Νεοπαγανιστικές απάτες

Απάντηση στις συκοφαντίες τού Νεοπαγανισμού

Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Συκοφαντίες

Ανθρωποθυσίες: ο κανιβαλισμός του δωδεκαθεϊσμού // Το Δωδεκάθεο του Ολύμπου ήταν αιγυπτιακοί και όχι ελληνικοί "θεοί"

Black μπεεε και Θόδωρος Μαραγκός:

Ντοκιμαντέρ σε ρόλο χλαμυδοφόρου τσομπάνη, καλεί τα πρόβατα της προγονολατρείας και του εθνοκεντρικού λαϊκισμού

Τού Papyrus 52

 

Περιεχόμενα

 

1. Σκηνοθέτες με αντικληρικές εμμονές

Ο Θόδωρος Μαραγκός, είναι ο δεύτερος σκηνοθέτης που θα μας απασχολήσει στα άρθρα μας. Πρώτος, ήταν ο Κώστας Γαβράς, με αφορμή το  στρατευμένο, αντικληρικό βιντεάκι κινουμένων σχεδίων που έφτιαξε για να προβληθεί στο νέο μουσείο της Ακροπόλεως. Στο βίντεο αυτό, εισπράττοντας μάλιστα αρκετά, δικά μας, κρατικά, λεφτά, προσπάθησε να μας πείσει για το παράλογο σενάριο, ότι εμείς οι Ορθόδοξοι που κρατήσαμε όρθιο τον Παρθενώνα τόσους αιώνες, ήμασταν άξιοι καταγγελίας όσο και οι καταστροφείς του, δηλ. οι ευρωπαίοι αρχαιοκάπηλοι και κλεπταποδόχοι της εποχής του «Διαφωτισμού». Φυσικά αντιδράσαμε και καταγγείλαμε τις ιστορικές αυθαιρεσίες και παραχαράξεις του γνωστού σκηνοθέτη (βλ. σχετικό άρθρο στην ΟΟΔΕ  [μόνο το Α΄ μέρος], βλ. και ΕΔΩ ή ΕΔΩ αναδημοσιεύσεις της αρχικής μορφής του άρθρου).

Τώρα, έρχεται η σειρά του Θόδωρου Μαραγκού, σκηνοθέτης με έργα εμπορικά, όπως το «Θανάση σφίξε κι άλλο το ζωνάρι» (1980) και το «Μάθε, παιδί μου, γράμματα» (1981), ο οποίος, μέσα από το ντοκιμαντέρ «Black μπεεε» (2005) επιχειρεί να μας παρουσιάσει κάποιες αντικληρικές του εμμονές.

 

2. Δείτε το ντοκιμαντέρ «Black μπεεε» στο διαδίκτυο

Για να μπορέσουν οι αναγνώστες να παρακολουθήσουν τις αναφορές μας στο ντοκιμαντέρ του Θόδωρου Μαραγκού, ας έχουν υπόψη τους ότι μπορούν να το παρακολουθήσουν στο διαδίκτυο στις εξής διευθύνσεις:

Μέρος 1ο (YouTube)

Μέρος 2ο (YouTube)

Μέρος 3ο (YouTube)

Μέρος 4ο (YouTube)

Μέρος 5ο (YouTube)

Μέρος 6ο (YouTube) (Προσοχή: χωρίς ήχο)

Μέρος 7ο (YouTube)

Μέρος 8ο (YouTube)

Επίσης, υπάρχει ολόκληρο και ενιαίο το ντοκιμαντέρ στο vimeo.com

Επειδή όπως προαναφέραμε, το 6ο μέρος του ντοκιμαντέρ στο YouTube δεν έχει ήχο, μπορείτε να δείτε το αντίστοιχο 6ο μέρος, στη διεύθυνση vimeo.com, από το 50ο λεπτό μέχρι και το 60ο.

 

3. Λίγα λόγια για την υπόθεση του ντοκιμαντέρ

Τις αντικληρικές εμμονές που προαναφέραμε, ο σκηνοθέτης τις πλαισιώνει με ένα ταξίδι στην νότια Ιταλία και στην αρχαιολογική τοποθεσία του Ερκολάνο (Herculaneum).

Το Ερκολάνο, ήταν μια αρχαία ιταλική πόλη κοντά στη Νεάπολη και τον Βεζούβιο. Η έκρηξη του ηφαιστείου στις 24 Αυγούστου του 79 μ.Χ. που κατάστρεψε και την Πομπηία, κατάκλυσε το Ερκολάνο με χείμαρρο λάσπης μέσα στην οποία πολλά αντικείμενα παρέμειναν θαμμένα, με αποτέλεσμα να διατηρηθούν για αιώνες. Μια πρώτη ανασκαφή στην περιοχή έγινε στα μέσα του δέκατου όγδοου αιώνα, σταμάτησε όμως λόγω του εγκλωβισμένου δηλητηριώδους ηφαιστειακού αερίου, και ξαναεπιχειρήθηκε από το 1987 και εξής. Σε μία από τις πολυτελείς επαύλεις της περιοχής, ανασκαμμένη το δέκατο όγδοο αιώνα και τώρα γνωστή ως Villa dei Papyri (Έπαυλη των Παπύρων), βρέθηκε μια συλλογή γλυπτών (τώρα βρίσκεται στο μουσείο της Νεάπολης) και μια μικρή βιβλιοθήκη απανθρακωμένων παπυρικών κυλίνδρων που περιέχουν έργα της Επικούρειας φιλοσοφίας, κυρίως του Φιλόδημου (άκμασε το 75-35 π.Χ.), αλλά και του ίδιου του Επίκουρου[1].

Το σενάριο του ντοκιμαντέρ -αν και έτσι όπως ξεδιπλώνεται μοιάζει κάπως ασύνδετο στις επιμέρους ενότητες του- έχει σκοπό να μας μιλήσει για τις ελληνικές αποικίες της Ν. Ιταλίας και Σικελίας που ιδρύθηκαν κατά την αρχαϊκή εποχή και ονομάστηκαν «Μεγάλη Ελλάδα» επειδή έδωσαν ελληνικό χαρακτήρα στην περιοχή.

Στο μεγαλύτερο μέρος της προσπάθειάς του, ο Θόδωρος Μαραγκός μας παρουσιάζει επισκέψεις σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους της Ν. Ιταλίας, βόλτες στους δρόμους των ιταλικών πόλεων, και επαφές με ανθρώπους της περιοχής με τους οποίους μιλά, παίζει μουσική και διασκεδάζει. Επιπλέον, μας δείχνει τις προσπάθειες διάσωσης των αρχαίων χειρογράφων και κάνει κάποιες αναφορές σε αυτά. Κεντρική πεποίθηση του σκηνοθέτη είναι ότι οι Έλληνες «δεν ξέρουμε τίποτα» για τα επιτεύγματα του ελληνισμού, με αποτέλεσμα να έχουμε ξεχάσει πόσο σημαντικοί ήμασταν. Γι’ αυτό και χρησιμοποιεί το ποίημα του Καβάφη, «Ποσειδωνιάται» για να δείξει τον υποτιθέμενο «αφελληνισμό» μας, ο οποίος προκύπτει από την μίμηση ξένων προς την παράδοσή μας προτύπων.

Κάπου εκεί, εισάγεται και μια σειρά από γνωστά νεοπαγανιστικά κλισέ που αναφέρονται στην… «καταστροφή του ελληνισμού» από τους Χριστιανούς (λες και οι Χριστιανοί στην Ελλάδα δεν ήταν Έλληνες, αλλά ήταν εισβολείς από άλλο πλανήτη!), την οποία καταστροφή δήθεν «μας την έχει κρυμμένη το σύστημα», ενώ τους Έλληνες Χριστιανούς, ο σκηνοθέτης τους χαρακτηρίζει «πρόβατα που προσκυνούν τους παπάδες».

Αυτό είναι με λίγα λόγια το περιεχόμενο του ντοκιμαντέρ.

Ασφαλώς, ιδέα του σκηνοθέτη ήταν ο τίτλος «Black μπεεε» να παραπέμψει σε δύο πράγματα ταυτόχρονα:

Πρώτον, σε ένα «μαύρο πρόβατο» που μαθαίνει τελικά αυτά που δήθεν «μας τα έχει κρυμμένα το σύστημα», και έτσι ξεφεύγει από τα υπόλοιπα πρόβατα.

Δεύτερον, ο τίτλος παραπέμπει στα μαύρα (Black) ρούχα των «παπάδων» (βλ. Μέρος 1ο, 9΄.13΄΄ και 9΄.25΄΄) που «καταπιέζουν» το «ποίμνιο» τους, τους Χριστιανούς, οι οποίοι υβρίζονται ως «πρόβατα», με την έννοια του άβουλου και χωρίς κριτική σκέψη ανθρώπου (βλ. Μέρος 1ο, 8΄.50΄΄).

 

4. Πρώτο σχόλιο-κριτική για το σκηνοθέτημα

Αυτό που καταρχάς μας κάνει εντύπωση, είναι που ουσιαστικά, ο Θόδωρος Μαραγκός ισχυρίζεται ότι για την εγκατάλειψη του παραδοσιακού μας πολιτισμού σε σημείο να μοιάζουν οι νεοέλληνες με «αμερικανάκια», για την αφόρητη ξενομανία στα πάντα, στο ντύσιμο, την επίπλωση, τη διακόσμηση με αγαθά «εισαγωγής», τον τρόπο διασκέδασης και τη θραύση που κάνουν το αλκοόλ και τα ναρκωτικά, για την αδιαφορία προς την παραδοσιακή μας μουσική και τέχνη και τη μετατροπή τους σε τουριστική ατραξιόν, φταίνε οι… «παπάδες»!!! Δεν ξέρουμε βεβαίως αν οι «παπάδες» φταίνε και για το έλλειμμα, την ανεργία, το AIDS, την έλλειψη φαρμάκων, το μεταναστευτικό, τα προβλήματα με τα Σκόπια και την Τουρκία ή για τις χαμηλές συντάξεις… Κατά τα άλλα όμως, το «για όλα φταίνε οι παπάδες» είναι η «σοβαρή» πρόταση του σκηνοθέτη, ώστε να λυθούν όλα τα κακά και οι παθογένειες του νεοελληνικού κράτους…

Ένα πρώτο σχόλιο που μπορούμε να κάνουμε σε αυτά που ισχυρίζεται ο Θόδωρος Μαραγκός, είναι το εξής: όπως θα δούμε παρακάτω με συγκεκριμένα και τεκμηριωμένα στοιχεία, ο Χριστιανισμός, και μάλιστα ως Ορθοδοξία, στον τόπο αυτό μετρά ισχυρή παρουσία περίπου 17 αιώνων: Από τον 2ο-3ο αιώνα στην Μακεδονία και στη Θεσ/νίκη, και από τον 3ο-4ο αιώνα στην νότια Ελλάδα και στην Αθήνα (και μάλιστα η Ορθόδοξη Εκκλησία άντεξε παρά το γεγονός ότι αμέσως μετά την σύντομη ανεξιθρησκία επί Μ. Κων/νου, οι Αρειανιστές παρέα με τους ειδωλολάτρες κατέσφαζαν την Ορθοδοξία).

Αντιθέτως, η δωδεκαθεϊστική ειδωλολατρία στην Ελλάδα, είχε ζωή μόλις 12 αιώνων, από την αρχαϊκή εποχή, έως τον 4ο-5ο αιώνα μ.Χ.

Έτσι λοιπόν, ο δωδεκαθεϊσμός, τον οποίο εγκατέλειψαν οι πρόγονοί μας εδώ και τόσους αιώνες, σήμερα αποτελεί μια αποκριάτικη γιορτή μεταμφιεσμένων εθνικιστών, που προκαλεί την θυμηδία. Μάλιστα, η τραγική κατάντια στην οποία οδήγησε τον ελληνισμό η Ησιόδεια και Ομηρική εκδοχή του Δωδεκαθέου (την οποία υιοθετούσαν και οι Ποσειδωνιάτες) καταδικάστηκε με υβριστικό και προσβλητικό τρόπο ήδη από τους:

1) Πλάτωνα, λέγοντας ότι «ο Ησίοδος, ο Όμηρος […] συνέταξαν ψευδείς μύθους»[2] βάζοντας τους θεούς να «κάνουν δόλιες ενέργειες και [να] συγκρούονται»[3], όπως και άλλες ιστορίες, τις οποίες ως γεννήματα της φαντασίας τους «δεν πρέπει να τις αποδεχτούμε»[4].

2) Ξενοφάνη Κολοφώνιο, φιλόσοφο και ποιητή (570-480 π.Χ. περ.) που στράφηκε εναντίον του Ομήρου για τις απόψεις που διατυπώνει περί θεών, και χαρακτηριστικοί της πολεμικής του είναι οι ακόλουθοι στίχοι: «Ο Όμηρος και ο Ησίοδος απέδωσαν στους θεούς όλα όσα είναι στους ανθρώπους ντροπιαστικά και κατακριτέα, τις κλοπές, τις μοιχείες, τις απάτες του ενός προς τον άλλο»[5].

3) Ηράκλειτο (περ. 540 - περ. 480 π.Χ.), που έλεγε για τον Όμηρο πως «του αξίζει να αποκλεισθεί από κάθε άμιλλα και να μαστιγωθεί»[6].

Το ερώτημα είναι απλό:

Ο Όμηρος ήταν Έλληνας; Ο Ησίοδος ήταν Έλληνας; Ο Πλάτωνας, ο Ξενοφάνης, ο Ηράκλειτος αλλά και οι Σοφιστές, οι Στωικοί ή οι Επικούρειοι, ήταν Έλληνες; Αν όλοι αυτοί ήταν Έλληνες, παρά το γεγονός ότι καθένας από αυτούς πίστευε μια διαφορετική θρησκεία ή μια διαφορετική εκδοχή της ίδια θρησκείας ή και καμία θρησκεία, αυτό αποδεικνύει ότι ο ελληνισμός δεν εξαρτάται από θρησκείες (εμείς οι Ορθόδοξοι Έλληνες π.χ. δεν λέμε ποτέ ότι οι αρχαίοι σοφοί μας δεν ήταν Έλληνες!). Ο ελληνισμός λοιπόν, απλώς συνδέεται με θρησκείες, και εδώ και 17 αιώνες έχει συνδεθεί με την Ορθοδοξία.

Άρα, ειδωλολατρικός ελληνισμός και χριστιανικός ελληνισμός, δεν εμπεριέχουν δύο διαφορετικές κοσμοθεωρίες όπως πιστεύει ο Μαραγκός (προσέξτε την χυδαία νεοπαγανιστικού τύπου απάτη των δύο εικόνων στο 9΄.08΄΄ και 9΄.10΄΄: ενώ στην δεύτερη σκηνή υπάρχει απεικόνιση της Θεοτόκου, δηλαδή μια εικόνα που παραπέμπει σε θρησκεία, ο Μαραγκός δεν βάζει αντίστοιχα και στην πρώτη σκηνή μια θρησκευτική εικόνα της ειδωλολατρίας, όπως αυτή π.χ. με τον θεό «Πάνα» που κάνει σεξ με ζώα, αλλά βάζει… φιλοσόφους για να δείξει την δήθεν αντίθεση!).

 Ο ελληνισμός κ. Μαραγκέ, έχει μία και μόνο κοσμοθεωρία, την αναζήτηση του αληθούς σε όλα: στη θρησκευτική πίστη, στην φιλοσοφική στάση, στην επιστημονική σκέψη. Αυτή η τάση οδήγησε τον ελληνισμό στην υιοθέτηση του Χριστιανισμού, μια διαφορετική θρησκευτική πίστη, πιο ανθρώπινη, πιο πνευματική.

Ο ειδωλολατρικός θρησκευτικός πολιτισμός, επειδή ακριβώς προέρχεται από μια αρχαία εποχή, εμπεριέχει πολλά στοιχεία πρωτόγονου κανιβαλισμού, και η επιστροφή σε αυτόν, αποτελεί χυδαιότητα κατά της ανθρώπινης φύσης. Θρησκεία που αναφέρεται σε ανθρωποθυσίες, ιερές πορνείες, θεϊκές παιδεραστίες, «θεϊκή» κακοποίηση της γυναίκας (Ιλιάδα, ‘Ο’ 10-20: ο Δίας, δένει την Ήρα και της κρεμάει αμόνια στα πόδια) και θεϊκούς βιασμούς ή κτηνοβασίες, δεν αποτελεί παρά κατάλοιπο της πρωτόγονης ανθρωπότητας.

