Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Αγία Γραφή και Αρχαιολογικά

Η αξιοπιστία τού κειμένου τών Εβδομήκοντα (Ο΄) συγκριτικά με το Μασοριτικό * Ποια είναι τα βιβλία τής Αγίας Γραφής; * Ο εξοβελισμός 10 βιβλίων τής Αγίας Γραφής από τους Προτεστάντες * Υπερασπίζοντας τους Εβδομήκοντα. Σύγκριση των κειμένων των Ο’ με τα Μασοριτικά κείμενα * Ο Σφραγιδόλιθος του Γοδολία, επιβεβαιώνει την ύπαρξη ενός εκ των διωκτών του Ιερεμία

Τι περιείχαν οι κύλινδροι τής Νεκράς Θάλασσας

Περιείχαν και βιβλία που αργότερα οι Εβραίοι αφαίρεσαν από τον Κανόνα τους

Μετάφραση Κ. Ν.

 

Πηγή: https://www.deadseascrolls.org.il

  

Αριστερά: Mas 1o Recto - Κείμενο που αναφέρει το όρος Gerizim
Δεξιά:
Mas 1o Verso - Μη αναγνωρισμένο κείμενο
Φωτογραφίες:
Shai Halevi

Η πλειοψηφία των Χειρογράφων της Νεκράς Θάλασσας είναι θρησκευτικά έργα, χωρισμένα σε αυτόν τον ιστότοπο σε "Βιβλικές" και "Μη Βιβλικές" συνθέσεις, με ειδική κατηγορία για το "Tefillin and Mezuzot".

Τα μη λογοτεχνικά αρχεία (κυρίως χειρόγραφα παπύρου από τοποθεσίες εκτός από τα σπήλαια Κουμράν) ομαδοποιούνται σε «Έγγραφα» και «Επιστολές» και σε μικρό αριθμό «Ασκήσεις Γραπτών». Τα «Μη αναγνωρισμένα Κείμενα» είναι μικροσκοπικά θραύσματα σε τόσο κακή κατάσταση που δεν μπορούν να κατηγοριοποιηθούν. Υπάρχουν και «Πολλαπλές Συνθέσεις». Στις περισσότερες περιπτώσεις, μια ετικέτα χειρογράφου αναφέρεται σε ένα μόνο κείμενο. Ωστόσο, μερικές φορές μια μεμονωμένη ετικέτα αποδόθηκε σε περισσότερες από μία συνθέσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτό οφείλεται στην επαναχρησιμοποίηση ενός κυλίνδρου στην αρχαιότητα - όταν κάτι γραπτό είχε ξαναγραφθεί πάνω σε υπάρχον κείμενο (παλίμψηστο) ή υπάρχουν ξεχωριστά κείμενα γραμμένα στις δύο πλευρές ενός ειλητάρου (recto και verso = καλή και οπίσθια πλευρά). Άλλες περιπτώσεις "πολλαπλών συνθέσεων" με χειρόγραφο μίας μόνο αριθμημένης ετικέτας αντικατοπτρίζουν σύγχρονα λάθη και διαφωνίες σχετικά με την ταξινόμηση θραυσμάτων.

Περιστασιακά, οι μελετητές εσφαλμένα νόμιζαν ότι διαφορετικά θραύσματα προέρχονται από το ίδιο χειρόγραφο και τα ομαδοποιούσαν μαζί. Μερικές φορές τα θραύσματα είναι της ίδιας σύνθεσης, π.χ. το βιβλίο του Λευιτικού, ενώ προέρχονται από διαφορετικά αντίγραφα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, δίνεται στα κείμενα αυτά ένα επιπλέον γράμμα για να τα διακρίνουν, όπως 4Q26, 4Q26a, 4Q26b, 4Q26c, τα οποία αντιπροσωπεύουν διαφορετικά αντίγραφα του Λευιτικού που τοποθετήθηκαν μαζί.

Οι λογοτεχνικές συνθέσεις μεταξύ των Χειρογράφων της Νεκράς Θάλασσας κατηγοριοποιούνται συμβατικά ανάλογα με το περιεχόμενο ή το είδος τους. Οι μελετητές διαφέρουν στις απόψεις τους σχετικά με συγκεκριμένες κατηγορίες και ετικέτες, και οι όροι που χρησιμοποιούνται εδώ έχουν σχεδιαστεί για να βοηθούν τον χρήστη να περιηγηθεί σε αυτόν τον ιστότοπο, παρά να συμβάλει στις τρέχουσες και περίπλοκες επιστημονικές συζητήσεις. Ένα κείμενο μπορεί να έχει περισσότερες από μία ετικέτες που να το περιγράφουν.

