Ελληνικός Παρατηρητής τής Σκοπιάς

Φραγμός στην εκμετάλλευση της απειρίας των άλλων

Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Δογματικά, Μελέτες στην Αποκάλυψη και Μελέτες

Διαφοροποίηση και... ισοπέδωση * Ονοματοδοσία και  γιορτές * Η συμβολή των Καππαδοκών Πατέρων στην έννοια του προσώπου

Όνομα και πρόσωπο

στην Εκκλησία και σε αιρέσεις

Μιχάλης Μαυροφοράκης

 

Απομαγνητοφώνηση από εκπομπή της Πειραϊκής Εκκλησίας, της σειράς εκπομπών: "Ορθοδοξία και Αίρεση", του Β΄ Βιβλικού και των συνεργατών του.

Ομιλία Νο 54

 

Ομιλίας Νο 54. (ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ // ΕΠΟΜΕΝΗ).

(Εκφωνήθηκε για πρώτη φορά: 5-3-1993).

Ακούστε από την ΟΟΔΕ σε MP3 την ομιλία Νο 54

«Ο έχων ους ακουσάτω τι το Πνεύμα λέγει ταις εκκλησίαις. Τω νικώντι δώσω αυτώ του μάννα του κεκρυμμένου, και δώσω αυτώ ψήφον λευκήν, και επί την ψήφον όνομα καινόν γεγραμμένον, ό ουδείς οίδεν ει μη ο λαμβάνων» (Αποκάλυψις 2/β: 17).

 

1. Το καινούργιο όνομα των πιστών

Ξεκινήσαμε αυτή την εκπομπή διαβάζοντας το ανωτέρω χωρίο από την Αποκάλυψη. Εκεί αναφέρονται οι υποσχέσεις του Θεού προς όλους τους Χριστιανούς που θα βγουν νικητές από τη μάχη εναντίον της αμαρτίας και του Διαβόλου, και που διαρκεί όσο και η προσωρινή ζωή που ζούμε πάνω σε αυτή τη γη. «Όποιος έχει αυτί, ας ακούσει τι λέει το Πνεύμα προς τις εκκλησίες. Σ' αυτόν που νικάει, θα του δώσω να φάει από το μάννα που είναι κρυμμένο, και θα του δώσω μια πέτρα λευκή, κι επάνω στην πέτρα ένα νέο όνομα γραμμένο, που κανένας δεν γνωρίζει, παρά μονάχα αυτός που το παίρνει».

Όμως, τι αντιπροσωπεύει το όνομα, ώστε να το κάνει τόσο σημαντικό στην επιβράβευση των δικαίων; Και άραγε, αυτή η σημασία του, πράγματι τονίζεται από όλους, όσοι ισχυρίζονται ότι ανήκουν στην Εκκλησία του Χριστού; Αυτό το θέμα θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε σήμερα, εξετάζοντας παράλληλα και τις πάμπολες σοβαρές και σημαντικές προεκτάσεις αυτού του ζητήματος, μέσα από την Αγία Γραφή και τη ζωή της γνήσιας Χριστιανικής Εκκλησίας. Θα το εξετάσουμε επίσης, και μέσα από την αρνητική πρακτική και τοποθέτηση πολλών χώρων που θέλουν να αποκαλούνται Χριστιανικοί, δυστυχώς όμως πολύ απέχουν από το πνεύμα του Χριστού.

 

2. Τι είναι το «όνομα»;

Όνομα είναι ο προσδιορισμός που προσάπτουμε σε κάποιον ή σε κάτι, για να το διακρίνουμε από τα υπόλοιπα. Είναι η λέξη, με την οποία δηλώνεται ο συγκεκριμένος άνθρωπος, ζώο ή πράγμα.

Έτσι, διαβάζοντας το 2ο κεφάλαιο του βιβλίου της Γενέσεως, παρατηρούμε ότι ο Κύριος, όταν έπλασε τον Αδάμ, έφερε μπροστά του όλα τα είδη των ζώων και των πτηνών να τα ονομάσει, και έτσι να τα διακρίνει μεταξύ τους κατ’ είδος, αλλά και να παρατηρήσει βεβαίως και την έλλειψη συντρόφου για τον ίδιο. «Έπλασε δε Κύριος ο Θεός εκ της γης πάντα τα ζώα του αγρού και πάντα τα πετεινά του ουρανού, και έφερεν αυτά προς τον Αδάμ, διά να ίδη πως να ονομάση αυτά· και ό,τι όνομα ήθελε δώσει ο Αδάμ εις παν έμψυχον, τούτο να ήναι το όνομα αυτού. Και έδωκεν ο Αδάμ ονόματα εις πάντα τα κτήνη και εις τα πτηνά του ουρανού και εις πάντα τα ζώα του αγρού· εις δε τον Αδάμ δεν ευρίσκετο βοηθός όμοιος με αυτόν» (Γένεσις 2/β: 19,20).

Ο Αδάμ λοιπόν έδωσε ονόματα σε όλα τα είδη των ζώων και των πτηνών, και έτσι τα διέκρινε μεταξύ τους. Ονόματα επίσης δίνουν οι άνθρωποι, (και γράφεται στην Αγία Γραφή), και σε ποταμούς, βουνά, τοποθεσίες, πόλεις, κλπ, ώστε να μπορούν να τα προσδιορίζουν με συγκεκριμένο τρόπο. Όμως η Αγία Γραφή δεν χρησιμοποιεί τα ονόματα για να διακρίνει τα διάφορα είδη μεταξύ τους, δηλαδή πρόβατα από τα κατσίκια, από τους αετούς κλπ, αλλά προσδιορίζει ονόματα, για να διακρίνει, στην περίπτωση των νοημόνων και αυτεξουσίων πλασμάτων, τα άτομα του ιδίου είδους μεταξύ τους. Έτσι, προσδιορίζει με σαφήνεια τον συγκεκριμένο άγγελο που υπηρέτησε το μυστήριο της Θείας Ενανθρωπίσεως, αποκαλύπτοντάς μας το όνομα «Γαβριήλ». Όμοια, διακρίνει με τα ονόματά τους, τον Αδάμ, τον Νώε, τον Μωυσή, τον Δανιήλ, κλπ.

