Κεφάλαιο Α΄: Τα εσωτερικά σχίσματα τών Γ.Ο.Χ.

ιγ΄. Το σχίσμα των επισκόπων Καλλίστου και Αντωνίου (1979)

Στην δεκαετία του 1970 άρχισαν οι πρώτες διασπάσεις των Φλωρινιακών Γ.Ο.Χ., οι οποίοι έπειτα από τριάντα περίπου έτη αριθμούσαν επτά επίσημες και αρκετές ανεπίσημες παρατάξεις.

Κατά το έτος 1979 λοιπόν οι επίσκοποι Κάλλιστος και Αντώνιος διέκοψαν την εκκλησιαστική κοινωνία με τον αρχιεπίσκοπό τους Αυξέντιο και τους συνοδικούς αρχιερείς του με το αιτιολογικό, ότι χειροτονούσαν ηθικά επιλήψιμους κληρικούς και προσελάμβαναν ιερείς, οι οποίοι είχαν καθαιρεθή από την Εκκλησία της Ελλάδος για ηθικά παραπτώματα¹⁰².

Καταγγέλοντας τις ανωτέρω σοβαρές «περιπτώσεις ηθικής διαστροφής ιερέων και Αρχιερέων» οι σχισματικοί επίσκοποι έγραφαν: «Από καιρόν όμως εις τας τάξεις του Ιερού ημών Αγώνος έχει επέλθει χαλάρωσις των ηθών· απροσεξία περί τον βίον των κληρικών, αθεοφοβία και προ πάντων προαγωγή εις τους βαθμούς της ιερωσύνης αναξίων και ανικάνων ατόμων. Σοδομισμός εν όλη του τη δυσωδία κατακτά συνεχώς έδαφος εις τον χώρον της Μαρτυρικής Εκκλησίας των Γ.Ο.Χ. Κληρικοί δε διαβεβλημένοι και απόβλητοι, ως ανήθικοι, από την κρατούσαν Εκκλησίαν, περιμαζεύονται, δίκην κοπρίας, υπό της Ι. Συνόδου του Αυξεντίου»¹⁰³.

Οι δύο επίσκοποι διεκήρυτταν ότι σκοπός του σχίσματός τους ήταν να επιτευχθή η ηθική κάθαρσις των Γ.Ο.Χ., οι οποίοι λόγω της κακής διοικήσεως της ηγεσίας τους είχαν καταστή «κόπρος του Αυγείου»¹⁰⁴. Οι Καλλιστικοί πρόβαλλαν επίσης ως αιτία του ανωτέρω σχίσματος και λόγους πίστεως και συγκεκριμένα το ζήτημα της αρνήσεως της αποδοχής από ορισμένους Γ.Ο.Χ. της αγιότητος του αγίου Νεκταρίου¹⁰⁵.

Φυσικά οι ανωτέρω λόγοι ήταν τελείως ανεπαρκείς για να αποτελέσουν αιτία σχίσματος, καθώς ηθικά επιλήψιμοι κληρικοί συναντώνται σε όλες τις περιόδους της Ιστορίας της Εκκλησίας. Αναφέρουμε ενδεικτικά την «εποχή της πορνοκρατίας» στην Δυτική Εκκλησία (ι΄ αιών), κατά την οποία «επί ημίσεια εκατονταετηρίδα ο θρόνος του Πέτρου κατείχετο υπό των αισχρών τούτων γυναίων, μετά των εραστών αυτών, των υιών και των εγγόνων»¹⁰⁶. Παρά ταύτα οι άγιοι Πατέρες δεν διανοήθηκαν ποτέ να θεραπεύσουν το πρόβλημα της υπάρξεως αναξίων κληρικών στο σώμα της Εκκλησίας δια σχίσματος και δημιουργίας μιας νέας, προσωποπαγούς Εκκλησίας τού Χριστού.

Κάτι τέτοιο έπραξαν τελείως αυθαίρετα το 1979 οι επίσκοποι Κάλλιστος και Αντώνιος, οι οποίοι χειροτόνησαν μάλιστα οκτώ νέους επισκόπους συγκροτώντας δεκαμελή ιερά Σύνοδο. Οι Αυξεντιακοί ανταπήντησαν άμεσα στους Καλλιστικούς με την καθαίρεσί τους και την χειροτονία εννέα νέων επισκόπων¹⁰⁷. Το σχίσμα δηλαδή του 1979 είχε ως άμεσο αποτέλεσμα την χειροτονία δεκαεπτά νέων επισκόπων και την διαπίστωσι ότι σε πολλές Εκκλησίες των Γ.Ο.Χ. -ιδίως στην Αττική- λειτουργούσαν πλέον επίσκοποι αντί για ιερείς.

Η διαμάχη μεταξύ Αυξεντιακών και Καλλιστικών είχε διάρκεια έξι περίπου ετών. Στο διάστημα αυτό πραγματοποιήθηκαν πολλές μεταπηδήσεις επισκόπων από παράταξι σε παράταξι, αλλά και νέες διασπάσεις με αποτέλεσμα το 1984 οι Φλωρινιακοί να είναι διασπασμένοι σε έξι Παρατάξεις (Αυξεντίου, Καλλίστου, Χρυσοστόμου, Γεροντίου, Αντωνίου και Κυπριανού).

Στις 4 Ιανουαρίου του 1985 πραγματοποιήθηκε επιπόλαιη ένωσις των παρατάξεων Αυξεντίου, Γεροντίου και Αντωνίου, καθώς δεν είχαν αρθή προηγουμένως «τα σοβαρώτατα αίτια, τα προκαλέσαντα»¹⁰⁸ το σχίσμα του 1979, δεν είχε δηλαδή επιτευχθή η περιβόητη κάθαρσις. Οι αρχιερείς που αποτέλεσαν την νέα, ενωμένη Σύνοδο και ιδίως οι δημιουργοί του σχίσματος του 1979 λησμόνησαν προκλητικά τις αιτίες της διαστάσεως και ισχυρίσθηκαν, ότι «ανακαλούνται αι αλληλοεκτοξευθείσαι κατηγορίαι εκατέρωθεν»¹⁰⁹.

 

Σημειώσεις:

---

102. Περιοδικό Φωνή της Ορθοδοξίας, φύλλο 759, σελ. 1-2.

103. Περιοδικό Φύλακες Ορθοδοξίας, φύλλο 1, Μάρτιος 1979.

104. Περιοδικό Κήρυξ Γνησίων Ορθοδόξων, τεύχος 69, σελ. 302.

105. Περιοδικό Ορθόδοξος ένστασις και μαρτυρία, τεύχος 1, σελ. 19.

106. Φ. Βαφείδου, Εκκλησιαστική Ιστορία, τόμος β΄, § 136, 1, σελ. 156.

107. Χριστοδούλου Κ. Παρασκευαίδου, ένθ ανωτ. σελ. 361-362.

108. Περιοδικό Άγιος Κυπριανός, τεύχος 191, σελ. 380.

109. Περιοδικό Εκκλησιαστική Παράδοσις, φύλλο 21, σελ. 312.