Την πέμπτη αιτία συνιστούν η ψευδοεπιστήμη και η ψευδοθεολογία. Η ψευδοεπιστήμη δημαγωγεί εναντίον τής πίστης, η ψευδοθεολογία δημαγωγεί εναντίον τής επιστήμης.

Η ψευδοεπιστήμη παίρνει τις χείριστες και πρωτογενείς μορφές τής πίστης, αυτές τονίζει σαν πίστη γενικώς, αυτές κριτικάρει και αυτές αρνείται.

Η ψευδοθεολογία πάλι έχει μάτια μόνο για καταχρήσεις τών επιστημονικών εφευρέσεων και ανακαλύψεων, γενικεύει αυτές τις καταχρήσεις και αρνείται την επιστήμη.

Τον τελευταίο αιώνα (19ο) εξελίχθηκαν σημαντικά οι φυσικές και οι τεχνολογικές επιστήμες. Οι σοβαροί άνθρωποι αυτό το χρησιμοποίησαν για εμβάθυνση, ενώ οι γραφικοί για να κάνουν πιο ρηχή τη ζωή. Λόγω αυτού τού πλουτισμού τής επιστήμης οι σοβαροί έγιναν σοβαρότεροι, ενώ οι γραφικοί γραφικότεροι.

Οι σοβαροί δεν βλέπουν την αλήθεια διπλή, μία στην επιστήμη, μία δεύτερη στην πίστη, αλλά αισθάνονται αρμονία μεταξύ τού ενός και τού άλλου.

Οι γραφικοί απολαμβάνουν τις περιττές φιλονικίες, και τονίζοντας πάντα την αυθάδεια μπροστά στη λογική σκέψη, δημιουργούν αξία για τον εαυτό τους από το ότι με την επιστήμη αντιλέγουν στην πίστη ή, αντίθετα, με την πίστη αντιλέγουν στην επιστήμη.

Η υγιής πίστη δεν αντιλέγει ποτέ προς την πραγματική επιστήμη ούτε η πραγματική επιστήμη αρνείται την υγιή πίστη. Μόνο οι αρρωστημένες μορφές τού ενός και τού άλλου είναι υπερβολικές και ακραίες. Η πίστη μου στον Θεό δεν με εμποδίζει στο να αναγνωρίσω και να υιοθετήσω όλη την πραγματική επιστήμη από το άλφα ως το ωμέγα. Η επιστήμη μου όμως λαμβάνει σε διαύγεια και πληρότητα και ορμή, εάν τη φωτίσω και τη ζεστάνω με υγιή πίστη.

Να ξέρετε ότι όταν ένας επιστήμονας ξεσηκώνεται εναντίον τής πίστης εν ονόματι τής επιστήμης, αυτός ξεσηκώνεται εναντίον τής χείριστης μορφής τής πίστης εν ονόματι τής κάλλιστης επιστήμης.

Και όταν ένας θεολόγος ξεσηκώνεται εναντίον τής επιστήμης εν ονόματι τής πίστης, αυτός ξεσηκώνεται ενάντια στη μέγιστη κατάχρηση και μέγιστη επιζήμια μορφή τής επιστήμης εν ονόματι τής κάλλιστης πίστης.

Η κάλλιστη επιστήμη όμως στέκει στην τέλεια αρμονία με την κάλλιστη πίστη. Ενώ οι κάλλιστοι ποτέ δεν φιλονικούν, οι κάλλιστοι καταλαβαίνονται και αγαπιούνται.

Οι μικροί φιλονικούν και τρώγονται, και ηδονίζονται με την φιλονικία και τις τριβές.

Όμως η φιλονικία και οι τριβές τής ψευδοπίστης και τής ψευδοεπιστήμης ταλαντεύουν πολλές απλές ψυχές στην πίστη. Και όταν ταλαντευτεί, η πίστη τους αγωνίζεται για επιβίωση. Και συχνά ο αγώνας τελειώνει με ήττα τής πίστης. Η ήττα τής πίστης σημειώνει το θρίαμβο τού σκότους και τής κακίας μέσα στους ανθρώπους.