινες παρεισάξουσιν αιρέσεις απωλείας και τον αγοράσαντα αυτούς δεσπότην αρνούμενοι, επάγοντες εαυτοίς ταχινήν απώλειαν» Β΄ ΠΕΤΡ. Β:1).                

 

    Και μετά από αυτές τις απαραίτητες διευκρινήσεις, επανερχόμεθα εις το υπό έρευνα χωρίο. Αφού πραγματικώς ο Ιησούς έχει τον Θεό δικό του Πατέρα, φυσικό του Πατέρα, πραγματικώς είναι ίσος με τον Θεό. Σαφώς εις το ΦΙΛΙΠ. Β:6 διακηρύσσεται η ισοθεία τού Υιού: «ός εν μορφή Θεού υπάρχων ουχ αρπαγμόν ηγήσατο το είναι ίσα Θεώ». Ο Υιός, ενώ ήτο εις την μορφή Θεού, ήτο δηλαδή Θεός, το ‘είναι ίσα Θεώ’, την ισοθεία του, δεν εθεώρησε ευκαιρία προς απόλαυση. Αλλά, όπως λέγει εις την συνέχεια ο Απόστολος, «εαυτόν εκένωσε μορφή δούλου λαβών, εν ομοιώματι ανθρώπων γενόμενος» (στίχ.7). Εκείνος που ήτο εις την μορφή Θεού, κένωσε τον εαυτό Του από την δόξα Του, ταπεινώθηκε για εμάς και ήλθε εις την μορφή δούλου, εις την μορφή ανθρώπου. Εκείνος που ήτο Θεός, ίσος με τον Θεό Πατέρα, έγινε άνθρωπος (Λεπρομερή ανάλυση και ερμηνεία αυτού τού τόσο συγκινητικού λόγου τού Αποστόλου, ΦΙΛΙΠ. Β:5-11, καθώς και ο τρόπος που μεταχειρίστηκε η Σκοπιά προκειμένου να προβή εις αλλοίωση και παραποίηση τού νοήματός του προκειμένου να το φέρει εις τα δογματικά της μέτρα, δύναται ο αναγνώστης να εύρη σε μελλοντική μου ανάλυση).

     Ορθώς λοιπόν οι Ιουδαίοι αντελήφθησαν, ότι ο Ιησούς κήρυττε τον εαυτό Του ισόθεο, ίσο με τον Θεό Πατέρα, αν και βεβαίως λόγω αγνοίας τών μεσσιακών προφητειών και κακής των προαιρέσεως δεν παρεδέχθησαν την Θεότητα τού Ιησού. Οι Ιουδαίοι δεν παραδέχονταν την Θεότητα τού Ιησού, διότι, αντιθέτως προς τον ισχυρισμό τους, ότι ήσαν αυθεντικοί ερμηνευτές τών Γραφών, ήσαν επιπόλαιοι αναγνώστες και κακοί ερμηνευτές, ήσαν δε και εμπαθείς. Η δε εμπάθεια τούς τύφλωνε ώστε να μην βλέπουν την αλήθεια τών μεσσιακών προφητειών, ότι δηλαδή ο Μεσσίας θα ήτο και άνθρωπος και Θεός. Αναφέρουμε ενδεικτικώς δύο χωρία:

«Ότι παιδίον εγενήθη ημίν, υιός και εδόθη ημίν, ού η αρχή εγενήθη επί τού ώμου αυτού, και καλείται το όνομα αυτού μεγάλης βουλής άγγελος, θαυμαστός σύμβουλος, Θεός ισχυρός, εξουσιαστής, άρχων ειρήνης, πατήρ τού μέλλοντος αιώνος·» (ΗΣΑ. Θ:6 Ο΄)

«Και συ, Βηθλεέμ οίκος τού Εφραθά, ολιγοστός εί τού είναι εν χιλιάσιν Ιούδα· εκ σού μοι εξελεύσεται τού είναι εις άρχοντα εν τω Ισραήλ, και αι έξοδοι αυτού απ’ αρχής εξ ημερών αιώνος» (ΜΙΧ. Ε:1 Ο΄). Ο μέλλων ηγούμενος είναι αρχαίος, αιώνιος, προήλθε από την αιωνιότητα! Ο εκ τής Βηθλεέμ εξελευσόμενος εξήλθε από τα βάθη τής αιωνιότητος! Ένας από τούς παραδοξώτερους λόγους τής Γραφής, που αποδεικνύουν την θεοπνευστία της, και μόνο εις το πρόσωπον τού Θεανθρώπου Ιησού δύναται να εξηγηθεί.

   Αλλά αυτό που οι Ιουδαίοι αντελήφθησαν ορθώς, δεν αντελήφθησαν αργότερα οι Αντιτριαδίτες, οι Αρειανοί παλαιότερα και οι Μάρτυρες τού Ιεχωβά εις την εποχή μας. Αλλά οι εχθροί τού Χριστού, οι Ιουδαίοι, είχαν ένα καλό. Δεν πίστευαν μεν εις την Θεότητά τού Ιησού, κατάλαβαν όμως ότι κήρυττε τον εαυτό Του Θεό. Οι Ιουδαίοι κατάλαβαν, ότι ο Ιησούς κήρυττε τον εαυτό Του Θεό, αλλά τον καταδίκασαν ως πλάνο. Οι Αντιτριαδίτες παραδέχονται τον Ιησού ως αληθή, αλλά δεν καταλαβαίνουν ή δεν θέλουν να καταλάβουν, ότι η μεγαλύτερη αλήθεια που κήρυξε ο Ιησούς, είναι η Θεότητά του. Όπως χαρακτηριστικά λέγει ο Ιερός Αυγουστίνος «Ιδού ότι οι Ιουδαίοι ό,τι οι Αρειανοί δεν εννοούσιν...Δεν εννοούσιν αυτόν, ότι είναι ο Χριστός, ούτε ενόουν αυτόν ότι ήτο ο Υιός τού Θεού. Ουχ ήττον όμως εννοούσιν ότι εις τούς λόγους τοιούτός τις υιός τού Θεού υπενοείτο, όστις θα ήτο ίσος προς τον Θεόν» και  ο Κύριλλος Αλεξανδρείας «Ώπέρ εστιν ιδιαζόντως πατήρ ο Θεός ίσος εστί κατά φύσιν αυτώ» (Παναγιώτου Τρεμπέλα, Υπόμνημα εις το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, σελ.182).