 

Βιβλικές Συνθέσεις

Γραφή (מקרא) - Αυτά τα χειρόγραφα περιέχουν υλικό που τώρα θεωρείται μέρος της Εβραϊκής Βίβλου. Κάθε βιβλίο αντιπροσωπεύεται μέσα στα Χειρόγραφα της Νεκράς Θάλασσας, εκτός από το βιβλίο της Εσθήρ. Αυτά είναι τα παλαιότερα γνωστά αντίγραφα βιβλικών έργων.

Βιβλία που απουσιάζουν από τον Σημερινό Εβραϊκό Κανόνα – Πρόκειται για βιβλία που θεωρούνται Κανονικά στην Ρωμαιοκαθολική και την Ανατολική Ορθόδοξη παράδοση, αλλά όχι μέρος της σημερινής Εβραϊκής Βίβλου ή του Προτεσταντικού Κανόνα. Τρία τέτοια έργα βρίσκονται μεταξύ των χειρόγραφων της Νεκράς Θάλασσας: ο Μπεν Σίρα (επίσης γνωστός ως Σοφία του Μπεν Σίρα, Σιράχ ή Εκκλησιαστικός), το βιβλίο του Τωβίτ και η Επιστολή του Ιερεμία.

Μετάφραση της Γραφής (תרגום מקרא) - Πρόκειται για μεταφράσεις Γραφικών κειμένων στα Αραμαϊκά και Ελληνικά.

Κείμενα Σοφίας (חיבורים חכמתיים) – Μεταξύ των κυλίνδρων της Νεκράς Θάλασσας υπάρχουν έργα που συνεχίζουν τις παραδόσεις σοφίας, που βρίσκονται στα βιβλικά βιβλία Παροιμιών, Ιώβ, Εκκλησιαστή και μερικούς Ψαλμούς, καθώς και στα έργα του Μπεν Σιράχ και της Σοφίας Σολομώντα. Αυτά τα έργα προσφέρουν πρακτικές συμβουλές για την καθημερινή ζωή, παράλληλα με τη διανοητική έρευνα για τον κόσμο και την ανθρωπότητα. Τα κείμενα σοφίας των κυλίνδρων του Qumran, όπως το Instruction (Οδηγία) and Mysteries (Μυστήρια), συνδυάζουν τα πρακτικά και διανοητικά θέματα με αποκαλυπτικές ανησυχίες και περιστασιακά σχετίζονται και με νομικά ζητήματα.

Τα Tefillin («φυλακτήρια») και Mezuzot είναι τελετουργικά αντικείμενα, μικρές περγαμηνές που περιέχουν αποσπάσματα βιβλικών κειμένων σύμφωνα με το Δευτερονόμιο 6: 6-9:

"Και έσται τα ρήματα ταύτα, όσα εγώ εντέλλομαί σοι σήμερον, εν τη καρδία σου και εν ψυχή σου· 7 και προβιβάσεις αυτά τους υιούς σου, και λαλήσεις εν αυτοίς καθήμενος εν οίκω και πορευόμενος εν οδω και κοιταζόμενος και διανιστάμενος· 8 και αφάψεις αυτά εις σημείον επί της χειρός σου, και έσται ασάλευτον προ οφθαλμών σου· 9 και γράψετε αυτά επί τας φλιάς των οικιών υμών και των πυλών υμών".

"Και αυτά τα λόγια, που σε διατάζω σήμερα, θα είναι στην καρδιά σου… θα τα δέσεις ως σημάδι στο χέρι σου, και θα είναι ως μπροστινές πλευρές ανάμεσα στα μάτια σου... Και θα τα γράψεις πάνω στους παραστάτες του σπιτιού σου και πάνω στις πύλες σου".

Tefillin (תפילין) – Αυτά τα τεμάχια περγαμηνής, διπλωμένα και τοποθετημένα μέσα σε κάψουλες αναγνωρίζοναι ως "μπροστινές πλευρές ανάμεσα στα μάτια σου". Από τις σπηλιές Κουμράν ανακτήθηκαν περίπου δύο δωδεκάδες τεμάχια tefillin, και επιπλέον tefillin βρέθηκαν στο Wadi Murabba'at, στο Nahal Hever και στο Nahal Se'elim.