Όμως ο Κύριος προσδιόρισε και τον Ίδιο του τον Εαυτό με ονόματα, όπως το όνομα «Γιαχβέ» στην Παλαιά Διαθήκη, και το όνομα «Κύριος» στη Χριστιανική εποχή. Το όνομα λοιπόν, χρησιμοποιείται για να διακρίνει διαφορετικά πράγματα, χρησιμοποιείται όμως ακόμη, και για να διακρίνει διαφορετικά πρόσωπα. Με απλούστερα λόγια, το όνομα «άνθρωπος», προσδιορίζει ολόκληρο το ανθρώπινο γένος ως είδος, και το διακρίνει από το είδος που προσδιορίζεται από το όνομα π.χ. «αετός». Παράλληλα όμως, το όνομα π.χ. «Νώε», προσδιορίζει έναν συγκεκριμένο, και μοναδικό, και ανεπανάληπτο άνθρωπο, και τον διακρίνει από όλους τους υπολοίπους. Με αυτή την τελευταία του σημασία, το όνομα δηλώνει το συγκεκριμένο άτομο του είδους, και το προσδιορίζει ως «πρόσωπο». Με άλλα λόγια, θα λέγαμε ότι το όνομα, συνοψίζει σε μία λέξη, όλα τα προσωπικά ιδιώματα ενός ατόμου, που του δίνουν την προσωπική του ταυτότητα, και το διαχωρίζουν από το σύνολο.

Το όνομα λοιπόν, αντικατοπτρίζει το πρόσωπο. Περιγράφει τα προσωπικά ιδιώματα του καθενός, δηλαδή τις αρετές και τις πονηρίες του, τα τάλαντα και τις ιδιομορφίες του, τις ιδιαιτερότητες και τις συνήθειές του, και ο,τιδήποτε άλλο κάνει έναν άνθρωπο μοναδικό. Μέσα σ’ αυτά βέβαια, περιλαμβάνονται η προαίρεση, και ο τρόπος άσκησης της ελευθέρας βουλήσεώς του, χαρακτηριστικά που κάνουν τον άνθρωπο να διαφέρει απ’ όλη την υπόλοιπη υλική κτίση, ως δυνάμει εικόνα του Δημιουργού.

Ύστερα από αυτή την πολύ μικρή εισαγωγή στην έννοια του ονόματος, που είναι όπως είπαμε άμεσα συνδεδεμένη με την έννοια του προσώπου και των προσωπικών ιδιωμάτων, είναι εύκολο πλέον να κατανοήσουμε γιατί ο Κύριος αναφέρει στην Αποκάλυψη ότι «στον νικώντα θα δώσει καινούργιο όνομα, που θα το γνωρίζει μόνο ο ίδιος». Μπορούμε σε παράφραση να πούμε ότι ο Κύριος θα του χαρίσει καινούργια προσωπικά χαρακτηριστικά, καινούργια ιδιώματα, τα οποία θα είναι απολύτως προσωπικά. Παρατηρούμε όμως μέσα απ’ αυτή την περικοπή, αλλά και από πολλές άλλες, μερικές εκ των οποίων θα αναφέρουμε στη συνέχεια, μέσα στα χρονικά πλαίσια που μας επιτρέπονται, το πόσο σημαντικό στοιχείο της Χριστιανικής πίσεως, της Χριστιανικής Θεολογίας, είναι το όνομα, και κατ’ επέκτασιν το «πρόσωπο».

 

3. Η διαφορά προσώπου και ατόμου

Στη Χριστιανική πίστη, τα πάντα είναι προσωπικά: Η κλίση, η σχέση με τον Θεό, η άσκηση, ο σταυρός, η αγιότης, η ενδόξαση. Αλλά ας προσέξουμε: Προσωπικά ναι, μα όχι ατομικά. Διότι ανάμεσα στις δύο έννοιες υπάρχει τεράστια απόσταση και διαφορά. Αυτή τη διαφορά θα προσπαθήσουμε να διευκρινίσουμε, και να τονίσουμε στη συνέχεια μέσα από παραδείγματα θετικά, μα και αρνητικά.

Και πρώτ’ απ’ όλα, η λέξη «πρόσωπο», προσδιορίζει μια λογική και αυτεξούσια οντότητα, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που τα λέμε: «προσωπικά». Ενώ το «άτομο», είναι απλώς μια μονάδα ενός συνόλου, που μοιάζει σε όλα με τις υπόλοιπες μονάδες του συνόλου, και δεν μπορεί να διακριθεί από αυτές. Οι άνθρωπο πλάσθηκαν να είναι πρόσωπα, διότι ο καθένας διαφέρει από τους άλλους, ως προς τον βαθμό που αναπτύσσει και καλλιεργεί την προαίρεσή του προς το αγαθό, ως προς τον βαθμό της ένωσής του με τον Θεό, κλπ. Ενώ αντίθετα, τα άτομα μιας ράβδου σιδήρου, είναι ίδια και απαράλλακτα, και όποιο και αν πάρουμε είναι πανομοιότυπο με όλα τα υπόλοιπα. Δεν υπάρχει ελευθερία επιλογής και εκφράσεως, αλλά όλα, υπακούουν με την ίδια ακριβώς πειθαρχία στους κοινούς εξωτερικούς νόμους. Τα πρόσωπα επικοινωνούν μέσα από την ελεύθερη επιλογή τους, και έτσι εκφράζουν σχέσεις κοινωνίας μεταξύ τους, ενώ τα άτομα στερούνται αυτοσυνειδησίας, και όταν βρίσκονται στον ίδιο τόπο, λόγω έλλειψης επικοινωνίας, απλώς συνυπάρχουν, και οι δεσμοί που τα κρατούν ενωμένα, προέρχονται από εξωτερικά αίτια, και δεν πηγάζουν από την προαίρεση.

