Ο ηγεμόνας Κυρήνιος

Το ότι το σύστημα ήταν να γίνονται απογραφές κάθε λίγα χρόνια, συμφωνεί με τις μαρτυρίες του Ιώσηπου, για  το 7 μ.Χ., γιατί αυτό σημαίνει ότι η προηγούμενη απογραφή, δηλαδή λίγα χρόνια ενωρίτερα, είχε διαταχθεί γύρω στην ημερομηνία που αναφέρει ο Λουκάς ότι γεννήθηκε ο Χριστός. Και στις δύο αυτές απογραφές, ηγεμόνευε ο Κυρήνιος. Στην πρώτη απογραφή ως απλός ηγεμών, στη δεύτερη ως Λεγάτος.

Προτού ο Κυρήνιος γίνει έπαρχος της Συρίας είχε το ίδιο αξίωμα στην Κρήτη, στην Κυρηναική και ίσως στην Αφρική (Βλ. II. Πανταζόπουλου «Κυρήνιος», άρθρο στη ΘΗΕ, τόμος 7, Αθήναι 1965, στ. 1141). Στην επαρχία της Ασίας ήταν δύο φορές έπαρχος, ενώ το 16 μ. Χ. βρίσκεται στη Ρώμη όπου απευθύνεται, στον αυτοκράτορα Τιβέριο για να βοηθήσει ένα συγγενή του.

Το 1828 βρέθηκε στη Ρώμη επιγραφή, που ανέφερε ότι ο Κυρήνιος υπήρξε κυβερνήτης της Συρίας δύο φορές (J.P. Free, Archaeology and Bible History, σελ. 286), κάτι που πριν δεν ήταν γνωστό, και κατηγορούσαν τον Λουκά ότι γράφει ανακρίβειες, επειδή είχε διασταυρωθεί μόνο η δεύτερη φορά εξουσίας του. Όμως ο Λουκάς και εκεί αποδείχθηκε αληθινός, αποδεικνύοντας έτσι την αξιοπιστία του, και την κοντινή επαφή του με γεγονότα. Επίσης ο Ράμσεϋ βρήκε πριν από τον Α΄ Παγκ. Πόλεμο μια επιγραφή στην Αντιόχεια της Πισιδίας, που επιβεβαίωνε τις δύο διοικητικές περιόδους του, επιβεβαιώνοντας για δεύτερη φορά τον Λουκά. Το 4/5 π.Χ. λοιπόν που γεννήθηκε ο Χριστός, ήταν ηγεμόνας πράγματι ο Κυρήνιος.

Μετακίνηση πληθυσμών

Σχετικά με τους εσφαλμένους ισχυρισμούς ότι δήθεν απαγορευόταν να μετακινηθούν οι κάτοικοι για απογραφή στον τόπο καταγωγής τους, βρέθηκε πάπυρος που χρονολογείται από το 104 μ.Χ., που περιέχει διάταγμα του πρώτου κατά σειράν Ρωμαίου νομάρχου της Αιγύπτου Γάιους Βίμπιους, το οποίο έγραφε:

«Επειδή ο χρόνος της σπίτι με σπίτι απογραφής επλησίασε, κρίνεται αναγκαίο να υποχρεώσετε όλους εκείνους, οι οποίοι καθ’ οιονδήποτε λόγο ευρίσκονται έξω από την επαρχία τους, να επιστρέψουν στα σπίτια τους, ώστε να φέρουν σε πέρας το κανονικό διάταγμα της απογραφής». (Ε. Μ. Blaiklock «Out of the Earth» Grand Rapids, 1957, σελ. 14).

Απογραφή

«Απογράφεσθαι πάσαν την οικουμένην» γράφει ο Λουκάς ότι έλεγε η διάταξη. Στην απογραφή (λατινικά census), σύμφωνα με τον καθηγητή Βασ. Χ. Ιωαννίδη  «εγίνετο υπό των Αρχών εγγραφή των πολιτών σε δημόσιους καταλόγους, στους οποίους ενεγράφοντο το όνομα του πολίτη, το επάγγελμα, η ηλικία, η οικογένεια και η περιουσία του». [Βασ. Χ. Ιωαννίδη "Απογραφή», άρθρο στή ΘΗΕ (Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια), τόμος 2, Αθήναι. 1963. στίχος 1064]. Την εποχή του Αυγούστου αυτή γινόταν μόνο στις επαρχίες του κράτους και αποσκοπούσε στη φορολογία των πολιτών.

Οι Ιουδαίοι με δυσφορία δέχονταν την απογραφή, γιατί πίστευαν ότι φόρος έπρεπε να δίνεται μόνο στο Ναό και όχι στους κατακτητές. Ταυτόχρονα θεωρούσαν υποτιμητικό να τους μετρούν σαν ζώα σε εμποροπανήγυρη!!! (D. Rops «Η καθημερινή ζωή στην Παλαιστίνη στους χρόνους του Ιησού», μεταγραφή Ελ. Αγγέλου, Αθήνα 1988, σελ.89). Δεν είναι τυχαίο πως ο Ιώσηπος θεωρεί την απογραφή ως αιτία της επανάστασης που άρχισε ο Ιούδας ο Γαλιλαίος. Γράφει ο Ιουδαίος ιστορικός: «Ιούδας δε Γαυλανίτης ανήρ εκ πόλεως όνομα Γάμαλα... ηπείγετο επί αποστάσει, την τε αποτίμησιν ουδέν άλλο ή άντικρυς δουλείαν επιφέρειν λέγοντες και της ελευθερίας επ' αντιλήψει παρακαλούντες το έθνος» (Ιουδ. αρχαιολ. XVIII, 4).

