• 1. Προς τι η διαπίστωση;

• 2. Γιατί επαναλαμβάνεται η φράση "ήταν καλό";

• 3. Γιατί "καλά λίαν" και όχι "τέλεια";

"Εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γην... και εγένετο φως. Και είδεν ο Θεός το φως, ότι καλόν... και εκάλεσεν ο Θεός το στερέωμα ουρανόν. και είδεν ο Θεός, ότι καλόν... και εκάλεσεν ο Θεός την ξηράν γην και τα συστήματα των υδάτων εκάλεσε θαλάσσας. και είδεν ο Θεός, ότι καλόν... και εξήνεγκεν η γη βοτάνην χόρτου σπείρον σπέρμα κατά γένος και καθ' ομοιότητα, και ξύλον κάρπιμον ποιούν καρπόν, ου το σπέρμα αυτού εν αυτώ κατά γένος επί της γης. και είδεν ο Θεός, ότι καλόν... και εποίησεν ο Θεός τους δύο φωστήρας τους μεγάλους... και έθετο αυτούς ο Θεός εν τω στερεώματι του ουρανού, ωστε φαίνειν επί της γης και άρχειν της ημέρας και της νυκτός και διαχωρίζειν ανά μέσον του φωτός και ανά μέσον του σκότους. και είδεν ο Θεός, ότι καλόν... Και είπεν ο Θεός· εξαγαγέτω τα ύδατα ερπετά ψυχών ζωσών και πετεινά πετόμενα επί της γης κατά το στερέωμα του ουρανού. και εγένετο ούτως... και είδεν ο Θεός, ότι καλά... και εποίησεν ο Θεός τα θηρία της γης κατά γένος, και τα κτήνη κατά γένος αυτών και πάντα τα ερπετά της γης κατά γένος αυτών. και είδεν ο Θεός, ότι καλά. Και είπεν ο Θεός· ποιήσωμεν άνθρωπον κατ' εικόνα ημετέραν και καθ' ομοίωσιν... και εγένετο ούτως. Και είδεν ο Θεός τα πάντα, όσα εποίησε, και ιδού καλά λίαν." (Γένεσις 1ο κεφάλαιο).

1. Προς τι η διαπίστωση;

Διαβάζοντας το πρώτο κεφάλαιο τής Γενέσεως, ο αναγνώστης παρατηρεί ότι μετά από κάθε δημιουργική ενέργεια τού Θεού, ακολουθεί η διαπίστωση ότι "είδε το Θεός ότι ήταν καλό" αυτό που έπλασε. Και ίσως αναρωτηθεί μια πρώτη απορία: "Μα, προς τι αυτή η διαπίστωση; Τι ανάγκη έχει ο Θεός από τη διαπίστωση ότι κάτι που έπλασε είναι "καλό"; Ως Παντογνώστης και Παντοδύναμος, δεν ξέρει ότι κάτι είναι καλό, πριν ακόμα το πλάσει;"

Και μαζί μ' αυτή, μια δεύτερη απορία: "Και γιατί απλώς "καλό"; Ο Παντοδύναμος Δημιουργός φτιάχνει κάτι που είναι απλώς "καλό" και όχι "ΤΕΛΕΙΟ";"

Ας δούμε λοιπόν πιο προσεκτικά αυτές τις δύο απορίες:

Είναι προφανές ότι η Γένεση δεν γράφθηκε για τον Θεό, αλλά για τους ανθρώπους. Και τα όσα έχουν καταγραφεί και περιγραφεί εκεί, για τους ανθρώπους καταγράφηκαν.

Είναι λοιπόν επίσης προφανές, ότι και αυτή η διαπίστωση "είδε ο Θεός ότι ήταν καλό", που διαρκώς επαναλαμβάνεται μετά από κάθε Του δημιουργικό έργο, πάλι για τους ανθρώπους καταγράφηκε, και όχι για να περιγράψει κάτι που ο Θεός διαπίστωσε, λες και δεν το ήξερε από πριν ως Παντογνώστης.

2. Γιατί επαναλαμβάνεται η φράση "ήταν καλό";

Όμως, τι άραγε θέλει δείξει σ' εμάς η Γένεση, με αυτή την επανάληψη;

Μία πρώτη ένδειξη για το σκοπό αυτής τής επανάληψης, μπορούμε να εντοπίσουμε στο τέλος τού πρώτου κεφαλαίου τής Γενέσεως, όπου έχουμε μια διαφοροποίηση αυτής τής φράσης. Ενώ ως τότε, για κάθε δημιουργικό έργο τού Θεού, αυτό που έγινε ήταν "καλό", στο εδάφιο 31, μόλις ο Θεός φτιάχνει και τον άνθρωπο, υπάρχει μια άλλη φράση: "Και είδεν ο Θεός τα πάντα, όσα εποίησε, και ιδού καλά λίαν".

Το "καλό λίαν", είναι κάτι ανώτερο από το "καλό". Υπάρχει μία κλιμάκωση. Καλό - Λίαν Καλό (δηλαδή Πολύ Καλό), - και μετά ακολουθεί το "Τέλειο".

Μόλις λοιπόν ο Θεός φτιάχνει και τον άνθρωπο, η κτίση δείχνει να ολοκληρώνεται, και ενώ το κάθε τι ως τότε ήταν απλώς "καλό", με τον άνθρωπο γίνεται "καλό λίαν", επειδή με τον άνθρωπο η δημιουργία αναβαθμίζεται.

