92. Πώς πρέπει να ενεργή με εκείνους τους πιστούς που, ενώ διέπραξαν βαρείες αμαρτίες, ζητούν επίμονα την Αγία Κοινωνία;

Με αυτούς που αμάρτησαν βαρεία και ζητούν επίμονα την Αγία Κοινωνία, ιδού πως πρέπει να ενεργή:

Εάν εξομολογηθούν ειλικρινά με ψυχικό πόνο, με δάκρυα και μετάνοια, ο Πνευματικός που τους απαγόρευσε μπορεί να τους κάνη αυτή την συγκατάβαση.

Δηλαδή να χωρίσει τον προσδιορισμένο κανόνα και τον αριθμό των ετών της μετανοίας σε τρία μέρη, όπως είπα προηγουμένως.

Το πρώτο μέρος να το θέση στην ευσπλαχνία και φιλανθρωπία του Θεού, διότι κανείς από τους ανθρώπους δεν είναι χωρίς αμαρτία, το δεύτερο μέρος του κανόνος να παραμείνει σ' αυτόν που επιτέλεσε την αμαρτία και το τρίτο μέρος να το πάρει ως Πνευματικός επάνω του, διότι αυτός έχει την εξουσία μέσω αρχιερέως να λύνει και να δένει, όπως είπε το αψευδές στόμα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.

Ο Πνευματικός για να προσανατολισθεί καλλίτερα, όσον αφορά με την ακρίβεια και συγκατάβαση, την οποία θα κάνη αναλόγως των περιπτώσεων στους εξομολογούμενους και μετανοούμενους, είναι καλλίτερα να διαβάζει με σύνεση τους Ιερούς Κανόνες και ιδιαίτερα τον 102 κανόνα της 6ης Οικουμενικής Συνόδου και σε καμιά περίπτωση να μη βασίζεται στην διάνοιά του, διότι ως Πνευματικός έχει εξουσία να λύνει και να δένει μόνο συμφώνως με τον νόμο του Κυρίου.

Λοιπόν, η αντιμετώπιση της καθεμίας περιπτώσεως θα πρέπει να γίνεται βάσει της διδασκαλίας της Αγίας Γραφής, των Ιερών Κανόνων και της διδασκαλίας των Αγίων Πατέρων, διότι σε αντίθετη περίπτωση, η Εξομολόγηση και η μετάνοια δεν θα επιφέρει καμία ωφέλεια στους πιστούς ούτε στους Πνευματικούς.

93. Πώς πρέπει να ενεργήσει με εκείνους τους πιστούς που δεν δέχονται κανόνα στην εξομολόγηση; Και Τι γίνεται με εκείνους που είναι ασθενείς και δεν μπορούν να εκτελέσουν τον κανόνα των;

Αυτοί που δεν δέχονται τον διορισμένο κανόνα στην Ιερά εξομολόγηση και μάλιστα μετά από πολλές συμβουλές, παραμένουν στο πείσμα των, δεν μπορεί να δώσει την συγχώρηση των αμαρτιών, όπως λέγει όμως ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στην διδασκαλία του για τον Πνευματικό.

Όμως στους ασθενείς μπορεί να επιβάλει ελαφρότερο κανόνα, που απαιτεί σωματική άσκηση, όπως νηστεία, μετάνοιες, αγρυπνία, ελεημοσύνη την κατά δύναμη κ.λ.π. αλλά από τον πνευματικό κόπο δεν είναι απαλλαγμένοι, δηλ. από την Ιερά προσευχή και την παντοτινή ευχαριστία στον Θεό για τους πόνους που αισθάνονται.

Όπως είπαμε, ο κανών των ασθενών μπορεί να αλλάξει και υποχρεούνται να προσεύχονται και να ευχαριστούν τον Θεό διότι με αυτά θα σωθούν.

94. Πόσες φορές το έτος πρέπει να εξομολογούνται οι λαϊκοί;

Η εξομολόγηση δεν είναι καθορισμένη σε συγκεκριμένα χρονικά πλαίσια κατά την διάρκεια του έτους.

Μπορούμε να τρέξουμε στον Πνευματικό, όσες φορές αισθανόμεθα ανάγκη να ξαλαφρώσουμε την ψυχή μας από το φορτίο των αμαρτιών και να λάβουμε την παράκληση της Θείας Χάριτος και την ελπίδα της συγχωρήσεως.

Όσο συχνότερα εξομολογούμαστε τόσο καλλίτερα είναι.

Συνήθως όμως η Εξομολόγηση έχει συνδυασθεί με τις τέσσαρες μεγάλες νηστείες.

Η τετάρτη εντολή της Εκκλησίας διδάσκει να εξομολογούμαστε τέσσερις φορές τον χρόνο, στην περίοδο των τεσσάρων νηστειών.

Οι πιο προχωρημένοι στην πνευματική ζωή, κάθε μήνα και οι άλλοι είθε να εξομολογούνται μία φορά τον χρόνο και συγκεκριμένα στην νηστεία του Πάσχα.

95. Ποιες είναι οι σπουδαιότερες προϋποθέσεις για να μεταλάβει κάποιος επαξίως του Σώματος και τον Αίματος του Κυρίου;

Η ετοιμασία για την Θεία Κοινωνία είναι δύο ειδών: Σωματική και πνευματική. Αυτή αποτελείται γενικά από τα επόμενα μέρη:

α. Εξομολόγησης (εξαγόρευση των αμαρτιών), άνευ της οποίας κανείς δεν μπορεί να κοινωνήσει, ούτε ακόμη κληρικός, μόνο τα παιδιά μέχρι των επτά ετών είναι απαλλαγμένα της εξομολογήσεως.

