Κεφάλαιο Α΄: Ο σύγχρονος Οικουμενισμός

α΄. Εμφάνισις της Οικουμενικής Κινήσεως (Οικουμενισμός)

Αναφέραμε προηγουμένως ότι οι Γ.Ο.Χ. Κατά το β΄ ήμισυ του περασμένου αιώνος μετέθεσαν το κέντρο βάρος της πολεμικής τους κατά των Ορθοδόξων Εκκλησιών. Κατανοώντας πλέον και οι ίδιοι ότι η αλλαγή του ημερολογίου δεν αποτελούσε αίρεσι, και συνεπώς δεν ήταν λογικό να χρησιμοποιήται ως επαρκής δικαιολογία για την απόσχισί τους από το σώμα της Εκκλησίας του Χριστού, προσπάθησαν να διαμορφώσουν μία ισχυρότερη επιχειρηματολογία.

Οι Γ.Ο.Χ. λοιπόν ισχυρίσθηκαν, ότι οι Ορθόδοξες Εκκλησίες κατά τον κ΄ αιώνα αποδέχθηκαν την αίρεσι του Οικουμενισμού, και συνεπώς οι πιστοί οφείλουν να διακόψουν την εκκλησιαστική κοινωνία με τις αιρετικές αυτές Εκκλησίες¹. Η αλλαγή του ημερολογίου αποτελεί την πρώτη έμπρακτη εφαρμογή της κηρύξεως της αιρέσεως τού Οικουμενισμού². Η άλωσις των Ορθοδόξων από την ανωτέρω εκκλησιολογική και συγκρητιστική αίρεσι αποδεικνύεται κατά κύριο λόγο και από τα εξής:

1. Από το γεγονός ότι αλλοιώθηκε το εκκλησιολογικό φρόνημά τους, καθώς βαθμιαία αποδυναμώθηκε η αυτοσυνειδησία τους, ότι η Ορθόδοξος Εκκλησία και μόνο αποτελεί την Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία³.

2. Από την προώθησι μιας συγκρητιστικού τύπου ενώσεως Ορθοδοξίας - ετεροδοξίας, άνευ δηλαδή ταυτότητος πίστεως, καθώς οι Ορθόδοξοι που συμμετέχουν στην Οικουμενική Κίνησι, αποδέχονται τον δογματικό συγκρητισμό και τον δογματικό μινιμαλισμό⁴.

3. Από το γεγονός ότι οι Θεολογικοί Διάλογοι που διεξάγονται με τους ετεροδόξους, δεν διακρίνονται για την ταυτότητά τους, με αυτούς που διεξήγαγαν οι άγιοι Πατέρες, καθώς δεν τίθεται πάντοτε ως μοναδικός τους σκοπός η μετάνοια και επιστροφή των ετεροδόξων στην Μία, Καθολική Εκκλησία.

4. Από τον λειτουργικό συγχρωτισμό και την μερική διακοινωνία Ορθοδόξων - ετεροδόξων που πραγματοποιούνται στα πλαίσια της Οικουμενικής Κινήσεως και που αντιτίθενται στην Ορθόδοξο Παράδοσι και διδασκαλία⁵.

Στην συνέχεια, στο τρίτο και τελευταίο μέρος της εργασίας μας, θα προσπαθήσουμε να αναιρέσουμε και τα σχετικά με το ζήτημα του Οικουμενισμού επιχειρήματα των Γ.Ο.Χ. θα αποδειχθή, πιστεύουμε, ότι οι Ορθόδοξες Εκκλησίες δεν είναι αιρετικές, καθώς και ότι δεν υφίσταται κανένας λόγος διακοπής της εκκλησιαστικής κοινωνίας μαζί τους. Πριν όμως εισέλθουμε στην αναίρεσι της ζηλωτικής επιχειρηματολογίας, θεωρούμε αναγκαίο να αναφέρουμε, τι είναι ο Οικουμενισμός.

