|
|
Τεχνητή νοημοσύνη: πρόβλημα ορολογίας. Η ιστορία τής σημασίας τής λέξης "νοημοσύνη" * Θεολογία και Τεχνητή Νοημοσύνη * Επιστήμη και Ηθική σε αναφορά με την Τεχνητή Νοημοσύνη * Ρωτήσαμε την Τεχνητή Νοημοσύνη (Τ.Ν.) για τη σχέση της με τη θρησκεία * Η Επικείμενη Θρησκεία της Τεχνητής Νοημοσύνης: Από την Ιδέα στη Λατρεία
|
Βιβλιοπαρουσίαση: Η εικόνα τού σύγχρονου κόσμου Άνθρωπος, κόσμος και μετάνθρωπος Νέο βιβλίο τού Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ιεροθέου
Πηγή: Περιοδικό "Εκκλησιαστική Παρέμβαση" Τεύχος 344 - Μάρτιος 2025. Αναδημοσίευση από: https://www.parembasis.gr |
 |
|
Η εικόνα τού σύγχρονου κόσμου. Άνθρωπος, κόσμος και μετάνθρωπος Νέο βιβλίο τού Μητροπολίτου Ναυπάκτου Πρόλογος Το παρόν βιβλίο με τίτλο Η εικόνα τού συγχρόνου κόσμου αναφέρεται στην παρουσίαση μιας πλευράς τού σύγχρονου κόσμου που μάς περιβάλλει, και χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος περιλαμβάνονται κείμενα που γράφηκαν τα έτη 1995-1997, όπως φαίνεται στην ένδειξη τής τελευταίας σελίδας κάθε κειμένου, και το δεύτερο μέρος περιλαμβάνει κείμενα που γράφηκαν τα έτη 2023-2024. Εκλέχτηκα Μητροπολίτης τον Ιούλιο τού 1995 επί Αρχιεπισκοπείας Σεραφείμ, ο οποίος εκοιμήθη το 1998. Την εποχή που γράφηκαν τα κείμενα αυτά προσεγγίζαμε στην αρχή τής τρίτης χιλιετίας και όλοι ομιλούσαν για την νέα αυτή πραγματικότητα και πώς θα αντιμετωπίσουμε τις νέες προκλήσεις. Ως νέος τότε Αρχιερεύς προσπαθούσα να θέσω θεολογικά θεμέλια στα νέα μου καθήκοντα. Μέχρι τότε ήμουν Ιεροκήρυκας και Διευθυντής Νεότητος τής Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, με την ευλογία τού Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ, και με την ανάληψη τών Επισκοπικών μου καθηκόντων συναντούσα νέα θέματα που έπρεπε να αντιμετωπίζω και τα οποία σχετίζονταν με ανθρώπους ποικίλων αντιλήψεων και ιδεολογιών, ακόμη και μέσα στους κόλπους τής Εκκλησίας. Κυρίως, έπρεπε να δω το ιεραρχικό πολίτευμα τής Εκκλησίας και την θεολογία της και να αντιμετωπίσω την εικόνα τού σύγχρονου κόσμου μέσα από την θεολογία τής Ορθοδόξου Εκκλησίας. Η Εκκλησία είναι η εικόνα τών επουρανίων, οι εικόνες που έχουμε στους Ιερούς Ναούς και τα σπίτια μας εκφράζουν τον κόσμο τών επουρανίων, με το φωτοστέφανο και την μεταμόρφωση τού τόπου και τού χρόνου, εικονογραφούν την ένωση τών αισθητών και τών νοητών, τών επιγείων και τών επουρανίων. Όμως, ο κόσμος στον οποίο εργάζεται η Εκκλησία είναι μια «εικονική πραγματικότητα», εκφράζει την εικόνα τών παθών, τής φιλαυτίας και τού ναρκισσισμού. Ο Χριστός είναι «η εικών τού Θεού τού αοράτου» (Κολ. α΄, 15). Ο άνθρωπος είναι δημιουργημένος «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» (Γέν. 1, 26) τού Θεού. Η Εκκλησία ως Σώμα Χριστού, κατά τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, είναι «τύπος και εικόνα Θεού», εικόνα «τού σύμπαντος κόσμου, τού εξ αοράτων και ορατών ουσιών υφεστώτος»· «εικονίζει συμβολικώς τον άνθρωπον», αλλά είναι εικόνα και τύπος «τής ψυχής καθ’ εαυτήν νοουμένης». Αλλά και στον άνθρωπο, κατά τον Μέγα Βασίλειο, δόθηκε νόμος να μιμήται τον πλάστην «εις δύναμιν και την εν ουρανοίς ευταξίαν σκιαγραφείν επί τής γης». Συγχρόνως, ο εκτός και ο εντός τής Εκκλησίας κόσμος, που διαμορφώνεται με άλλες αντιλήψεις, ιδεολογίες και πολιτικές, διαμορφώνει την δική του εικόνα και μάλιστα με τα σύγχρονα μέσα τού Κυβερνοχώρου με «την επικοινωνία και τον ανταγωνισμό» του, με τον δικό του πόλεμο και την δική του «μακρόπνοη» «επανάσταση τής επικοινωνίας». Η εικόνα, λοιπόν, τού κόσμου, όπως την βλέπει η Εκκλησία, και η εικόνα τού κόσμου, όπως την διαμόρφωσαν οι εκφραστές τής κοινής γνώμης, συγκρούονται συνεχώς. Αυτή είναι η εικόνα και «η εικονική πραγματικότητα» τής σύγχρονης εποχής. Έτσι, εκφράζεται και το εικονοφιλικό πνεύμα τής Εκκλησίας, αλλά και το εικονοκλαστικό πνεύμα τής σύγχρονης εποχής. Τα κείμενα τού πρώτου μέρους δημοσιεύθηκαν σε Πρακτικά Συνεδρίων και ανάτυπα τής εποχής που γράφηκαν και συμπεριλήφθηκαν σε μια έκδοση το 1997 σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων, τώρα, όμως, δημοσιεύονται σε μια ενότητα, αφού τα διάβασα εκ νέου και επέφερα μερικές αλλαγές που απαιτούσαν οι καιροί. Καθώς τα διάβασα εκ νέου, αισθάνθηκα την προσπάθεια ενός νέου Αρχιερέως, να αντιμετωπίζη τις προκλήσεις τής νέας του διακονίας μέσα από την θεολογία τής Ορθοδόξου Εκκλησίας, και ίσως αυτό να έχη κάποιο ενδιαφέρον. Στο δεύτερο μέρος τού παρόντος βιβλίου δημοσιεύονται κείμενα τής διετίας 2023-2024, που αναφέρονται στην λεγομένη «Τεχνητή νοημοσύνη ή ευφυΐα» που απασχόλησε και απασχολεί τις ημέρες μας, και η θεολογία πρέπει να αντιμετωπίση τα θέματα αυτά, διότι αναφέρονται στην υποτίμηση τού ανθρώπου. Αυτό γίνεται με την πορεία τής σύγχρονης νοοτροπίας από τον άνθρωπο στον μετάνθρωπο. Όλο το βιβλίο είναι ένα έναυσμα για περίσκεψη, ως προς τον κόσμο στον οποίο ζούμε. Έγραφα στο Μητροπολιτικό Οίκημα τής Ναυπάκτου την Πρωτοχρονιά 2025. † Ο Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιερόθεος
Περιεχόμενα Α' Άνθρωπος και σύγχρονος κόσμος 1. Η εικόνα τού σύγχρονου κόσμου Μπροστά στην τρίτη χιλιετία Ηδονισμός Η ηδονή και η οδύνη, κατά τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή Η μεγάλη προσφορά και αξία τού ορθοδόξου ησυχασμού Συμπέρασμα
2. Εκκλησία και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης Ο σκοπός τής υπάρξεως τής Εκκλησίας Ο «χώρος» τής σωτηρίας τού ανθρώπου Η ουσία τής ορθοδόξου ποιμαντικής Ο τρόπος χρήσης τών ΜΜΕ Η προσφορά τού ορθοδόξου θεολογικού λόγου Οι δυσκολίες για την προσφορά τής θεολογίας δια τών ΜΜΕ Επιλεγόμενα
3. Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και ο άνθρωπος Η έννοια τής ορθόδοξης ποιμαντικής Η ποιμαντική τής μιντιοκρατίας Συμπεράσματα
4. Θρησκευτική και εκκλησιαστική παιδεία Θρησκεία και Εκκλησία Ο Θεάνθρωπος Χριστός και η θρησκεία Θρησκειολογικό και εκκλησιολογικό μάθημα Συμπέρασμα
5. Ανατολή και Δύση στην λατρεία Κατηχούμενοι και πιστοί Λογική και νοερά λατρεία Έκφωνη, χαμηλόφωνη και μυστική ανάγνωση τών ευχών Απροϋπόθετη και εμπροϋπόθετη μέθεξη στην θεία Κοινωνία Κτιστός και άκτιστος Ναός Συμπέρασμα
