• 1. Τοποθέτηση τού προβλήματος

• 2. Το Άγιο Πνεύμα και η προσευχή τής καρδιάς

• 3. Η Παρουσία τού Χριστού

Ένα αινιγματικό χωρίο, αντιλεγόμενο μεταξύ πολλών ερμηνευτών και θρησκειών, είναι αυτό που βρίσκεται στην Β΄ Θεσσαλονικείς επιστολή τού Παύλου, στο 2/β΄ 6-8, και μιλάει για κάποιο αινιγματικό "Κατέχον".

1. Τοποθέτηση τού προβλήματος

Ένα αινιγματικό χωρίο που αντιλέγεται μεταξύ πολλών ερμηνευτών και θρησκειών, είναι αυτό που βρίσκεται στην Β΄ Θεσσαλονικείς επιστολή τού Παύλου, στο 2/β΄ 6-8. Εκεί αναφέρονται τα εξής:

"Και νυν το κατέχον οίδατε εις το αποκαλυφθήναι αυτόν (τον Αντίχριστο) εν τω εαυτού καιρώ. Το γαρ μυστήριον ήδη ενεργείται τής ανομίας. Μόνον ο κατέχων άρτι έως εκ μέσου γένηται. Και τότε αποκαλυφθήσεται ο άνομος..."

Δηλαδή: "Και τώρα γνωρίζετε αυτό που τον κρατάει στο να αποκαλυφθεί στον καιρό του. Επειδή το μυστήριο τής ανομίας ήδη ενεργείται. Μόνο μέχρι να βγει από τη μέση αυτός που τον κρατάει ως τώρα. Και τότε θα αποκαλυφθεί ο άνομος..."

Το παράξενο, είναι ότι εκεί αναφέρεται κάτι "κατέχον", ή κάποιος "κατέχων", ο οποίος συγκρατεί τον Αντίχριστο από το να εμφανιστεί. Το μυστήριο τού χωρίου εντείνεται και από το ότι ο απόστολος Παύλος, στο χωρίο 5-6 αναφέρει: "Ου μνημονεύετε ότι έτι ων προς υμάς ταύτα έλεγον υμίν; και νυν το κατέχον οίδατε...", (δηλαδή: "Δεν θυμόσαστε ότι όταν ήμουν μαζί σας σας τα έλεγα αυτά; και τώρα το κατέχον το γνωρίζετε...")

Βεβαίως οι Θεσσαλονικείς γνώριζαν τι τους είχε πει ο Παύλος. Εμείς όμως σήμερα, πώς θα καταλάβουμε τι ή ποιος είναι ο "κατέχων"; Υπάρχει κάποιος τρόπος να το ερευνήσουμε; Και πώς αυτό μπορεί να επιρρεάσει την κατανόησή μας για την εσχατολογία τής Αγίας Γραφής;

Σε άλλη μας μελέτη, είχαμε προτείνει μία πιθανή ερμηνεία, όμως αν και η ερμηνεία εκείνη δεν ήταν λάθος, δεν ήταν πλήρης. Σ' εμάς ήταν σαφές ότι κάτι έλειπε. Στην παρούσα μελέτη, θα προτείνουμε μια πληρέστερη εμηνεία, που εμάς τουλάχιστον μας ικανοποιεί πλήρως, τόσο για τη δογματική της συνέπεια και τη συμφωνία της με παλαιότερες πατερικές ερμηνείες, όσο και για τις ερμηνευτικές προεκτάσεις στις οποίες οδηγεί, και που την αναγορεύουν ως "κλειδί" για περεταίρω κατανοήσεις τών Θεοπνεύστων προφητειών.

Υπενθυμίζουμε, ότι στην παλαιότερη μελέτη μας, απαντώντας στην αναπόδεικτη και δογματικά εσφαλμένη ερμηνεία Προτεσταντικών κύκλων, ότι ο "κατέχων" είναι η Εκκλησία, είχαμε πει τα εξής:

Ο "κατέχων" όμως, δεν είναι κατ' ανάγκην η Εκκλησία, αλλά θα μπορούσε να είναι και το πνευματικό αγγελικό πλάσμα, που αναφέρεται στην Αποκάλυψη 20/κ΄ 1 - 3. Εκεί, αυτός ο άγγελος "κρατάει" το Σατανά, και δεν τον αφήνει να επιτύχει το σκοπό του, στην προκειμένη περίπτωση, να φέρει τον Αντίχριστο. Και είναι ενδιαφέρον, ότι "κατέχω", σημαίνει "κρατώ"!