Υπάρχει όμως μια βαθύτερη αιτία, για την οποία οι άνθρωποι είναι «πρόσωπα», ενώ τα υπόλοιπα υλικά πλάσματα δεν είναι. Οι άνθρωποι είναι «πρόσωπα», επειδή πλάσθηκαν «κατ’ εικόνα» Θεού, που είναι «Κοινωνία Προσώπων». Αντίθετα ολόκληρη η υπόλοιπη υλική κτίση, δεν πλάσθηκε «κατ’ εικόνα Θεού», και έτσι στερείται του φυράματος της «υποστάσεως», που είναι και η βάση του καθενός προσώπου.

Το όνομα λοιπόν, είναι άμεσα συνδεδεμένο με το πρόσωπο. Το δε πρόσωπο, με τις ανυπολόγιστες σε αξία δωρεές του Θεού προς τον άνθρωπο, να είναι «εικόνα Του». Με άλλα λόγια, να έχει αυτοσυνειδησία, ελευθερία βουλήσεως και προαιρέσως, και τόσα άλλα, που δεν έχουμε το χρόνο, ούτε τη δύναμη να περιγράψουμε. Για τον Θεό το πρόσωπο του καθενός ανθρώπου, έχει υπέρτατη αξία. Δεν έχει αξία το ανθρώπινο γένος σαν μάζα, αλλά σαν σύνολο προσώπων. Αυτό το γεγονός τονίζεται στην Αγία Γραφή με ιδιαίτερο τρόπο. Στην παραβολή του Καλού Ποιμένος, ο Κύριος δηλώνει με σαφή και κατηγορηματικό τρόπο, την προσωπική αξία του καθενός, και τη συνδέει με το όνομα. Λέει λοιπόν για τη λογική του Ποίμνη, του γνήσιους μαθητές Του, το εξής: «τα ίδια πρόβατα καλεί κατ' όνομα και εξάγει αυτά» (Ιωάννης 10/ι: 3). Ο Χριστός απευθύνεται στον κάθε πιστό προσωπικά, και τον καλεί με το όνομά του. Αληθινά, πόσο μεγάλη αξία και τιμή του Δημιουργού προς το πλάσμα Του!

Ομοίως, ο απόστολος Παύλος μας λέει ότι η κλήση του Χριστού είναι προσωπική στον καθένα από εμάς, και όχι μαζική και απρόσωπη, και γενική προς το ανθρώπινο γένος. Λέει λοιπόν για τον εαυτό του: «ουχ ότι ήδη έλαβον (δηλαδή το βραβείο της άνω κλήσεως) ή ήδη τετελείωμαι, διώκω δε ει και καταλάβω, εφ' ω και κατελήφθην υπό του Χριστού Ιησού» (Φιλιππισίους 3/γ: 12). Τόσο μεγάλη αξία έχει λοιπόν για τον Θεό το ανθρώπινο πρόσωπο, ώστε να απευθύνει ειδική πρόσκληση στον καθένα προσωπικά. Όμως ο ίδιος απόστολος, μας αποκαλύπτει ότι η τιμή του Θεού προς το ανθρώπινο πρόσωπο, δεν σταματά στην πρόσκληση, αλλά προχωρεί μέχρι και τη θυσία του αγαπητού του Υιού. Όχι προς χάριν του ανθρώπινου γένους σαν μάζα, και για ξεκαθάρισμα «νομικών λογαριασμών», αλλά από αγάπη προς τον κάθε άνθρωπο σαν ξεχωριστό πρόσωπο. «Μη φέρεις σε απώλεια με το φαγητό σου, εκείνον χάριν του οποίου ο Χριστός πέθανε» (Ρωμαίους 14/ιδ: 15). Ο Χριστός λοιπόν, πέθανε για τον καθένα χωριστά, ακόμη και γι’ αυτόν που είναι ασθενής στην πίστη, και είναι έτοιμος να σκανδαλισθεί για ασήμαντη αιτία. Και πάλι, αλλού λέει: «για την γνώση σου, θα απωλεσθεί ο ασθενής αδελφός, για τον οποίο ο Χριστός πέθανε» (Α΄ Κορινθίους 8/η: 11).

Αληθινά, πόσο μεγάλη τιμή για τον κάθε άνθρωπο, - τον κάθε άνθρωπο σαν πρόσωπο,- είναι η προσωπική πρόσκληση του Θεού, και αυτή ακόμα η θυσία του Ιδίου του Υιού Του! Πόσο μεγάλη αξία δίνει ο Θεός στο ανθρώπινο πρόσωπο! Αλλά και πόσο μεγάλη προσβολή και τραγική καταφρόνηση, είναι η άρνηση αυτών των μεγάλων δωρεών, των οποίων δεν είμαστε άξιοι!

 

4. Νέα ονόματα για νέες προσωπικές ιδιότητες, από την Αγία Γραφή

Ας δούμε όμως με συντομία και μερικά ακόμα χωρία από την Αγία Γραφή, στα οποία γίνεται φανερή η σημασία και η αγία του κάθε προσώπου, μέσα από τη χρήση του ονόματος:

Ήδη από τη Γένεση αρχίζοντας, διαπιστώνουμε ότι ο Αδάμ, ως άρχων και κύριος της επίγειας δημιουργίας, δίνει ονόματα στα γένη των εμψύχων. Ονομάζει δηλαδή τα ζώα και τα πετεινά, και δίνει στο κάθε διαφορετικό είδος και διαφορετικό όνομα. Όταν όμως ο Θεός έπλασε τη σύντροφό του, εκείνος δεν έμεινε στο όνομα του είδους, αλλά της έδωσε ξεχωριστό όνομα, γιατί ήταν ξεχωριστό πρόσωπο: «Και κάλεσε ο Αδάμ το όνομα της γυναίκας του Εύα» (Γένεσις 3/γ: 20).