Ο Λουκάς εξηγεί την απόφαση του Ιωσήφ να απογραφεί στη Βηθλεέμ. Προερχόταν από την οικογένεια και τη γενιά του Δαβίδ. Η απογραφή στον τόπο καταγωγής της οικογένειας ήταν μάλλον συνηθισμένο για την Ανατολή φαινόμενο. Χαρακτηριστικό είναι το, παράδειγμα που αναφέρει ο D. Rops : «Το 104 μ.Χ. κάποιος νομάρχης στην Αίγυπτο έδωσε διαταγή σ' όλους τους πολίτες, που διοικούσε να γυρίσουν στο νομό από τον οποίο κατάγονταν για να απογραφούν» (D. Rops «Η καθημερινή ζωή στην Παλαιστίνη στους χρόνους του Ιησού», μεταγραφή Ελ. Αγγέλου, Αθήνα 1988, σελ. 89). Ταυτόχρονα δεν είναι απίθανο ο Ιωσήφ να είχε περιουσιακά στοιχεία στη Βηθλεέμ, τα οποία θα έπρεπε να δηλώσει, για να φορολογηθούν από τους κατακτητές.

Για την εκκλησία μας η απογραφή έχει βαθύ θεολογικό νόημα. Όπως τονίζεται σε ιδιόμελο δοξαστικό του εσπερινού των Χριστουγέννων: «Αυγούστου μοναρχήσαντος επί της γης, η πολυαρχία των ανθρώπων επαύσατο' και σου ενανθρωπήσαντος εκ της Αγνής, η πολυθεΐα των ειδώλων κατήργηται. Υπό μίαν βασιλείαν εγκόσμιον, αι πόλεις γεγένηται' και εις μίαν Δεσποτείαν θεότητας τα Έθνη επίστευσαν. Απεγράφησαν οι λαοί τω δόγματι του Καίσαρος· επεγράφημεν οι πιστοί, ονόματι θεότητας, σου του ενανθρωπήσαντος Θεού ημών».

Το λάθος τού Διονυσίου τού Μικρού

Ούτε ο ισχυρισμός ότι δήθεν "τότε δεν βασίλευε ο Ηρώδης" είναι σωστός.

Σήμερα είναι από τις αρχαιολογικές ανακαλύψεις γνωστό, ότι ο Ιησούς Χριστός γεννήθηκε λίγο πριν από το 4 π.Χ., δεδομένου ότι ο Ηρώδης βασίλεψε από το 37 ως το 4 π.Χ., και ότι από υπολογιστικό λάθος κατά τον 6^ο αιώνα μ.Χ. ως έτος γεννήσεώς του ορίσθηκε το 753 από κτίσεως Ρώμης, δηλαδή 3-4 χρόνια αργότερα από την πραγματική χρονολογία. Αυτό όμως δεν έχει να κάνει με τις αφηγήσεις των Ευαγγελίων, αλλά με μετέπειτα υπολογισμούς που αγνοούσαν όλα τα δεδομένα. Δεν αλλάζει λοιπόν τίποτα από τα όσα γράφονται στα Ευαγγέλια, παρά μόνο μετατίθενται κατά 3 - 4 χρόνια ενωρίτερα τα γεγονότα σε σχέση με το δικό μας ημερολόγιο.

Η χρονολόγηση από τη γέννηση του Χριστού προτάθηκε από τον Σκύθη μοναχό και εκκλησιαστικό συγγραφέα Διονύσιο τον Μικρό (532 μ.Χ.), ηγούμενο μοναστηριού στη Ρώμη, κατά τον 6ο μ.Χ. αιώνα. Μέχρι τότε, η χρονολόγηση γινόταν, είτε με αφετηρία την Κτίση της Ρώμης είτε "από Διοκλητιανού", δηλαδή με αφετηρία την (υποτιθέμενη) 29η Αυγούστου του 284 μ.Χ., ημερομηνία κατά την οποίαν ο Διοκλητιανός ανακηρύχτηκε αυτοκράτορας. Αφού, λοιπόν, δημιουργήθηκε η χρονολόγηση με αφετηρία τη γέννηση του Χριστού, οι μετέπειτα προσπάθειες των σοφών επικεντρώθηκαν στον ακριβή προσδιορισμό της ημερομηνίας της. Όμως προφανώς ο Διονύσιος είχε ξεκινήσει από λάθος αφετηρία! Και φυσικά αυτό δεν επηρεάζει την αξιοπιστία τής Αγίας Γραφής!

Η αξιοπιστία τών αποστόλων