6. Το ιεραρχικό πολίτευμα τής Εκκλησίας Το κέντρο ενότητος τής Εκκλησίας Η εκκλησιαστική ιεραρχία κατά τον άγιο Διονύσιο Αρεοπαγίτη Συμπέρασμα
7. Αυθεντία και εξουσία, κατά την ορθόδοξη παράδοση Το Πολίτευμα τής Ορθοδόξου Εκκλησίας Η αυθεντία στην Ορθόδοξη Εκκλησία «Αξίωμα, Εξουσία, Διοίκηση» Συμπέρασμα
8. Η μίμηση τού Χριστού κατά την ορθόδοξη παράδοση Η Αγία Γραφή και η Πατερική παράδοση για την μίμηση τού Χριστού Η μίμηση τού Χριστού κατά τρεις Πατέρες «Η Μίμηση τού Χριστού» τού Θωμά Κεμπήσιου Η εν Χριστώ ζωή, κατά την εκκλησιαστική παράδοση Συμπέρασμα
9. Τα προσόντα τού Ιερέως Ο Πρεσβύτερος κατά τον άγιο Νικήτα τον Στηθάτο Ο Ιερεύς κατά τους ιερούς Κανόνες Η ισορροπία τού Ιερέως από ψυχολογικής πλευράς
10. Το «τι» και το «πώς» τής ορθοδόξου θεολογίας Εμπειρική και πολεμική θεολογία Ο Μέγας Βασίλειος ως Θεολόγος Σύγχρονα παραδείγματα συνδέσεως εμπειρικής και δογματικής θεολογίας Ο κίνδυνος τού φονταμενταλισμού Συμπέρασμα
11. Εικονοφιλικό και εικονοκλαστικό πνεύμα Τα αίτια τής εικονομαχίας Σύνδεση τής Ορθοδοξίας με την Εκκλησία Ορθόδοξη Εκκλησία και Ελληνισμός Ευρώπη και Ορθόδοξη Εκκλησία
Β´ Άνθρωπος και μετάνθρωπος 1. Άνθρωπος και μετάνθρωπος
2. Ο θεολογικός λόγος μεταξύ τής «άϋλης πραγματικότητας» και τού υλισμού «Άϋλη πραγματικότητα», υλισμός και αντιϋλισμός «Τεχνητή Νοημοσύνη» και «Αποκαλυπτική Τεχνητή Νοημοσύνη» Ο θεολογικός λόγος στον αϋλισμό και τον υλισμό Ενιαία και διπλή μεθοδολογία γνώσης
3. Η «Τεχνητή Νοημοσύνη» ως Τεχνητή Ευφυΐα
4. Η «Τεχνητή Νοημοσύνη» και ο άνθρωπος Ορολογία Η ιστορία τής τεχνητής νοημοσύνης Εφαρμογές σε πολλούς τομείς Οι κίνδυνοι Εκκλησία και «Αποκαλυπτική τεχνητή νοημοσύνη» Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την τεχνητή νοημοσύνη
5. Ο άνθρωπος τών Τριών Ιεραρχών και ο «μετάνθρωπος» τής τεχνολογίας Η διδασκαλία τών Τριών Ιεραρχών για τον άνθρωπο Οι όροι διανθρωπισμός και μετανθρωπισμός Ο «μετάνθρωπος» τής Τεχνολογίας Συμπερασματικές παρατηρήσεις
6. Επιστήμη και Ηθική σε αναφορά με την «Τεχνητή Νοημοσύνη» Η ορολογία Η διαχρονική ιστορία τής επιστήμης και τής ηθικής Βιοηθική και Τεχνοηθική Συμπερασματική σκέψη
7. «Τεχνητή Νοημοσύνη»: πρόβλημα ορολογίας Νους και νόηση Νους και λογική στην γλώσσα τής Καινής Διαθήκης και τών Πατέρων Intellect και reason Οι παράλληλοι ορισμοί τής νοημοσύνης Οι συνέπειες τής ταύτισης τής νοημοσύνης με την λογική
8. Σχόλια για την ψηφιακή τεχνολογία Το δαγκωμένο μήλο τής Apple Οι κυνηγοί τής ψηφιακής αθανασίας Η «τεχνητή νοημοσύνη» ως εξομολογητής «Το νόημα τής ζωής» Μηνύματα προς τον ουρανό και από τον ουρανό «Ο ψηφιακός εαυτός μας» «Ο καπιταλισμός τής παρακολούθησης» Η «αστυνόμευση» τής ζωής μας «Οι βιονικοί αθλητές» Τα Μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ο άνθρωπος Το πρόβλημα τού όρου «Τεχνητή Νοημοσύνη» από θεολογικής πλευράς «Εξομολόγηση με Τεχνητή Νοημοσύνη» Τα ρομπότ πιο έξυπνα από τον άνθρωπο;
9. Μια πατερική ακτινογραφία τής κοινωνίας μας |
Δημιουργία αρχείου: 3-5-2025.
Τελευταία μορφοποίηση: 3-5-2025.