Στη συνέχεια, στο βιβλίο της Γενέσεως, μας δίνει έναν μακρύ κατάλογο ονομάτων, δηλώνοντάς μας έτσι και τις διαφορετικές ιστορικές προσωπικότητες. Το όνομα λοιπόν, είναι δηλωτικό της προσωπικότητος. Μάλιστα, μπορεί να περιγράφει συνοπτικά και την προσωπικότητα. «Αδάμ» επί παραδείγματι, σημαίνει: «χωματένιος». «Εύα», σημαίνει «ζωή». «Κάιν», σημαίνει «απόκτησις». «Σηθ», σημαίνει «ιστάμενος», κ.ο.κ. Η κλίση του Θεού, αλλάζει ριζικά και την προσωπικότητα του ανθρώπου. Γι’ αυτό και ο Θεός συνέδεε πολλές φορές την κλίση του, και με ταυτόχρονη αλλαγή του ονόματος των προσώπων που καλούσε. Για παράδειγμα, όταν κάλεσε ο Θεός τον Άβραμ (όπως λεγόταν τότε), για να κάνει διαθήκη μαζί του, του είπε: «Εγώ, ιδού, η διαθήκη μου είναι προς σέ· και θέλεις γείνει πατήρ πλήθους εθνών· και δεν θέλει καλείσθαι πλέον το όνομά σου Άβραμ, αλλά το όνομά σου θέλει είσθαι Αβραάμ· (που σημαίνει «πατήρ πλήθους εθνών») διότι πατέρα πλήθους εθνών σε κατέστησα·… Και είπεν ο Θεός προς τον Αβραάμ, Σάραν την γυναίκα σου, δεν θέλεις καλέσει πλέον το όνομα αυτής Σάραν, (με ένα «ρ»), αλλά Σάρρα θέλει είσθαι το όνομα αυτής («με δύο «ρ», που σημαίνει «ηγεμόνισσα»).

Και θέλω ευλογήσει αυτήν, και θέλω προσέτι δώσει εις σε υιόν εξ αυτής· και θέλω ευλογήσει αυτήν, και θέλει γείνει μήτηρ εθνών· βασιλείς λαών θέλουσιν εξέλθει εξ αυτής» (Γένεσις 17/ιζ: 4,5, 15,16).

Δεν ήταν όμως η μοναδική φορά που ο Θεός άλλαζε τα ονόματα των ανθρώπων που καλούσε, ούτε είναι ίδιον μόνο της Παλαιάς Διαθήκης. Μάλιστα, όταν ο Θεός καλούσε κάποιον πριν ακόμα να γεννηθεί, του έδινε και όνομα δηλωτικό της αποστολής του. Έτσι, όταν ο άγγελος απεκάλυψε στον Ζαχαρία τη γέννηση του αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, του είπε: «φοβού, Ζαχαρία· διότι εισηκούσθη η δέησίς σου, και η γυνή σου Ελισάβετ γεννήσει υιόν σοι, και καλέσεις το όνομα αυτού Ιωάννην (που σημαίνει «το έλεος και η γενναιοδωρία του Θεού»). » (Λουκάς 1/α: 13). Και πράγματι, ο Ιωάννης ο Βαπτιστής και Πρόδρομος του Κυρίου, ήταν ο προάγγελος του ελέους και των δωρεών του Θεού δια Κυρίου Ιησού, στο ανθρώπινο γένος.

Όμως και ο Ίδιος ο Κύριος, (ως άνθρωπος), έφερε το όνομα: «Εμμανουήλ», (Ησαϊας 7/ζ: 14), που σημαίνει: «ο Θεός μαζί μας» (Ματθαίος 1/α: 23). Και πράγματι, ο Θεός «έγινε άνθρωπος, και εσκήνωσεν εν ημίν» (Ιωάννης 1/α: 14). Αλλά και Ιησούς καλείται, που σημαίνει: «Το σωτήριον του Θεού», επειδή Αυτός είναι ο Σωτήρας και ο Λυτρωτής των ανθρώπων.

 

5. Η θέση του ανθρώπινου προσώπου στη Χριστιανική Εκκλησία

Όμως ποια είναι η θέση που έχει το ανθρώπινο πρόσωπο στη Χριστιανική Εκκλησία; Ποια είναι η αξία του δηλωτικού του ονόματος;

Ας το διακρίνουμε πάλι μέσα από λίγα αποσπάσματα της Αγίας Γραφής. Και ας αρχίσουμε από τον επίλογο της προς Ρωμαίους επιστολής του Αποστόλου Παύλου, δηλαδή στο κεφάλαιο 16/ιστ: «Συνίστημι δε υμίν Φοίβην την αδελφήν ημών, ούσαν διάκονον της εκκλησίας της εν Κεγχρεαίς, 2 ίνα αυτήν προσδέξησθε εν Κυρίω αξίως των αγίων και παραστήτε αυτή εν ω αν υμών χρήζη πράγματι· και γαρ αύτη προστάτις πολλών εγενήθη και αυτού εμού.