 

Αριστερά: Εικόνα θηκών tefillin από το σπήλαιο Κουμράν 4.  1cm x 2-3 cm
Δεξιά: 4
Q135 4QPhyactery H, κείμενο tefillin 2,5 cm x 4 cm
Φωτογραφίες:
Shai Halevi

Αναγνωρίζονται από τις βιβλικές περικοπές που περιέχουν, και ορισμένα ειδικά χαρακτηριστικά γραφής, όπως η μικροσκοπική γραφή. Τα κείμενα είναι τα ίδια με εκείνα που απαιτούνται από τη μεταγενέστερη ραβινική halakha που έχει περάσει στη σύγχρονη εβραϊκή πρακτική, αλλά μερικά περιέχουν πρόσθετα βιβλικά αποσπάσματα. Δεδομένου ότι τα tefillin του Κουμράν είναι τα μόνα παραδείγματα που έχουμε από την περίοδο του Δεύτερου Ναού, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν τα διακριτικά τους χαρακτηριστικά αντικατοπτρίζουν τις παραδόσεις μιας συγκεκριμένης κοινότητας ή αν αντιπροσωπεύουν μια πιο διαδεδομένη παράδοση.

Mezuzot (מזוזה) - Τοποθετούνται στους παραστάτες των σπιτιών. Οκτώ mezuzot βρέθηκαν στις σπηλιές Κουμράν και ένα ανακαλύφθηκε στο Wadi Murabba'at. Οι βιβλικές περικοπές για τα mezuzot συχνά περιλαμβάνουν τα ίδια κείμενα που εμφανίζονται σήμερα στους παραστάτες των εβραϊκών σπιτιών.

 

Μη Βιβλικές συνθέσεις

Οι μη Βιβλικές συνθέσεις αναφέρονται σε κείμενα που δεν θεωρούνται μέρος της σύγχρονης εβραϊκής Αγίας Γραφής. Μερικές πιθανώς να θεωρήθηκαν ιερές από τους σύγχρονους συγγραφείς και αναγνώστες τους.

Ημερολογικά κείμενα (חיבורים קלנדריים) – Τα «Ημερολογιακά κείμενα» που βρέθηκαν στα σπήλαια του Κουμράν βασίζονται κυρίως σε ηλιακούς και όχι σε σεληνιακούς υπολογισμούς. Τα ημερολόγια είναι χρήσιμες πηγές πληροφοριών για εορτές και ιερατικά μαθήματα (mishmarot). Η κρυπτική γραφή (ένας τύπος ασυνήθιστης εβραϊκής γραφής) ορισμένων από τα ημερολόγια μπορεί να υπονοεί πως οι πληροφορίες ήταν μυστικές και απόκρυφες. Αυτά τα χειρόγραφα εκτιμώνται ιδιαίτερα για τις εύτακτες και συστηματικές τους λίστες ημερών και μηνών, δίνοντας τη δυνατότητα στους μελετητές να αναδημιουργήσουν κομμάτια του ημερολογίου που λείπουν. Το πιο εξέχον ημερολόγιο αποτελείται από 364 ημέρες χωρισμένες σε 4 εποχές των 13 εβδομάδων η καθεμία.

Εξηγητικά Κείμενα (חיבורים פרשניים) – Ο όρος "Εξηγητικά κείμενα" που χρησιμοποιείται εδώ αναφέρεται σε κείμενα που αναλύουν και ερμηνεύουν βιβλικά έργα μέσω ρητής αναφοράς. Τα πιο γνωστά από αυτά τα κείμενα είναι τα Πεσαρίμ. Άλλα περιλαμβάνουν "Halakhic Midrash"* και σχόλια στη Γένεση.

Πεσέρ (פשר) - Αυτός ο τύπος εξηγητικής λογοτεχνίας εφαρμόζει τη βιβλική προφητεία στην ιστορία και την εμπειρία της σεχταριστικής κοινότητας γνωστής ως Γιαχάντ, με ιδιαίτερη έμφαση στο Τέλος των Ημερών. Αυτά τα σχόλια αναγνωρίζονται εύκολα από τη χρήση της λέξης pesher στους γραπτούς τύπους που συνδέουν την αναφορά του βιβλικού κειμένου με την ερμηνεία του.

