Τα θαύματα δεν είναι "υπερφυσικά", αλλά ΦΥΣΙΚΑ φαινόμενα. Μόνο που εκεί η φύση λειτουργεί με απροσδόκητο τρόπο. Και αυτό το λέμε "θαύμα". Και φυσικά λειτουργεί απροσδόκητα, όχι επειδή ΤΟΤΕ ο Θεός επεμβαίνει, αλλά επειδή ο Θεός που βρίσκεται ΠΑΝΤΑ πίσω από κάθε φυσικό φαινόμενο, (επειδή Αυτός συγκρατεί σε ύπαρξη και το τελευταίο άτομο ύλης), τότε ενεργεί διαφορετικά από το σύνηθες. Και εμείς παθαίνουμε πλάκα επειδή δεν έχουμε συνηθήσει να βλέπουμε κάτι τέτοιο. Όμως στην πραγματικότητα, όλη μας η ύπαρξη και το σύμπαν ολόκληρο είναι ένα θαύμα.

Η αποδοχή του «θαύματος» είναι θέμα της προαίρεσης του ανθρώπου, και όχι κάτι που αποδεικνύεται πέραν πάσης αμφιβολίας. Διαφορετικά δεν θα μιλούσαμε για «πίστη», αλλά για «απόδειξη». Και θεός αποδεικνυόμενος, δεν είναι θεός, αλλά κτιστή οντότητα, που μάλιστα παραβιάζει την ελευθερία όσων δεν τον επιθυμούν.

Στην πραγματικότητα, ΟΛΑ ΤΑ ΘΑΥΜΑΤΑ γίνονται με φυσικά μέσα, μια και όλη η δημιουργία είναι κτιστή, και μόνο η ουσία του Θεού είναι άκτιστη και αμέθεκτη. Άρα, ό,τι κι αν προκαλεί το θαύμα, (είτε ο Θεός, είτε άγγελος αν είναι), φυσικά μέσα χρησιμοποιεί, εντός της κοσμικής νομοτέλειας.

Το να έχει ένα θαύμα εξήγηση, δεν αναιρεί το θαύμα. Γιατί θαύμα δεν είναι το ανεξήγητο, αλλά η επέμβαση του Θεού στα κτιστά. Και υπ’ αυτή την έννοια, θαύμα είναι και η ύπαρξη του παραμικρού υλικού σωματιδίου, γιατί προϊόν του Δημιουργού είναι τα πάντα. Απλώς τα περισσότερα τα συνηθίζουμε, και δεν μας κάνουν αίσθηση, παρά το ότι θαύμα είναι και η ίδια μας η ύπαρξη. Και μένουμε με το στόμα ανοιχτό, όταν βλέπουμε κάτι ασυνήθιστο και ανεξήγητο για εμάς, που όμως ίσως μετά από αιώνες, θα είναι φανερό στους απογόνους μας, και θα γελούν με την άγνοιά μας, όπως γελάμε εμείς σήμερα με τους Ιουδαίους που θαύμασαν την ανάφλεξη του εύφλεκου υγρού.

Το θαύμα λοιπόν, δεν είναι στις περιπτώσεις αυτές, το ανεξήγητο του φαινομένου, αλλά Η ΣΤΙΓΜΗ και Ο ΤΟΠΟΣ που το φαινόμενο συνέβη, ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΜΕ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΣΚΟΠΟ ΠΟΥ ΕΠΕΤΕΥΧΘΕΙ.

Κάθε φορά που η Αγία Γραφή και η πατερική θεολογία περιγράφουν ένα οποιοδήποτε θαύμα ποτέ δεν ενοχλούνται ούτε θέτουν πρόβλημα σύγκρουσης προς τους φυσικούς νόμους. Οι ίδιοι οι νόμοι είναι ένα θαύμα και κάθε νέα δημιουργική επέμβαση του Θεού είναι μια από τις άπειρες θείες δυνατότητες να κάνει νόμους. Γι' αυτό ποτέ ο Θεός ή ένα οποιοδήποτε θαύμα δεν συγκρούεται με τη φυσική νομοτέλεια. Αποτελεί μια άλλη νομοτέλεια, μέσα στην ενιαία δομή του σύμπαντος, ως προέκταση κατά κάποιο τρόπο της υπάρχουσας νομοτέλειας.

Με τον τρόπο αυτό μπορούμε να καταλάβουμε τη διαφορά του ειδωλολατρικού θαύματος και της χριστιανικής διδασκαλίας για το θαύμα. Ο ειδωλολάτρης το θεωρεί ένα παράξενο και ασυνήθιστο γεγονός που κυριαρχεί κατ' εξαίρεση σε μια περιοχή, ανατρέποντας γνωστά δεδομένα. Ο Χριστιανός θεωρεί το θαύμα πρώτα ως τη συνολική έκφραση και δομή της δημιουργίας και έτσι κάθε επιμέρους θαύμα εντάσσεται πρώτα σε αυτό το σύνολο και έπειτα εξυπηρετεί την καθολικότητα του σχεδίου της θείας οικονομίας μέσα στο σύμπαν και στο ιστορικό γίγνεσθαι. Γι' αυτό το θαύμα έχει λόγο και διάρθρωση μέσα σε ένα όλο και σε ένα γίγνεσθαι. Δεν είναι κάτι παράξενο ούτε τυχαίο ούτε ανατρεπτικό της φυσικής και ιστορικής τάξης. Αν είναι παράξενο, τυχαίο και ανατρεπτικό αυτής της τάξης είναι ειδωλολατρικό θαύμα.

Η εισβολή του Θεού στη φυσική και ιστορική τάξη, ως κυρίαρχη ελευθερία, δεν σημαίνει βέβαια καμιά αυθαιρεσία ούτε κατάργηση της τάξης, γιατί μια τέτοια πραγματικότητα μοιραία θα κατέλυε τον ίδιο τον Θεό. Όσο και αν η εισβολή του Θεού στα δεδομένα αυτά είναι για μερικούς οπαδούς της αθεϊστικής θρησκείας παράδοξο γεγονός, ή "αντιεπιστημονικός" ισχυρισμός και άλλα πολλά, για την πίστη και τη θεολογία αποτελεί μια διεύρυνση επ' άπειρον της φυσικής τάξης και νομοτέλειας με τη μετάβαση από τη μια τάξη στην άλλη και όχι κατάργηση αυτών. Με άλλα λόγια η θεολογία από τη μια μεριά θα συμφωνούσε με τη ρήση  του Αϊνστάιν ότι ο Θεός δεν παίζει κύβους στο σύμπαν, γιατί είναι δημιουργός μιας φυσικής τάξης. Από την άλλη όμως ο Θεός δεν είναι δημιουργός μιας μόνο φυσικής τάξης, αλλά πολλών άλλων τάξεων. Έτσι η διεύρυνση και ο πλουτισμός αυτής της τάξης είναι το ίδιο το θείο έργο. Και το θαύμα, με άλλα λόγια, από τη μια μεριά δεν καταλύει την υπάρχουσα φυσική τάξη και από την άλλη δημιουργεί ή καλλίτερα προεκτείνει αυτή την τάξη σε μια ή σε πολλές άλλες τελειότερες.

Αν ο Θεός μπορούσε να δημιουργήσει τον κόσμο μόνο με μία τάξη, τότε θα ήταν δεμένος με μία φυσική νομοτέλεια. Η δημιουργία πορεύεται εξελικτικά μέσα από μια φυσική τάξη που στην ολοκλήρωσή της φυσικά μπορεί να πλαισιωθεί από αναρίθμητες άλλες τάξεις.

Επιλογή στοιχείων: Ν. Μ.