 3 Ασπάσασθε Πρίσκιλλαν και Ακύλαν τους συνεργούς μου εν Χριστω Ιησού, 4 οίτινες υπέρ της ψυχής μου τον εαυτών τράχηλον υπέθηκαν, οίς ουκ εγώ μόνος ευχαριστώ, αλλά και πάσαι αι εκκλησίαι των εθνών, και την κατ’ οίκον αυτών εκκλησίαν. 5 ασπάσασθε Επαίνετον τον αγαπητόν μου, ος εστιν απαρχή της Αχαϊας εις Χριστόν. 6 ασπάσασθε Μαριάμ, ήτις πολλά εκοπίασεν εις ημάς. 7 ασπάσασθε Ανδρόνικον και Ιουνίαν τους συγγενείς μου και συναιχμαλώτους μου, οίτινές εισιν επίσημοι εν τοις αποστόλοις, οί και προ εμού γεγόνασιν εν Χριστω, 8 ασπάσασθε Αμπλίαν τον αγαπητόν μου εν Κυρίω. 9 ασπάσασθε Ουρβανόν τον συνεργόν ημών εν Χριστω και Στάχυν τον αγαπητόν μου. 10 ασπάσασθε Απελλήν τον δόκιμον εν Χριστω. ασπάσασθε τους εκ των Αριστοβούλου. 11 ασπάσασθε Ηρωδίωνα τον συγγενή μου. ασπάσασθε τους εκ των Ναρκίσσου τους όντας εν Κυρίω. 12 ασπάσασθε Τρύφαιναν και Τρυφώσαν τας κοπιώσας εν Κυρίω. ασπάσασθε Περσίδα την αγαπητήν, ήτις πολλά εκοπίασεν εν Κυρίω. 13 ασπάσασθε Ρούφον τον εκλεκτόν εν Κυρίω και την μητέρα αυτού και εμού. 14 ασπάσασθε Ασύγκριτον, Φλέγοντα, Ερμάν, Πατρόβαν, Ερμήν και τους συν αυτοίς αδελφούς. 15 ασπάσασθε Φιλόλογον και Ιουλίαν, Νηρέα και την αδελφήν αυτού, και’Ολυμπάν και τους συν αυτοίς πάντας αγίους». Και αφού ολοκληρώνει αυτόν τον μακρύ κατάλογο χαιρετισμών, συνεχίζει ως εξής: «Ασπάζονται υμάς Τιμόθεος ο συνεργός μου, και Λούκιος και Ιάσων και Σωσίπατρος οι συγγενείς μου. 22 ασπάζομαι υμάς εγώ Τέρτιος ο γράψας την επιστολήν εν Κυρίω. 23 ασπάζεται υμάς Γάϊος ο ξένος μου και της εκκλησίας όλης. ασπάζεται υμάς Έραστος ο οικονόμος της πόλεως και Κούαρτος ο αδελφός».

Άραγε ματαίως, και από φλυαρία αναφέρονται όλα αυτά τα ονόματα; Κάθε άλλο! Άλλωστε ολόκληρη σχεδόν η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη, είναι μια αναφορά σε συγκεκριμένα πρόσωπα με τα ονόματά τους. Τέτοια είναι η θέση της Εκκλησίας για τα ονόματα. Και η γνήσια Εκκλησία του Θεού, μέχρι σήμερα πράττει ακριβώς το ίδιο. Τιμά τα πρόσωπα των πιστών δια των ονομάτων τους. Θεωρεί το καθένα από τα μέλη της, όχι άτομα μιας απρόσωπης μάζας, αλλά πολύτιμα πρόσωπα για τον Θεό. Διότι για τον καθένα χωριστά, ο Χριστός έχυσε το αίμα Του. Η Εκκλησία πάντοτε και συνεχώς μνημονεύει ονομαστικά στις προσευχές της, ζώντες και τεθνεώτες (διότι κι αυτοί «ζούνε εν Κυρίω», και «ο Θεός είναι Θεός ζώντων»). Δεν κουράζεται να αναφέρει τον καθένα χωριστά και ονομαστικά, διότι ο καθένας χωριστά είναι πολύτιμος για τον Κύριο. Με το όνομά του αποκαλεί και προσφωνεί η Εκκλησία τον κάθε πιστό, όταν τον καλεί να συμμετέχει στα Μυστήρια της Χάριτος: «Βαπτίζεται ο δούλος του Θεού Τάδε», «Χρίεται ο δούλος του Θεού Τάδε», «Μεταλαμβάνει ο δούλος του Θεού Τάδε», κ. ο. κ.

Η Εκκλησία είναι Κοινωνία Προσώπων, που το καθένα από αυτά έχει τη θέση του, την αξία του, το όνομά του, και σαν τέτοιο είναι αναντικατάστατο. Το Σώμα του Χριστού, δεν είναι ένα «μηχανικό σώμα», συναποτελούμενο από απρόσωπα μηχανικά μέρη με πλήθος ανταλλακτικών. Μια ανάγνωση του 12ου κεφαλαίου της Α΄ προς Κορινθίους επιστολής, δίνει μια σαφή εικόνα του γεγονότος. Τα μέλη ενώνονται στο ένα Σώμα του Χριστού, αλλά εξακολουθούν να έχουν τη δική τους ταυτότητα. Την δική τους προσωπικότητα «Καθάπερ γαρ το σώμα εν εστι και μέλη έχει πολλά, πάντα δε τα μέλη του σώματος του ενός, πολλά όντα, εν εστι σώμα, ούτω και ο Χριστός» (Α΄ Κορινθίους 12/ιβ: 12). «Και πρέπει να φροντίζουν τα μέλη, ομοίως υπέρ αλλήλων» (εδάφιο 25). Έτσι, το κάθε μέλος φροντίζει για τα υπόλοιπα «κατ’ όνομα», προσωπικά, και όχι σαν μάζα.

Ο απόστολος Ιωάννης γράφει: «ασπάζου τους φίλους κατ’ όνομα» δηλαδή απευθύνσου στον καθένα προσωπικά και ονομαστικά, όχι σαν σε όχλο. (Γ΄ Ιωάννου εδ. 15).

Το ίδιο λοιπόν ακολουθεί και η Εκκλησία, αποδίδοντας την αξία και την τιμή που έχει καθένα από τα μέλη ξεχωριστά, ως ξεχωριστές εικόνες του Θεού.