Και αν, βεβαίως, οι νεοπαγανιστές θελήσουν να συνδέσουν την ειδωλολατρία με επιστημονικά επιτεύγματα ή τις τέχνες, εμείς θα τους ζητήσουμε να μας απαριθμήσουν τα αντίστοιχα επιτεύγματα των… Σπαρτιατών! Οι Σπαρτιάτες δεν ήταν ειδωλολάτρες; Πού είναι λοιπόν τα επιτεύγματά τους; Όπως γράφει ο Αιλιανός, «οι Σπαρτιάτες δεν είχαν καμία σχέση με τα έργα των Μουσών» («Ποικίλη Ιστορία» ΙΒ΄50)!

Σήμερα άλλωστε, ισχυρή επιστημονική ανάπτυξη υπάρχει σε όλα τα κράτη που ανατράφηκαν μέσα στον Χριστιανικό πολιτισμό. Άρα, το χριστιανικό υπόβαθρο δεν αποτελεί εμπόδιο για την επιστημονική ανάπτυξη, άσχετα με τις στρεβλώσεις και τους φανατισμούς που υπήρξαν. Αν κάποιος επικαλεστεί την περιπέτεια του Γαλιλαίου ή οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, τότε και η άλλη πλευρά μπορεί να επικαλεστεί δεκάδες ανάλογα συμβάντα της ειδωλολατρικής αρχαιότητας όπως η εκτέλεση του Σωκράτη ή ο φόνος του Αρχιμήδη ή το μίσος του Πλάτωνα για τον Δημόκριτο ή η καταστροφή της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας. Επίσης, να μην ξεχάσουμε να θυμίσουμε σε όσους μιλούν για τον «χριστιανικό επιστημονικό σκοταδισμό», ότι την περίφημη φράση «πίστευε και μη ερεύνα» την είπε πρώτος απ’ όλους ο αρχαίος φιλόσοφος Σωκράτης:

«Είναι φανερό στον καθένα ότι τα θεϊκά πράγματα είναι πάνω από τις δυνατότητες μας· είναι ικανοποιητικό να σέβονται όλοι ό,τι είναι πάνω από τη δύναμη τους. Τι είναι οι θεοί, αυτό ούτε είναι εύκολο να το βρει κάποιος ούτε είναι θεμιτό να το αναζητεί· διότι τη φύση ή τις ενέργειες των κυρίων τους δεν πρέπει να τις ξέρουν οι δούλοι, που δεν έχουν άλλο καθήκον από το να τους υπηρετούν»[7].

(η θέση αυτή του Σωκράτη, εξέφραζε την πεποίθηση ότι στην εποχή του η αστρονομία ήταν ιεροσυλία[8]).

Και βέβαια, όσον αφορά την συστηματική διαστροφή του όρου «Ελληνισμός», τον οποίο ο Μαραγκός και οι νεοπαγανιστές επιχειρούν να τον ταυτίσουν με την ειδωλολατρία, εμείς θα πούμε ότι κάτι τέτοιο είναι αδιανόητο για λογικούς και αξιοπρεπείς ανθρώπους. Διότι, αν υποστηρίζαμε ότι «Ελληνισμός» και «ειδωλολατρία» είναι αλληλένδετα, τότε θα ήταν σαν να λέμε πως απαγορεύεται τα πανεπιστημιακά ιδρύματα του κόσμου να διδάσκουν την ελληνική γραμματεία, τέχνη και επιστήμη, εκτός κι αν οι φοιτητές γίνουν… ειδωλολάτρες!

Αυτά λοιπόν είναι αστεία πράγματα. Από τη στιγμή που ο ελληνισμός εδώ και 17 αιώνες έχει σχεδόν ταυτιστεί με την Ορθοδοξία, σημαίνει ότι ακόμα και αυτοί που δεν την πιστεύουν, θα έπρεπε να την δεχθούν ως σημαντικότατο πολιτιστικό μέγεθος για την πορεία αυτού του έθνους.

 

5. Όλο το τσίρκο του αθεο-νεοπαγανισμού, σε μορφή ντοκιμαντέρ…

Δική μας άποψη για όλα αυτά που είδαμε, είναι ότι, ένας σκηνοθέτης όπως ο Θόδωρος Μαραγκός, κοντά 70 ετών πια, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ως μπερδεμένος έφηβος που τον παρέσυραν οι νεοπαγανιστικές αερολογίες και οι συνομωσιολογίες περί Ελλήνων Uber Alles (=υπεράνω όλων).

Είναι λυπηρό, να ξεκινά κάποιος να δει το φιλόδοξο έργο ενός γνωστού δημιουργού, και τελικά να βλέπει ένα απίστευτο κατασκεύασμα γεμάτο αντιφάσεις, ισοπέδωση, παραχαράξεις, ελληναράδικη νοοτροπία, και συνομωσιολογικές νοοτροπίες του στιλ «για όλα φταίει ο ιουδαιοχριστιανισμός και οι παπάδες».

Όσοι από τους αναγνώστες έχουν έστω και ελάχιστη εμπειρία από την δράση των αθεο-νεοπαγανιστών στο διαδίκτυο, τους περιμένει μια δυσάρεστη έκπληξη: ο Θόδωρος Μαραγκός, έχει ενσωματώσει τον ατεκμηρίωτο, ψευδοϊστορικό αντιβυζαντινισμό και τα αντιχριστιανικά παραληρήματα του διαδικτύου, μέσα στο ντοκιμαντέρ του (βλ. Μέρος 1ο, 9΄.42΄΄-57΄΄ )!! (παρακάτω, βεβαίως, θα απαντήσουμε σε όλα αυτά).

Τι να πει λοιπόν κανείς μπροστά σε αυτό το φαινόμενο;

Το μόνο που μπορεί ίσως να πει, είναι «συγχαρητήρια» στον Θ. Μαραγκό που μας απέδειξε ότι έχει στο σπίτι του… ίντερνετ, και μπορεί να τυπώνει αυτούσιες τις καφενειακού επιπέδου συζητήσεις και αρθρογραφίες, που γίνονται σε blog όπως το Ροΐδη Εμμονές, στην ιστοσελίδα του Καλόπουλου ή σε νεοπαγανιστικά φόρουμ, τα οποία εκφράζουν μια ομάδα ανθρώπων ανίκανων να σκεφτούν λογικά, να μελετήσουν πηγές και επιστημονική βιβλιογραφία, και να πάρουν τη ζωή στα χέρια τους, μεταθέτοντας έτσι την ευθύνη για κάθε πρόβλημα σε καβαφικούς «βαρβάρους». Είναι λυπηρό, μια ομάδα ανθρώπων που εκφράζονται μέσα από αυτή την συνθηματολογία, να βλέπουν μονίμως γύρω και μέσα τους την αποτυχία, και ως αντίσωμα να έχουν αναπτύξει αυτές τις σχεδόν μεταφυσικές ανοησίες, ότι αν δεν υπήρχαν οι…  «παπάδες» και ο «ιουδαιοχριστιανισμός», αυτοί θα είχαν πετύχει στη ζωή τους και θα είχαν ξεφύγει ως διά μαγείας από την προσωπική και κοινωνική τους μιζέρια…

Πάντως, εμείς θα φροντίσουμε ώστε στο τέλος του παρόντος άρθρου να έχει αποδειχθεί τεκμηριωμένα, ότι το ντοκιμαντέρ «Black μπεεε» αποτελεί γνήσιο τέκνο της αποχαυνωμένης, της μαραζωμένης δημιουργικά και χωρίς στόχους Ελλάδας της δεκαετίας 1995-2005, η οποία προετοίμασε ανθρώπους όπως τον Θ. Μαραγκό, στο να υποκύψουν στον χλαμυδοφόρο παραλογισμό και σε κάθε άλογη δεισιδαιμονία που σερβίρεται με το περιτύλιγμα της αρχαιοπρέπειας

 

6. Άγνοια και αντιφάσεις στο «Black μπεεε»

Τα απογοητευτικά σημεία του ντοκιμαντέρ είναι πολλά: η βαθιά ιστορική άγνοια του σκηνοθέτη, η σύγχυση ως προς την επικούρεια φιλοσοφία, τα στοιχεία συνομωσιολογίας και το πλήθος των αντιφάσεων του σεναρίου. Ως προς το τελευταίο μάλιστα έχουμε μια ειλικρινή απορία: έχει άραγε ο σκηνοθέτης, συσκεφθεί ποτέ με τον εαυτό του για να καταλήξει σε μια ενιαία γραμμή των πιστεύω του;

1) Πώς γίνεται να τον ενοχλεί -όπως λέει στην αρχή του ντοκιμαντέρ- η Μεγάλη Ιδέα, και όμως να μας παραπέμπει με νοσταλγία και θαυμασμό στον αρχαίο ελληνικό αποικισμό και ιμπεριαλισμό;

2) Πώς γίνεται να τον ενοχλεί η σημερινή εκμετάλλευση των κακοπληρωμένων μεταναστών, και να μην κάνει την παραμικρή νύξη για τις παθογένειες του δουλοκτητικού συστήματος της ελληνικής αρχαιότητας, μια που διαρκώς κινείται ανάμεσα σε παραλληλισμούς παρελθόντος-παρόντος;

3) Πώς γίνεται να τον ενοχλούν -όπως λέει- τα «θρησκευτικά δόγματα», και την ίδια στιγμή να εκθειάζει την ειδωλολατρία της Βίλλας των Μυστηρίων και των Ποσειδωνιατών, που είχαν φτιάξει μεγαλοπρεπείς ναούς προς τιμήν της Ήρας, του Ποσειδώνα και της Αθηνάς (βλ. Μέρος 1ο, 2΄,18΄΄), αποδεχόμενοι ουσιαστικά ως γνήσια «πρόβατα» τους εισαγόμενους Αιγύπτιους θεούς;

4) Πώς γίνεται να τον ενοχλεί το ασκητικό πνεύμα της Ορθοδοξίας, αλλά ταυτόχρονα να θαυμάζει την διδασκαλία του Επίκουρου; Γνωρίζει άραγε ο Θ. Μαραγκός πόσο ασκητική ήταν η φιλοσοφική σχολή που ίδρυσε ο Επίκουρος;

5) Πώς γίνεται να μην διαχωρίζει την διδασκαλία του Επίκουρου από εκείνη του Φιλόδημου αλλά τις παρουσιάζει ως δήθεν ταυτόσημες;

6) Πώς γίνεται να τον ενοχλεί η χαμένη ελληνικότητα των Ποσειδωνιατών οι οποίοι εκλατινίζονται σε ελάχιστο χρόνο, και να μην θαυμάζει το γεγονός ότι οι Έλληνες ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί, κράτησαν την ελληνικότητά τους κάτω από το βάναυσο καθεστώς της Τουρκοκρατίας επί 4 ολόκληρους αιώνες; (βλ. τις πάμπολλες μαρτυρίες για τις αιματηρές θυσίες που απαιτήθηκαν, ώστε οι Ορθόδοξοι Έλληνες να παραμείνουν Έλληνες κάτω από την λαίλαπα του οθωμανισμού).

7) Πώς γίνεται να υποπτεύεται τους αμερικανούς επιστήμονες για… φιλολογική συνομωσία(!), και την ίδια στιγμή να τους εκθειάζει για τον τρόπο που εργάζονται επάνω στην έρευνα των αρχαίων παπύρων;

Δυστυχώς, το περιεχόμενο του ντοκιμαντέρ και ο τίτλος «Black μπεεε», θα μπορούσαν εύκολα να μας οδηγήσουν στη σκέψη ότι ο Θόδωρος Μαραγκός απευθύνεται πράγματι σε «πρόβατα», εκείνα όμως που είναι έτοιμα να καταπιούν τον φτηνό, αρχαιόπληκτο εθνοκεντρισμό του.

 

6.1. Οι Έλληνες ήταν ανώτεροι πριν γίνουν Χριστιανοί, όταν δηλ. προσκυνούσαν φαλλούς και οι «θεοί» τους έκαναν σεξ με… κατσίκες

Η πρώτη σκηνή που επιλέξαμε, χαρακτηριστική ως προς την προχειρότητα της όλης προσπάθειας, είναι αυτή που επιχειρεί να μας αποδείξει ότι οι Χριστιανοί είναι «πρόβατα» επειδή τάχα, «γονατίζουν μπροστά στους παπάδες». Βεβαίως, ουδεμία υποχρέωση υπάρχει για κάτι τέτοιο, ενώ οποιαδήποτε έκφραση σεβασμού ποτέ δεν απευθύνεται στον ιερέα ως πρόσωπο, αλλά μέσω αυτού ο σεβασμός αποδίδεται πάντα και μόνο στον Θεό. Μάλιστα, ο Θόδωρος Μαραγκός αγνοεί το γεγονός ότι η Εκκλησία θεσμοθέτησε  πως το 1/3 του έτους, εκατό μέρες το χρόνο (όλες τις Κυριακές και τις 50 μέρες από την Κυριακή του Πάσχα μέχρι την Κυριακή της Πεντηκοστής), ο άνθρωπος καλείται να μη γονατίζει ούτε όταν απευθύνεται στον Θεό! (βλ. εδώ το σχετικό άρθρο). Θυμίζουμε ότι οι αρχαίοι μας πρόγονοι γονάτιζαν και προσκυνούσαν τους «θεούς» τους[9], γι’ αυτό και θεώρησαν ανεπίτρεπτο ότι ο Μ. Αλέξανδρος είχε απαιτήσει να τον προσκυνούν, όταν μεγαλοπιάστηκε και ξέχασε ότι ήταν γιος του Φίλιππου, αλλά θεωρούσε ότι ήταν γιος του Αιγύπτιου «θεού» Αμμούν[10]. Βεβαίως, ο Μαραγκός δεν έχει τίποτε να σχολιάσει για την συμπεριφορά του μεγάλου στρατηλάτη (βλ. Μέρος 4ο, 4΄,16΄΄).

Για να μας δείξει λοιπόν ότι οι ορθόδοξοι «γονατίζουν μπροστά στους παπάδες», ο Θόδωρος Μαραγκός, έχοντας προφανώς άγνοια τι είναι αυτό που προβάλλει στο ντοκιμαντέρ, πήρε μια σκηνή από το εικονογραφημένο χειρόγραφο της Χρονογραφίας του Ιωάννη Σκυλίτζη (βλ. Μέρος 8ο, 2΄,10΄΄), στο οποίο εικονίζεται ένα αθωωτικό για τον πατριάρχη Φώτιο δικαστήριο! Εκεί, ο Θεόδωρος Σανταβαρηνός δεν γονατίζει μπροστά στον Μ. Φώτιο επειδή είναι… «παπάς», αλλά του ζητά γονατιστός να πιστέψει ότι εκείνος ουδέποτε τον διέβαλλε στον Αυτοκράτορα!

Δηλαδή, ο Θ. Μαραγκός ούτε καν έψαξε να μάθει τι έδειχνε η σκηνή αυτή πριν τη βάλει στο ντοκιμαντέρ…

Το αποκορύφωμα της προχειρότητας όμως, είναι όταν στο ίδιο ντοκιμαντέρ, τον Θ. Μαραγκό δεν τον ενοχλεί καθόλου που ο αιγυπτιακής προέλευσης θεός των αρχαίων προγόνων μας, ο Πάνας, γονατίζει για να κάνει «ιερό» σεξ με μια… κατσίκα (βλ. Μέρος 4ο, 5΄,40΄΄)! Μάλιστα, ο Μαραγκός μας καλεί να διαπιστώσουμε το «καλλιτεχνικό βάθος» της γλυπτής παράστασης, παρατηρώντας το βλέμμα της… ερωτευμένης κατσίκας! Θα λέγαμε επίσης ότι η εμφάνιση της κατσίκας-ερωμένης του «θεού» Πάνα, αποτελεί πρώτης τάξης έμπνευση για τον τίτλο «Black μπεεε»: το «Black» για την μαύρη κατάντια της αρχαιοελληνικής θρησκείας, και το «μπεεε» για ευνόητους λόγους…

Επίσης, ο σκηνοθέτης αν και προβληματίζεται με το «γονάτισμα στους παπάδες», εντούτοις κανένα πρόβλημα δεν έχει για το γεγονός ότι οι αρχαίοι μας πρόγονοι γονάτιζαν μπροστά στον «ιερό» φαλλό, δηλ. προσκυνούσαν το ανδρικό πέος! Ο μελετητής της αρχαίας ελληνικής θρησκείας Burkert Walter, την εικόνα που περνά στο ντοκιμαντέρ του Θ. Μαραγκού στο 4ο Μέρος, 5΄.20-21΄΄, την περιγράφει ως εξής: «Γονατισμένη γυναίκα αποκαλύπτει φαλλό»[11].