β. Συμφιλίωση με όλους τους ανθρώπους. Κανείς δεν μπορεί να κοινωνήσει όταν με κάποιον είναι ασυμφιλίωτος ή έχει κακία, μίσος και σκέψεις εκδικήσεως. Ο Θεός, επειδή είναι αγάπη, δέχεται στα Άγια Δώρα μόνο αυτούς που συγχωρούν και ζουν με αγάπη.

γ. Εγκράτεια από ηδονικά φαγητά και από οποιεσδήποτε φίλαυτες σωματικές ορέξεις. Οι σύζυγοι έχουν υποχρέωση να κρατούν πριν της Θείας Κοινωνίας το λιγότερο τρεις ημέρες τελεία σωματική αγνότητα και άλλες τρεις μετά την Θεία Κοινωνία. Οι πιστοί έχουν καθήκον να ζουν με αγνότητα, να νηστεύουν Τετάρτη και Παρασκευή και στις τέσσαρες μεγάλες νηστείες, όταν πρόκειται να κοινωνήσουν. Σε περίπτωση βαρείας ασθενείας, ο ιερεύς να κανονίζει λιγότερη νηστεία, αναλόγως της περιπτώσεως. Αυτοί που κοινωνούν στις μεγάλες νηστείες υποχρεούνται να νηστεύουν το λιγότερο τρεις μέχρι επτά ημέρες, πριν από την Θεία Κοινωνία. Οι χριστιανοί έχουν καθήκον να εγκρατεύονται, πριν μεταλάβουν τα Άγια, από ποτά, από το κάπνισμα, από διασκεδάσεις, από αστεία, από φθόνο, από κακολογίες κ.λ.π.

δ. Προσευχή. Οι πιστοί πρέπει να προσεύχονται πριν από την μετάληψη της Αγίας Κοινωνίας με ιδιαίτερο πόθο. Να διαβάζουν τις κατάλληλες προσευχές από το Ωρολόγιο, το Ψαλτήρι και να λέγουν τους Χαιρετισμούς της Παναγίας, να κάνουν όσες μετάνοιες μπορούν, ελεημοσύνη στους πτωχούς και αλλά αγαθά έργα. Ιδιαίτερα έχουν καθήκον να διαβάζουν: Τους Χαιρετισμούς του Χριστού, την παράκληση της Θεοτόκου, τον κανόνα της μετανοίας, τον κανόνα του φύλακος αγγέλου και τον κανόνα της Θείας Μεταλήψεως, ενώ το πρωί τις υπόλοιπες δώδεκα προσευχές που ακολουθούν. Μετά την μετάληψη των Θείων Δώρων, οι πιστοί πρέπει να διαβάζουν τις ευχές της ευχαριστίας.

ε. Την εκτέλεση του επιβληθέντος κανόνος από τον Πνευματικό. Οι πιστοί δεν μπορούν να κοινωνήσουν χωρίς την άδεια του Πνευματικού των και χωρίς την εκτέλεση του διορισμένου κανόνος των, που επήραν στην εξομολόγηση, εκτός από λόγους ασθενείας ή άλλες παρόμοιες δυσκολίες, που απαγορεύουν την μετάληψη των Θείων και σ' οποιαδήποτε κατάσταση ήθελαν ευρέθη στενοχώριας.

96. Σε ποιες εξαιρετικές περιπτώσεις μπορούν να κοινωνήσουν οι πιστοί με κάποια συγκατάβαση;

Όπως είπα σ' αυτούς που απαγορεύεται για ένα διάστημα η Θεία Κοινωνία, μπορούν να κοινωνήσουν συγκαταβατικά μόνο σε περίπτωση θανάσιμου κινδύνου δηλ. δυστυχήματος, εργασίας, παραμονής σε νοσοκομείο για πολύ καιρό κ.λ.π.

Παρόμοια, οι έγκυοι γυναίκες μπορούν να κοινωνήσουν μία φορά τον μήνα, οποιονδήποτε κανόνα και να έχουν, με τη προϋπόθεση μετά τον τοκετό των, να εκτελέσουν τον διορισμένο κανόνα από τον Πνευματικό των.

Γίνεται αυτή η συγκατάβαση για τις έγκυες γυναίκες, διότι η Εκκλησία τις θεωρεί ότι ευρίσκονται σε κίνδυνο θανάτου.

97. Ποιοι μεταξύ των χριστιανών δεν μπορούν να κοινωνήσουν ούτε ακόμη και προ του θανάτου των;

Δεν μπορούν να κοινωνήσουν ούτε ακόμη στο κρεβάτι του θανάτου οι ορθόδοξοι χριστιανοί, οι όποιοι αρνούνται αυτά τα Θεία Δώρα,

αυτοί που αρνήθηκαν τη πίστη,

αυτοί που εγκατέλειψαν την Εκκλησία και προσχωρήσαν σε αιρέσεις,

οι παράφρονες, δηλ. αυτοί που ψυχομαχούν και δεν έχουν προφθάσει πριν να εξομολογηθούν,

οι δαιμονισμένοι,

οι βλασφημούντες τον Θεό και τον πλησίον, ακόμη και στο κρεβάτι του θανάτου των και δεν μετανόησαν,

οι απελπισμένοι, που πρόκειται να θέσουν μόνοι των τέρμα στην ζωή τους,

όσοι είναι δούλοι μέχρι θανάτου στο πάθος της μέθης, των σαρκικών παθών,

οι μισούντες τα Θεία

και αυτοί που δεν θα συγχωρήσουν μέχρι θανάτου των τον πλησίον τους.