 

6. Αντιχριστιανική τακτική αιρέσεων

Άραγε ακολουθούν αυτόν τον κανόνα, αυτή τη Χριστιανική πρακτική, και οι υπόλοιπες «εκκλησίες» που ονομάζονται Χριστιανικές;

Δυστυχώς όχι. Έτσι, παρατηρούμε «η ελευθερία του προσώπου» σε πολλές Προτεσταντικές ομάδες να υπερτονίζεται. Να καταταντά ασυδοσία, με αποτέλεσμα να διασπώνται όχι μόνο οι εσωτερικοί σύνδεσμοι των μελών τους, αλλά και οι εξωτερικοί, και έτσι να έχουμε αλλεπάλληλες διαιρέσεις και διασπάσεις, σχίσματα και κατακερματισμούς των «εκκλησιών» αυτών σε άλλες μικρότερες.

Όμως υπάρχει και η άλλη άκρη, η οποία δυστυχώς είναι εξ ίσου άσχημη, αλλ’ ίσως και χειρότερη.

Για να γίνουμε περισσότερο σαφείς και συγκεκριμένοι, θα αναφερθούμε σε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, την οργάνωση των «Μαρτύρων του Ιεχωβά». (Παρενθετικά σημειώνουμε, ότι συχνά αναφέρουμε τους «Μάρτυρες του Ιεχωβά» σαν παράδειγμα, διότι αποτελούν ένα συνοθήλευμα αιρετικών πρακτικών και διαδικασιών, και μιλώντας γι’ αυτούς στην ουσία καλύπτουμε μια μεγάλη κατηγορία αιρέσεων και κακοδοξιών. Με άλλα λόγια, ασχολούμαστε περισσότερο με την Εταιρία Σκοπιά και τους οπαδούς της, διότι είναι κάτι σαν «μουσείο αντιχριστιανικών δογμάτων και πρακτικών»).

Ένα κύριο χαρακτηριστικό αυτής της οργανώσεως, (αλλά και πολλών άλλων παρόμοιων), είναι ότι «εξαφανίζουν» την προσωπικότητα των οπαδών τους, τους μετατρέπουν σε απρόσωπη μάζα, ισοπεδώνουν τις εικόνες του Θεού, και τους μετατρέπουν σε άβουλα «άτομα» ενός συνόλου που τα κρατά ενωμένα η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ απειλή και πειθαρχία.

 

7. Αποπροσωποποίηση στην οργάνωση της Σκοπιάς

Ας δούμε όμως τα σημεία αυτά ένα προς ένα, για να κατανοήσουμε σε βάθος την αντιχριστιανική δράση αυτής της οργανώσεως, τις σκοτεινές μεθόδους που χρησιμοποιεί, και το κακό που κάνει στους οπαδούς της:

Μέχρι τώρα, διαπιστώσαμε ότι το «όνομα», ως δηλωτικό της προσωπικότητας κατέχει σημαντική θέση στην Αγία Γραφή αλλά και στη ζωή της Εκκλησίας. Στην οργάνωση των «Μαρτύρων του Ιεχωβά», συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Τα ονόματα λείπουν σχεδόν από παντού. Σχεδόν τα πάντα σε αυτή την οργάνωση, είναι ανώνυμα και απρόσωπα. Ο μόνος επώνυμος, είναι η Εταιρία: «Βιβλική και Φυλλαδική Εταιρία Σκοπιά της Πενσυλβανίας». Όλοι οι άλλοι είναι ανώνυμοι. Αντιμετωπίζονται από την εταιρία, σαν παραγωγικές της μονάδες. Τα έντυπά της, μιλούν για «αυξήσεις», νούμερα, πλήθος. Ποτέ όμως με ονόματα. Τα οποία υπάρχουν απλώς στα αρχεία των τοπικών τους γραφείων, για λόγους παρακολούθησης. (Τον προηγούμενο μήνα, ήμασταν τόσοι. Τώρα ήμαστε τόσοι. Τόσοι παρακολούθησαν την «ανάμνηση». Τόσοι είναι βαπτισμένοι, τόσοι «ευαγγελιζόμενοι», τόσοι «ενδιαφερόμενοι». Το ενδιαφέρον είναι για τη «μάζα», για τους «αριθμούς», όχι όμως για τα πρόσωπα. Η προσπάθεια είναι για την αύξηση της ποσότητας και όχι της προσωπικής ποιότητας. Η κατάσταση μοιάζει με το εξής ανάλογο: «Μας ενδιαφέρει πόσα ευρώ έχει το πορτοφόλι μας, αλλά ποτέ δεν μας απασχολεί από ποια ακριβώς ευρώ συνίσταται το ποσόν. Η ταυτότητα των ευρώ, καθόλου δεν μας νοιάζει. Το μόνο που μας νοιάζει, είναι: Πώς θα αυξηθεί το ποσόν».

Ένα άλλο χαρακτηριστικό, είναι ότι στους Μάρτυρες του Ιεχωβά, υπάρχουν «τάξεις πιστών», ακόμα και τάξη κατ’ επίφασιν «αγίων», του «Πιστού Υπολοίπου» όπως λένε, αλλά όχι επώνυμοι άγιοι, όπως ο άγιος Παύλος, ο άγιος Πέτρος, ο άγιος Ιωάννης, και τόσοι άλλοι. Πάλι λοιπόν απρόσωπες μάζες, πάλι απρόσωπο πλήθος, πάλι ισοπέδωση των προσωπικοτήτων. Σαν να μην είναι η αγιότης το προσωπικό δώρο του Θεού στον κάθε αγωνιζόμενο πιστό, αλλά  το προνόμιο που έχει μια «κάστα», μια «τάξη» ανωνύμων οπαδών.

