Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Πατέρες και Προτεσταντισμός

2ου Επισκόπου Αντιοχείας

Προς Πολύκαρπον Επιστολή

Μία πρωτοχριστιανική επιστολή που γράφτηκε μεταξύ 98 και 107 μ.Χ.!!!

Στο αρχαίο Κείμενο και σε Μετάφραση

Για τη μετάφραση χρησιμοποιήθηκε ο 4ος Τόμος "Αποστολικοί Πατέρες" ΕΠΕ Παναγιώτη Κ. Χρήστου, σελ. 142-149.

Μεγάλη είναι η σημασία των 7 έγκυρων επιστολών του αγίου Ιγνατίου του Θεοφόρου. Ο 2ος αυτός Επίσκοπος Αντιοχείας, γνώρισε τους Αποστόλους και τους Προφήτες της πρώτης Εκκλησίας, και ήταν ο άμεσος διάδοχος της Αποστολικής Διαδοχής. Οι επιστολές του, όπως αυτή που θα διαβάσετε στη συνέχεια, γραμμένη στη διάρκεια των διωγμών του Τραϊανού, μας πληροφορούν για τη διοικητική διάρθρωση της Εκκλησίας κατά τα πρώτα μετα-αποστολικά χρόνια. Και έτσι τεκμηριώνεται και από ιστορική πηγή, ο Ορθόδοξος Επισκοπικός θεσμός, προς μεγάλη εντροπή των Προτεσταντών, που αρνούνται τη Θεόδοτη Επισκοπική εξουσία.

Αρχαίο Κείμενο

Μετάφραση

Προς Πολύκαρπον Ιγνάτιος

Ιγνάτιος, ο και Θεοφόρος, Πολυκάρπω επισκόπω εκκλησίας Σμυρναίων, μάλλον επισκοπημένω υπό Θεού Πατρός και Κυρίου Ιησού Χριστού, πλείστα χαίρειν.

I (1)

1. Αποδεχόμενός σου την εν θεώ γνώμην ηδρασμένην ως επί πέτραν ακίνητον, υπερδοξάζω, καταξιωθείς του προσώπου σου του αμώμου, ου οναίμην εν θεώ. 2. παρακαλώ σε εν χάριτι ή ενδέδυσαι, προσθείναι τω δρόμω σου και πάντας παρακαλείν, ίνα σώζωνται. εκδίκει σου τον τόπον εν πάση επιμελεία σαρκική τε και πνευματική· της ενώσεως φρόντιζε, ης ουδέν άμεινον. πάντας βάσταζε, ως και σε ο κύριος· πάντων ανέχου εν αγάπη, ώσπερ και ποιείς. 3. προσευχαίς σχόλαζε αδιαλείπτοις· αιτού σύνεσιν πλείονα ης έχεις· γρηγόρει ακοίμητον πνεύμα κεκτημένος. τοις κατ’ άνδρα κατά ομοήθειαν θεού λάλει· πάντων τας νόσους βάσταζε ως τέλειος αθλητής. όπου πλείων κόπος, πολύ κέρδος.

II (2)

1. Καλούς μαθητάς εάν φιλής, χάρις σοι ουκ έστιν· μάλλον τους λοιμοτέρους εν πραότητι υπότασσε. ου παν τραύμα τη αυτή εμπλάστρω θεραπεύεται. τους παροξυσμούς εμβροχαίς παύε. 2. φρόνιμος γίνου ως ο όφις εν άπασιν και ακέραιος εις αεί ως η περιστερά. δια τούτο σαρκικός ει και πνευματικός, ίνα τα φαινόμενά σου εις πρόσωπον κολακεύης· τα δε αόρατα αίτει ίνα σοι φανερωθή, όπως μηδενός λείπη και παντός χαρίσματος περισσεύης. 3. ο καιρός απαιτεί σε, ως κυβερνήται ανέμους και ως χειμαζόμενος λιμένα, εις το θεού επιτυχείν. νήφε, ως θεού αθλητής· το θέμα αφθαρσία και ζωή αιώνιος, περί ης και συ πέπεισαι. κατά πάντα σου αντίψυχον εγώ και τα δεσμά μου, α ηγάπησας.