Σύμφωνα με άλλους ερευνητές, η γονατισμένη γυναίκα αποκαλύπτει μια ερμαϊκή στήλη, η οποία βεβαίως είχε την ίδια φαλλική σημασία, καθώς «ο Ερμής συνδέθηκε με το ενεργό ανδρικό μόριο, που δηλωνόταν πάνω στις ερμαΐκές στήλες […] και ο θεός εμφανιζόταν στη λατρεία με το επίθετο Φάλης»[12]. Ο Ηρόδοτος άλλωστε αναφέρει: «Οι Αθηναίοι ήταν οι πρώτοι Έλληνες που έφτιαξαν αγάλματα του Ερμή με ορθωμένο φαλλό»[13].

Δικαίωμά του βεβαίως του σκηνοθέτη να προσκυνάει ό,τι θέλει, εμάς όμως οι αιγυπτιακές λατρείες του φαλλού δεν μας εμπνέουν όπως τον Θ. Μαραγκό, και βεβαίως, μόνο υπανάπτυκτοι θα αποδέχονταν την επιστροφή μας σε εποχές θλιβερές, όπου οι πρόγονοί μας χοροπηδούσαν σαν χιμπατζήδες γύρω από τεράστια πέη πιστεύοντας ότι έτσι θα γεννήσουν οι κατσίκες και θα φυτρώσουν τα καλαμπόκια…

Νομίζουμε λοιπόν ότι σιγά-σιγά γίνεται κατανοητό τι εννοούμε όταν μιλάμε για έλλειψη σοβαρότητας. Το ντοκιμαντέρ του Θ. Μαραγκού, αγωνιά να μας πείσει ότι οι Έλληνες, προ Χριστού, δεν ήμασταν «πρόβατα», και την ίδια στιγμή παρουσιάζει τους προγόνους μας να προσκυνούν ένα τοτέμ-πέος σαν ιθαγενείς, και να πιστεύουν ως έγκυρη θεϊκή πράξη την κτηνοβασία του αιγύπτιου «θεού» Πάνα

 

6.2. Οι Επικούρειοι διώχθηκαν όχι από τους χριστιανούς αλλά από Ρωμαίους και Έλληνες ειδωλολάτρες της νότιας Ιταλίας!

Η ιστορική άγνοια του Θόδωρου Μαραγκού επιβεβαιώνεται κατ’ επανάληψη, αυτή τη φορά όμως επιλέξαμε την σκηνή όπου το ντοκιμαντέρ αναφέρει ότι «ο επικουρισμός κυνηγήθηκε από τους χριστιανούς» (βλ. Μέρος 7ο, 6΄,48΄΄).

Ο ισχυρισμός αυτός, επιβεβαιώνει ότι ο Θ. Μαραγκός τα μόνα βιβλία που έχει διαβάσει στη ζωή του για τον χριστιανισμό και την ύστερη αρχαιότητα, πρέπει να είναι των εκδόσεων… «Θύραθεν» και ιδιαιτέρως κάτι εισαγωγές, έμπνευσης του Γιάννη Αβραμίδη (βλ. εδώ δύο άρθρα αφιερωμένα στις εκδόσεις «Θύραθεν» Μέρος Α΄ και Μέρος Β΄).

Αν όμως ο γνωστός σκηνοθέτης έκανε τον κόπο να μελετήσει τις αρχαίες πηγές και την επιστημονική βιβλιογραφία, θα έβλεπε ότι ο Αβραμίδης, στο βιβλίο του για τον Επίκουρο, αφιερώνει 5 σελίδες (σελ. 298-302) για να περιγράψει την πολεμική των χριστιανών συγγραφέων κατά του επικουρισμού, χωρίς να αναφέρει πουθενά ότι οι Έλληνες ειδωλολάτρες ήταν αυτοί που δίωκαν τους επικούρειους και τους υπέβαλαν ακόμα και στην ποινή του βασανιστικού θανάτου! Φανταστείτε να είχε βγάλει τέτοιο διάταγμα κανένας βυζαντινός αυτοκράτορας, τι θα έλεγε το ντουέτο Μαραγκός - Αβραμίδης!

Ως απάντηση λοιπόν, στις προχειρολογίες του Θ. Μαραγκού, ο αρχαίος συγγραφέας Αιλιανός (170-235 μ.Χ.) γράφει για τις διώξεις των Επικούρειων:

Απόσπασμα #1

«Στην Κρήτη οι Λύκτιοι[14] έδιωξαν κάποιους Επικούρειους που είχαν έρθει εκεί. Θεσπίστηκε και νόμος, γραμμένος στην ντόπια διάλεκτο, να εξορίζονται με προκήρυξη από τη Λύκτο αυτοί που ενστερνίστηκαν τούτη τη γυναικουλίστικη, ποταπή και αισχρή διδασκαλία και που ήταν παράλληλα εχθροί των θεών. Κι αν κάποιος τολμήσει να έρθει και περιφρονήσει τον νόμο, να δένεται σε κύφωνα κοντά στο αρχηγείο για είκοσι ημέρες, να γυμνώνεται και να περιχύνεται πάνω του μέλι και γάλα, για να του ορμήσουν οι μέλισσες και οι μύγες και να τον φάνε μέσα στη διάρκεια του χρόνου που είπαμε. Όταν οι μέρες αυτές περάσουν, αν έχει απομείνει κάτι, να το ρίξουν στον γκρεμό, ντυμένο με γυναικεία ρούχα»[15].

Οι αρχαίοι μας πρόγονοι λοιπόν (όταν δεν ήταν χριστιανοί, και όταν δεν ήταν «πρόβατα»…) δίωκαν με βασανιστήρια και με την ποινή του θανάτου τους επικούρειους!

 

Απόσπασμα #2

«Οι Ρωμαίοι έδιωξαν από την πόλη τους Επικούρειους Αλκαίο και Φιλίσκο, επειδή οδηγούσαν τους νέους σε πολλές και ανάρμοστες ηδονές. Αλλά και οι Μεσσήνιοι έδιωξαν τους Επικούρειους»[16].

Εδώ βλέπουμε σε εφαρμογή το ρητό Ελλάς-Ιταλία-Συμμαχία. Ο Θ. Μαραγκός μπορεί να συγκινείται από τον σεξουαλικό αισθησιασμό των μεταγενέστερων επικούρειων, αλλά δεν συνέβαινε το ίδιο με τους προγόνους μας, οι οποίοι (όταν δεν ήταν χριστιανοί, και όταν δεν ήταν «πρόβατα»…) έδιωχναν κακήν κακώς από τις πόλεις τους επικούρειους ως διαφθορείς!

 

Απόσπασμα #3

Το πιο αστείο όμως, είναι ότι διώξεις των επικούρειων έχουμε και από τους Έλληνες εποίκους  της Σικελίας[17] για τους οποίους έφτιαξε σχεδόν ολόκληρο το ντοκιμαντέρ ο Θ. Μαραγκός!

«Αυτός κατηγορούσε τον θεό για ολιγωρία. Εξαιτίας αυτού έπεσαν στην πόλη των Ιμεραίων ασθένειες και έλλειψη τροφίμων. Οι Ιμεραίοι τιμωρούν τον Φιλόδημο με δήμευση της περιουσίας του και με την ποινή της εξορίας»[18].

Πραγματικά, είναι στιγμές που λυπόμαστε τον Θ. Μαραγκό

Εκεί που φτιάχνει ένα ντοκιμαντέρ επειδή νομίζει ότι οι αρχαίοι μας πρόγονοι διάβαζαν με θαυμασμό τα σεξουαλικά ποιήματα του Φιλόδημου, τελικά μαθαίνει ότι ακριβώς αυτοί οι Έλληνες για τους οποίους έφτιαξε το ντοκιμαντέρ, έδιωξαν με τις κλωτσιές τον Φιλόδημο αφού πρώτα του πήραν την περιουσία. Έτσι, εξαιτίας της άγνοιας του, ο Θ. Μαραγκός αντί να υβρίσει τον Χριστιανισμό, απέδειξε απλώς ότι οι αρχαίοι μας πρόγονοι ήταν περισσότερο «πρόβατα» επί ειδωλολατρίας!

 

6.3. Ο Θόδωρος Μαραγκός θαυμάζει τη διδασκαλία του Επίκουρου, για την οποία όμως έχει πλήρη άγνοια…

Το τρίτο παράδειγμα που επιλέξαμε αφορά όχι μόνο τον Θόδωρο Μαραγκό αλλά και όλους σχεδόν τους αρχαιολάτρες. Δεν έχουν κατανοήσει πως η αρχαία φιλοσοφία δεν είναι κάτι το ενιαίο, αλλά κάθε φιλοσοφική Σχολή είχε καταλήξει στα δικά της δόγματα τα οποία την χαρακτήριζαν. Πολλές φορές μάλιστα, ενώ μερικοί φιλόσοφοι κατατάσσονται από τους ειδικούς στην ίδια Σχολή, εντούτοις, μεταξύ τους παρουσιάζουν σημαντικές διαφοροποιήσεις και το μόνο που τους ενώνει είναι η θεωρητική αρχή της Σχολής.

Οι Επικούρειοι για παράδειγμα, τους οποίους επικαλείται ο σκηνοθέτης, δεν αποτελούν μια ενιαία παράδοση, αλλά η διδασκαλία του Επίκουρου (4ος-3ος αι. π.Χ.) παρουσίασε διαφοροποιήσεις σε σχέση με αυτή του Φιλόδημου (1ος αι. π.Χ.).

Ο Θόδωρος Μαραγκός, σε ένα απαράδεκτο, σεξιστικό κρεσέντο, βάζει τον ήρωα του ντοκιμαντέρ του να μας πει «τι είναι αυτό που μετράει» στη ζωή (55΄,03΄΄) και να πλησιάζει μια κοπέλα που βλέπει στον δρόμο (βλ. 55΄,05΄΄και εξής). Δυστυχώς, το ενδιαφέρον του ντοκιμαντέρ εστιάζεται κυρίως στην «πίσω πλευρά» της κοπέλας, και σαν να μην έφτανε αυτό, ο νεαρός γελοιοποιεί κάθε πιθανότητα να γίνει αναφορά σε ανθρώπινες σχέσεις, και περιγράφει την κοπέλα των ονείρων του λες και έχει πάει στον χασάπη για να αγοράσει κρέας: την θέλει την γυναίκα να έχει «δύο τέτοια» (η χοντράδα αυτή ακούγεται στο 55΄,53΄΄)…

Μετά από αυτή την σκηνή, ο Μαραγκός μας βάζει και την απαγγελία ενός παθιασμένου ερωτικού ποιήματος του Φιλόδημου, λες και αυτό δικαιώνει την σεξιστική αντιμετώπιση της κοπέλας στο ντοκιμαντέρ.

Ενώ λοιπόν το μήνυμα του ντοκιμαντέρ είναι ότι αυτό που μετράει στη ζωή (των φαλλοκρατών προφανώς) είναι μια γυναίκα με «δύο τέτοια», ο σκηνοθέτης δεν γνωρίζει πως αν ο Επίκουρος άκουγε τον Μαραγκό και τον Φιλόδημο να λένε ότι στη ζωή μετράει το σεξ και οι ερωτικές απολαύσεις, θα έβγαζε καντήλες από την κακοποίηση της φιλοσοφίας του και θα τους κατηγορούσε ως παραχαράκτες!

Διότι, ο Επίκουρος γράφει:

«Όταν, λοιπόν, λέμε ότι η ηδονή είναι σκοπός της ζωής, δεν εννοούμε τις ηδονές των ασώτων ή αυτές των απολαύσεων, όπως μερικοί που αγνοούν ή δεν παραδέχονται ή (είναι) κακώς πληροφορημένοι θεωρούν, αλλά το να μην πονάει κανείς στο σώμα ούτε να ταράσσεται στην ψυχή. Γιατί δεν είναι τα μεθύσια και οι αδιάκοπες διασκεδάσεις ούτε οι απολαύσεις αγοριών και γυναικών, ούτε ψαριών και των άλλων όσα προσφέρει ένα πολυτελές τραπέζι, εκείνα που γεννούν την ευχάριστη ζωή, αλλά ο νηφάλιος λογισμός που ερευνά στο βάθος τις αιτίες για κάθε προτίμηση ή αποφυγή»[19].

Και για να μην υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία:

«Δεν δέχονται οι Επικούριοι τον σοφό να είναι ερωτευμένος […] επί πλέον δεν πρέπει να θεωρεί τον έρωτα σταλμένο από τους θεούς […] Τα αφροδίσια συνουσίη» = οι σεξουαλικές σχέσεις] παραδέχεται ότι ποτέ δεν ωφέλησαν, αντιθέτως έβλαψαν»[20].

Ας μας λυπηθεί λοιπόν ο Θ. Μαραγκός με την άγνοια που μαστίζει το σκηνοθέτημά του. Ο Επίκουρος αναζητούσε μεν την ηδονή, αλλά η έννοια αυτή δεν έχει καμία σχέση με αυτό που νομίζουμε σήμερα ή που πρέσβευε ο Φιλόδημος! Ο Μαραγκός φαίνεται διάβασε την λέξη «ηδονή» και νόμισε ότι ο Φιλόδημος και ο Επίκουρος δίδασκαν τα ίδια πράγματα. Στην πραγματικότητα, το γεγονός ότι οι ειδικοί κατατάσσουν τον Φιλόδημο στους Επικούρειους, οφείλεται στην κοινή γενική τους αρχή περί ηδονής.

Όμως για τον Επίκουρο, «ηδονή» δεν σήμαινε σεξ ή ασωτίες, αλλά απαλλαγή του ανθρώπου από τον φόβο, τον πόνο και τη λύπη, και ο τρόπος για να επιτευχθεί αυτό ήταν η πλήρης αταραξία.

Για τον λόγο αυτό, ο Επίκουρος δίδασκε και μια αντίστοιχη θεολογία. Το γεγονός ότι μιλούσε για «θεό» άφθαρτο και μακάριο, δεν σημαίνει ότι εξέφραζε κάποιο είδος θεολογίας που έμοιαζε με την χριστιανική, ή έμοιαζε με τον θεϊσμό του «Διαφωτισμού». Ας μην μας ξεγελούν εκφράσεις όπως η εξής:

«Πρώτα πρώτα τον θεό να τον θεωρείς ον άφθαρτο και μακάριο […] και να μην του φορτώνεις τίποτα ξένο προς την αφθαρσία του και αταίριαστο στη μακαριότητά του»[21].

Στην πραγματικότητα ο Επίκουρος δίδασκε ανθρωπομορφισμό για τους θεούς και απλά θεωρούσε ότι οι θεοί δεν εμπλέκονται στη συντήρηση του σύμπαντος ή στις ανθρώπινες υποθέσεις επειδή τίποτε δεν πρέπει να χαλάσει την αταραξία τους:

«Και όμως η κίνηση στα ουράνια φαινόμενα […] και η έκλειψη και η ανατολή και η δύση και τα παρόμοια με αυτά, δεν γίνονται με την ενέργεια κανενός [εννοεί, κανενός θεού] […] Γιατί οι πολλές ασχολίες, οι φροντίδες και οι θυμοί και οι έγνοιες δεν ταιριάζουν με την μακαριότητα αλλά είναι σημάδια αδυναμίας και φόβου και ανάγκης»[22].

Οι θεολογικές αυτές ιδέες επιβεβαιώνονται και σε άλλα σημεία· οι θεοί κατοικούν σε έναν τόπο όπου «ούτε κραυγή ανθρώπου που πονά φτάνει ποτέ την ιερή αιώνια τους γαλήνη να ταράξει»[23].

