Κεφάλαιο Α΄: Ο σύγχρονος Οικουμενισμός

ζ΄. Ορθόδοξος διδασκαλία για την ένωσι Ορθοδόξων - ετεροδόξων

Τέλος οι Πατέρες της Εκκλησίας καταδικάζοντας κατηγορηματικά τον δογματικό συγκρητισμό και τον δογματικό μινιμαλισμό διακηρύττουν επίσης, ότι η επανένωσις των ετεροδόξων με την Ορθόδοξο Εκκλησία θα πρέπει να πραγματοποιηθή μόνο κατόπιν ολοφάνερης μετανοίας τους, δηλαδή «αναθεματίσαντας εκείνην την αίρεσιν»⁶⁴ και πλήρους αποδοχής των Ορθοδόξων δογμάτων. Χαρακτηριστικές είναι οι απόψεις του μεγάλου Αθανασίου, ο οποίος υποστήριζε ότι προ της εκκλησιαστικής ενώσεως με τους Αρειανούς, θα έπρεπε οι τελευταίοι «αναθεματίζειν μεν την Αρειανήν αίρεσιν, ομολογείν δε την παρά των αγίων Πατέρων ομολογηθείσαν εν Νικαία πίστιν»⁶⁵.

Την ενωτική μέθοδο της «συγκαταβάσεως» και «μεσότητος» ή - για να χρησιμοποιήσουμε την σημερινή ορολογία- τον δογματικό συγκρητισμό και μινιμαλισμό καταδίκαζε και ο άγιος Μάρκος ο Ευγενικός. Αναφερόμενος στην ένωσι Ορθοδόξων - Λατίνων ο Άγιος υποστήριζε, ότι «χρη πρώτον αυτούς (τους Λατίνους) την ημετέραν ομολογήσαι δόξαν σαφώς και ανενδοιάστως και ούτως ενωθήναι ημίν»˙ διότι «ει κατά τας διανοίας διαφερόμεθα περί την πίστιν, ουδέ ενωθήναι δυνησόμεθα»⁶⁶. Στις δε πιέσεις των Ενωτικών «χρήσασθαι οικονομία τινί και συγκαταβάσει» ο άτλας της Ορθοδοξίας «έλεγεν· ουκ εγχωρεί συγκατάβασις εις τα περί της πίστεως... Ου γαρ εστι μικρόν εν τοις τοιούτοις και το δοκούν μικρόν»⁶⁷.

Ένα αιώνα αργότερα, ο Κωνσταντινουπόλεως Ιερεμίας ο Τρανός έγραψε με παρόμοιο τρόπο στους Διαμαρτυρομένους θεολόγους της Τυβίγγης ότι ο τελικός σκοπός των ενωτικών διαπραγματεύσεων μαζί τους είναι αφ' ενός η μετάνοια και η απόρριψις των κακοδοξιών τους και αφ' ετέρου η αποδοχή της διδασκαλίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας:

«Είθε συμφρονήσοιτε τη ημετέρα του Χριστού Εκκλησία. Όπερ ει αληθώς και ολοψύχως έργοις ποιήσετε, χαρά πάντως εν ουρανώ και επί γης έσται επί τη ενώσει της εκατέρων Εκκλησίας»⁶⁸. «Προσέλθετε αυτή (τη Ορθοδοξία) ολοψύχως, πάσαν καινοτομίαν άτοπον, ην ο χορός των οικουμενικών διδασκάλων και η Εκκλησία ου παρεδέξατο, μακράν πόρρω αφ’ υμών απορρίψαντες, ως άνδρες σοφοί και ειδήμονες»⁶⁹.

Σημειώσεις: