20. «Και ο Λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν, και εθεασάμεθα την δόξαν αυτού, δόξαν ως μονογενούς παρά Πατρός, πλήρης χάριτος και αληθείας» (στίχ. 14).

Αυτός ο στίχος έχει μεγάλα δογματικά νοήματα και προκαλεί ιδιαίτερη συγκίνηση, διότι αναφέρεται εις το μυστήριο τής ευσεβείας, όπως χαρακτηρίζει την ενανθρώπιση ο Απόστολος Παύλος («και ομολογουμένως μέγα εστί το τής ευσεβείας μυστήριον» Α΄ Τιμ. 3:16). Ο στίχος κάνει λόγο για το Γεγονός το οποίο έγινε «δι’ ημάς τούς ανθρώπους και δια την ημετέραν σωτηρίαν», για το Γεγονός το οποίο χώρισε την Ιστορία σε δύο τμήματα. Προηγουμένως ο Ευαγγελιστής είπε για τον Λόγο, ότι «εις τα ίδια ήλθε», ήλθε στο σπίτι του, στον Ισραηλιτικό λαό. Τώρα μάς λέγει, με ποιον τρόπο ήλθε ο Λόγος. «Ο Λόγος σαρξ εγένετο». Ο Λόγος δηλαδή ήλθε με τον τρόπο τής σαρκώσεως, με το να γίνει «σαρξ», δηλαδή άνθρωπος.

Αυτή η διακήρυξη τού Ιωάννου δεν σημαίνει, ότι ο Θεός Λόγος μεταβλήθηκε σε άνθρωπο, δεν σημαίνει ότι η θεία φύση και ουσία μετατράπηκε σε ανθρωπίνη φύση και ουσία (όπως ισχυρίζονται οι Αντιτριαδίτες Μάρτυρες τού Ιεχωβά γράφοντας ότι: «ο Λόγος τού Θεού, από τον ουρανό, απεκδύθηκε την πνευματική φύση και έγινε σάρκα» Ενόραση, τόμ.2, σελ.892), αλλά σημαίνει ότι ο Θεός Λόγος έλαβε, προσέλαβε, φόρεσε την ανθρωπίνη φύση. Ο Θεός Λόγος έγινε άνθρωπος, χωρίς να παύσει να είναι Θεός. Είναι αδύνατο να παύσει ο Θεός να είναι Θεός, διότι είναι ΑΤΡΕΠΤΟΣ, ΑΜΕΤΑΒΛΗΤΟΣ και ΑΝΑΛΛΟΙΩΤΟΣ, όπως μαρτυρεί ο Ψαλμωδός Ψαλμ.102:25-27 (101:26-28 Ο΄) εν συνδυασμώ προς το Εβρ.1:8, 10-12 εις το οποίο βεβαιώνεται ότι ο «Κύριος» (Εβρ. «Γιαχβέ») τού Ψαλμικού χωρίου είναι ο Υιός και βροντοφωνάζει, για τον Υιό και πάλι ο Απόστολος Παύλος ότι «Ιησούς Χριστός χθες και σήμερον ο αυτός και εις τούς αιώνας» (Εβρ.13:8).

Ο Θεός Λόγος έγινε άνθρωπος παραμένοντας Θεός. Έγινε αυτό που δεν ήταν και παρέμεινε αυτό που ήταν. Το πρόσωπο τού Χριστού είναι Θεανδρικό. Αυτό σημαίνει, ότι το ΙΔΙΟ πρόσωπο είναι Θεός και συγχρόνως «ανήρ», δηλαδή άνθρωπος. Δύο φύσεις, η θεία και η ανθρωπίνη, ενώθηκαν, όχι επιπόλαια αλλά οργανικά, όπως ενώνεται η ψυχή και το σώμα. Από την οργανική αυτή ένωση τής θείας και τής ανθρωπίνης φύσεως προήλθε το θεανδρικό πρόσωπο τού Κυρίου Ιησού Χριστού. ΔΥΟ φύσεις, αλλά ΕΝΑ πρόσωπο!!! Η υπόσταση τού Λόγου έγινε και υπόσταση τής ανθρωπίνης φύσεως! Αυτή δε η οργανική ένωση τών δύο φύσεων έγινε στην κοιλία τής αγίας Παρθένου. Και όπως σοφά ειπώθηκε, η κοιλία τής αγίας Παρθένου έγινε το εργαστήριο τής ενώσεως τών δύο φύσεων. Η Παναγία κυοφόρησε και γέννησε, όχι απλώς άνθρωπο, αλλά Θεάνθρωπο. Γι’ αυτό και δεν ονομάζεται Χριστοτόκος, όπως ήθελε ο αιρεσιάρχης τού 5^ου αιώνος Νεστόριος, τον οποίον κατεδίκασε η Τρίτη Οικουμενικη Σύνοδος, αλλά Θεοτόκος! (πρβλ. Λουκ. 1:43).

Η οργανική ένωση τών δύο φύσεων στο πρόσωπο τού Ιησού Χριστού είναι μέγα θαύμα και μυστήριο, απερινόητη και ακατάληπτη αλήθεια τής Πίστεώς μας. Τρία είναι τα μεγαλύτερα μυστήρια, οι πλέον απερινόητες και ακατάληπτες αλήθειες τής Πίστεώς μας. Πρώτον ο Τριαδικός Θεός, ότι τα ΤΡΙΑ πρόσωπα ή υποστάσεις είναι ΕΝΑΣ Θεός! Δεύτερον η σάρκωση τού Λόγου, δηλαδή η οργανική ένωση τής θείας και τής ανθρωπίνης φύσεως σε ΕΝΑ πρόσωπο, αυτό τού Θεανθρώπου Ιησού Χριστού.

Και τρίτον η Θεία Ευχαριστία, ότι δηλαδή ο άρτος και ο οίνος μεταβάλλονται σε σώμα και αίμα Χριστού και κάτω από την μορφή τού αγιασμένου άρτου και οίνου είναι ουσιωδώς και πραγματικώς αυτός ο Θεάνθρωπος Χριστός, ολόκληρος δε σε κάθε μαργαρίτη τής Θείας Κοινωνίας!

Η Τετάρτη Οικουμενική Σύνοδος δογμάτισε, ότι οι δύο φύσεις, η θεία και η ανθρωπίνη, ενώθηκαν στο πρόσωπο τού Ιησού Χριστού ατρέπτως, ασυγχύστως, αδιαιρέτως και αχωρίστως. Το ατρέπτως σημαίνει, ότι η ένωση έγινε χωρίς η θεία ή η ανθρωπίνη φύση να υποστεί τροπή ή μεταβολή. Κάθε μία από τις δύο φύσεις διετήρησε τις ιδιότητές της. Ο Χριστός είναι τέλειος Θεός και συγχρόνως τέλειος άνθρωπος.

Το ασυγχύστως σημαίνει, ότι οι δύο φύσεις, με την ένωση, δεν υπέστησαν σύγχυση, δεν ανεμίχθησαν ώστε από τις δύο φύσεις να προκύψει μία τρίτη φύση, όπως διδάσκουν οι Μονοφυσίτες, την αίρεση τών οποίων κατεδίκασε η ανωτέρω Οικουμενική Σύνοδος το 451 μ.Χ. Οι δύο φύσεις παρέμειναν διακεκριμένες και χωριστές η μία από την άλλη.

Το αδιαιρέτως και το αχωρίστως σημαίνουν, ότι οι δύο φύσεις είναι, όπως είπαμε, οργανικά ενωμένες και δεν διαιρούνται, δεν χωρίζονται η μία από την άλλη. Όπως τα τρία πρόσωπα τής Θεότητος είναι αδιαιρέτως και αχωρίστως ενωμένα, έτσι είναι και οι δύο φύσεις τού Χριστού. Από την στιγμή που οι δύο φύσεις ενώθηκαν, θα εξακολουθούν πάντοτε να είναι ενωμένες, ουδέποτε θα χωρισθούν. Ο Χριστός θα είναι ΑΙΩΝΙΩΣ και Θεός και άνθρωπος, αιώνιο τεκμήριο τής αγάπης Του προς τον άνθρωπο!