Βεβαίως όμως, ο απόστολος Παύλος δεν πρέπει να είχε κατά νουν τον άγγελο όταν μιλούσε για τον "κατέχοντα", επειδή μίλησε γι' αυτόν και ως: το "κατέχον". Γιατί λοιπόν εκτός από αρσενικό γένος, χρησιμοποίησε και ουδέτερο;

2. Το Άγιο Πνεύμα και η Προσευχή τής καρδιάς

Μία σκέψη έρχεται πρώτη, όταν αναζητάμε: "Τι είναι αυτό, που στην Αγία Γραφή αναφέρεται (γραμματικά) και ως αρσενικού, και ως ουδετέρου γένους;" Η απάντηση είναι: "Το Άγιο Πνεύμα".

Στα Ευαγγέλια, και ειδικότερα στον Ιωάννη 16/ις΄ 13, λέει: "όταν δε έλθη εκείνος, το πνεύμα τής αληθείας, οδηγήσει υμάς εν τη αληθεία πάση..."

Εδώ παρατηρούμε, ότι ενώ το Άγιο Πνεύμα αναφέρεται με τα άρθρο: "το", αναφέρεται επίσης ως: "εκείνος". Δεν γνωρίζουμε κάτι άλλο που να έχει αυτά τα (γραμματικά) χαρακτηριστικά ουδετέρου και αρσενικού γένους ταυτόχρονα.

Εδώ όμως, τίθεται ένα ερώτημα, που είναι και το μεγαλύτερο εμπόδιο για να δεχθεί κάποιος ότι ο "κατέχων" ή το "κατέχον" είναι το Άγιο Πνεύμα. Πρόκειται για τα λόγια τού αποστόλου, που είδαμε στο Β΄ Θεσσαλονικείς 2/β΄ 7: "Μόνον ο κατέχων άρτι έως εκ μέσου γένηται". Πώς είναι δυνατόν κάποιος "να βγάλει από τη μέση" το Άγιο Πνεύμα; Δεν είναι παντοδύναμο;

Κι όμως! Ο καθένας μας μπορεί να διώξει το Άγιο Πνεύμα από την καρδιά του! Ο Θεός σέβεται τόσο την ελευθερία μας, που δεν πιέζει κανέναν. Κανείς δεν υποχρεώνεται απ' αυτόν να έχει το Άγιο Πνεύμα αν η ζωή του δείχνει ότι δεν το επιθυμεί πραγματικά. Αν κάποιος Χριστιανός ζει αμελώς και δεν αφήνει το Άγιο Πνεύμα να ενεργεί μέσα του, στην πραγματικότητα το διώχνει. Ας θυμηθούμε τα λόγια τού αποστόλου Παύλου:

"όσοι γαρ Πνεύματι Θεού άγονται, ούτοι υιοί Θεού εισιν.  Ου γαρ ελάβετε Πνεύμα δουλείας πάλιν εις φόβον, αλλά ελάβετε Πνεύμα υιοθεσίας εν ω κράζομεν: "Αββά ο Πατήρ".  Αυτό το Πνεύμα συμμαρτυρεί τω πνεύματι υμών, ότι εσμεν τέκνα Θεού.  Ει δε τέκνα, και κληρονόμοι.  Κληρονόμοι μεν Θεού, συγκληρονόμοι δε Χριστού". -Ρωμαίους 8/η΄ 14-17.

Πράγματι, όταν κάποιος "άγεται", (οδηγείται στη ζωή του) από το Πνεύμα τού Θεού, αυτό σημαίνει ότι "έλαβε" το Άγιο Πνεύμα. Τότε το Άγιο Πνεύμα μιλάει στην καρδιά τού Χριστιανού, και συμμαρτυρεί με το πνεύμα του, ότι αυτός είναι τέκνο τού Θεού.Οι πνευματοφόροι αυτοί Χριστιανοί, που προσεύχονται "εν Πνεύματι", είναι αυτοί που στην Εκκλησία λέμε ότι έχουν "την προσευχή τής καρδιάς". Αυτοί, σε συνεργασία με το Άγιο Πνεύμα, προσεύχονται όχι μόνο για δική τους οικοδομή, αλλά και υπέρ τού κόσμου.