Το κακό όμως, (το έγκλημα θα λέγαμε) εναντίον της εικόνας του Θεού που λέγεται: «ανθρώπινο πρόσωπο», και διαπράττει η εταιρία Σκοπιά και οι παρόμοιες με αυτή οργανώσεις, δεν σταματά εδώ. Η εξάλειψη και η εξαφάνιση κάθε ξεχωριστού προσώπου, και του δηλωτικού του ονόματος, έχει λάβει καθολικό χαρακτήρα. Εάν τύχει να πέσει στα χέρια σας κάποιο βιβλίο, ή άλλου είδους έντυπο των «Μαρτύρων του Ιεχωβά», προσπαθήστε να δείτε ποιος το έγραψε! Προσπαθήστε να βρείτε το όνομα του συγγραφέα! Μάταια! Δεν υπάρχει! Δεν θα το βρείτε πουθενά. Αντ’ αυτού, θα βρείτε τη σφραγίδα της εταιρίας: «Βιβλική και Φυλλαδική Εταιρία Σκοπιά της Πενσυλβανίας». Μα δεν το έγραψε η εταιρία. Κάποια συγκεκριμένα μέλη της το έγραψαν! Εν τούτοις, δεν υπάρχει πουθενά το όνομά τους! Γιατί; Η απάντηση είναι η ΣΥΝΤΡΙΒΗ ΚΑΙ Η ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΚΑΙ Η ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ.

Όμως η περίπτωση αυτή, έχει και ένα ακόμη σκέλος. Δεν τοποθετούνται τα ονόματα των συγγραφέων, για να μην έχουν δικαιώματα στα κέρδη, ή για να μη ζητήσουν αποζημιώσεις, στην περίπτωση που φύγουν αυτοβούλως, ή τους «αποκόψει», (δηλαδή τους διώξει) η οργάνωση από τους κόλπους της. Και αν μερικοί βιαστούν να μας κατηγορήσουν ως «κακεντρεχείς» και «συκοφάντες», έχουμε να τους παραθέσουμε πληθώρα ιστορικών παραδειγμάτων, όπως αυτό του Ραίημοντ Φρανς, πρώην μέλους του Κυβερνώντος Σώματος, και ανηψιού του πρώην προέδρου της εταιρίας, με πλουσιότατο συγγραφικό έργο ως μέλους της εταιρίας, με τον οποίο ανέκυψαν τέτοιου είδους προβλήματα, μετά την αποχώρησή του, στις αρχές της δεκαετίας του 1980.

Μερικές φορές, για να δικαιολογήσουν τη μη αναγραφή των συγγραφέων στα βιβλία τους, επικαλούνται λόγους ταπεινοφροσύνης. Αυτό όμως, όχι δείγμα ταπεινοφροσύνης δεν είναι, αλλά βάθος πονηρίας και υποκρισίας. Διότι κατ’ αρχήν, τα κείμενα της Αγίας Γραφής, φέρουν τον συγγραφέα τους στο μεγαλύτερο μέρος τους: «Λόγοι του Ιερεμίου, υιού του Χελκίου» (Ιερεμίας 1/α: 1). «Όρασις Ησαϊου, υιού του Αμώς» (Ησαϊας 1/α: 1). «Παύλος, δούλος Ιησού Χριστού, προσκεκλημένος απόστολος» (Ρωμαίους 1/α: 1). «Ιάκωβος, δούλος του Θεού και του Κυρίου Ιησού Χριστού» (Ιακώβου 1/α: 1). «Πέτρος απόστολος Ιησού Χριστού» (Α΄ Πέτρου 1/α: 1), απλώς για να αναφέρουμε ένα ελάχιστο δείγμα. Άραγε, όλοι αυτοί οι άγιοι άνθρωποι του Θεού, συγγραφείς της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, έπασχαν σε μεγαλύτερο βαθμό από το πάθος της υπερηφάνιας, του εγωισμού και της κενοδοξίας, απ’ ό,τι οι σύγχρονοι αυτοαποκαλούμενοι «Μάρτυρες του Ιεχωβά»; Είναι τραγικό και παράλογο, ακόμα και να το διανοηθούμε.

Ελπίζουμε, ότι από αυτά τα πολύ λίγα, έχει αρχίσει να γίνεται κατανοητό, πώς μια οργάνωση θρησκευτικού χαρακτήρα, ισοπεδώνει τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των οπαδών της, με σκοπό το ίδιον ανώνυμο όφελος.

Μεταβάλλει τους οπαδούς της σε απρόσωπα άβουλα άτομα, για να καρπωθεί τους κόπους τους σ’ αυτήν. (Σημείωση ΟΟΔΕ: αν μάλιστα διαβάσει κάποιος τα έντυπά τους, παρατηρεί ότι η λέξη: «πρόσωπο» απουσιάσει σχεδόν ολοκληρωτικά ως χαρακτηρισμός, και πάντοτε αντικαθίσταται από τη λέξη: «άτομο»).

Θα προχωρήσουμε όμως όσο μας επιτρέπει ο χρόνος, σε περισσότερο βάθος αυτή την ανάλυση:

Όπως είπαμε και προηγουμένως, τα πάντα είναι εκεί απρόσωπα και ανώνυμα. Ακόμα και οι εσωτερικές επιστολές ή εγκύκλιοι. Δεν φέρουν το όνομα του υπευθύνου, ή του συντάξαντος, αλλά και αυτά ακόμα φέρουν τη φίρμα της εταιρίας. Ο λόγος είναι ότι δεν υπάρχει, και ούτε μπορεί να καταλογισθεί προσωπική ευθύνη. Δεν υπάρχουν προσωπικές πράξεις, δεν υπάρχουν προσωπικές θελήσεις. Όλα γίνονται ομαδικά, και κατ’ επέκτασιν όλα έχουν την κάλυψη μιας απρόσωπης ανώνυμης εταιρίας. Ακόμη και αυτές οι αναγορεύσεις των μελών της σε «πρεσβυτέρους» και «επισκόπους», δεν γίνονται δια χειροθεσίας, (έστω και τύποις), από ήδη γνησίως χειροτονημένους επισκόπους, όπως στην Χριστιανική Εκκλησία απ’ αρχής, αλλά και αυτοί είναι «διορισμοί», και γίνονται δι’ ανωνύμων επιστολών των κεντρικών γραφείων της εταιρίας με τη σφραγίδα της. Πού κατήντησε ο επισκοπικός θεσμός! Να είναι ένας απρόσωπος διορισμός, από μια ανώνυμη εταιρία! Δηλαδή οι «επίσκοποι» των «Μαρτύρων του Ιεχωβά», είναι διορισμένοι υπάλληλοι, μιας ανώνυμης εταιρίας!