Μετά την διακήρυξη «Και ο Λόγος σαρξ εγένετο», ο Ευαγγελιστής λέγει «και εσκήνωσεν εν ημίν» που σημαίνει «και κατοίκησε ανάμεσά μας». Αυτή η φράση υπενθυμίζει την Σκηνή τού Μαρτυρίου, εις την οποίαν παρουσιαζόταν ο Θεός για να μιλήσει στο λαό Του, και έλαμπε η σκηνή από την δόξα Του. Ο Λόγος-Χριστός έγινε συνάνθρωπός μας και συγκάτοικός μας!

Ο Θεός τής Παλαιάς Διαθήκης, δια μέσου τών προφητών, είχε υποσχεθεί ότι θα κατοικούσε μεταξύ μας, και πράγματι εκπλήρωσε τις υποσχέσεις Του (Έξοδ.29:45 και Λευιτ.26:12 κάτι που πραγματοποιηθήκε εις το πρόσωπο τού Χριστού, όπως επιβεβαιώνει ο Απόστολος Παύλος γράφοντας: «ενοικήσω εν αυτοίς και εμπεριπατήσω» Β΄ Κορ. 6:16). Οι δύο πρώτες προτάσεις τού υπό ερμηνεία στίχ.14 «Και ο Λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν» συνιστούν συγκινητική αντίθεση προς τον στίχ.1 τού Ευαγγελίου «Εν αρχή ην ο Λόγος, και ο Λόγος ην προς τον Θεόν, και Θεός ην ο Λόγος».

Εκείνος ο οποίος «ην» (δηλ. ήταν) «εγένετο» (δηλ. έγινε)! Ο άκτιστος εκτίσθη! Εκείνος ο οποίον ήταν «προς τον Θεόν» (δηλ. μαζί με τον Θεό Πατέρα) «εσκήνωσεν εν ημίν» (δηλ. κατοίκησε μαζί μας, ανάμεσά μας)! Το μέλος τής Θείας Οικογενείας κατέστη μέλος τής ανθρωπίνης οικογενείας! Εκείνος ο οποίος ήταν «Θεός» έγινε «σαρξ» (δηλ. άνθρωπος)!

Με την εναθρώπισή Του ο Λόγος υπέστη μείωση, εξουθένωση. Ο Θεός, ως άνθρωπος, ταπεινώθηκε σφόδρα. Και προπάντων για ποιον λόγο, ποιον σκοπό, ο Θεός έγινε άνθρωπος; Για να μπορεί για χάρη μας να πάθει, να θυσιασθεί, να υποστεί το φρικτότερο και εξευτελιστικότερο μαρτύριο, την σταύρωση, και να φθάσει έτσι στην άκρα ταπείνωση. Αλλά η θεία ενανθρώπιση δεν έχει μόνον την πλευρά τής ταπεινώσεως, αλλά και την πλευρά τής δόξης. Όταν ο Θεός παρουσιαζόταν στην Σκηνή τού Μαρτυρίου, η δόξα Του, η λάμψη Του, πλημμύριζε τον τόπο. Το ίδιο συνέβη και με τον Λόγο, ο Οποίος όταν «εσκήνωσεν εν ημίν» (δηλ. κατοίκησε ανάμεσά μας), φανερώθηκε ποικιλοτρόπως η δόξα Του.

Όχι βεβαίως όλη η δόξα Του, αλλά μέρος από την δόξα Του, αφού με την εναθρώπισή Του ο Κύριος ταπεινώθηκε, διότι ο «ήλιος τής δικαιοσύνης» (Μαλαχ. 4:2, δηλ. ο ήλιος τής λαμπρότητος, τής δόξης, ο πάμφωτος ήλιος) συνέστειλε τις ακτίνες Του, για να γίνει το απρόσιτο φως Του ιλαρό, απαλό, γλυκύ και προσιτό εις τούς ανθρώπους.