III (3)

1. Οι δοκούντες αξιόπιστοι είναι και ετεροδιδασκαλούντες μη σε καταπλησσέτωσαν. στήθι εδραίος ως άκμων τυπτόμενος. μεγάλου εστιν αθλητού το δέρεσθαι και νικάν. μάλιστα δε ένεκεν θεού πάντα υπομένειν ημάς δεί, ίνα και αυτός ημάς υπομένη. 2. πλέον σπουδαίος γίνου ου ει. τους καιρούς καταμάνθανε. τον υπέρ καιρόν προσδόκα, τον άχρονον, τον αόρατον, τον δι’ ημάς ορατόν, τον αψηλάφητον, τον απαθή, τον δι’ ημάς παθητόν, τον κατά πάντα τρόπον δι’ ημάς υπομείναντα.

IV (4)

1. Χήραι μη αμελείσθωσαν· μετά τον κύριον συ αυτών φροντιστής έσο. μηδέν άνευ γνώμης σου γινέσθω μηδέ συ άνευ θεού τι πράσσε, όπερ ουδέ πράσσεις· 2. πυκνότερον συναγωγαί γινέσθωσαν· εξ ονόματος πάντας ζήτει. 3. δούλους και δούλας μη υπερηφάνει· αλλά μηδέ αυτοί φυσιούσθωσαν, αλλ’ εις δόξαν θεού πλέον δουλευέτωσαν, ίνα κρείττονος ελευθερίας από θεού τύχωσιν. μη εράτωσαν από του κοινού ελευθερούσθαι, ίνα μη δούλοι ευρεθώσιν επιθυμίας.

V (5)

1. Τας κακοτεχνίας φεύγε, μάλλον δε περί τούτων ομιλίαν ποιού. ταις αδελφαίς μου προσλάλει, αγαπάν τον κύριον και τοις συμβίοις αρκείσθαι σαρκί και πνεύματι. ομοίως και τοις αδελφοίς μου παράγγελλε εν ονόματι Ιησού Χριστού, αγαπάν τας συμβίους ως ο κύριος την εκκλησίαν. 2. ει τις δύναται εν αγνεία μένειν εις τιμήν της σαρκός του κυρίου, εν ακαυχησία μενέτω. εάν καυχήσηται, απώλετο, και εάν γνωσθή πλέον του επισκόπου, έφθαρται. πρέπει δε τοις γαμούσι και ταις γαμουμέναις μετά γνώμης του επισκόπου την ένωσιν ποιείσθαι, ίνα ο γάμος ή κατά κύριον και μη κατ’ επιθυμίαν. πάντα εις τιμήν θεού γινέσθω.

VI (6)

1. Τω επισκόπω προσέχετε, ίνα και ο θεός υμίν. αντίψυχον εγώ των υποτασσομένων τω επισκόπω, πρεσβυτέροις, διακόνοις· και μετ’ αυτών μοι το μέρος γένοιτο σχείν εν θεώ. συγκοπιάτε, αλλήλοις, συναθλείτε, συντρέχετε, συμπάσχετε, συγκοιμάσθε, συνεγείρεσθε ως θεού οικονόμοι και πάρεδροι και υπηρέται. 2. αρέσκετε ω στρατεύεσθε, αφ’ ου και τα οψώνια κομίζεσθε· μη τις υμών δεσέρτωρ ευρεθή. το βάπτισμα υμών μενέτω ως όπλα, η πίστις ως περικεφαλαία, η αγάπη ως δόρυ, η υπομονή ως πανοπλία. τα δεπόσιτα υμών τα έργα υμών, ίνα τα άκκεπτα υμών άξια κομίσησθε. μακροθυμήσατε ουν μετ’ αλλήλων εν πραότητι, ως ο θεός μεθ’ υμών. οναίμην υμών δια παντός.

VII (7)

1. Επειδή η εκκλησία η εν Αντιοχεία της Συρίας ειρηνεύει, ως εδηλώθη μοι, δια την προσευχήν υμών, καγώ ευθυμότερος εγενόμην εν αμεριμνία θεού, εάνπερ δια του παθείν θεού επιτύχω, εις το ευρεθήναί με εν τη αναστάσει υμών μαθητήν. 2. πρέπει, Πολύκαρπε, θεομακαριστότατε, συμβούλιον, αγαγείν θεοπρεπέστατον και χειροτονήσαί τινα, ον αγαπητόν λίαν έχετε και άοκνον, ος δυνήσεται θεοδρόμος καλείσθαι· τούτον καταξιούσθαι, ίνα πορευθείς εις Συρίαν δοξάση υμών την άοκνον αγάπην εις δόξαν θεού· 3. Χριστιανός εαυτού εξουσίαν ουκ έχει, αλλά θεώ σχολάζει. τούτο το έργον θεού εστιν και υμών, όταν αυτό απαρτίσητε. πιστεύω γαρ τη χάριτι, ότι έτοιμοί εστε εις ευποιίαν θεώ ανήκουσαν. ειδώς υμών το σύντονον της αληθείας, δι’ ολίγων υμάς γραμμάτων παρεκάλεσα.

