Ο νεαρός Ιεραπόστολος έφθασε στη νήσο Ουναλάσκα των Αλεούτων με τη γυναίκα του, το παιδί του, τη μητέρα του και τον αδελφό του, τον Ιούλιο του 1824, ύστερα από 14 μήνες ταξίδι σε αχανείς στέπες και αφρισμένα πελάγη^[12].

Στη νέα του θέση δεν βρήκε ούτε ναό ούτε σπίτι. Τριάντα ολόκληρα χρόνια η περιοχή είχε μείνει δίχως ποιμένα και οι Αλεούτοι, ακαθοδήγητοι, άρχισαν να ξεχνούν και τα λίγα εκείνα που είχαν μάθει για τον Χριστιανισμό, τότε που βαπτίσθηκαν. Η οινοποσία και η ακολασία, που είχαν διαδώσει πολύ οι ξένοι, έφθειραν επικίνδυνα τον μικρό πρωτόγονο λαό.

Οι δυσκολίες αυτές, αντί να κάμψουν, ατσάλωσαν περισσότερο τον ενθουσιασμό του 27χρονου ιερέα. Έκτισε πρόχειρα με τα χέρια του ένα μικρό σπίτι για την οικογένειά του και στη συνέχεια άρχισε τις προετοιμασίες για την ανέγερση ενός μικρού ναού. Το πράγμα δεν ήταν και τόσο απλό, διότι οι Αλεούτοι δεν γνώριζαν καμιά τέχνη. Σύντομα όμως το πρακτικό και συστηματικό μυαλό του Βενιαμίνωφ βρήκε τη λύση^[13]. Άρχισε να εκπαιδεύει εργάτες σε διάφορες τέχνες και ύστερα από λίγο καιρό είχε στη διάθεσή του οικοδόμους, ξυλουργούς, κεραμοποιούς, σιδηρουργούς. Έτσι κατόρθωσε να κτίσει τον ναό. Με τη σειρά του έμαθε κι αυτός από τους ιθαγενείς να ταξιδεύει από το ένα νησί του αρχιπελάγους στο άλλο με κανό από δέρμα φώκιας, αψηφώντας τις άγριες καταιγίδες και το πολικό σκοτάδι.

Η στενή επαφή του με τη ζωή των ιθαγενών τον βοήθησε να κερδίσει την εμπιστοσύνη και τον θαυμασμό τους. Η καλοσύνη, οι ικανότητες, κυρίως όμως η βαθιά του ευσέβεια έκαναν τεράστια εντύπωση σε όλους. Σ’ ένα του γράμμα αφήνει σεμνά να φανεί η ανταπόκριση των Αλεούτων στο κήρυγμά του: «Όταν τους κατηχούσα, όλοι, ακόμα και οι γυναίκες, άφηναν τα σπίτια τους, ακόμη και αυτά τα μωρά τους, για να έρθουν να ακούσουν τη διδασκαλία του ευαγγελίου. Πιστεύω ότι δεν υπάρχει ιεροκήρυκας που να μην αποκάμει προτού κουράσει την προσοχή των καλών Αλεούτων. Διότι η δυστυχία, η ταλαιπωρία και οι στερήσεις ήσαν γι' αυτούς σχολείο προπαιδευτικό για την αποδοχή του ευαγγελίου. Επίσης, η συμπάθειά τους για τους πόνους των άλλων και η υπομονή είναι τα έξοχα και χαρακτηριστικά γνωρίσματα του εθνικού τους χαρακτήρα. Είδα τους ντόπιους σε περίοδο πείνας, η οποία κατά καιρούς έρχεται, να μοιράζουν τις τελευταίες τροφές του αποξηραμένου ψαριού με τον πλησίον τους, κρατώντας μόνο όσο θα έφθανε για να ζήσουν οι ίδιες τους οι οικογένειες»^[14].

Για να προσεγγίσει περισσότερο τους Αλεούτους και να τους μεταδώσει ασφαλέστερα τις Χριστιανικές αλήθειες, αγωνίσθηκε επίμονα να μάθει τέλεια τη γλώσσα τους, πράγμα που κανείς ξένος δεν είχε κατορθώσει έως τότε λόγω των πολλών λαρυγγοφώνων φθόγγων της. Συνέθεσε μάλιστα αλφάβητο και γραμματική της πρωτόγονης αυτής διαλέκτου και άρχισε να μεταφράζει την Κατήχηση και περικοπές της Καινής Διαθήκης. Ύστερα από λίγο οργάνωσε και σχολείο, το οποίο ανέθεσε στον αδελφό του Μιχαήλ. Για σχολικό βιβλίο και για την πνευματική τροφή των ιθαγενών, ο πατήρ Βενιαμίνωφ συνέγραψε το 1833 στην αλεουτική ένα ωραίο βιβλίο λαϊκής κατηχήσεως, τον «Οδηγόν εις την Βασιλείαν των Ουρανών», που διαβάστηκε άπληστα από τους Αλεούτους και αργότερα μεταφράστηκε στα ρωσικά και σε άλλες γλώσσες, μεταξύ των οποίων και στα Ελληνικά. Είναι αξιοσημείωτο ότι από το 1839 έως το 1885 κυκλοφόρησε σε 46 εκδόσεις^[15].