"Ει δε το Πνεύμα του εγείραντος τον Ιησούν οικεί εν υμίν ...ζωοποιήσει ...δια του ενοικούντος αυτού Πνεύματος εν υμίν... αυτό το Πνεύμα συμμαρτυρεί τω πνεύματι ημών ...αυτό το Πνεύμα υπερεντυγχάνει στεναγμοίς αλαλήτοις...  Ο δε ερευνών τας καρδίας οίδεν τι το φρόνημα του Πνεύματος, ότι κατά Θεόν εντυγχάνει υπέρ αγίων. -Ρωμαίους 8/η΄ 11,16,26,27.

"Ο γαρ λαλών γλώσση ουκ ανθρώποις λαλεί αλλά Θεώ, ουδεις γαρ ακούει, Πνεύματι δε λαλεί μυστήρια.  Ο δε προφητεύων ανθρώποις λαλεί οικοδομήν ...ο λαλών γλώσση εαυτόν οικοδομεί ...εάν γαρ προσεύχομαι γλώσση, το πνεύμα μου προσεύχεται ...εάν ευλογείς εν Πνεύματι, ο αναπληρών τον τόπον του ιδιώτου πώς ερεί το αμήν επί τη ση ευχαριστία;  επειδή τι λέγεις ουκ οίδεν ...και εις δερμηνευέτο.  Ει δε μη... σιγάτω εν εκκλησία, εαυτώ δε λαλείτω και τω Θεώ". -Α΄ Κορινθίους 14/ιδ΄ 2,3,14,27,28.

Το πώς οι προσευχές όλων τών αγίων, επιρρεάζουν τα γεγονότα στη γη, φαίνεται στο χωρίο Αποκάλυψις 8/η΄ 3-5:

"Και άλλος άγγελος ήλθεν και εστάθη επί τού θυσιαστηρίου έχων λιβανωτόν χρυσούν, και εδόθη αυτώ θυμιάματα πολλά, ίνα δώσει ταις προσευχαίς τών αγίων πάντων επί το θυσιαστήριον το χρυσούν το ενώπιον τού θρόνου. Και ανέβη ο καπνός τών θυμιαμάτων ταις προσευχαίς τών αγίων εκ χειρός τού αγγέλου ενώπιον τού Θεού. Και είληφεν ο άγγελος το λιβανωτόν και εγέμισεν αυτόν εκ τού πυρός τού θυσιαστηρίου και έβαλεν εις την γην, και εγένοντο βρονταί και φωναί και αστραπαί και σεισμός".

Ομοίως ο Χριστός είχε αναλύσει το πώς δένεται ο Σατανάς, με την ευκαιρία τής θεραπείας ενός δαιμονισμένου, στο χωρίο: Ματθαίος 12/ιβ΄ 29,30:

"ή πώς δύναταί τις εισελθείν εις την οικίαν τού ισχυρού και τα σκεύη αυτού αρπάσαι, εάν μη πρώτον δήση τον ισχυρόν; και τότε την την οικίαν αυτού διαρπάσει; Ο μη ων μετ' εμού κατ' εμού εστιν, και ο μη συνάγων μετ' εμού σκορπίζει".

Εδώ φαίνεται, το πώς δια τής προσευχής τού εξορκισμού, ελευθερώνεται "η οικία" (δηλαδή ο άνθρωπος) από το δαιμόνιο που τον κατοικεί. Και μάλιστα, πρέπει κάποιος να "δήση", (να δέσει) τον ισχυρό (δαίμονα) που κατοικεί εκεί.