Ο Επίκουρος λοιπόν, όταν μιλάει για «αταραξία» των θεών, την εννοεί ανθρωπομορφικά, δεν υπονοεί «αταραξία» που οφείλεται στην παντοδυναμία μιας υπέρτατης δύναμης. Για τον Επίκουρο, οι θεοί είναι σαν να κάθονται και κάνουν γιόγκα, διαλογισμό ή κάτι τέτοιο και δεν ασχολούνται με τις υποθέσεις του κόσμου διότι τέτοιες φροντίδες θα τους έβγαζαν από το πρόγραμμα… αταραξίας στο οποίο βρίσκονται.

Εδώ βεβαίως πρέπει να σημειώσουμε ότι οι διδασκαλίες του Επίκουρου δεν έχουν σχέση με κάποιες ηθικές αρχές. Αν ο άνθρωπος μπορούσε να φτάσει στην αταραξία κάνοντας… φόνους, ο Επίκουρος δεν θα είχε καμία αντίρρηση ούτε καν για το έγκλημα:

«Η αδικία αυτή καθαυτή δεν είναι κακό· γίνεται κακό από τον ελλοχεύοντα φόβο, μήπως δεν μπορέσει να ξεφύγει (αυτός που τη διαπράττει) από τους διορισμένους για τέτοια πράγματα τιμωρούς»[24].

Δηλαδή, αν ο Επικούρειος οπαδός με κάποιον τρόπο βεβαιωθεί ότι θα ξεφύγει από τους «τιμωρούς», τότε, μπορεί να διαπράξει οποιαδήποτε αδικία! Όπως παρατηρεί ο Α.Α. Long:

«Στο βιβλίο Διαπορίαι, ο Επίκουρος έθετε το ερώτημα: ‘’θα κάνει ο σοφός κάτι που απαγορεύεται από το νόμο, αν ξέρει ότι θα διαφύγει την προσοχή;’’ Και απαντούσε ότι ‘’δεν είναι εύκολο να δώσει κανείς μια απλή απάντηση’’ (Us. 18)»[25].

Μπορούμε όλοι να φανταστούμε την διαστροφή που θα επικρατούσε στις ανθρώπινες κοινωνίες, αν καταλήγαμε στο συμπέρασμα ότι το μέτρο για όλα είναι η προσωπική αντίληψη του καθένα για την επίτευξη της αταραξίας του! Αν η οικογένειά μας π.χ. ήταν εμπόδιο στην αταραξία ενός επικούρειου γείτονα, αυτός θα μπορούσε να μας εκτελέσει όλους…

Επίσης, σημαντικό είναι ν’ αναφερθεί ότι η διαρκής υμνολογία προς τους αρχαίους φιλοσόφους πρέπει να έχει και κάποιο όριο. Θυμίζουμε ότι πολλοί νεοπαγανιστές, με ευκολία επισημαίνουν οτιδήποτε μπορεί να παρεξηγηθεί από τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς, οι οποίοι μιλούν σύμφωνα με τα δεδομένα της επιστήμης της εποχής τους. Όμως, σπάνια θα δείτε να αναφέρονται στις μνημειώδεις πραγματικά ανοησίες που έχει γράψει ο Επίκουρος:

«Το μέγεθος του ήλιου, της σελήνης και των άλλων άστρων, είναι σχετικά με εμάς τόσο μεγάλο όσο ακριβώς φαίνεται. Το καθένα όμως χωριστά είναι μεγαλύτερο ή λίγο μικρότερο από αυτό που φαίνεται ή το ίδιο μεγάλο»[26]!

Όπως σχολιάζει η συντακτική ομάδα των εκδόσεων «Κάκτος», αυτό το παράδοξο συμπέρασμα, αποτελεί μια άποψη του Επίκουρου χαρακτηριστική «ως προς την αφέλειά της»[27].

Ως κερασάκι στην τούρτα της επικουρολατρείας του Μαραγκού, ο οποίος κατηγορεί τους Έλληνες χριστιανούς ως αμαθείς, αξίζει ν’ αναφέρουμε την σκοταδιστική αντίληψη του Επίκουρου για την παιδεία, όπως μας τη μεταφέρει ο Διογένης Λαέρτιος:

«[Ο Επίκουρος γράφει] στο γράμμα του στον Πυθοκλή: ‘’Ύψωσε όλα τα πανιά, αγαπητό μου παιδί , και απόφυγε κάθε μόρφωση’’»[28]!

Αν ψάχνετε στο ντοκιμαντέρ να βρείτε όλα τα παραπάνω, μην κάνετε άδικα τον κόπο. Ο Θόδωρος Μαραγκός, όλα αυτά που δεν τον βολεύουν, «σας τα έχει κρυμμένα»…

 

6.4. Ο Θόδωρος Μαραγκός ως συνομωσιολόγος

Ένα ακόμα σημείο του ντοκιμαντέρ που κάνει εξαιρετικά αρνητική εντύπωση, είναι τα συνομωσιολογικά υπονοούμενα που αφήνει ο Θ. Μαραγκός για τους αμερικανούς επιστήμονες!

Ο Μαραγκός λοιπόν, μας λέει ότι οι πάπυροι του Ερκολάνο υπάρχουν και ως ψηφιακά αντίγραφα σε φωτογραφίες τα οποία θα βρίσκονται στην Αμερική (βλ. Μέρος 7ο, 7΄,36΄΄και εξής). Και λίγο παρακάτω, ο ανεκδιήγητος σκηνοθέτης, μας λέει πως όσα περιέχουν τα χειρόγραφα που βρέθηκαν, «θα μας τα λένε από εδώ και πέρα οι Αμερικάνοι, όπως αυτοί θέλουν» (βλ. Μέρος 7ο, 8΄,11΄΄και εξής)!!!

Μα τι λες βρε άνθρωπε;! Έχεις καταλάβει ότι λόγω της ιδιαίτερης προόδου της φιλολογίας εκεί, μερικές από τις πιο αξιόπιστες κριτικές εκδόσεις των ελληνικών και λατινικών κειμένων που διαβάζουμε εδώ και δεκάδες χρόνια, είναι αυτές της Loeb Classical Library που ιδρύθηκε από τον Αμερικανό James Loeb και αριθμεί πλέον πάνω από 500 τόμους;

Το αμερικανικό πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια δεν έχει εκδώσει την περίφημη ψηφιακή βιβλιοθήκη «Thesaurus Linguae Graeca» (TLG) ώστε να μπορούμε εμείς σήμερα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα, να ψάχνουμε και να βρίσκουμε πληροφορίες με την βοήθεια της τεχνολογίας, ανάμεσα σε χιλιάδες ελληνικά κείμενα από τον Όμηρο και εξής;

Και ας προσέξουμε και το εξής:

Ο Θ. Μαραγκός, λίγο πριν, στο ίδιο ντοκιμαντέρ, θαυμάζει την περίφημη τεχνολογία της… NASA, με την οποία διαβάστηκαν από Αμερικανό καθηγητή οι πάπυροι (βλ. Μέρος 5ο, 2΄,10΄΄και εξής)!!!

Από τη μία λοιπόν, εντυπωσιαζόμαστε σαν χωριάτες από την «διαστημική τεχνολογία της NASA», και από την άλλη λέμε σε συνομωσιολογικό ύφος, «θα μας τα λένε οι Αμερικάνοι, όπως αυτοί θέλουν»!

Ε, λίγη ντροπή και λίγη συνέπεια στα όσα λέμε, δεν βλάπτει κ. Μαραγκέ!

 

6.5. Τα πρώτα συμπεράσματα

Όπως είδαμε, ο Θ. Μαραγκός αναδεικνύεται ως παντελώς αδιάβαστος και αντιφατικός αν όχι υποκριτικός:

1) Μας είπε ότι το πρόβλημά μας ως χριστιανοί, είναι ο εγκλωβισμός μας σε θρησκευτικά δόγματα (βλ. Μέρος 1ο, 9΄,22΄΄). Κι όμως, παρουσιάζεται οπαδός του Επίκουρου ο οποίος διδάσκει επίσης τα δικά του θρησκευτικά δόγματα, αλλά και οι αναφορές στους Ποσειδωνιάτες ή στα ευρήματα της Βίλλας των Μυστηρίων είναι γεμάτες με αναφορές στα παγανιστικά θρησκευτικά δόγματα!

Βεβαίως, ας μην ξεχνάμε και το εξής σημαντικό: η αποδοχή βραβείου για το ντοκιμαντέρ «Black μπεεε» από χλαμυδοφόρους νεοπαγανιστές συμπολίτες μας στην τελετή «Προμήθεια 2009» (προσέξτε πώς σκύβει ο Θ. Μαραγκός για να χαιρετίσει τον «σεβάσμιο» χλαμυδοφόρο…), μια τελετή που θυμίζει πάρτι μεταμφιεσμένων, με χιτώνες, ασπίδες, ακόντια (γυαλιά ηλίου…) και μεγαλόστομες απαγγελίες σαν από κακοδασκαλεμένους  μαθητές του δημοτικού, στερεί τον Θόδωρο Μαραγκό από κάθε επιχείρημα περί δήθεν καταδίκης των «θρησκευτικών δογμάτων» που επικαλείται στο σκηνοθέτημα του.

2) Μας είπε ότι το πρόβλημά μας ως χριστιανοί, είναι η αμάθειά μας (βλ. Μέρος 1ο, 6΄,55΄΄ και εξής). Κι όμως, παρουσιάζεται οπαδός του Επίκουρου που ήταν πολέμιος της παιδείας!

Εκτός αυτού όμως, τα περί «αμάθειας» δεν εκφράζουν την πραγματικότητα της παιδείας μας. Από το Δημοτικό οι Έλληνες μαθαίνουμε την αρχαία Ελληνική θρησκεία ως μυθολογία, μαθαίνουμε για τους σημαντικότερους φιλοσόφους και καλλιτέχνες. Ακόμα περισσότερο, στο Γυμνάσιο αλλά και στο Λύκειο, όλοι οι μεγάλοι σοφοί, στρατηγοί, τεχνίτες, μουσικοί, γλύπτες, παρελαύνουν στην μαθητική μας ζωή στον μέγιστο βαθμό. Τα τελευταία χρόνια μέχρι και ρητορικοί αγώνες θεσπίσθηκαν. Ο Θ. Μαραγκός που ζει λοιπόν; Δεν έχει δει ποτέ το πρόγραμμα της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης;

Το μόνο ζήτημα που υπάρχει, είναι για ποιον λόγο αφήνουμε όλες αυτές τις πληροφορίες να ξεχαστούν, για ποιον λόγο δεν θεωρούμε σημαντικό να τις φρεσκάρουμε και να τις εμπλουτίζουμε καθώς μεγαλώνουμε. Αυτό βεβαίως είναι ένα ζήτημα πολυδιάστατο και πολύπλοκο. Όμως, αποτελεί συμπέρασμα χωρίς σοβαρότητα, να λέει κανείς ότι δεν διδασκόμαστε όλα ανεξαιρέτως τα σημαντικά γεγονότα και πρόσωπα της αρχαίας μας ιστορίας.

Και αν ο Μαραγκός θέτει σοβαρά το ζήτημα ότι στην ιστορία που μαθαίνουμε πρέπει να αναφέρεται η δήθεν καταστροφή του «Ελληνισμού» από τον… Χριστιανισμό, εμείς θα πούμε ότι δεν έχει άδικο: Αν υπάρχει κάτι που δεν έχουμε επαρκώς διδαχθεί, και οφείλει αμέσως να μπει στα προγράμματα σπουδών, είναι η αξία, όχι απλά της επιστημονικής πληροφορίας, αλλά της διασταυρωμένης επιστημονικής πληροφορίας. Για κάθε θέση που υιοθετούμε, θα πρέπει να έχει προηγηθεί μελέτη επιστημονικών έργων γραμμένα από αναγνωρισμένους στην επιστήμη τους ειδικούς, και μάλιστα περισσότερων του ενός ώστε να είμαστε βέβαιοι για την εγκυρότητα των συμπερασμάτων.

Θα έπρεπε λοιπόν στο σχολείο να γίνει ενημέρωση για τις στρεβλώσεις που δημιουργεί η ανεξέλεγκτη αυθαιρεσία του διαδικτύου, και η ψευδοϊστορική παράνοια του νεοπαγανισμού που εκμεταλλεύεται εύπιστους και αγράμματους συμπολίτες μας.

Αν αυτά τα είχε μάθει εγκαίρως ο Θ. Μαραγκός, δεν θα είχε σκηνοθετήσει αυτό το τερατούργημα παραπληροφόρησης.

3) Μας είπε ότι η ζωή είναι έρωτας και σεξ, και αυτό είναι μια δήθεν αντίθεση μεταξύ Χριστιανισμού και φιλοσόφων (λες και οι Ορθόδοξοι δεν ερωτεύονται ή δεν κάνουν έρωτα με τον άνθρωπο που αγάπησαν και επέλεξαν ως σύντροφο στη ζωή τους). Κι όμως, παρουσιάζεται ο Θ. Μαραγκός ως οπαδός του Επίκουρου ο οποίος όμως ήταν ενάντια στον έρωτα και τις σεξουαλικές συνευρέσεις, ως δυνάμεις αντίθετες στην προσπάθεια για την επίτευξη του υπέρτατου στόχου του ανθρώπου!

4) Εξαφανίζει ο Θ. Μαραγκός και τα ελάχιστα ψήγματα σοβαρότητας αφήνοντας υπονοούμενα ότι θα μας πάρουν οι Αμερικάνοι τους πάπυρους και «θα μας τα λένε όπως θέλουν». Και τι θα σου κρύψουν κ. Μαραγκέ από τους πάπυρους του Ερκολάνο; Λες να γράφουν μέσα οι πάπυροι ότι οι αρχαίοι Έλληνες είχαν πάει στο φεγγάρι, είχαν ταξιδέψει με την ταχύτητα του φωτός, είχαν φτιάξει το… CERN πριν από 15.000 χρόνια, και άλλες παλαβομάρες που έχει πει κατά καιρούς το συνονθύλευμα των νεοπαγανιστών που σε βράβευσε;!

Πάντως, εμείς το ομολογούμε: είμαστε ευγνώμονες που ο Θόδωρος Μαραγκός έφτιαξε το ντοκιμαντέρ αυτό, κι έτσι μας βοήθησε να δείξουμε πόσο αμόρφωτοι, επιπόλαιοι και πρόβατα είναι οι οπαδοί του νεοπαγανιστικού κινήματος, έτοιμοι να χάψουν οτιδήποτε τους σερβίρει κάποιος.

 

7. Απαντήσεις στις αερολογίες που ο Θόδωρος Μαραγκός αντέγραψε από διαδικτυακά φόρουμ νεοπαγανιστών

Όπως ήδη αναφέραμε, στο εν λόγω ντοκιμαντέρ, στο πρώτο μέρος, 9΄.42΄΄-57΄΄ , παρουσιάζονται ένδεκα ψευδοϊστορικά «επιχειρήματα» τα οποία έχουν γίνει «καραμέλα» από τους αθεο-νεοπαγανιστές, οι περισσότεροι εκ των οποίων τα αντιγράφουν αυτούσια, χωρίς να έχουν ιδέα αν είναι αληθινά, αν έχουν παραχαραχτεί ή αν η πραγματική ιστορική τους διάσταση εξυπηρετεί όντως τις ιδεοληψίες τους.

Και ξεκινάμε ευθύς αμέσως τις απαντήσεις μας (με πράσινα γράμματα οι ιστορικές παραχαράξεις που υιοθετεί ο Θ. Μαραγκός):

 

7.1. Ο Κωνσταντίνος ανακηρύσσει τον χριστιανισμό μόνη επίσημη λατρεία της αυτοκρατορίας.

Εδώ έχουμε την πρώτη απόδειξη ότι οι άνθρωποι αυτοί έχουν πάρει διαζύγιο από την βιβλιογραφία. Διότι ο Μ. Κων/νος, δεν ανακήρυξε τίποτε τέτοιο, αλλά το μόνο που έκανε ήταν να συνυπογράψει με τον Λικίνιο το περίφημο «Διάταγμα των Μεδιολάνων» (313), οι αποφάσεις του οποίου «κατοχύρωσαν τη γενική αρχή της ανεξιθρησκείας»[29]. Άρα, επί Μ. Κων/νου ο χριστιανισμός δεν έγινε η μόνη επίσημη λατρεία, αλλά σταμάτησε να βρίσκεται υπό διωγμό και προστέθηκε στις ήδη επιτρεπόμενες θρησκείες της αυτοκρατορίας.