Δέκα χρόνια έμεινε στην περιοχή των Αλεούτων ο εμπνευσμένος αυτός κληρικός, επεκτείνοντας διαρκώς τον κύκλο των δραστηριοτήτων του. Επισκέφθηκε το ένα νησί μετά το άλλο και το 1829 επιχείρησε ένα ταξίδι στην αμερικανική ήπειρο για να προσεγγίσει τους ειδωλολάτρες. Και εδώ δεν τον ενδιέφεραν οι αριθμοί αλλά οι ψυχές.

Για να μην συνδέεται η προσέλευση στον Χριστιανισμό με υλικούς συμφεροντολογικούς σκοπούς, απαγόρευσε στους Ρώσους αναδόχους να κάνουν στους αναδεχτούς τους οποιαδήποτε δώρα. Πόσο επέμενε ο Βενιαμίνωφ στην αρχή του αυτή φανερώνει το εξής περιστατικό: Είχε επισκεφθεί την Κοντιάκ για να αναζητήσει τα ίχνη του γενναίου προκατόχου του Ιουβενάλιου. Με συγκίνηση απερίγραπτη βρήκε στην καρδιά των ερήμων του νησιού Χριστιανούς, που έμειναν ύστερα από 20 χρόνια πιστοί, με ανεξίτηλη την ανάμνηση του πρώτου τους Αποστόλου. Ο Βενιαμίνωφ έμεινε κοντά τους αρκετά. Βάπτισε 13 κατηχουμένους και όχι μόνο έδωσε ρητή εντολή στους Ρώσους να μην προσφέρουν στους νεοφώτιστους ρούχα ή άλλα χρήσιμα δώρα, αλλά μετά το βάπτισμα φόρεσε στους ιθαγενείς πάλι τα δερμάτινα ρούχα τους και τους έδωσε απλούς ξύλινους σταυρούς ως σύμβολα της εισδοχής τους στην Εκκλησία^[16]. Η νέα εν Χριστώ ζωή δεν έπρεπε με κανένα τρόπο να μολύνεται με κερδοσκοπικές βλέψεις, πολύ περισσότερο να χρησιμοποιεί το υλικό συμφέρον σαν δόλωμα.

Προηγούμενο // Επόμενο

Σημειώσεις

12. Εκτός από τον J. Glazik, ο οποίος στο μνημονευθέν έργο (σ. 445-157) εξιστορεί αναλυτικά το έργο του Ιννοκεντίου Βενιαμίνωφ, επί τη βάσει ρωσικών πηγών, για τη σκιαγράφηση της μορφής του έχουμε υπόψη μας τα όσα γράφονται γι' αυτόν στα σχετικά περί Ιεραποστολής κεφάλαια των: Ε. Benz, Geist und Leben der Ostkirche, Hamburg 1957, σ. 103-106. M. Czap, «Ο πρώτος Επίσκοπος στην Αμερική», Πορευθέντες, 16 (1962), σ. 58-59. Ρ. Evdokimov, L’ Ortodoxie, ed. Delanchaux et Niestle, Neuchatel 1959, σ. 166. Nad. Gorodetzky, «The Missionary Expansion of the Russian Orthodox Church», International Review of Missions, London, 31 (1942), σ. 405-407. K. S. Latourette, History of the Expansion of Christianity, τόμ. IV, και The Great Century in Europe and the United States of Amenca, τόμ. V, Eyre and Spottiswoode, 1941, σ. 256, 311-315, 320. J. Meyendorff, L ’ Église Orthodoxe hier et aujourd ’ hui, Paris (Seuil) 1960, σ. 158-160. Evelyn Stefansson, Here is Alaska, Charles Scribner’s Sons, N. York 1959, σ. 128-130 και 123-127 (γενικώς περί Αλεούτων). N. Struve, «Église Orthodoxe et Mission», Messager Orthodoxe, Paris, No 10 (1960), σ. 2-11. Eλλ. Μετάφραση «Η Ιεραποστολική δράσις της Ρωσικής Εκκλησίας», Πορευθέντες, Aθήναι, 10 (1961), σ. 22-23. Ν. Zernov, Easter Christendom, London 1961, σ. 182. Ιννοκεντίου, Oδηγός εις την βασιλείαν των Ουρανών, Προλεγόμενα, βλέπε σημ. 7.

13. Για τις πολλές ικανότητες του πατρός Βενιαμίνωφ και την επίδοσή του στις θετικές επιστήμες, βλέπε Μ. Czap, Ο πρώτος Ορθόδοξος Επίσκοπος στην Αμερική, ένθ. αν. Αναφέρεται επίσης ότι κατά τα παιδικά του χρόνια είχε κατασκευάσει μια κλεψύδρα και είχε εφεύρει ένα ηλιακό ρολόι τσέπης.

14. Ιννοκεντίου, μν. έργ., σ. 9-10 (κατά γλωσσική προσαρμογή).

15. Nad. Gorodetzky, μν. έργ., σ. 406.

16. Ιννοκεντίου, μν. έργ., σ. 11,12.