     Ο θεός τού κόσμου τούτου, ο Διάβολος και Σατανάς, τύφλωσε τα υπερήφανα και κακοπροαίρετα πνεύματα τών Αντιτριαδιτών, για να μην βλέπουν την αλήθεια, την υψίστη αλήθεια, ότι ο Αρχηγός τής Πίστεώς μας, ο Ιησούς Χριστός, είναι Θεός Αληθινός εκ Θεού Αληθινού, είναι μία ουσία ή Θεότης μαζί με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα. Ο θεός τού αιώνος τούτου, εργάζεται για να μην πιστεύουν οι κακοπροαίρετες ψυχές και να χάνονται. Ο Αληθινός Θεός, ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα εργάζονται, για να πιστεύουν οι καλοπροαίρετες ψυχές και να σώζονται.

    Με βάση λοιπόν τα ανωτέρω χωρία, και άλλα πολλά παρόμοια που υπάρχουν, αποδεικνύεται ότι ο Χριστός ή ο Υιός τού Θεού δεν είναι απλώς άνθρωπος, αλλά Θεός. Γι’ αυτό τον λόγο και απαιτεί πίστη εις το πρόσωπό Του, και από την πίστη εις το πρόσωπό Του εξαρτάται η αιώνια ζωή, όπως προείπαμε, η ποιοτικώς ανώτερη και ποσοτικώς ατελεύτητη ζωή, η αιώνια ευδαιμονία τής αθάνατης ψυχής κοντά εις τον αθάνατο και πανευδαίμονα Θεό. Αντιθέτως όποιος απιστεί εις τον Υιό τού Θεού, όποιος δεν πιστεύει, ότι ο Θεός έχει Υιό, φυσικό Υιό, που έγινε άνθρωπος για τούς ανθρώπους, αυτός δεν πρόκειται να δει ζωή, δεν πρόκειται να γευθεί την αληθινή και ατελεύτητη χαρά και ευτυχία. Λόγω τής απιστίας του ούτε τώρα είναι ευτυχής, ούτε και εις το μέλλον θα γίνει ευτυχής. Όποιος δεν πιστεύει εις τον Υιόν τού Θεού, δεν έχει αιώνια ζωή, όπως εκείνος, που δεν ανοίγει τα μάτια του εις τον ήλιο, δεν έχει φως! Αντιθέτως επάνω εις τον άπιστο ‘μένει’, ευρίσκεται δηλαδή μονίμως, αιωνίως, η οργή τού Θεού «ο δε απειθών τω Υιώ ουκ όψεται ζωήν, αλλ’ η οργή τού Θεού μένει επ’ αυτόν» (ΙΩΑΝ. Γ:36).

    Επειδή ο Πατήρ αγαπά τον Υιό Του, οργίζεται εναντίον εκείνων, που δείχνουν απιστία και καταφρόνηση προς τον Υιό Του. Η Αγία Γραφή δεν ομιλεί μόνο για αγάπη Θεού αλλά κάνει λόγο και για οργή τού Θεού. Οργή τού Θεού είναι η τρομερή κατάσταση τής δυστυχίας, που είναι συνέπεια τής εγκαταλείψεως από τον Θεό λόγω τής απιστίας και δυστυχίας. Όποιος δεν πιστεύει εις τον Υιόν τού Θεού, τιμωρείται όπως εκείνος, που κρατάει κλειστά τα μάτια του και μένει βυθισμένος εις το σκοτάδι.

   Την αγάπη τού Θεού τονίζουν όλοι οι αναφερόμενοι εις τα θεία ιδιώματα, τονίζουν και υπερτονίζουν. Αλλά για την οργή τού Θεού πόσοι κάνουν λόγο; Ενώ οι προφήτες, οι απόστολοι και οι Πατέρες τής Εκκλησίας εκτός από την αγάπη τόνιζαν και την οργή τού Θεού, πολλοί θεολόγοι, κήρυκες και συζητητές επιμελώς αποφεύγουν να ομιλούν για οργή τού Θεού. Ομοίως αποφεύγουν να ομιλούν για κόλαση. Είναι και αυτό μία παρέκκλιση από το αγιογραφικό και πατερικό πνεύμα. Όσοι αποφεύγουν να ομιλούν για οργή τού Θεού και κόλαση, είναι σπλαχνικώτεροι, ευγενέστεροι και περισσότερο φωτισμένοι από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο, τον Απόστολο Παύλο και τον πρύτανη τών ερμηνευτών Ιωάννη Χρυσόστομο. Εμείς, αγαπητοί αναγνώστες, και την αγάπη τού Θεού να τονίζουμε για να ενθαρρύνονται οι ψυχές, και την οργή τού Θεού και την κόλαση να τονίζουμε, για να μην εφησυχάζουμε, αλλά να αγωνιούμε και να αγωνιζώμεθα για να επιτύχουμε σωτηρία. «Μετά φόβου και τρόμου την εαυτών σωτηρίαν κατεργάζεσθε», παραγγέλει ο Απόστολος (ΦΙΛΙΠ. Β:12).