Καλή αρχή κ. Μαραγκέ

 

7.2. Με προτροπή της μητέρας του Ελένης, [ο Μ. Κων/νος] δολοφονεί την γυναίκα του Φαύστα.

Για να μην κουραζόμαστε, ως απάντηση στον Μαραγκό αρκεί αυτό που έγραψε ο φανατικός ειδωλολάτρης και ορκισμένος εχθρός του Μ. Κων/νου, ιστορικός Ζώσιμος:

«Επειδή υποψιάστηκε τον γιο του Κρίσπο […] ότι είχε ερωτικές σχέσεις με τη μητριά του Φαύστα, τον σκότωσε […] Και επειδή η μητέρα του Κωνσταντίνου, η Ελένη, υπέφερε πολύ με το κακό που είχε συμβεί και ήταν απαρηγόρητη για το φόνου του νέου, ο Κωνσταντίνος, για να την παρηγορήσει, υποτίθεται, πήγε να θεραπεύσει το κακό, διαπράττοντας κι άλλο μεγαλύτερο. Παράγγειλε να υπερθερμάνουν ένα λουτρό, μες στο οποίο έκλεισε τη Φαύστα, για να τη βγάλει αργότερα νεκρή»[30].

Ασφαλώς, για όσους έχουν μελετήσει την σχετική βιβλιογραφία, το ζήτημα με τους υποτιθέμενους φόνους παρουσιάζει πολλά κενά, γι’ αυτό και ο γνωστός βυζαντινολόγος Donald Μ. Nicol, έγραψε ότι το έγκλημα αυτό «δεν είναι απόλυτα εξακριβωμένο»[31].

            Όμως, αφήνοντας έξω προς το παρόν, το αν πράγματι έγινε ή όχι ένα τέτοιο έγκλημα, βλέπουμε πως ακόμα και ο Ζώσιμος δέχεται, ότι ο Κων/νος σκότωσε την Φαύστα με δική του πρωτοβουλία, επειδή ήθελε να παρηγορήσει τη μητέρα του. Άρα, ακόμα και ένας τόσο φανατικός εχθρός του Μ. Κων/νου, δεν κάνει την παραμικρή αναφορά ότι του ζήτησε κάτι τέτοιο η μητέρα του Ελένη.

Και βεβαίως, για όποιον ενδιαφέρεται, παραπέμπουμε σε ένα εξαντλητικά τεκμηριωμένο άρθρο που αποδεικνύει ότι η έχθρα των ειδωλολατρών για τον Μ. Κων/νο οδήγησε στην παραγωγή συκοφαντιών σχετικά με τον Κρίσπο και τη Φαύστα. Γι’ αυτό, εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν ο Σωζομενός και ο Ευάγριος οι οποίοι αρνούνται να δεχθούν τα εγκλήματα αυτά, το οποίο μας βοηθά να καταλάβουμε ότι στην εποχή τους, κανείς δεν μπορούσε να υποστηρίξει πειστικά ότι ο Κων/νος πράγματι τα είχε διαπράξει, διαφορετικά οι δύο ιστορικοί δεν θα μπορούσαν να τα αρνηθούν.

 

7.3. Θανατώνει [ο Μ. Κων/νος] με βασανιστήρια ιερείς και καταστρέφει τα ιερά των Ελλήνων.

Για άλλη μια φορά, θα είμαστε σύντομοι. Αυτή τη φορά, ο πωρωμένος ειδωλολάτρης Λιβάνιος απαντά στο νεοπαγανιστικό παραλήρημα λέγοντας ότι ο Μ. Κων/νος:

«θεωρώντας πως θα αποκόμιζε προσωπικό όφελος αναγνωρίζοντας κάποιον άλλον ως θεό, χρησιμοποίησε τις περιουσίες των ναών για να χτίσει την πόλη που επιθυμούσε. Δεν επέφερε, βέβαια, καμία αλλαγή στις καθιερωμένες λατρείες, αλλά οι ναοί υπέφεραν από φτώχεια, μπορούσε όμως κανείς να δει ότι γενικά όλες οι άλλες λειτουργίες τους εκτελούνταν στο ακέραιο»[32].

Άρα λοιπόν, μέχρι και ο φανατικός ειδωλολάτρης Λιβάνιος, το μόνο που έχει να καταλογίσει στον Μ. Κων/νο είναι η φτώχεια των ιερών και όχι μόνο δεν αναφέρει καταστροφές ναών, αλλά εμμέσως ομολογεί ότι οι ναοί επί Κων/νου ήταν στη θέση τους, άσχετα αν «υπέφεραν από φτώχεια»! Και όταν αναφέρει ότι δεν επήλθε «καμία αλλαγή στις καθιερωμένες λατρείες» αυτό σημαίνει κ. Μαραγκέ πως ούτε οι ιερείς ήταν νεκροί(!), ούτε τα ιερά κατεστραμμένα(!) όπως μας λες, καθώς ο Λιβάνιος μας βεβαιώνει ότι οι «λειτουργίες» των ναών, «εκτελούνταν στο ακέραιο»!

Ως δεύτερο χτύπημα στην αυθαιρεσία και ψευδοϊστορία του Μαραγκού, ο Λιβάνιος, γράφει σε άλλο σημείο:

«Όταν λοιπόν επικαλούνται τον ιερόσυλο [Ο Μ. Κωνσταντίνος χαρακτηρίζεται από το Λιβάνιο «ιερόσυλος»[33]] -αφήνω κατά μέρος το ότι εκείνος δεν εμπόδισε τις θυσίες- …»[34].

Άρα, κ. Μαραγκέ, ο ισχυρισμός σου που υπονοεί ότι ο Μ. Κων/νος, είχε απαγορέψει την παγανιστική λατρεία, διαψεύδεται με τρόπο ιδανικό από τον ειδωλολάτρη Λιβάνιο

 

7.4. Ο αυτοκράτωρ Θεοδόσιος κατασφάζει 15.000 Θεσσαλονικείς στον ιππόδρομο της πόλεως.

Ας ξεκινήσουμε από την απίστευτη άγνοια του Μαραγκού, ο οποίος δεν έχει ιδέα ο αριθμός των θυμάτων ήταν όχι 15.000, αλλά 7.000 πολίτες, οι οποίοι έχασαν τη ζωή τους μόνο και μόνο επειδή η ανάκληση της εντολής έφτασε αργά, καθώς αμέσως μετά από την σκληρή αυτή διαταγή καταστολής, ο Θεοδόσιος μεταμελήθηκε[35].

Όμως, οι νεοπαγανιστές γνωρίζουν πως οι οπαδοί τους είναι αγράμματοι και εκμεταλλεύονται το ζήτημα του ιπποδρόμου επειδή έγινε στην Θεσσαλονίκη. Έτσι λοιπόν και ο Μαραγκός, έχει την εντύπωση ότι η Θεσσαλονίκη εκείνη την εποχή ήταν ειδωλολατρική, άρα -σκέφτηκε- οι «15.000» θα ήταν ειδωλολάτρες που τους σκότωσαν για να τους… εκχριστιανίσουν!

Αν όμως ο Μαραγκός είχε ανοίξει κάποιο επιστημονικό ιστορικό βιβλίο, θα ήξερε ότι η εντολή θανάτωσης είχε ανακληθεί αμέσως, άρα δεν θα μπορούσε να αφορά προσπάθεια «εκχριστιανισμού»

Όπως γνωρίζουμε από τις πηγές, η Ορθοδοξία έχει βαθιές ρίζες στη Θεσσαλονίκη που ήταν από την εποχή του Απ. Παύλου ορμητήριο για την διάδοση του Χριστιανισμού στην Ελλάδα. Ήταν επίσης πρωτεύουσα του Ανατολικού Ιλλυρικού και γνωρίζουμε σειρά Ορθοδόξων επισκόπων από τον 2ο αιώνα και εξής[36].

Σημαντική μαρτυρία ως προς τη διάδοση της Ορθοδοξίας στην Βόρεια Ελλάδα μας προσφέρει ο ιστορικός Σωζομενός που μιλάει για ορθόδοξη Μακεδονία γύρω στα 380 μ.Χ.:

Ο Μ. Θεοδόσιος «ευχαριστήθηκε και με όλους τους Ιλλυριούς που δεν ασπάσθηκαν τις δοξασίες του Αρείου […] μέχρι τη Μακεδονία οι Εκκλησίες συμφωνούσαν και όλοι σέβονταν εξίσου με τον Πατέρα, τον Θεό Λόγο και το άγιο Πνεύμα»[37].

Και βεβαίως, σύμφωνα με τον ιστορικό Σωκράτη, η συμπρωτεύουσά μας, η Θεσσαλονίκη, ήταν ήδη ορθόδοξη (πριν από τις νομοθεσίες του Θεοδοσίου) και γι’ αυτό επέλεξε ο Μ. Θεοδόσιος να βαπτιστεί εκεί:

«Θεοδόσιος […] αξιωθήναι του Χριστιανικού βαπτίσματος επεθύμησεν […] επιζητήσας τε τον Θεσσαλονικέων επίσκοπον, ηρώτησε πρότερον ποίαν πίστιν ησπάζετο. Του δε ειπόντος, ως ου παρήλθεν η Αρειανών δόξα κατά τα Ιλλυριών έθνη […] ο βασιλεύς ασμενέστατα υπό Ασχολίου του επισκόπου βαπτίζεται»[38].

Η Θεσσαλονίκη λοιπόν, όπως και η Μακεδονία ολόκληρη, δεν είχαν καμία ανάγκη «εκχριστιανισμού», αφού η ύπαρξη συμπαγούς χριστιανικού πληθυσμού σημαίνει ότι η ορθοδοξία είχε αρχίσει να «καταλαμβάνει» τη Θεσσαλονίκη ήδη από την εποχή των μεγάλων διωγμών (τέλος 3ου αιώνα).

Άρα, το γεγονός του Ιπποδρόμου είναι θλιβερό όχι για τους… νεοπαγανιστές, αλλά για τους Ορθοδόξους, αφού οι 7.000 νεκροί στην πλειοψηφία τους ήταν χριστιανοί.

Αλλά και ειδωλολάτρες να υπήρχαν ανάμεσά τους, το κακό αυτό δεν έγινε για θρησκευτικούς λόγους, αλλά επειδή -όπως λέει ο Σωζομενός- ο λαός των Θεσσαλονικέων είχε ξεκινήσει φοβερή στάση («ο Θεσσαλονικέων δήμος […] εις χαλεπήν κατέστη στάσιν») κατά τη διάρκεια της οποίας ο όχλος σκότωσε έναν στρατηγό του Θεοδοσίου. Αυτό θύμωσε ιδιαίτερα τον Θεοδόσιο, και ενώ την στάση του λαού στην Αντιόχεια πριν από τρία χρόνια την είχε λήξει αναίμακτα[39], στη Θεσσαλονίκη υπήρξαν τόσα θύματα, παρά την ανάκληση της απόφασης που έφτασε καθυστερημένα.

Η αλήθεια είναι ότι αν οι άνθρωποι αυτοί αρχίσουν επιτέλους να διαβάζουν βιβλία επιστημονικά και όχι τις ανοησίες των νεοπαγανιστών, το κίνημά τους θα εξαλειφθεί σε μία μόνο ημέρα. Το γεγονός ότι υπάρχουν σήμερα νεοπαγανιστές, οφείλεται στο γεγονός ότι αρνούνται να ανοίξουν βιβλία να διαβάσουν ώστε να καταλάβουν ότι οι αρχηγοί τους, τους θεωρούν πρόβατα και τους σερβίρουν παραμύθια…

 

7.5. Οι χριστιανοί λεηλατούν ναούς, καταστρέφουν αγάλματα και δολοφονούν Έλληνες.

Ας δούμε λοιπόν και την εξάπλωση του χριστιανισμού στην κεντρική και νότια Ελλάδα

Από τον 3ο αιώνα, την εποχή των διωγμών, υπάρχει δραστήριος χριστιανισμός καθώς σώζονται αγιολογικά κείμενα από τοπικούς αγίους του ελλαδικού χώρου, όπως ο Βίος του αγίου Αχιλλίου Λαρίσης στα μέσα του 4ου αιώνα[40], και σύμφωνα με την Alison Frantz, μπορεί σε σχέση με την Ανατολή, η Ελλάδα να μην είχε τόσο ισχυρή παρουσία, όμως είναι γεγονός ότι «κατά το 325 [μ.Χ.] η Εκκλησία της Αθήνας ήταν επαρκώς αναγνωρισμένη ώστε να εκπροσωπείται στο Συμβούλιο της Νίκαιας»[41] (δηλ. στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο).

 Στα μέσα του 5ου αιώνα (σχεδόν έναν ολόκληρο αιώνα πριν τον Ιουστινιανό), ο Χριστιανισμός έχει πια «αυξήσει σημαντικά τη δύναμη και την επιρροή» του ακόμη και στο σημαντικότερο κέντρο της ειδωλολατρίας, την Αθήνα, όπου υψώνονται «οι πρώτες χριστιανικές εκκλησίες»[42], και μάλιστα, «όπως συνάγεται από τις πληροφορίες των πηγών και τα ανασκαφικά δεδομένα, η ελληνορωμαϊκή παράδοση συνυπάρχει ειρηνικά στην πόλη με τον αναδυόμενο χριστιανικό κόσμο»[43].

Είναι πράγματι εντυπωσιακή η κατάρρευση του μύθου που έπλασαν οι νεοπαγανιστές περί καταστροφής της Ελλάδας, όταν ο Timothy E. Gregory, συμφωνώντας με τους J.M. Speiser και Alison Frantz, σημειώνει:

«Οι ειδωλολάτρες και οι Χριστιανοί στην Αθήνα διατήρησαν ουσιαστικά χωριστές σφαίρες δραστηριότητας σε όλη την ύστερη αρχαιότητα: οι ειδωλολάτρες διατήρησαν το παλιό κοινωνικό κέντρο με τους ναούς και τα δημόσια κτίρια, ενώ οι Χριστιανοί περιορίζονται στις προαστιακές περιοχές. Έτσι, η άμεση επαφή μεταξύ των δύο θρησκειών υπήρξε μικρή και καμία μαζική μετατροπή ναών δεν προέκυψε από κάποιο ‘’διάταγμα του Θεοδοσίου’’ […] αυτό έγινε μόνο σε μεταγενέστερη χρονολογία, κυρίως τον έβδομο αιώνα, μετά από τις μετατοπίσεις που προκάλεσαν οι Σλάβοι επιδρομείς και σε μια εποχή που ο παγανισμός ήταν μόνο μια μακρινή ανάμνηση […] η κατάσταση ήταν η ίδια σε όλη τη χώρα και σπάνια υπήρξε κάποια ιδιαίτερη επαφή, εχθρική ή άλλη μεταξύ των δύο ανταγωνιστικών θρησκειών. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο παγανισμός πέθανε απλά ένα ήσυχο θάνατο πολύ πριν από τον θρίαμβο του Χριστιανισμού»[44].

Δεν υπάρχουν στοιχεία λοιπόν που να μιλούν για βίαιο εκχριστιανισμό ακόμα και της Αθήνας, που ήταν και το ισχυρότερο ειδωλολατρικό κέντρο της αυτοκρατορίας.

Ένα τέτοιο συμπέρασμα ταιριάζει απόλυτα στα δεδομένα που έφερε στο φως η Πολύμνια Αθανασιάδη σε μελέτη της το 1994, η οποία σημειώνει ότι καταστροφές και βανδαλισμοί σε ναούς και ιερά στην Ελλάδα ήταν φαινόμενα σπάνια. Και συνεχίζει:

«Αν τα πράγματα είχαν συμβεί διαφορετικά, είναι τουλάχιστον απίθανο ότι θα αποσιωπούσε το περιστατικό η εξαιρετικά καλά οργανωμένη αυτή την εποχή εθνική intelligentsia των Αθηνών»[45].