Με τον όρο Οικουμενισμό ή Οικουμενική Κίνησι εννοούμε την προσπάθεια των απεσχισμένων, Χριστιανικών Εκκλησιών για επανένωσί τους. Ο Οικουμενισμός γεννήθηκε και αναπτύχθηκε στους κόλπους του πολυδιασπασμένου Προτεσταντισμού στο τέλος του ιθ΄ αιώνος⁶. Ο Παπισμός και η Ορθόδοξος Εκκλησία δεν συντάχθηκαν άμεσα με την Οικουμενική Κίνησι, αλλά μόλις κατά το β΄ ήμισυ του περασμένου αιώνος⁷.

Η οργανωμένη αυτή προσπάθεια επανενώσεως του Χριστιανικού κόσμου δεν θα είχε φυσικά κανένα λόγο να κατηγορηθή, εάν δεν συνοδευόταν από την παράλληλη διαμόρφωσι και προβολή συγκεκριμένων, αιρετικών διδασκαλιών. Οι οικουμενιστικές αυτές διδασκαλίες αντέκειντο αδιαμφισβήτητα στην Ορθόδοξο θεολογία και εκκλησιολογία και εξυπηρετούσαν τους σκοπούς μιας συγκρητιστικής ενώσεως των Εκκλησιών, η οποία έχει ως βάσι τον δογματικό συγκρητισμό και τον δογματικό μινιμαλισμό.

Με τον όρο δογματικός συγκρητισμός εννοούμε την άκριτη και ανεξέλεγκτη συγκόλλησι ή συνύπαρξι ορθών και κακοδόξων θρησκευτικών φρονημάτων με σκοπό την αλληλεπίδρασι και αλλοίωσί τους. Με τον όρο δε δογματικός μινιμαλισμός εννοούμε την στάσι μειοδοσίας ως προς τα δόγματα έναντι των ετεροδόξων, δηλαδή το να κατέρχεται κανείς στο κατώτατο όριο των δογματικών απαιτήσεων και να περιορίζη στο ελάχιστο δυνατό την θέσι, την αξία και την σημασία της πίστεως.

Πράγματι, στα πλαίσια της Οικουμενικής Κινήσεως σημειώθηκαν κατά την διάρκεια του κ΄ αιώνος αρκετές ενώσεις μεταξύ Χριστιανικών (προτεσταντικών) ομολογιών, οι οποίες όμως δεν είχαν ως προϋπόθεσι την δογματική συμφωνία. Στις ανωτέρω ενώσεις η μυστηριακή διακοινωνία (intercommunio) πραγματοποιήθηκε προ της ενότητος της πίστεως.

Θα πρέπει να σημειωθή, ότι οι Παπικοί διαμόρφωσαν μία οικουμενιστική θεολογία, η οποία διαφέρει σημαντικά από την ανάλογη προτεσταντική. Παπικοί και Διαμαρτυρόμενοι ανέπτυξαν διαφορετικές, οικουμενιστικές θεωρίες, οι οποίες βασίζονται στον τρόπο, με τον οποίο ο καθένας αντιλαμβάνεται το εκκλησιολογικό δόγμα και την ένωσι των Εκκλησιών. Ας δούμε όμως συνοπτικά, τι πρεσβεύει ο προτεσταντικός και τι ο παπικός Οικουμενισμός.

 

Σημειώσεις:

---

1. Θεοδωρήτου μοναχού, Ορθοδοξία και αίρεσις, σελ. 35.

2. Δημητρίου Χατζηνικολάου, Περιοδικό Άγιος Αγαθάγγελος, τεύχος 184, σελ. 16.

3. Κυπριανού αγιοκυπριανίτου, Ορθοδοξία και Οικουμενική Κίνησις, σελ. 17.

4. Αγγέλου Αυλώνος, Οικουμενισμός: Κίνησις για την ένωσι ή συγκρητιστική αίρεσις;, σελ. 76.

5. Νικολάου Δημαρά, Περιοδικό Άγιοι Κολλυβάδες, τεύχος 28, σελ. 38.

6. Α. Δελήμπαση, Η αίρεσις του Οικουμενισμού, σελ. 107-108.

7. Ένθ᾿ ανωτ. σελ. 148.