Ο Ευαγγελιστής δεν λέγει «είδαμεν την δόξαν αυτού», αλλά λέγει «εθεασάμεθα την δόξαν αυτού». Το «εθεασάμεθα» είναι ρήμα πλουσιώτερο και ωραιότερο από το «είδαμεν». Η φράση «εθεασάμεθα την δόξαν αυτού, δόξαν ως μονογενούς παρά Πατρός» σημαίνει: Απολαύσαμε σαν εκθαμβωτικό θέαμα την δόξα, την ακτινοβολία, το μεγαλείο, την υπερκόσμια αίγλη Του, που έχει σαν μονογενής Υιός από τον Πατέρα Του.

Εάν ο Λόγος ήταν άγγελος, όπως διδάσκουν οι Μάρτυρες τού Ιεχωβά, δεν θα ονομαζόταν μονογενής, διότι αγγέλους, δηλαδή ΚΤΙΣΤΟΥΣ υιούς, ο Θεός έχει πολλούς και γι’ αυτό κανείς άγγελος δεν μπορεί να ονομαστεί μονογενής. Ο Λόγος-Χριστός ονομάζεται μονογενής, διότι ΔΕΝ είναι άγγελος, αλλά ανώτερος τών αγγέλων, είναι Υιός με ΜΟΝΑΔΙΚΗ έννοια! Ανώτερος όμως τών αγγέλων είναι μόνον ο Θεός. Άρα ο Χριστός περιλαμβάνεται εις την έννοια τού Θεού, είναι πρόσωπο τής Θεότητος, είναι «ο Υιός τού Πατρός» (Β΄ Ιωάν. στίχ.3) και «ο Υιός τού Θεού τού ζώντος» (Ματθ. 16:16), είναι δηλαδή ο φύσει Υιός τού φύσει Πατρός, ο φυσικός Υιός τού Θεού Πατρός.

Αλλά αφού ο μονογενής Υιός και Λόγος τού Θεού εμφανίστηκε στον κόσμο ως ταπεινός άνθρωπος, τόσο δε ταπεινός, ώστε η ταπεινή εμφάνισή Του να σκανδαλίζει τούς Ιουδαίους και να μην τον πιστεύουν, πώς ο Ευαγγελιστής λέγει «εθεασάμεθα την δόξαν αυτού»; Πού οι Απόστολοι είδαν την δόξα τού Ιησού; Οι Απόστολοι, αλλά και άλλοι άνθρωποι, είδαν την δόξα τού Χριστού στη διδασκαλία, στα θαύματα και στην ίδια την ζωή Του. Η διδασκαλία τού Χριστού υπερέχει ασυγκρίτως τής διδασκαλίας ΟΛΩΝ τών σοφών ΟΛΩΝ τών αιώνων.

Άνθρωποι τών Ιουδαίων, όταν πήγαν να συλλάβουν τον Ιησού, αφοπλίστηκαν από την διδασκαλία Του και ομολόγησαν: «Ουδέποτε ούτως ελάλησεν άνθρωπος, ως ούτος ο άνθρωπος» (Ιωάν. 7:46). Τα θαύματα επίσης τού Ιησού ήταν πρωτοφανή. Τα πλήθη καταπλήσσονταν και έλεγαν: «Ουδέποτε εφάνη ούτως εν τω Ισραήλ» (Ματθ. 9:33) δηλ. «Ουδέποτε παρουσιάστηκε τέτοιο φαινόμενο στον Ισραήλ».