Οι Έλληνες λοιπόν, όταν έγιναν Χριστιανοί εξακολούθησαν να σέβονται τα μνημεία των προγόνων τους. Όπως διαπιστώνει από τα υπάρχοντα στοιχεία ο καθηγητής Anthony Kaldellis:

«Οι [Χριστιανοί] Αθηναίοι ίσως αντιμετώπισαν μια διαφορετική, περισσότερο ψυχολογικής φύσεως κατάσταση. Η σκέψη της καταστροφής του μνημειακού κέντρου τους, ίσως ήταν πολύ ενοχλητική γι’ αυτούς. Έτσι, αντί αυτού, άμεσα το μετέτρεψαν ολόκληρο, και κάθε τι που δεν μπορούσε να μετατραπεί, για παράδειγμα, ο μικρός ναός της Αθηνάς Νίκης, πιθανόν το άφησαν άθικτο (τα γλυπτά και όλα). Αυτή είναι μόνο μια υπόθεση. Δεν μπορεί να αποδειχθεί περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη υπόθεση για το τι συνέβη στην Αθήνα, αλλά ταιριάζει καλύτερα στα στοιχεία που έχουμε»[46].

Όλα τα παραπάνω, επιβεβαιώνονται και από την μαρτυρία του περιηγητή του 17ου αιώνα, Εβλιά, που μετά από επίσκεψή του στην Αθήνα, εντυπωσιασμένος από το πλήθος των καλλιτεχνημάτων, έγραψε:

«Σ' αυτή την ανθηρή πόλη βρίσκονται όλα τα θαυμαστά και αξιοπερίεργα πράγματα του κόσμου και πλήθος έργα τέχνης. Υπάρχουν χιλιάδες ειδών γλυπτά από άσπρο μάρμαρο που παριστάνουν κάθε λογής όντα, περίεργα και αξιοθαύμαστα.[…] Τα αγάλματα φαίνονται σα να είναι ζωντανά. Και καθώς βλέπουν προς τους θεατές τους άλλα χαμογελούν και άλλα είναι βλοσυρά ή μελαγχολικά. Για να περιγράψω τα αγάλματα χρειάζομαι ολόκληρο βιβλίο. Και πρέπει να σταματήσω την περιοδεία μου. Έπειτα δε μπορεί να τα συλλαβή ο νους του ανθρώπου. Τα αγάλματα είναι θαύμα θαυμάτων. Αδύνατο να έγιναν από ανθρώπινα  χέρια. Όσα κι' αν γράψη κανείς γι' αυτά τα αριστουργήματα της τέχνης, είναι λίγα και δεν φθάνουν»[47].

Ας συγκρίνει ο κάθε καλοπροαίρετος αναγνώστης τα παραπάνω επιστημονικά δεδομένα της βιβλιογραφίας, με τις αυθαίρετες καταστροφολογίες του Μαραγκού και των νεοπαγανιστών, που ζουν σε έναν εντελώς δικό τους κόσμο…

 

7.6. Δολοφονούν [οι Χριστιανοί] την Υπατία.

Το ζήτημα της Υπατίας έχει απαντηθεί στην κάθε του λεπτομέρεια και με πλήρη τεκμηρίωση (Βλ. σχετικό λήμμα στο Ορθόδοξο Wiki).

Η Υπατία και ασκητική ήταν, ούτε φανατική της ειδωλολατρίας ήταν, συμβίωνε άριστα με τους Χριστιανούς, είχε μαθητές Χριστιανούς, ζούσε επί χρόνια σε πόλη γεμάτη με Χριστιανούς, αξιωματούχοι Χριστιανοί την συμβουλεύονταν και την τιμούσαν.

Δεν υπάρχει δηλ. κανείς τρόπος να παρουσιαστεί το γεγονός αυτό ως δήθεν προσπάθεια «εκχριστιανισμού». Η διάψευση των νεοπαγανιστών έρχεται και από το γεγονός ότι δύο μαθητές της Υπατίας, έγιναν Επίσκοποι! Αν υπήρχε το αρνητικό κλίμα που οι νεοπαγανιστές μεταφέρουν στους αγράμματους οπαδούς τους, τότε δεν θα μπορούσαν ποτέ, μαθητές διωχθέντος φιλοσόφου να γίνουν Επίσκοποι. Άρα, αντιθέτως, το γενικό κλίμα ήταν ιδιαιτέρως ανεκτικό.

Ήταν λοιπόν ένα πολιτικό έγκλημα, που οφειλόταν στην πεποίθηση των δολοφόνων ότι η Υπατία ήταν η αιτία που ο άρχοντας Ορέστης δεν συμφιλιωνόταν με τον Κύριλλο Αλεξανδρείας με αποτέλεσμα να υπάρχουν διαρκείς αναταραχές και προβλήματα στη ζωή της πόλης.

Και για την δήθεν παρακμή του «ελληνικού πνεύματος», η Maria Dzielska, σημειώνει:

«Δεν μπορούμε, επομένως, να συμφωνήσουμε με εκείνους που θρηνούν την Υπατία σαν την ‘’τελευταία των Ελλήνων’’ ή που υποστηρίζουν ότι ο θάνατος της οριοθέτησε την παρακμή της αλεξανδρινής επιστήμης και φιλοσοφίας»[48].

Δεν θα μπορέσουν ποτέ λοιπόν οι νεοπαγανιστές με το πολιτικό αυτό έγκλημα, να «ισοφαρίσουν» την μεθοδευμένη προσπάθεια εξαφάνισης του Χριστιανισμού που επί αιώνες διέπραξαν οι κανίβαλοι ειδωλολάτρες, κομματιάζοντας αθώους χριστιανούς[49], αφήνοντάς τους να πεθάνουν δεμένοι επάνω σε δέντρα[50], διαμελίζοντάς τους[51], ή σφάζοντάς τους κατά εκατοντάδες τη φορά, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, χωρίς διάκριση[52].

 

7.7. Μέγας διωγμός στην Κωνσταντινούπολη κατά των Ελλήνων. Πολλοί θανατώνονται.

Θαυμάστε ασαφή διατύπωση… Ούτε βιβλιογραφία, ούτε χρονολογία, ούτε περιγραφή των συμβάντων. Το βρήκε ο Μαραγκός και το έβαλε, πιστεύοντας τις ανοησίες του διαδικτύου.

Επειδή λοιπόν κανένα στοιχείο δεν δίνει για το θέμα αυτό, θεωρούμε σχεδόν βέβαιο ότι αναφέρεται στα γεγονότα επί Αρειανιστή αυτοκράτορα Βάλη στα 371-372 μ.Χ., όταν κάποιοι ειδωλολάτρες παρανόμησαν, προσπαθώντας με μαγικές τελετές να μάθουν τον επόμενο αυτοκράτορα. Ο Βάλης όμως ήταν ιδιαίτερα δεισιδαίμων και μόλις το έμαθε τους κυνήγησε όλους για συνομωσία.

 Βεβαίως, οι νεοπαγανιστές δεν κατάλαβαν ποτέ ότι έπεσαν σε μια μεγάλη παγίδα, καθώς δεν κατάφεραν να διαχωρίσουν το ζήτημα των αιρέσεων. Οι Αρειανιστές, επί Κωνσταντίου και Βάλη, για διάστημα περίπου 50 χρόνων, κατέσφαξαν τους Ορθοδόξους (συχνά μάλιστα σε συνεργασία με τους ειδωλολάτρες)! Άρα, οι αγράμματοι νεοπαγανιστές, κατηγορούν την Εκκλησία για πράγματα που διέπραξαν οι σφαγείς της!

Για τα γεγονός λοιπόν επί Βάλη, μπορούν οι αναγνώστες να διαβάσουν ΕΔΩ μια πλήρη απάντηση στους συκοφάντες νεοπαγανιστές.

 

7.8. Ο Αλάριχος, με πλήθη φανατισμένων χριστιανών, σφάζει αμέτρητους Ελληνες και καταστρέφει πόλεις.

Άλλο ένα γνωστό, μέγα παραμύθι των νεοπαγανιστών!

Διαβάστε ΕΔΩ την λεπτομερή και τεκμηριωμένη απάντηση, που ντροπιάζει τους συκοφάντες.

 

7.9. Κλείνει με αυτοκρατορική εντολή, το θέατρο της Αντιόχειας.

Η ξεδιάντροπη λίστα του Μαραγκού συνεχίζει με άλλη μια ανοησία πρώτου μεγέθους!

Αναφερόμαστε στα 387 μ.Χ.

Η υπερφορολόγηση των πολιτών για να μπορέσει το κράτος να τα βγάλει πέρα με την εισβολή των Οστρογότθων στη Θράκη το 386, οδήγησε τον εξαγριωμένο όχλο της Αντιόχειας σε στάση τον Ιανουάριο του 387. Είναι η στάση που προαναφέραμε, η οποία ευτυχώς για τον λαό, έληξε τελικά αναίμακτα. Για τα γεγονότα αυτά, διαβάζουμε στην Ιστορία του Ελληνικού Έθνους (Εκδοτικής Αθηνών):

«Ο εξαγριωμένος όχλος της Αντιόχειας […] έχοντας ανατρέψει και στη συνέχεια κακοποιήσει τα αγάλματα των μελών της βασιλικής οικογένειας, πυρπολήσει ένα πλούσιο σπίτι και καταστρέψει αρκετά δημόσια κτίρια […] διαλύθηκαν από τις αρχές […] Κατά τις εβδομάδες που ακολούθησαν τη λαϊκή εξέγερση […] κλεισμένοι στα σπίτια τους ανέμεναν την εκδήλωση της βασιλικής οργής […] οι αυτοκρατορικοί απεσταλμένοι, που έφθασαν … για να ερευνήσουν επί τόπου το θέμα, κόμιζαν αυστηρές διαταγές: ολόκληρη η βουλή της Αντιόχειας φυλακίσθηκε, το θέατρο, ο ιππόδρομος και τα δημόσια λουτρά έκλεισαν και η Αντιόχεια έχασε τον τίτλο της μητροπόλεως […] Οι συνδυασμένες ικεσίες τόσων διακεκριμένων ανδρών τελικά έκαμψαν τον Θεοδόσιο και το Πάσχα του 387 δόθηκε η αμνηστία»[53].

Όπως καταλαβαίνουμε τα περί «θεάτρου» που κλείνει, αποτελούσαν για το μυαλό του Μαραγκού αναφορές δήθεν μισαλλοδοξίας, αλλά τα γεγονότα δεν έχουν ουδεμία σχέση με αυτά που φαντάστηκε και έτσι για 9η φορά διαψεύστηκε.

Και φυσικά, όταν στην ύστερη αρχαιότητα μιλάμε για «θέατρο», δεν εννοούμε έργα όπως του Αισχύλου, του Σοφοκλή ή του Ευριπίδη, αλλά μιλάμε για παραθεατρικά φαινόμενα με μίμους, με τερατόμορφες ανθρώπινες υπάρξεις, ταχυδακτυλουργούς, χοντρά αστεία και ολίγον… γυμνό!

Για να καταλάβει ο Μαραγκός τι εστί «θέατρο» την εποχή εκείνη, ας διαβάσει τις απόψεις του βυζαντινού ειδωλολάτρη αυτοκράτορα Ιουλιανού για το θέατρο:

«Οι ιερείς να μην πηγαίνουν ποτέ σε άσεμνα θεάματα ούτε να βάζουν θεατρίνους στο σπίτι τους. Είναι τελείως άπρεπο […] Αξιώνω από τους ιερείς να μην εμφανιστεί κανείς στο θέατρο, ούτε να έχει φίλο ηθοποιό ή αρματοδρόμο. Επίσης να μην πλησιάζει στην πόρτα του ούτε χορευτής ούτε μίμος»[54].

Και αλλού:

«Σας διαβεβαιώνω, επίσης, μα τον Δία και τις Μούσες, ότι ενώ ήμουν ακόμη παιδάκι μου έλεγε συχνά ο δάσκαλος μου: ‘’Μην επιτρέψεις ποτέ στους συνομήλικους σου που μαζεύονται στα θέατρα, να σε παρασύρουν στο λάθος να επιθυμείς κι εσύ τέτοια θεάματα’’»[55].

Και αλλού:

«Το θέατρο φαινόταν εντελώς γελοίο στους ανθρώπους εκείνης της χώρας, όπως φαίνεται και σ' εμένα»[56].

Ελπίζουμε να διαβάσουν τα παραπάνω και να ξυπνήσουν κάποτε οι νεοπαγανιστές.

 

7.10. Καταργούνται με νόμο οι Ολυμπιακοί αγώνες.

Άλλο ένα θέμα που το έχουμε αναλύσει κατ’ επανάληψη. Αυτό το πράγμα που ονομαζόταν τότε «Ολυμπιακοί Αγώνες» αποτελούσε ένα παρακμιακό θέαμα, αντάξιο του επιπέδου κανιβάλων… Πράγματι, η κατάργηση των καταχρηστικά ονομαζόμενων «Ολυμπιακών Αγώνων» ισοδυναμούσε με πράξη ανθρωπισμού και πολιτιστικής ανωτερότητας, καθώς σταμάτησε οριστικά ένα αιμοχαρές, ανθρωποκτόνο «θέαμα».

Απάντηση και τεκμηρίωση για το ζήτημα βλ. ΕΔΩ και ΕΔΩ.

 

7.11. Κλείνουν όλες τις φιλοσοφικές σχολές.

Επίσης ένα ζήτημα που έχουμε αναλύσει κατ’ επανάληψη.

Παραπέμπουμε τους αναγνώστες σε τεκμηριωμένες απαντήσεις ΕΔΩ, ΕΔΩ και ΕΔΩ.

 

8. Επίλογος

Μετά την αποκατάσταση της αλήθειας, την οποία κακοποίησε και παραχάραξε ο Θόδωρος Μαραγκός, και επειδή ο τίτλος του ντοκιμαντέρ μας ενέπνευσε, ας παραθέσουμε εδώ μια «ωραία» ιστορία με «ιερά πρόβατα» την οποία μας διηγείται ο Ηρόδοτος, για να θυμίσουμε στον ξεχασιάρη σκηνοθέτη την τραγική κατάσταση του λαού μας όταν ήταν «πρόβατα» στα θρησκευτικά δόγματα της ειδωλολατρίας:

«Στην Απολλωνία[57] υπάρχει ένα κοπάδι πρόβατα αφιερωμένο στον Ήλιο […] φυλάσσονται από άνδρες που έχουν επιλεγεί ανάμεσα στις πιο πλούσιες και διακεκριμένες οικογένειες […] Ο λαός της Απολλωνίας προσέχει τόσο αυτά τα πρόβατα εξαιτίας ενός χρησμού […] Το μέρος όπου μαντρώνονται είναι μια σπηλιά […] εκεί φυλούσε σκοπιά ο Ευήνιος […] Μια νύχτα, τον πήρε ο ύπνος στη σκοπιά και μερικοί λύκοι μπήκαν και σκότωσαν περίπου εξήντα πρόβατα […] ο λαός της πόλης έμαθε κάπως για την καταστροφή που είχε συμβεί, έπιασαν τότε τον ένοχο και τον καταδίκασαν να του βγάλουν τα μάτια επειδή κοιμήθηκε στη σκοπιά του. Η ποινή εκτελέστηκε, κι αμέσως μετά οι προβατίνες σταμάτησαν να γεννούν αρνάκια και η γη σταμάτησε να παράγει την ετήσια σοδειά. Συμβουλεύτηκαν το μαντείο της Δωδώνης και των Δελφών για τον λόγο αυτής της κακοτυχίας κι η απάντηση ήταν ότι έφταιγε το γεγονός πως ο Ευήνιος, ο φύλακας των ιερών προβάτων, καταδικάστηκε άδικα να χάσει την όρασή του»[58].

Αφιερωμένη εξαιρετικά στον γνωστό σκηνοθέτη η διδακτική αυτή ιστορία, από τις αρχαίες εποχές που νοσταλγεί ο Θόδωρος Μαραγκός, όταν ο λαός μας πίστευε σε «ιερά πρόβατα» τόσο πολύ, που ήταν ικανός να τυφλώσει έναν άνθρωπο, επειδή τα έφαγε ο… λύκος!