VIII (8)

1. Επεί πάσαις ταις εκκλησίαις ουκ ηδυνήθην γράψαι δια το εξαίφνης πλείν με από Τρωάδος εις Νεάπολιν, ως το θέλημα προστάσσει, γράψεις ταις έμπροσθεν εκκλησίαις, ως θεού γνώμην κεκτημένος, εις το και αυτούς το αυτό ποιήσαι, οι μεν δυνάμενοι πεζούς πέμψαι, οι δε επιστολάς δια των υπό σου πεμπομένων, ίνα δοξασθήτε αιωνίω έργω, ως άξιος ων. 2. ασπάζομαι πάντας εξ ονόματος και την του Επιτρόπου συν όλω τω οίκω αυτής και των τέκνων. ασπάζομαι Άτταλον τον αγαπητόν μου. ασπάζομαι τον μέλλοντα καταξιούσθαι του εις Συρίαν πορεύεσθαι, έσται η χάρις μετ’ αυτού δια παντός και του πέμποντος αυτόν Πολυκάρπου. 3. ερρώσθαι υμάς δια παντός εν θεώ ημών Ιησού Χριστώ εύχομαι, εν ω διαμείνητε εν ενότητι θεού και επισκοπή. ασπάζομαι Άλκην, το ποθητόν μοι όνομα. έρρωσθε εν κυρίω.

Ιγνάτιος προς τον Πολύκαρπο

Εγώ ο Ιγνάτιος, που ονομάζομαι και Θεοφόρος, προς τον επίσκοπο της Εκκλησίας των Σμυρναίων Πολύκαρπο, ο οποίος μάλλον επισκοπείται από τον Θεό Πατέρα και τον Ιησού Χριστό, στον οποίο εύχομαι η χαρά να είναι μεγάλη.

I (1)

1. Επιδοκιμάζοντας τη σύμφωνη με το Θεό γνώμη σου, που στηρίζεται σαν σε αμετακίνητη πέτρα, σε υπερτιμώ, αφού αξιώθηκα να δω το άμεμπτο πρόσωπο σου, του οποίου την ωφέλεια θα επιθυμούσα στο όνομα του Θεού. 2. Σε παρακαλώ στο όνομα της χάριτος που φέρνεις, να συνεχίσεις τον δρόμο σου και να τους στηρίζεις όλους στην πίστη, για να σωθούν. Να υπερασπίζεσαι τον τόπο με κάθε επιμέλεια σαρκική και πνευματική. Να φροντίζεις την ενότητα από την οποία δεν υπάρχει ανώτερο πράγμα. Να τους υπομένεις όλους, όπως και ο Κύριος υπομένει εσένα. Να τους ανέχεσαι όλους με αγάπη, όπως βέβαια και κάνεις. 3. Να αφοσιώνεσαι σε αδιάλειπτες προσευχές. Να ζητάς περισσότερη σύνεση από αυτή που έχεις. Να μένεις άγρυπνος, έχοντας πνεύμα ακοίμητο. Στον κάθε άνδρα να μιλάς κατά τρόπο που ταιριάζει στο Θεό. «Να υπομένεις τις ασθένειες»¹ όλων, σαν τέλειος αθλητής. Όπου καταβάλλεται περισσότερος κόπος, εκεί υπάρχει και πολύ κέρδος.

