Κάθε Έλληνας πολίτης με εύλογη ανησυχία παρακολουθεί τις εξελίξεις στη Συρία και εκφράζει την ευχή για εδραίωση τής ειρήνης, τής συμφιλίωσης και τής δημοκρατίας στη χώρα. Η Κυβέρνηση, η Εκκλησία και ο λαός μας επιδεικνύουν και πρέπει να επιδεικνύουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους Ελληνορθοδόξους Χριστιανούς τής Συρίας, οι οποίοι έχουν κατά καιρούς υποστεί ταλαιπωρίες. Θυμίζουμε την ομηρεία τών μοναζουσών τής Ιεράς Μονής Αγίας Θέκλας στη Μααλούλα τής Συρίας. Οι Ορθόδοξες μοναχές αιχμαλωτίσθηκαν από ενόπλους τον Σεπτέμβριο τού 2013 και απελευθερώθηκαν τον Μάρτιο τού 2014.

Θυμόμαστε επίσης την απαγωγή και εξαφάνιση το 2013 τών δύο Μητροπολιτών τού Χαλεπίου, τού Ελληνορθοδόξου Μητροπολίτου Παύλου Γιαζίζι, αδελφού τού Πατριάρχη Αντιοχείας κ. Ιωάννου, και τού Συροϊακωβίτη ομολόγου του. Πιθανότατα οι απαγωγείς τους, ακραίοι ισλαμιστές, τους εφόνευσαν. Οι αραβόφωνοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί χρησιμοποιούν για να προσδιορίσουν την ταυτότητά τους τον όρο: Ρουμ Ορτοντόξ, δηλαδή Ρωμηοί Ορθόδοξοι. Όσοι κατοικούν σε διάφορες περιοχές τής Συρίας και τού Λιβάνου υπάγονται στο Πατριαρχείο Αντιοχείας. Θεωρούν εαυτούς κληρονόμους τής Αυτοκρατορίας τής Κωνσταντινουπόλεως – Νέας Ρώμης, δηλαδή τής Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Είναι γηγενείς και εντάσσονται στον Ελληνορθόδοξο πολιτισμό. Στη Θεία Λατρεία χρησιμοποιούν τα αραβικά, αλλά και τα ελληνικά. Το 2011 στη Συρία ζούσαν 500.000. Η Ιερά Μητρόπολις Χαλεπίου τής Συρίας ονομάζεται επισήμως Μητρόπολις Βερροίας, Χαλεπίου και Αλεξανδρέττας. Η αναφορά στη Βέρροια τής ελληνιστικής Συρίας καταδεικνύει την τιμή που αποδίδουν οι Ελληνορθόδοξοι στην κληρονομιά τού Μεγάλου Αλεξάνδρου και τών Επιγόνων του.

Είναι προφανές ότι, όταν μιλούμε για τους Ορθοδόξους Χριστιανούς τής Συρίας, αναφερόμαστε σε Σύρους υπηκόους που μιλούν αραβικά και παράλληλα διατηρούν τη συνείδηση τής ελληνιστικής και βυζαντινής καταγωγής τους. Πιθανόν οι περισσότεροι από αυτούς να είναι ελληνογενείς, όπως ορθώς τους αποκάλεσε σε πρόσφατη ανακοίνωσή του ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος. Ο διαπρεπής ιστορικός και συνεχιστής τού Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου, Παύλος Καρολίδης, έγραψε το 1909 μία πραγματεία για την εθνική καταγωγή τών Χριστιανών τής Μέσης Ανατολής, στην οποία καταθέτει στοιχεία για την ελληνική καταγωγή τών Ελληνορθοδόξων τής Συρίας και τού Λιβάνου.

Είναι λάθος να τους συγχέουμε με τους Έλληνες υπηκόους που ζουν στη Συρία και είναι ελάχιστοι. Όπως επίσης είναι ιστορικά αδόκιμο να τους αποκαλούμε «Λεβαντίνους». Ο όρος αυτός χρησιμοποιήθηκε κατά τον 19ο και 20ό αιώνα για να χαρακτηρίσει τους δυτικοευρωπαίους που κατοικούν στην Τουρκία και στη Μέση Ανατολή ως άποικοι ή ως έμποροι. Οι Λεβαντίνοι θεωρούνται από τους Άραβες ως επήλυδες, ξενόφερτοι. Αντιθέτως οι Ρωμηοί Ορθόδοξοι τής περιοχής πάντα αντιμετωπίσθηκαν ως γηγενείς. Η βυζαντινή παρουσία και κληρονομιά είναι αρχαιότερη από τη μουσουλμανική παρουσία στην περιοχή Συρίας, Λιβάνου και Αγίων Τόπων.

Η Ελλάς για λόγους θρησκευτικούς, πολιτιστικούς και ιστορικούς οφείλει να προστατεύει τους Ρωμηούς Ορθοδόξους, τους Ναούς και τα Μοναστήρια τους. Ήταν καλή κίνηση η πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία τού Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Πατριάρχη Αντιοχείας κ. Ιωάννη. Πιστεύω ότι η Ελληνική Πολιτεία θα συνεχίσει να επιδεικνύει εμπράκτως το ενδιαφέρον της και την αλληλεγγύη της προς τους Ελληνορθοδόξους (Ρούμ Ορτοντόξ) και θα αξιοποιήσει τις διπλωματικές προσβάσεις της για να εξασφαλισθεί η θρησκευτική ελευθερία τών ομοδόξων μας και τών άλλων Χριστιανικών κοινοτήτων στη Συρία.