Τα αμέσως επόμενα λόγια τού Κυρίου, δίνουν μια άλλη διάσταση στα έργα τού καθενός μας. Το να μην είναι κάποιος με το Χριστό, και να μη "συνάγει" "τα σκεύη" τού ισχυρού για το Χριστό, δηλαδή το να μην δένει τον ισχυρό (το διάβολο) ελευθερώνοντας τους ανθρώπους που κατείχε, στην πραγματικότητα τον ενισχύει. Γιατί η δική του αδιαφορία δίνει δύναμη στο Σατανά, να συνεχίζει το κακό του έργο. Και κάποιος είναι με το Χριστό, όταν μπορεί να δέσει τον ισχυρό, κάτι που γίνεται "δια προσευχής και νηστείας". -Μάρκος 9/θ΄ 29,30. Και μιλάμε για δυναμική προσευχή, για προσευχή "εν πνεύματι".

Ο Ευαγγελιστής Λουκάς, στο 11/ια΄ 24 - 26, μας δίνει μερικά στοιχεία ακόμα, για το τι είχε πει ο Κύριος τότε που εξέβαλε το δαιμόνιο:

"Όταν το ακάθαρτον πνεύμα εξέλθη από τού ανθρώπου, διέρχεται δι' ανύδρων τόπων ζητούν ανάπαυσιν και μη ευρίσκον. Τότε λέγει: "υποστρέψω εις τον οίκόν μου όθεν εξήλθον". Και ελθόν ευρίσκει σεσαρωμένον και κεκοσμημένον. Τότε πορεύεται και παραλαμβάνει έτερα πνεύματα πονηρότερα εαυτού επτά και εισελθόντα κατοικεί εκεί. και γίνεται τα έσχατα τού ανθρώπου εκείνου χείρονα τών πρώτων".

Από τι βρίσκει άδειο "το σπίτι" ο δαίμονας; Μα από Άγιο Πνεύμα. Έτσι αφύλαχτο όταν είναι, ο δαίμονας ξαναέρχεται μαζί με άλλους, ισχυρότερος.

Όταν όμως υπάρχον άγιοι που προσεύχονται "εν Αγίω Πνεύματι", ο Σατανάς βρίσκει εμπόδια στο έργο του. Οι άγγελοι τον εμποδίζουν εξ' αιτίας τών προσευχών τών αγίων, και εκείνος μένει "δεμένος" στο να προωθήσει τα σχέδιά του. Κάπως έτσι ο άγγελος που προαναφέραμε, και που αναφέρεται στην Αποκάλυψη 20/κ΄ 1 - 3, "κρατάει" "δεμένο" τον Σατανά, και έτσι εξηγούνται όλα. Ομοίως, ο Θεός μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιο έθνος, κάποια φυσική καταστροφή, ή κάποιον ηγέτη, για να εμποδίσει τα έργα τού Σατανά. Πάντοτε όμως, πίσω από κάθε θεϊκή ενέργεια, υπάρχουν οι "εν Αγίω Πνεύματι" προσευχές τών Αγίων.¹

Τι γίνεται όμως όταν σε κάποιες περιόδους, οι άνθρωποι αυτοί μειώνονται; Μα τότε ο Σατανάς λύνεται, και μπορεί να προχωρήσει στα σχέδιά του.

3. Η Παρουσία τού Χριστού

Όπως όμως ΕΜΕΙΣ είμαστε υπεύθυνοι για το πότε θα αποκαλυφθεί ο Αντίχριστος, ομοίως είμαστε υπεύθυνοι και για το πότε θα αποκαλυφθεί ο Χριστός! Διαφορετικά, γιατί ο Σατανάς, ενώ γνωρίζει ότι μετά τον Αντίχριστο θα έρθει ο Χριστός, επιμένει να αγωνίζεται να τον φέρει στη γη; Η έλευση τού Αντιχρίστου, δεν φέρνει τον Χριστό ένα βήμα πιο κοντά μας;

Το ότι ο Σατανάς συνεχίζει να αγωνίζεται να φέρει τον Αντίχριστο, σημαίνει ότι κάτι τέτοιο δεν επιταχύνει, αλλά ΚΑΘΥΣΤΕΡΕΙ την έλευση τού Κυρίου.

Όπως λιγότεροι "εν Αγίω Πνεύματι" προσευχόμενοι, έχουν σαν αποτέλεσμα την έλευση τού Αντιχρίστου, οι περισσότεροι "εν Αγίω Πνεύματι" προσευχόμενοι, έχουν σαν αποτέλεσμα την έλευση τού Χριστού! Γι' αυτό άλλωστε, και η Αποκάλυψη τελειώνει με την προσευχή: "Και το Πνεύμα και η νύμφη λέγουσιν: "Έρχου!", και ο ακούων ειπάτω: "Έρχου!"... Αμήν, έρχου Κύριε Ιησού!" -Αποκάλυψις 22/κβ΄ 17,21.