Όπως σοφά έγραψε ο Καβάφης στους «Βαρβάρους», οι «παπάδες» και ο χριστιανισμός δεν αποτελούν το πρόβλημα, αλλά χρησιμοποιούνται ως «λύσις» μόνο και μόνο για να μην παραδεχτούμε τις αστοχίες μας, την ανικανότητά μας, την τεμπελιά ή τον πολιτικό ωχαδερφισμό μας. Είναι άλλωστε τόσο εύκολο… Αντί να κοιτάξεις κατάματα το πρόβλημα και να κουράζεσαι για να βρεις διεξόδους, με ένα «Black μπεεε» ανοίγεις διάπλατα τις πόρτες και καλείς όλα τα πρόβατα-ομοϊδεάτες σου στη στάνη της αναβλητικότητας, της εσωστρέφειας και του εθνικισμού (χλαμυδοφόρου και μη), ο οποίος όπως και το… ποδόσφαιρο στην εποχή της χούντας, δίνει πρόσκαιρες διεξόδους στις κοινωνικές εντάσεις, συχνά όμως με απρόβλεπτα δυσάρεστες συνέπειες…

 

9. Παράρτημα: H παρακμή του ελληνισμού ξεκινά προ Χριστού!

Με την ελπίδα να καταλάβουν οι αναγνώστες το μέγεθος της απάτης που έχουν επιχειρήσει τα τελευταία χρόνια οι αθεο-νεοπαγανιστές, παραθέτουμε τα σημαντικότερα αποσπάσματα από βιβλιοκρισία του Σάββα Αγουρίδη στο βιβλίο «Αντιγνώση - Τα Δεκανίκια του Καπιταλισμού» της Λιλής Ζωγράφου. Η βιβλιοκρισία αυτή περιλαμβάνεται στο «Δελτίο Βιβλικών Μελετών», έτος 18ο , τόμ. 8 (νέα σειρά) (ΙΟΥΛ-ΔΕΚ 1989), στις σελίδες 114-118.

Το θέμα που έθιγε τότε η Λιλή Ζωγράφου, το έχουν κάνει πιστή αντιγραφή και το επαναλαμβάνουν σαν καραμέλα οι νεοπαγανιστές: η παρακμή του «ελληνισμού», δήθεν εξαιτίας του χριστινανισμού.

Ας δούμε τι έγραφε στα 1989 ο πάντα ουδέτερος και πάντα αντικειμενικός επιστήμονας, Σάββας Αγουρίδης:

«Η Λιλή Ζωγράφου είναι μια εκπληκτική γυναίκα και θαυμάσια συγγραφέας […] που πραγματεύεται ένα ευρύτατο και δύσκολο θέμα: Η θρησκεία, ο χριστιανισμός ειδικά ιστορικά εξεταζόμενος, ως «Αντιγνώση», ως πατερναλιστής δηλ. της μυστικοπάθειας, της άγνοιας, της αμάθειας, της καθυστέρησης και της καταπίεσης επομένως. Η κυρία Ζωγράφου προσπαθεί να το δαμάσει αυτό το τεράστιο θέμα και να μας πείσει πως όσο γρηγορότερα καταλάβουμε αυτά που γράφει τόσο το καλύτερο για μας και την κοινωνία […] Η Λ. Ζ. πιστεύει πως ο Ελληνισμός αντιπροσωπεύει ιστορικά το φως του λόγου, τη μόνη πηγή της γνώσης στον πολιτιστικό μας ορίζοντα. Αντίθετα, ο χριστιανισμός του Παύλου αντιπροσωπεύει την «Αντιγνώση», που είναι ιουδαϊκής προέλευσης […] Η σύγκρουση των δύο και η υπό ορισμένες ιστορικές συνθήκες νίκη του δεύτερου, του πνεύματος της «Αντιγνώσης», αυτό κατάφερε θανάσιμο πλήγμα κατά του Ελληνισμού και επέφερε πάνω στον ελληνορωμαϊκό κόσμο τη Μεσαιωνική βαρβαρότητα, τις εξ αποκαλύψεως αλήθειες, την άγνοια και την υποταγή στην καταπίεση […] Ως προς αυτό το θέμα δηλώνουμε αμέσως πως διαφωνούμε. Γιατί η Γνώση είναι πραγματικό δώρο του Ελληνισμού προς την ανθρωπότητα, αλλά, όπως και η κ. Λ. Ζ. πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά, ήδη από τον 4ο π.Χ. αιώνα ο Ελληνισμός και η ρώμη του της κλασικής περιόδου άρχισαν να φθίνουν. Φυσικά, δεν έπαψε το ελληνικό πνεύμα να εκπέμπει κάποιο φως του λόγου είτε απευθείας είτε μέσω της Ρώμης καθόλη την ελληνορωμαϊκή περίοδο. Ποιος όμως μπορεί να αρνηθεί πως ήδη η φιλοσοφία του Πλάτωνα έθεσε τα θεμέλια και κάποιας μυστικοπάθειας, που ο Μέσος Πλατωνισμός την πήγε παραπέρα, και ο Πλωτίνος της έδωκε την τελική φόρμα; Βεβαίως, συνέβαλε και η Ανατολή στο ρεύμα αυτό κατά πολλούς και ποικίλους τρόπους, όχι βέβαια ο Ιουδαϊσμός. Έχουμε την υποψία πως η κ. Ζ. πρέπει μάλλον να θεωρεί τον Ιουδαϊσμό ως τη μόνη εξ αποκαλύψεως θρησκεία, που έτσι διά του χριστιανισμού επηρέασε τους μακρούς αιώνες της Εκκλησίας ως «αντιγνώση», ενώ, η αλήθεια είναι πως όλες οι θρησκείες, ακόμα και θρησκευτικές φιλοσοφίες, επικαλούνται προς στήριξη της αλήθειας τους και άλλες πηγές γνώσης ή ενθουσιασμού, άσχετες με το λογικό του ανθρώπου. Αν όλες οι θρησκείες έχουν μια τέτοια βάση, για ποιο λόγο στην περίπτωση του χριστιανισμού έπρεπε να γίνει ειδικά κάποια ιουδαϊκή συνωμοσία για να κηρύξει ο Παύλος την εξ αποκαλύψεως αλήθεια του ή την «αντιγνώση» του. Είναι γνωστή η θέση του καθηγητή Χ. Θεοδωρίδη για την εξέλιξη της ελληνικής σκέψης μετά τον 4ο π.Χ. αι. Γι’ αυτόν ό,τι απομένει είναι ο Επίκουρος, η τελευταία παρηγοριά της αρχαιότητας. Εξάλλου μιλώντας για τον 1ο αι. π.Χ. ο καθηγητής του Harvard Dodds (Οι Έλληνες και το Παράλογο) τον αποκαλεί αιώνα του «Σκεπτικισμού», ενώ τον 1ο αι. μ.Χ. αιώνα «Αγωνίας». Είχε ήδη αρχίσει να πεθαίνει ο Ελληνισμός, είχε αρχίσει η αλλοίωση της γνώσης και της εμπιστοσύνης σ’ αυτήν, όταν γεννήθηκε ο Ιησούς και ο Παύλος. Είχε ήδη γίνει η Ελλάδα πολύ ευάλωτη είτε από τις ανατολικές Μυστηριακές θρησκείες είτε από το Γνωστικισμό. Ο χριστιανισμός, πριν επικρατήσει, πάλαιψε όχι τόσο με την Ελληνική φιλοσοφία όσο με τη λαϊκή θρησκεία του Μίθρα, τον Γνωστικισμό και τον Μανιχαϊσμό. Η ελληνική θρησκεία και φιλοσοφία είχαν πάρει προ πολλού την κατιούσα. Εκείνος ο εκλεκτικός και νοικοκύρης ιερέας, ο Πλούταρχος, είναι μια υποτονική επανάληψη κάποιων παλαιότερων αξιών είχε τουλάχιστον τη συνείδηση πως ήταν ο τελευταίος των Μοχικανών […] Όπως υποστηρίζει, μάλιστα, ο καθηγ. Θεοδωρίδης, η ρωμαλαία σκέψη της Ιωνίας, των Σοφιστών και της Αθηναϊκής Δημοκρατίας του 5ου αι. π.Χ συγκρούστηκε νομοτελειακά με τη ρωμαλαία, επίσης, σκέψη της αριστοκρατίας (Πλάτωνας. Αριστοτέλης, κ.τ.λ.). Από εκεί και πέρα, με την εξαίρεση του Επίκουρου και κάποια των Στωικών, οι Μακεδόνες στρατηλάτες συνέλαβαν να εξαπλώσουν τον Ελληνισμό, που έγινε έτσι φάρος για την τότε οικουμένη, ένας φάρος όμως που έχανε συνεχώς σε λάμψη καθώς εξαπλώνονταν και καθώς ο χρόνος κυλούσε. Έπειτα, η Ρώμη έπεσε, γιατί δεν έδινε ισοπολιτεία στους κατακτημένους λαούς με κάποια απλοχεριά, και καθόλου στους πολυπληθείς λαούς που χτυπούσαν τις θύρες της αυτοκρατορίας από τη Βρεττανία ως τον Ευφράτη […] Από τους διωγμούς του Δέκιου κι έπειτα, όπως πολλοί κοινωνιολόγοι σήμερα δέχονται, υπήρξαν [οι Χριστιανοί] το κοινωνικό εξιλαστήριο θύμα, ο αποδιοπομπαίος τράγος, προς αποτροπή δήθεν των κάθε λογής, δεινών που έπλητταν την αυτοκρατορία από παντού και την οδηγούσαν στο τέλος της. Όταν ενίκησε η Εκκλησία, οι χριστιανοί ήταν το 1/4 του πληθυσμού της αυτοκρατορίας. Με ποια ιστορική βάση μπορεί κανείς να φορτώσει στο χριστιανισμό την ευθύνη για την κατάρρευση του ελληνισμού υπ’ αυτές τις συνθήκες; […] [η] πτώση του Ελληνισμού και της ζωντανής έφεσης της γνώσης […] συντελέσθηκε μέσα στους ελληνιστικούς χρόνους από φθοροποιές δυνάμεις που ήταν αρκετά δραστήριες, πριν από την εμφάνιση του χριστιανισμού»

Σάββας Αγουρίδης


 

Σημειώσεις


[1] Για το Ερκολάνο βλ. στο Howatson C. M., «Εγχειρίδιο Κλασικών Σπουδών» (τίτλ. πρωτ. «The Oxford Companion to Classical Literature»), εκδ. Αφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1996 (c1989), σελ. 870β-871α.

[2] Στο πρωτότυπο: «Ησίοδός τεκαι Όμηροςούτοι γαρ που μύθους τοις ανθρώποις ψευδείς συντιθέντες έλεγον» (Πλάτωνος, «Πολιτεία», 377d). Η μετάφραση από το Πλάτων, «Πολιτεία», τόμ. 1, (σειρά «Οι Έλληνες» #66), Κάκτος, Αθήνα 1991, σελ. 197.

[3] Στο πρωτότυπο: «… θεοί θεοίς πολεμούσι τε και επιβουλεύουσι και μάχονται ουδέ γαρ αληθή» (Πλάτωνος, «Πολιτεία», 378c). Η μετάφραση από το Πλάτων, «Πολιτεία», τόμ. 1, ό.π., σελ. 199.

[4] Στο πρωτότυπο: «… και θεομαχίας όσας Όμηρος πεποίηκεν ου παραδεκτέον εις την πόλιν» (Πλάτωνος, «Πολιτεία», 378d). Η μετάφραση από το Πλάτων, «Πολιτεία», τόμ. 1, ό.π., σελ. 201.

[5] Στο πρωτότυπο: «Πάντα θεοίς ανέθηκαν Όμηρος θ’ Ησίοδός τε όσσα παρ' ανθρώποισιν ονείδεα και ψόγος εστίν, κλέπτειν, μοιχεύειν τε και αλλήλους απατεύειν» (Το απόσπασμα διασώζεται στο Σέξτος Εμπειρικός, «Προς μαθηματικούς» ix,193). Η μετάφραση από το Ηράκλειτος, «Ομηρικά Προβλήματα» (σειρά «Οι Έλληνες» #386), Κάκτος, Αθήνα 1996, σελ. 219, σημ. #148.

[6] Στο πρωτότυπο: «Τον τε Όμηρον έφασκεν άξιον εκ των αγώνων εκβάλλεσθαι και ραπίζεσθαι» (Το απόσπασμα διασώζεται στο Διογένης Λαέρτιος, «Βίοι Φιλοσόφων» 9,1). Η μετάφραση από το Διογένης Λαέρτιος, «Άπαντα» τόμ. 4, «Βιβλίον όγδοον, έννατον», (σειρά «Οι Έλληνες» #306), Κάκτος, Αθήνα 1994, σελ. 91.

[7] Στο πρωτότυπο: «Ότι μεν γαρ τα θεία υπέρ ημάς, παντί δήλον· απόχρη δε το κρείττον της δυνάμεως αυτούς σέβειν. Οίοι δ' εισίν, ούτε ευρείν ράδιον ούτε ζητείν θεμιτόν· ουδέ γαρ δεσποτών φύσιν η πράξιν δούλους δεί ειδέναι, οίς ουδέν πλέον υπηρεσίας προσήκει» (Ξενοφώντος, «Επιστολή Προς Αισχίνην». Πρωτότυπο και μετάφραση στο: Στοβαίος, «Εκλογαί, Αποφθέγματα, Υποθήκαι», τόμ. #4. Βιβλίον πρώτον (κεφ. l-lx) - Βιβλίον δεύτερον (κεφ. i-vii) (σειρά «Οι Έλληνες» #328), Κάκτος, Αθήνα 1995, σελ. 106.107.

[8] Dodds R. Ε., «Οι Έλληνες και το Παράλογο», έκδ. 2η αναθεωρημένη, Καρδαμίτσας, Αθήνα 1996, σελ. 123-124.

[9] «Το θείον δε […] τη προσκυνήσει γεραίρεται» (Αρριανός, «Αλεξάνδρου Ανάβασις» 4,11). «… καθάπερ αγάλματος ενθέου πάντες οι παρόντες, οι μεν πόδας, οι δε χείρας προσεκύνουν …» (Ευνάπιος, «Βίοι φιλοσόφων και σοφιστών» 10,5.4-5).

[10] «Επεί και προσκυνείσθαι εθέλειν Αλέξανδρον λόγος κατέχει, υπούσης μεν αυτώ και της αμφί του Άμμωνος πατρός μάλλον τι ή Φιλίππου δόξης» (Αρριανός, «Αλεξάνδρου Ανάβασις» 4,9).

[11] Burkert Walter, «Μυστηριακές Λατρείες της Αρχαιότητας», 2η έκδ. διορθωμένη, Καρδαμίτσας, Αθήνα 1997, σελ. 77.

[12] Λήμμα «Ερμής» > «Ιδιότητες», εγκυκλοπαίδεια «Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα», τόμ. 24, εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 2004-2005 [CD-ROM].

[13] Στο πρωτότυπο: «Ορθά ων έχειν τα αιδοία ταγάλματα τον Ερμέω Αθηναίοι πρώτοι Ελλήνων … εποιήσαντο» (Ηρόδοτος, «Ιστορίαι» 2,51). Η μετάφραση από το Ηρόδοτος, Ιστορία #2. «Ευτέρπη» (σειρά «Οι Έλληνες» #45), Κάκτος, Αθήνα 1994, σελ. 101.

[14] Οι Λύκτιοι, ήταν άποικοι των Λακώνων, που πήγαν να εγκατασταθούν στην Κρήτη (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμ. Γ2΄, «Κλασσικός ελληνισμός 479-336 π.Χ.», Εκδοτική Αθηνών Α.Ε., Αθήνα 1972, σελ. 151β).

[15] Στο πρωτότυπο: «Ότι εν Κρήτη Λύκτιοι των Επικουρείων τινάς εκεί παραβαλόντας εξήλασαν. και νόμος εγράφη τη επιχωρίω φωνή τους την θήλειαν σοφίαν και αγεννή και αισχράν επινοήσαντας και μέντοι και τοις θεοίς πολεμίους εκκεκηρύχθαι της Λύκτου. εάν δε τις αφί κηται θρασυνόμενος, και τα εκ του νόμου παρ΄ ουδέν ποιήσηται, δεδέσθω εν κύφωνι προς τω αρχείω ημε ρών είκοσιν, επιρρεόμενος μέλιτι γυμνός και γάλακτι, ίνα η μελίτταις και μυίαις δείπνον, και αναλώσωσι χρόνω τω προειρημένω αυτόν. τούτου γε μην διελ θόντος εάν έτι περιή, κατά κρημνού ωθείσθω, στο λήν γυναικείαν περιβληθείς» (Αιλιανός, «Αποσπάσματα» 40). Η μετάφραση από το Αιλιανός, «Άπαντα» 6, (σειρά «Οι Έλληνες» #392), Κάκτος, Αθήνα 1997, σελ. 219.