 II (2)

1. Εάν αγαπάς τους καλούς μαθητές, δεν θα έχεις χάρη. Να υποτάσσεις τους πιο αρρώστους με πραότητα. Κάθε τραύμα δεν θεραπεύεται με το ίδιο έμπλαστρο. Τους παροξυσμούς τους σταματάς με κομπρέσες. 2. «Να είσαι σε όλα φρόνιμος όπως το φίδι, και αγνός όπως το περιστέρι»². Γι’ αυτό είσαι σαρκικός και πνευματικός, ώστε όσα σου φαίνονται να τα κολακεύεις κατά πρόσωπο· και τα αόρατα να ζητάς να σου φανερωθούν, για να μην υπολείπεσαι σε τίποτε και να έχεις περίσσια κάθε χαρίσματος. 2. Οι περιστάσεις σε ζητούν, όπως οι κυβερνήτες τους ανέμους και εκείνος που αντιμετωπίζει τρικυμία το λιμάνι, για να επιτύχεις τον Θεό. Να είσαι νηφάλιος σαν αθλητής του Θεού. Το θέμα της αφθαρσίας είναι ζωή αιώνια, για την οποία και σε είσαι πεπεισμένος. Εγγύηση για όλα σου είμαι εγώ και τα δεσμά μου, τα οποία αγάπησες.

III (3)

1. Αυτοί που φαίνονται ότι είναι αξιόπιστοι και διδάσκουν διαφορετικά πράγματα να μη σε εκπλήττουν. Στάσου σταθερός σαν αμόνι που χτυπιέται. Είναι γνώρισμα μεγάλου αθλητή το να χτυπιέται και να νικά. Πρέπει μάλιστα εμείς να τα υπομένουμε όλα για τον Θεό, για να υπομείνει και αυτός εμάς. 2. Γίνε πιο σπουδαίος από ότι είσαι. Να μελετάς τους χρόνους. Να περιμένεις αυτόν που είναι πάνω από τον χρόνο, τον αόρατο, αυτόν που έγινε για μας ορατός, τον αψηλάφητο, τον απαθή, αυτόν που για μας έγινε παθητός, που υπέφερε για μας με κάθε τρόπο.

IV (4)

1. Οι χήρες να μη παραμελούνται. Μετά τον Κύριο να φροντίζεις εσύ γι αυτές. Να μη γίνεται τίποτε χωρίς την έγκριση σου, ούτε εσύ να κάνεις κάτι χωρίς την συγκατάθεση του Θεού, πράγμα που δεν κάνεις. Να είσαι σταθερός. 2. Να γίνονται συχνότερα συναθροίσεις· να τους αναζητάς όλους ονομαστικά. 3. να μη περιφρονείς τους δούλους και τις δούλες, αλλά ούτε και αυτοί να φουσκώνουν από υπερηφάνεια, αλλά να δουλεύουν για τη δόξα του Θεού περισσότερο, για να κερδίσουν μεγαλύτερη ελευθερία από το Θεό. Να μην επιθυμούν να ελευθερωθούν από το κοινό Κύριο, για να μη γίνουν δούλοι της επιθυμίας.

V (5)

1. Να αποφεύγεις τα δόλια τεχνάσματα, ή μάλλον να κάνεις για αυτά ομιλία. Στις αδελφές μου να λες να αγαπούν τον Κύριο, και στους συζύγους τους να αρκούνται στη σάρκα και στο πνεύμα. Κατά τον ίδιο τρόπο να συνιστάς και στους αδελφούς μου, στο όνομα του Ιησού Χριστού, να αγαπούν τις συζύγους τους όπως ο Κύριος αγάπησε την Εκκλησία.³ 2. Εάν κάποιος μπορεί να μένει αγνός, ας μένει προς τιμήν της σάρκας του Κυρίου χωρίς να καυχιέται. Εάν καυχηθεί, χάθηκε, και εάν γίνει γνωστό πέρα από τον επίσκοπο, καταστράφηκε. Εκείνους και εκείνες που συνάπτουν γάμο να ενώνονται με την άδεια του επισκόπου, για να είναι ο γάμος τους σύμφωνος με τον Κύριο, και όχι με τη σαρκική επιθυμία. Όλα να γίνονται προς τιμήν του Θεού.