Από τα θαύματα τού Ιησού, η δόξα και το μεγαλείο Του εφάνη περισσότερο εις το θαύμα τής Μεταμορφώσεως. Ο Ευαγγελιστής ήταν ένας από τούς Αποστόλους, που αξιώθηκαν να δουν αυτό το θαύμα. Κατ’ αυτό ο σαρκωμένος Λόγος ανέσυρε λίγο το παραπέτασμα τής σάρκας, παραγύμνωσε λίγο την Θεότητά Του, άφησε να διαφύγουν ακτίνες τής θείας δόξης Του και το πρόσωπό Του έλαμψε σαν τον ήλιο και τα ενδύματά Του έγιναν λευκά, πάλλευκα, σαν το φως, σαν το χιόνι. Η κορυφή τού όρους Θαβώρ, που έγινε η Μεταμόρφωση, λούστηκε μέσα στο άκτιστο φως. Οι δε ψυχές τών θεατών τού μεγαλείου τού Χριστού πλημμύρισαν από ευτυχία. Αλλά ακόμη περισσότερο η δόξα και το μεγαλείο τού Χριστού έλαμψε εις το θαύμα τής αναστάσεώς Του, τής αυτοαναστάσεώς Του [Ησα. 59:16, 63: 1-6, Ψαλμ. 98:1 (97 Ο΄), Ιωάν. 2:19], το μεγαλύτερο και ενδοξότερο θαύμα τής Πίστεώς μας. Με την Μεταμόρφωση πλημμύρισε από φως η κορυφή ΕΝΟΣ όρους, αλλά με την ανάσταση «ΠΑΝΤΑ πεπλήρωται φωτός, ουρανός τε και γη και τα καταχθόνια»! Το σύμπαν πλημμύρισε από το φως τής αναστάσεως τού Χριστού!

Αλλά περισσότερο από την διδασκαλία και τα θαύματα, η δόξα και το μεγαλείο τού Χριστού έλαμψε στην αγία ζωή Του. Όλοι οι άνθρωποι εξετράπησαν από τον δρόμο τού Θεού και εξαχρειώθηκαν [Ψαλμ. 14:3 (13:3 Ο΄)]. Η αμαρτωλότητα για τούς ανθρώπους είναι κανόνας χωρίς εξαίρεση. Και ο Απόστολος Παύλος επιβεβαιώνει και διαβεβαιώνει ότι: «Πάντες ήμαρτον και υστερούνται τής δόξης τού Θεού» (Ρωμ. 3:23). Ουδείς από τα δεκάδες δισεκατομμύρια τών ανθρώπων κατάφερε να μην αμαρτήσει. Αλλά παραδόξως ένας, «σάρκα φορών» και εκείνος, «και τον κόσμον οικών», ο Ιησούς ο Ναζωραίος, είχε την συνείδηση, ότι ήταν αναμάρτητος, γι’ αυτό και στάθηκε μπροστά στούς φανατικούς εχθρούς Του, που συνεχώς «κοσκίνιζαν» την ζωή Του, και τούς προκάλεσε με το μοναδικό όσο και αναπάντητο ερώτημα: «Τις εξ υμών ελέγχει με περί αμαρτίας;» (Ιωάν. 8:46) δηλ. «Ποιος από εσάς μπορεί να αποδείξει, ότι είμαι ένοχος αμαρτίας;».

Ναι μεν οι εχθροί κατηγορούσαν τον Χριστό, αλλά δεν μπορούσαν να αποδείξουν ότι ήταν ένοχος έστω και μίας, έστω και τής παραμικρής αμαρτίας. Όλοι οι άνθρωποι αμαρτάνουμε κι εξ αιτίας τής αμαρτίας στερούμεθα τής δόξης τού Θεού. Αντί τής δόξης τού Θεού έχουμε την αισχύνη τής αμαρτίας. Ο Χριστός όμως είναι «κεχωρισμένος τών αμαρτωλών και υψηλότερος τών ουρανών» (Εβρ. 7:26), τελείως αναμάρτητος και άγιος. Η δε τελεία αναμαρτησία και αγιότητα τού Χριστού είναι η μεγαλύτερη δόξα Του, όπως η δική μας αμαρτωλότητα είναι στέρηση τής δόξης και η μεγαλύτερη αισχύνη μας.