Να λοιπόν τι θέλει να μάς δείξει η Γένεση: Ότι όλα τα δημιουργήματα τού Θεού ήταν "καλά", αλλά με τον άνθρωπο επήλθε μια κλιμάκωση τής δημιουργίας. Με αυτόν η δημιουργία έπαψε να είναι απλώς "καλή", αλλά έγινε "καλή λίαν"! Έγινε "πολύ καλή"! Με άλλα λόγια, η δημιουργία περίμενε τον άνθρωπο για να αναβαθμισθεί!

3. Γιατί "καλά λίαν" και όχι "τέλεια";

Καιρός όμως να περάσουμε στο επόμενο ερώτημα: Γιατί η Γένεση μάς πληροφορεί, ότι ο Θεός δεν έφτιαξε τη δημιουργία τέλεια, αλλά απλώς καλή; Και γιατί ακόμα και μετά τη δημιουργία τού ανθρώπου, η δημιουργία αναβαθμίσθηκε σε "πολύ καλή", αλλά ΔΕΝ ήταν τέλεια;

Για το θέμα αυτό έχουμε ξαναμιλήσει σε προηγούμενο άρθρο μας, με θέμα: "Πλάσθηκε τέλειος ο Αδάμ;". Εκεί είχαμε εξηγήσει ότι ο άνθρωπος τής 6ης δημιουργικής ημέρας, ο βιολογικός άνθρωπος, πλάσθηκε "καλός λίαν", αλλά όχι τέλειος. Πλάσθηκε "κατ' εικόνα", αλλά όχι "καθ' ομοίωσιν", κάτι που θα έπρεπε να το επιτύχει μόνος του εν ελευθερία. Και σε άλλο μας άρθρο, με τίτλο: "Φτιάχνει τέλειος Θεός έναν ατελή κόσμο;", εξηγήσαμε ότι ο λόγος που δεν αναφέρονται όλα ως τέλεια, είναι επειδή ήταν... "α-τελή", δηλαδή "δεν είχαν τελειώσει"!

Στα παραπάνω άρθρα, εξηγήσαμε ότι η δημιουργία τού Θεού έχει μία "κλιμάκωση", μια ανοδική πορεία, από το λιγότερο καλό προς το περισσότερο. Από το ατελέστερο προς το τελειότερο.

Εξηγήσαμε ότι ο κατ' εικόνα πλασθείς άνθρωπος τής 6ης δημιουργικής ημέρας, ήταν πλασμένος μόνο κατ' εικόνα, και στερείτο τού "καθ' ομοίωσιν", κάτι που θα συνέβαινε κατά την 7η ημέρα κατάπαυσης τών αγίων, όταν ο άνθρωπος θα ήταν πλέον τέλειος σαν τον Χριστό.

Να λοιπόν τι θέλει να μας εξηγήσει η Γένεση με την κλιμάκωση από το καλό στο πολύ καλό, πληροφορώντας μας ταυτόχρονα ότι όλα αυτά ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΤΕΛΕΙΑ: Ήθελε να μάς δείξει ότι "καλή είναι η υλική δημιουργία, αλλά εσείς οι άνθρωποι πλασθήκατε για κάτι ανώτερο", και αυτό είναι κάτι που ξεφεύγει από την υλικότητα τών 6 δημιουργικών ημερών. Είναι κάτι που προϋποθέτει την 7η ημέρα τής κατάπαυσης τού Θεού, και επιτυγχάνεται από τους αγίους!

Παράλληλα, θέλει να μας πληροφορήσει η Γένεση, ότι οι ατέλειες που παρατηρούμε στην κτίση, δεν είναι κάτι οριστικό, ούτε κάτι ολοκληρωμένο, αλλά είναι ατέλειες μιας δημιουργίας που ακόμα δεν ολοκληρώθηκε. Μιας δημιουργίας που προϋποθέτει αγώνα και άσκηση, για κάτι ανώτερο από την ύλη, όσο όμορφη και καλή και αν είναι αυτή.

Θέλει να μας δείξει ότι η δημιουργία ξεκινώντας από το μηδέν διαρκώς εμπλουτίζεται και βελτιώνεται. Πως έχει μια κίνηση από το ατελέστερο προς το τελειότερο, από τα υλικά προς τα πνευματικά. Από τον σαρκικό άνθρωπο προς τον Πνευματικό.

Αυτά και άλλα πολλά μηνύματα έχουν καταγραφεί από τον Θεό στο θεόπνευστο βιβλίο τής Γενέσεως, αναζητώντας τον "παραλήπτη" τους. Αναζητώντας όχι απλώς αυτούς που θα τα αναζητήσουν με ζήλο αληθείας και θα τα εντοπίσουν, αλλά κυρίως αυτούς που θα τα ΕΦΑΡΜΟΣΟΥΝ, και θα φθάσουν στην πορεία τελειότητας τής Βασιλείας τού Θεού, "στην ένδοξη ελευθερία τών τέκνων τού Θεού" (Ρωμαίους 8: 21), "σε άνδρα τέλειο τού πληρώματος τού Χριστού" (Εφεσίους 4: 13).

Ν. Μ.