Εδώ υπάρχει όχι μόνο η ευχή τής Εκκλησίας και τού Αγίου Πνεύματος, αλλά παροτρύνεται όποιος ακούει να πει: "έρχου!" Δηλαδή να καλέσει τον Κύριο. Αυτό είναι σημαντικό, γιατί όπως το Άγιο Πνεύμα σέβεται τη βούλησή μας και φεύγει από την καρδιά μας, αν δεν το θέλουμε πραγματικά, ομοίως και ο Κύριος Ιησούς Χριστός, ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΕΡΘΕΙ ΑΝ ΕΜΕΙΣ ΔΕΝ ΤΟΝ ΚΑΛΕΣΟΥΜΕ. Και όχι μόνο στην καρδιά μας, αλλά και στη γη μας.

Να γιατί ο Σατανάς θέλει να φέρει τον Αντίχριστο. Όχι για να επιταχύνει, αλλά για να καθυστερήσει την παρουσία τού Κυρίου, πολεμώντας την Εκκλησία και νικώντας όσους θα μπορούσαν με την προσευχή τής καρδιάς να καλέσουν τον Κύριο, και να εμποδίσουν τα δικά του έργα. Ο ερχομός τού Αντιχρίστου, θα καθυστερήσει την παρουσία τού Κυρίου, δεν θα την επιταχύνει!

Αυτό με τη σειρά του, σημαίνει, ότι η παρουσία τού Κυρίου, δεν είναι προκαθορισμένη, αλλά προεγνωσμένη. Ο Θεός τη γνωρίζει, όχι επειδή έχει ορίσει χρόνο γι' αυτήν, αλλά επειδή ως παντογνώστης γνωρίζει πότε οι άνθρωποι θα είναι έτοιμοι να καλέσουν και να υποδεχτούν τον Κύριο.

Το ερώτημα είναι: Εμείς θα συνάγουμε με τον Κύριο; Ή θα σκορπίζουμε με το Σατανά;

Σημειώσεις

1. Η ανωτέρω ερμηνεία, ότι δηλαδή "ο Κατέχων", ή "το Κατέχον", είναι η δύναμη που προέρχεται από τις εν αγίω Πνεύματι προσευχές τών αγίων, ήταν ένα συμπέρασμα στο οποίο φθάσαμε Χάριτι Θεού, μελετώντας αποκλειστικά την Αγία Γραφή για το θέμα, χωρίς να έχουμε τότε ακόμα υπ' όψιν τι έχει γραφτεί για το θέμα στην Πατερική γραμματεία, είτε ως προς την ιστορική εκπλήρωση, είτε ως προς την πνευματική. Ήταν λοιπόν μεγάλη χαρά για εμάς, να ανακαλύψουμε λίγα χρόνια αργότερα ότι η ερμηνεία αυτή που τόσο μας ανάπαυσε, ήταν η ίδια ακριβώς ερμηνεία που έδινε για το θέμα αυτό και ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης!

Ο γέροντας Σοφρώνιος (Σαχάρωφ τού Έσσεξ), μας πληροφορεί για την ερμηνεία αυτή τού αγίου Σιλουανού τού Αθωνίτη, στο βιβλίο του: "Οψώμεθα τον Θεόν καθώς εστί". (Έσσεξ Αγγλίας 1992), όπου, στη σελίδα 352 γράφει τα εξής;

Στα ανωτέρω λόγια τού αγίου Σιλουανού, μπορεί κάποιος να βρει όλα τα βασικά σημεία τής ανωτέρω ερμηνείας μας, από την παραμπόδιση από τον Θεό, τών αποκαλυπτικών καταστάσεων που θα ξεκινήσουν με την έλευση τού "Ανόμου", και τις προσευχές τών αγίων που τον εμποδίζουν, ως τη μη προκαθορισμένη παρουσία τού Κυρίου, που εξαρτάται από την ύπαρξη εν πνεύματι προσευχομένων αγίων.

N. M.