Εις την τελευταία πρόταση τού υπό ερμηνεία στίχ.14 «πλήρης χάριτος και αληθείας», ως ρήμα εξυπακούεται το «ην». Με αυτήν δε την πρόταση ο Ευαγγελιστής εκφράζει τον θαυμασμό του για την δόξα τού Χριστού «δόξαν ως μονογενούς παρά Πατρός, πλήρης χάριτος και αληθείας»! Εδώ οι λέξεις «χάρις» και «αλήθεια» έχουν στενότατη εννοιολογική σχέση προς την λέξη «δόξα» (η οποία σημαίνει «λάμψη, λαμπρότητα, μεγαλείο»), αλλά και προς την λέξη «εθεασάμεθα». Η λέξη «χάρις» σημαίνει «ωραιότητα, κάλλος, λαμπρότητα, μεγαλείο», όπως π.χ. στον Λουκ. 4:22 («εθαύμαζον επί τοις λόγοις τής χάριτος»). Επίσης η λέξη «αλήθεια», η οποία είναι συνώνυμη τής λέξεως «χάρις», σημαίνει «αληθινό μεγαλείο, μεγαλειότητα, δόξα, τελειότητα, ωραιότητα», όπως π.χ. εις τον Ψαλμ. 89:5-8 (88:6-9 Ο΄) και Κριτ. 9:6. Συνεπώς η πρόταση «πλήρης χάριτος και αληθείας» σημαίνει «πλήρης χάριτος και ωραιότητος!» ή «πλήρης χάριτος και μεγαλείου!» ή «γεμάτος χάρη και ομορφιά!».

Ο Λόγος «σαρξ εγένετο», ο Θεός έγινε άνθρωπος, για να γίνουμε εμείς οι άνθρωποι θεοί, θεοί κατά χάριν. Και γίνονται θεοί κατά χάριν όσοι γίνονται χαριτωμένα και θεωμένα πλάσματα, και κατά την κοινή ανάσταση θα γίνουν ωραίοι και στο σώμα. Με την παντοδυναμία τού Χριστού θα αναστηθούν με σώμα όμοιο με το δικό Του αναστημένο σώμα (Φιλιπ. 3:21).

Ο Παντοδύναμος Χριστός, ο οποίος από το μηδέν δημιούργησε δισεκατομμύρια Γαλαξίες, όλα τα ωραία τής φύσεως και εμάς τούς ανθρώπους, και υποτάσσει στον Εαυτό Του τα πάντα, θα υποτάξει τον θάνατο, την φθορά και θα μεταμορφώσει το ταπεινό και ταλαίπωρο σώμα τών πιστών, ώστε να γίνει όμοιο με το δικό Του ένδοξο αναστημένο σώμα.

Είναι αφάνταστη η δόξα και η ωραιότητα τού αναστημένου σώματος τού Χριστού, όπως αφάνταστη είναι η δόξα και η ωραιότητα που θα έχουν τα σώματα τών τέκνων τού Θεού μετά την κοινή ανάσταση κατά την Δευτέρα Παρουσία. Τα δε σώματα τών ασεβών θα είναι δύσμορφα και απαίσια, ενώ τα σώματα τών δικαίων θα είναι εξαίσιας ωραιότητος, θα λάμπουν και θα ακτινοβολούν όπως ο ήλιος. Ό,τι ισχύει για τον Χριστό σε απόλυτο βαθμό, θα ισχύει για τούς εκλεκτούς Του σε σχετικό βαθμό.

Ο Χριστός, ως Θεός κατά φύσιν, είναι «πλήρης χάριτος και αληθείας», γεμάτος χάρη και ομορφιά, σε απόλυτο βαθμό. Ως θεοί κατά χάριν οι εκλεκτοί Του θα είναι κι εκείνοι «πλήρεις χάριτος και αληθείας», γεμάτοι χάρη και ομορφιά, σε σχετικό όμως βαθμό. Το ωραιότερο πρόσωπο τής γης καταντά άσχημο σε σύγκριση προς τον τελευταίο πολίτη τού ουρανού. Η θέα τού προσώπου τού Χριστού, τού μεγάλου Θεού και Σωτήρος μας (Τίτ. 2:13), θα υπερπλημμυρίσει με ευδαιμονία τα τέκνα τού Θεού, τούς μικρούς θεούς!