Αλλά τι λέμε για απρόσωπη ανακήρυξη επισκόπων! Ακόμα και το καθαρά προσωπικό χάρισμα της προφητείας και της Θείας Αποκαλύψεως, η εταιρία Σκοπιά το έχει κάνει απρόσωπο και συλλογικό. Ισχυρίζεται ότι ο προφήτης της σύγχρονης εποχής, δεν είναι ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, αλλά ομάδα ανθρώπων, η εταιρία Σκοπιά. Πράγματα φοβερά και απίστευτα. Ποτέ δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Ούτε στην εποχή προ του Νόμου, ούτε στην Εκκλησία του Ισραήλ στην περίοδο του Νόμου, ούτε όμως και στη Χριστιανική εποχή, την Αποστολική και τη Μεταποστολική. Ο Θεός πάντοτε μιλούσε και αποκαλυπτόταν σε συγκεκριμένα πρόσωπα. Ποτέ σε μάζες απρόσωπες. Οι προφήτες του Θεού είναι πρόσωπα, δηλαδή εικόνες του, που πάνω τους αναπαύεται το Άγιο Πνεύμα και τους επισκέπτεται η Χάρις του Θεού, αποκαλύπτοντάς τους Μυστήρια, είτε αυτού του κόσμου, είτε της Βασιλείας του Θεού. Γι’ αυτό και λέει ο απόστολος Πέτρος: «ου γαρ θελήματι ανθρώπου ηνέχθη ποτέ προφητεία, αλλ’ υπό Πνεύματος Αγίου φερόμενοι ελάλησαν άγιοι Θεού άνθρωποι» (Β΄ Πέτρου 1/α: 21). Οι προφήτες, είναι ξεχωριστοί άγιοι άνθρωποι, και όχι «άγιος όμιλος», όπως θέλουν οι «Μάρτυρες του Ιεχωβά». Οι προφήτες του Θεού έγραφαν ό,τι τους φώτιζε το Άγιο Πνεύμα, και δεν υπήρχε κάποιο «συγγραφικό τμήμα» κάποιων «διορισμένων» ατόμων. Αν όμιλος προφητεύει, άραγε το Άγιο Πνεύμα έρχεται τμηματικά; Από λίγο στον καθένα του ομίλου; Τέτοιες όμως απόψεις και θεωρίες, στερούνται κάθε στοιχείου σοβαρότητας.

Όμως κάτω από μια τέτοια οργανωτική δομή, που συντρίβει το ανθρώπινο πρόσωπο, υπάρχουν και άλλα αρνητικά επακόλουθα και προεκτάσεις. Επειδή το όλο οικοδόμημα δεν στηρίζεται σε πρόσωπα, αλλά σε πλήθος άβουλων ατόμων, δεν προσπαθεί ούτε θέλει να οικοδομήσει πρόσωπα, αλλά απλώς προσπαθεί με αστυνομικά μέσα και μέτρα, να καταπιέζει τους οπαδούς της, για να παρουσιάζει εξωτερικά μια καλή βιτρίνα. Έτσι, χωρίς διάκριση προωθεί μέσω των εντύπων της, ηθικιστικούς νόμους και κανόνες, οι οποίοι πρέπει να τηρούνται απαρεγκλήτως, και με ποινή «αποκοπής» από όλους, άσχετα αν είναι αρχάριοι, μεσαίοι, ή επί χρόνια «Μάρτυρες του Ιεχωβά». Πλήρης ισοπέδωση, χωρίς διάκριση, που σαν στόχο έχει όχι την ουσιαστική εν Χριστώ οικοδομή του καθενός ξεχωριστά, αλλά την καλή εξωτερική παρουσία, και γενικά την καλή εμφάνιση της κινήσεως.

Η ισοπέδωση φυσικά είναι αλληλένδετη και με τον ομοιομορφισμό. Όλοι σχεδόν ίδια εμφάνιση και παρουσιαστικό, π.χ. οι άνδρες με γραβάτα και σακάκι, χωρίς γένια, με κανονικό κούρεμα κλπ, και όλα αυτά προωθούμενα επισήμως! Επίσης και τα κηρύγματα, γίνονται αυστηρά στα πλαίσια των προτύπων και «σκελετών ομιλιών» που η εταιρία με συγκεκριμένο και λεπτομερές πρόγραμμα προωθεί. Ακόμη και οι ερωτήσεις που γίνονται στις συνάξεις τους, ακόμα και οι απαντήσεις που δίνονται, είναι προκατασκευασμένες και περιέχονται στα έντυπα της εταιρίας.

Από αυτά τα πολύ λίγα σημεία, καταλαβαίνει κανείς το βαθμό της καταπίεσης και της συντριβής του ονόματος και της προσωπικότητας του ανθρώπου, στο όνομα δυστυχώς της Χριστιανοσύνης.

Ποια η γνήσια Χριστιανική διδασκαλία, και ποια και πόση η διαστροφή της από τις αιρέσεις!

Έρευνα - ομιλία: Μιχάλης Μαυροφοράκης

Απομαγνητοφώνηση: N. M.

Δημιουργία αρχείου: 11-3-2008.

Τελευταία μορφοποίηση: 14-3-2019.

ΕΠΑΝΩ