[16] Στο πρωτότυπο: «Ότι Ρωμαίοι Αλκαίον και Φιλίσκον τους Επικούρειους εξέβαλον της πόλεως, ότι πολλών και ατόπων ηδονών εσηγηταί τοις νέοις εγένοντο. και Μεσσήνιοι δε εξέωσαν τους Επικουρείους» (Αιλιανός, «Ποικίλη Ιστορία» 9,12). Η μετάφραση από το Αιλιανός, «Άπαντα» 6, ό.π., σελ. 21.

[17] Κοντά στα ερείπια της Ιμέρας, πόλη στη βόρεια ακτή της Σικελίας, ιδρυμένη περ. το 648 π.Χ., δημιουργήθηκε πόλη από τους Καρχηδόνιους στα 407 π.Χ., στην οποία σταδιακά εγκαταστάθηκαν Έλληνες δίνοντας στην αποικία ελληνικό χαρακτήρα και στο εξής, όλοι οι κάτοικοι της πόλεως ήταν γνωστοί ως Θερμαίοι ή ως Ιμεραίοι (βλ. Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμ. Γ2΄, ό.π., σελ. 103β).

[18] Στο πρωτότυπο: «Ο δε εσυκοφάντει τον θεόν ολιγωρίας, εκ δη τούτων νόσοι και τροφών απορίαι την Ιμεραίων κατέσχον. οι γε μην Ιμεραίοι τον Φιλόδημον τιμώνται προς τη δημεύσει και φυγής ζημία» (Αιλιανός, «Αποσπάσματα» 41-42). Η μετάφραση από το Αιλιανός, «Άπαντα» 6, ό.π., σελ. 219.

[19] Στο πρωτότυπο: «Όταν ουν λέγωμεν ηδονήν τέλος υπάρχειν, ου τας των ασώτων ηδονάς και τας εν απολαύσει κειμένας λέγομεν, ως τίνες αγνοούντες και ουχ ομολογούντες ή κακώς εκδεχόμενοι νομίζουσιν, αλλά το μήτε αλγείν κατά σώμα μήτε ταράττεσθαι κατά ψυχήν ου γαρ πότοι και κώμοι συνείροντες ουδ’ απολαύσεις παίδων και γυναικών ουδ’ ιχθύων και των άλλων, όσα φέρει πολυτελής τράπεζα, τον ηδύν γεννά βίον, αλλά νήφων λογισμός και τας αιτίας εξερευνών πάσης αιρέσεως» (Επίκουρος, «Προς Μενοικέα» 131-132). Η μετάφραση από το Επίκουρος, «Άπαντα» (σειρά «Οι Έλληνες» #284), Κάκτος, Αθήνα 1994, σελ. 163.

[20] Στο πρωτότυπο: «Ερασθήσεσθαι τον σοφόν ου δοκεί αυτοίς […] ουδέ θεόπεμπτον είναι τον έρωτα […] συνουσίη δε, φασίν, ώνησε μεν ουδέποτε, αγαπητόν δε ει μη και έβλαψε» (Διογένης Λαέρτιος, «Βίοι Φιλοσόφων», 10,118). Η μετάφραση από το Επίκουρος, «Άπαντα», ό.π., σελ. 65.67.

[21] Στο πρωτότυπο: «Πρώτον μεν τον θεόν ζώον άφθαρτον και μακάριον νομίζων [...] μηθέν μήτε της αφθαρσίας αλλότριον μήτε της μακαριότητος ανοίκειον αυτώ προσάπτε» (Επίκουρος, «Επιστολή προς Μενοικέα» 123). Η μετάφραση από το Επίκουρος, «Άπαντα», ό.π., σελ. 155.

[22] Στο πρωτότυπο: «Και μην εν τοις μετεώροις φοράν και τροπήν και έκλειψιν και άνατολήν και δύσιν και τα σύστοιχα τούτοις μήτε λειτουργούντος τίνος νομίζειν δει γίνεσθαι […] ου γαρ συμφωνούσι πραγματείαι και φροντίδες και οργαί και χάριτες μακαριότητι, αλλ’ εν ασθενεία και φόβω και προσδεήσει των πλησίον ταύτα γίνεται» (Επίκουρος, «Επιστολή προς Ηρόδοτον» 76-77). Η μετάφραση από το Επίκουρος, «Άπαντα», ό.π., σελ. 119.

[23] Βλ. Long A.A., «Η ελληνιστική φιλοσοφία Στωικοί, Επικούρειοι, Σκεπτικοί», 3η έκδ., ΜΙΕΤ, Αθήνα 1987, σελ. 89.

[24] Στο πρωτότυπο: «Η αδικία ου καθ’ εαυτήν κακόν, αλλ’ εν τω κατά την υποψίαν φόβω, ει μη λήσει τους υπέρ των τοιούτων εφεστηκότας κολαστάς» (Επίκουρος, «Κύριαι Δόξαι» XXXIV). Η μετάφραση από το Επίκουρος, «Άπαντα», ό.π., σελ. 179.

[25] Long A.A., «Η ελληνιστική φιλοσοφία…», ό.π., σελ. 122.

[26] Στο πρωτότυπο: «Το δε μέγεθος ηλίου τε <και σελήνης> και των λοιπών άστρων κατά μεν το προς ημάς τηλικούτόν εστιν ηλίκον φαίνεται […] άλλο γαρ τούτω συμμετρότερον διάστημα ουθέν έστν κατά δε το καθ’ αυτό ήτοι μείζον του ορωμένου ή μικρώ έλαττον ή τηλικούτον (ουχ άμα)» (Επίκουρος, «Επιστολή προς Πυθοκλέα» 91). Η μετάφραση από το Επίκουρος, «Άπαντα», ό.π., σελ. 133.

[27] Βλ. Επίκουρος, «Άπαντα», ό.π., σελ. 247, σημ. #20.

[28] Στο πρωτότυπο: «εν τε τη προς Πυθοκλέα επιστολή γράφειν Παιδείαν δέ πασαν, μακάριε, φεύγε τάκάτιον αράμενος» (Διογένης Λαέρτιος, «Βίοι Φιλοσόφων», 10,6). Η μετάφραση από το Επίκουρος, «Άπαντα», ό.π., σελ. 39.

[29] Φειδάς Ιω. Βλάσιος, «Εκκλησιαστική Ιστορία - Απ' αρχής μέχρι την Εικονομαχία», τόμ. Α΄, 3η έκδ., Αθήνα 2002, σελ. 324.

[30] Στο πρωτότυπο: «Κρίσπον γαρ […] εις υποψίαν ελθόντα του Φαύστη τη μητρυιά συνείναι […] ανείλεν· της δε Κωνσταντίνου μητρός Ελένης επί τω τηλικούτω πάθει δυσχεραινούσης και ασχέτως την αναίρεσιν του νέου φερούσης, παραμυθούμενος ώσπερ αυτήν ο Κωνσταντίνος κακώ το  κακόν ιάσατο μείζονι βαλανείον γαρ υπέρ το μέτρον εκπυρωθήναι κελεύσας και τούτω την Φαύσταν εναποθέμενος εξήγαγεν νεκράν γενομένην» (Ζώσιμος, «Νέα Ιστορία» 2,29.2). Η μετάφραση από το Ζώσιμος, «Νέα ιστορία» (306-410 μ.Χ.) (μτφρ. Αβραμίδης Ιω.-Καλαϊτζάκης Θεοφ.), εκδ. Θύραθεν, Θεσσαλονίκη 2007, σελ. 79.

[31] Nicol M. Donald, «Βιογραφικό Λεξικό της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας», Ελληνική Ευρωεκδοτική, Αθήνα 1993, σελ. 193.

[32] Στο πρωτότυπο: «… κρατήσας δε και ανδρός επ’ εκείνω ταις πόλεσιν ανθείν παρεσχηκότος ηγησάμενος αυτώ λυσιτελείν έτερον τινα νομίζειν θεόν εις μεν την της πόλεως περί ην εσπούδασε ποίησιν τοις ιεροίς εχρήσατο χρήμασι, της κατά νόμους δε θεραπείας εκίνησεν ουδέ εν, αλλ’ ην μεν εν τοις ιεροίς πενία, παρήν δε οράν άπαντα τάλλα πληρούμενα» (Λιβάνιος, «Υπέρ των ιερών» 6). Η μετάφραση από το Λιβάνιος, «Θρήνος για τον Ιουλιανό. Υπέρ των ελληνικών ναών. Προς αυτούς που τον είπαν κουραστικό» (μτφρ. Αβραμίδης Ιω.-Μητσάκα Στέλλα), έκδ. 5η, εκδ. Θύραθεν, Θεσσαλονίκη 2003, σελ. 71.

[33] Σχόλιο των εκδόσεων «Θύραθεν» στο Λιβάνιος, «Θρήνος για τον Ιουλιανό …», ό.π., σελ. 103, σημ. #1.

[34] Στο πρωτότυπο: «… Όταν τοίνυν και του σεσυληκότος μνημονεύωσι, το μεν ως ουκ επί τας θυσίας προήλθε, παρείσθω …» (Λιβάνιος, «Υπέρ των ιερών» 37). Η μετάφραση από το Λιβάνιος, «Θρήνος για τον Ιουλιανό …», ό.π., σελ. 103.

[35] Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμ. Ζ΄, «Βυζαντινός ελληνισμός - πρωτοβυζαντινοί χρόνοι 324-642 μ.Χ.», Εκδοτική Αθηνών Α.Ε., Αθήνα 1978, σελ. 87α.

[36] Βλ. Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 6, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1965, στ. 449-451. 460-461.

[37] Το πρωτότυπο στο Σωζομενός, «Εκκλησιαστική Ιστορία» 7,4. PG 67,1424A.  Η μετάφραση από το Σωζομενός, «Εκκλησιαστική Ιστορία» Ε΄-Θ΄ (σειρά Ε.Π.Ε. #140), εκδ. Μερετάκη 'Το Βυζάντιον', Θεσσαλονίκη 2004, σελ. 277.

[38] Σωκράτης Σχολαστικός, «Εκκλησιαστική Ιστορία» 5,6. PG 67,572C).

[39] Σωζομενός, «Εκκλησιαστική Ιστορία» 7,23. PG 67,1488C και εξής.

[40] Σοφιανός Ζ. Δημήτριος, «Οι βυζαντινοί άγιοι του ελλαδικού χώρου μέσα από τις πηγές και τα κείμενα», 2η έκδ., Ίδρυμα Γουλανδρή-Χορν, Αθήνα 1998, σελ. 11-12.

[41] Στο πρωτότυπο: «By 325 the Athenian church was sufficiently well recognized to be represented at the Council of Nicaea» (Alison Frantz, «From Paganism to Christianity in the Temples of Athens», Dumbarton Oaks Papers, Vol. 19 (1965), σελ. 188).

[42] Mαρία Kαζανάκη - Λάππα (βυζαντινολόγος), «Οι πρώτες Εκκλησίες», εφημ. Η Kαθημερινή, ένθετο «Επτά Ημέρες», KYPIAKH 24 ΔEKEMBPIOY 1995 [αφιέρωμα: «Βυζαντινή Αθήνα»], σελ. 6.

[43] Mαρία Kαζανάκη - Λάππα (βυζαντινολόγος), «Οι πρώτες Εκκλησίες», ό.π.

[44] Στο πρωτότυπο: «Pagans and Christians in Athens maintained essentially separate spheres of activity throughout late antiquity: the pagans retained the old civic center with its temples and public buildings, while the Christians restricted themselves to the suburban areas. Thus, there was little direct contact between the two religions and no mass conversion of the temples resulted from some "edict of Theodosius" […] this took place only at a later date, especially in the seventh century, after the displacements caused by the Slavic invasions and at a time when paganism was only a distant memory […] the situation was the same throughout the country and that rarely was there any significant contact, hostile or otherwise, between the two competing religions. In most cases paganism simply died a quiet death long before the triumph of Christianity» (Timothy E. Gregory, «The Survival of Paganism in Christian Greece A Critical Essay», The American Journal of Philology, Vol. 107, No. 2 (Summer, 1986), σελ. 233).

[45] Αθανασιάδη Πολυμνία, «To λυκόφως τών θεών στην Ανατολική Μεσόγειο. Στοιχεία ανάλυσης για τρεις επιμέρους περιοχές», περιοδ. «Ελληνικά», τόμ. 44, τεύχ. 1, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1994, σελ. 37.

[46] Στο πρωτότυπο: «The Athenians may have faced a different, more psychological, predicament. The thought of destroying the monumental center of their city may have been too disturbing to them; instead, they directly converted it entire, and what they could not convert, for example the small temple of Athena Nike, they probably left intact (sculptures and all). This is only a hypothesis; it cannot be proven any more than any other hypothesis for what happened at Athens can be proven, but it does fit better the evidence that we have…» (Anthony Kaldellis, «The Christian Parthenon: Classicism and Pilgrimage in Byzantine Athens», Cambridge University Press, 2009, σελ. 44).

[47] Σιμόπουλος Κυριάκος, «Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα», τόμ. Α΄ (333-1700), 9η έκδ., Στάχυ, Αθήνα 1999, σελ. 593-594.

[48] Dzielska Maria, «Υπατία η Αλεξανδρινή» (μτφρ. Κουσουνέλος Γιώργος), Ενάλιος, Αθήνα 1997, σελ. 194-195.

[49] Στο πρωτότυπο: «Οι κατά Θηβαίδα μάρτυρες, οστράκοις αντί ονύχων όλον το σώμα και μέχρις απαλλαγής του βίου καταξαινόμενοι» (Ευσέβιος, «Εκκλησιαστική Ιστορία» 8,9.1).

[50] Στο πρωτότυπο: «δένδρεσιν και πρέμνοις εναπέθνησκον δεσμούμενοι» (Ευσέβιος, «Εκκλησιαστική Ιστορία» 8,9.2).

[51] Στο πρωτότυπο: «στερροτάτους των κλάδων μηχαναίς τισιν επί ταυτό συνέλκοντες εις εκάτερά τε τούτων τα των μαρτύρων αποτείνοντες σκέλη» (Ευσέβιος, «Εκκλησιαστική Ιστορία» 8,9.2).

[52] Στο πρωτότυπο: «οτέ μεν πλειόνων η δέκα […] άλλοτε εκατόν εν ημέρα μια άνδρες άμα κομιδή νηπίοις και γυναιξίν εκτείνοντο» (Ευσέβιος, «Εκκλησιαστική Ιστορία» 8,9.3).

[53] Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμ. Ζ΄, ό.π., σελ. 83β.

[54] Ιουλιανός, Απόσπασμα επιστολής, 304c-d. Η μετάφραση από το Ιουλιανός, Άπαντα, τόμ. 4 (σειρά «Οι Έλληνες» #277), Κάκτος, Αθήνα 1994, σελ. 321.

[55] Ιουλιανός, «Αντιοχικός ή Μισοπώγων» 21. Η μετάφραση από το Ιουλιανός, Άπαντα, τόμ. 4, ό.π., σελ. 77.

[56] Ιουλιανός, «Αντιοχικός ή Μισοπώγων» 31. Η μετάφραση από το Ιουλιανός, Άπαντα, τόμ. 4, ό.π., σελ. 97.

[57] Η Απολλωνία ήταν ελληνική αποικία των Κορινθίων και των Κερκυραίων. Ιδρύθηκε στα 588 π.Χ. στη Νότια Ιλλυρία κοντά στους ποταμούς Αώο και Άψο, σε απόσταση πενήντα περίπου σταδίων από τις ακτές του Ιονίου πελάγους (βλ. ομώνυμο λήμμα στην εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα, τόμ. 10, εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 2004-2005 [CD-ROM]).

[58] Ηρόδοτος, «Ιστορίαι» 9,93. Η μετάφραση από το Ηρόδοτος, «Ιστορία #9. Καλλιόπη» (σειρά «Οι Έλληνες» #52), Κάκτος, Αθήνα 1994, σελ. 145.147.

Δημιουργία αρχείου: 18-7-2012.

Τελευταία ενημέρωση: 19-7-2012.