VI (6)

1. Να προσέχετε τον επίσκοπο, για να προσέχει και ο Θεός εσάς. Αντίδωρο γίνομαι εγώ εκείνων που υποτάσσονται στον επίσκοπο, στους πρεσβύτερους και στους διακόνους, και μακάρι να έχω μαζί μ’ αυτούς μερίδιο στον Θεό. Να κοπιάζετε ο ένας μαζί με τους άλλους, να αγωνίζεστε μαζί, να τρέχετε μαζί, να πάσχετε μαζί, να κοιμάστε και να σηκώνεστε ως οικονόμου του Θεού και αντιπρόσωποι και υπηρέτες του. 2. Να γίνεστε αρεστοί σ’ αυτόν που στρατευθήκατε, από τον οποίο αποκομίζετε και τα τρόφιμα. Κανένας από σας να μη βρεθεί λιποτάκτης⁴. Το βάπτισμα σας να μένει σαν τα όπλα, η πίστη ως περικεφαλαία, η αγάπη ως δόρυ, η υπομονή ως πανοπλία⁵, παρακαταθήκες⁶ σας να είναι τα έργα σας, ώστε να τα λάβετε πίσω επάξια, σαν χρήματα κατατεθειμένα προς φύλαξη⁷. Να δείχνετε λοιπόν μακροθυμία μεταξύ σας με πραότητα, όπως ο Θεός με σας. Θα ήθελα πολύ να σας φανώ ωφέλιμος για πάντα.

VII (7)

1. Επειδή η Εκκλησία της Αντιόχειας στη Συρία ειρηνεύει όπως με πληροφόρησαν, με την προσευχή σας, και εγώ έγινα πιο εύθυμος με την αμεριμνησία του Θεού, εάν βέβαια με το πάθος μου κερδίσω τον Θεό, για να βρεθώ την ημέρα της αναστάσεως μαθητής σας. 2. Πρέπει θεομακάριστε Πολύκαρπε, να κάνεις συνάθροιση αρεστή στον Θεό και να χειροτονήσεις κάποιον, που έχετε αγαπητό και ακούραστο, ο οποίος θα μπορέσει να ονομάζεται θεοδρόμος⁸, και αυτός να αναδειχθεί άξιος να πάει στη Συρία, να εγκωμιάσει την ακούραστη αγάπη σας για τη δόξα του Θεού. 3. Ο Χριστιανός δεν εξουσιάζει τον εαυτό του, αλλά είναι στη διάθεση του Θεού. Το έργο αυτό θα είναι του Θεού και δικό σας, όταν το ολοκληρώσετε. Διότι πιστεύω στη χάρη, ότι είσαστε έτοιμοι να κάνετε ευεργεσία που ανήκει στο Θεό. Γνωρίζοντας τη γεμάτη δύναμη αλήθεια σας, σας παρακάλεσα με λίγα γράμματα.

VIII (8)

1. Επειδή όμως δεν μπόρεσα να γράψω σ’ όλες τις Εκκλησίες, επειδή πλέω ξαφνικά από την Τρωάδα στην Νεάπολη, όπως προστάζει το θέλημα του Θεού, να γράψεις στις προηγούμενες Εκκλησίες, ως έχοντας τη γνώμη του Θεού, να κάνουν και αυτοί το ίδιο, ώστε όσοι μπορούν να στείλουν πεζοπόρους, και άλλοι να στείλουν επιστολές μέσω αυτών που στέλνεις εσύ, για να δοξασθείτε με αιώνιο έργο, επειδή είσαι άξιος. 2. Τους ασπάζομαι όλους ονομαστικά, και τη γυναίκα του Επιτρόπου μαζί με το σπίτι της και τα παιδιά της. Ασπάζομαι τον αγαπητό μου Άτταλο. Ασπάζομαι αυτόν που πρόκειται να γίνει άξιος να πάει στη Συρία. Είθε να είναι η χάρης μαζί με αυτόν για πάντα και με τον Πολύκαρπο που τον στέλνει. 2. Προσεύχομαι να είστε υγιείς πάντοτε ενωμένοι με τον Θεό μας Ιησού Χριστό, στον οποίο να παραμείνετε με την ενότητα και την επίβλεψη του Θεού. Ασπάζομαι τον Άλκη το αγαπητό μου όνομα.

Υγιαίνετε στο όνομα του Κυρίου.

Σημειώσεις

1.   Ματθ.8,17.

2. Ματθ. 10,16.

3. Εφεσ. 5,25.

4. Δεσέρτωρ· λέξη λατινική (desertor).

5. Εφεσ. 6,11 και εξής.

6. Λέξη επίσης λατινική (depositum).

7.  Λατιν. accepta, χρήματα τοποθετημένα σε πίστωση στρατιώτη.

8. Θεοδρόμος: Αυτός που βαδίζει στο δρόμο του Θεού.