Ιστορικά Κείμενα (חיבורים היסטוריים) – Τα ιστορικά κείμενα σχετίζονται με ιστορικά γεγονότα· μερικά από αυτά τα έργα παρουσιάζουν ηθικές και θεολογικές ερμηνείες των γεγονότων. Αυτά τα αποσπάσματα αναφέρουν ιστορικούς ανθρώπους όπως την βασίλισσα Σαλώμη και Έλληνες βασιλιάδες, και πολλά από τα γεγονότα που περιγράφονται διαδραματίζονται εν μέσω πολέμου και εξέγερσης.

Νομικά κείμενα (חיבורים הלכתיים) – Νομικά κείμενα (που αναφέρονται επίσης ως halakha, όρος που χρησιμοποιήθηκε σε μεταγενέστερα ραβινικά κείμενα), ασχολούνται με ζητήματα θρησκευτικού νόμου. Τα βιβλικά νομικά κείμενα καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων όπως: αστικές υποθέσεις, τελετουργικές απαιτήσεις όπως εορτασμοί, λειτουργίες του ναού και σωματική καθαρότητα· ηθικές συμπεριφορές, κι άλλα. Πολλά κείμενα του Κουμράν ερμηνεύουν και επεκτείνονται πάνω σε βιβλικούς νόμους. Κείμενα «Κανόνων», όπως ο Κοινοτικός κανόνας, ή τμήματα του Εγγράφου της Δαμασκού, ασχολούνται ειδικά με θρησκευτικούς κανόνες και κανονισμούς. Ορισμένα νομικά κείμενα, κυρίως το Miqsat Ma'aseh ha Torah (MMT, επίσης γνωστό ως το Halakhic Letter), αντικατοπτρίζουν πολεμική με αντίπαλες ομάδες.

Παραβιβλικά Κείμενα (חיבורים על המקרא) - Ο όρος "Παραβιβλικά κείμενα" χρησιμοποιείται εδώ για να αναφερθεί σε κείμενα που σχετίζονται με την επανα-διήγηση, την  επέκταση ή τον εμπλουτισμό βιβλικών ιστοριών ή νομικών κειμένων. Παραδείγματα είναι το Απόκρυφον Γένεσης, Eνώχ και  Temple Scroll (Ειλητάριο του Ναού). Κάποια βιβλία που κατηγοριοποιούνται ως παραβιβλικά, π.χ., Jubilees (Ιωβηλαία) ή το Aramaic Levi Document (Αραμαϊκό Έγγραφο Λευΐ), μπορεί να είχαν λάβει Αγιογραφικό κύρος από ορισμένες ομάδες στην αρχαιότητα.

Ποιητικά/Λειτουργικά Κείμενα (חיבורים שיריים וליטורגיים) – Τα περισσότερα ποιήματα και ύμνοι μεταξύ των Χειρογράφων της Νεκράς Θάλασσας σχετίζονται στενά με τη βιβλική ποίηση. Πολλά επίσης ενσωματώνουν θέματα και εκφράσεις από μεταγενέστερες περιόδους, κυρίως σεχταριστικούς ύμνους όπως το Hodayot. Μερικά κείμενα θα είχαν χρησιμοποιηθεί για προσωπική μελέτη ή σκέψη, ενώ άλλα προορίζονταν για πιο επίσημη λειτουργική χρήση, όπως οι Καθημερινές Προσευχές και οι Προσευχές Εορτών και τα Τραγούδια της Θυσίας του Σαββάτου.

Σεχταριστικά (Σχισματικά-Αιρετικά) Κείμενα (חיבורים כיתתיים) – Τα «σεκταριστικά κείμενα» χρησιμοποιούν μοναδική ορολογία για να περιγράψουν την ειδική θεολογία, κοσμοθεωρία και ιστορία μιας συγκεκριμένης ομάδας, η οποία αυτοαποκαλείται Γιαχάντ («Κοινότητα»). Τα βασικά κείμενα σκιαγραφούν τους κανόνες και τους κανονισμούς του Γιαχάντ και τονίζουν το Τέλος των Ημερών, το οποίο η Κοινότητα θεώρησε ως επικείμενο. Οι μελετητές συνήθιζαν να αποδίδουν όλους τους κυλίνδρους του Κουμράν στους Εσσαίους, μια από τις τρεις μεγάλες ιουδαϊκές σέκτες στην περίοδο του Δεύτερου Ναού. Οι περισσότεροι τώρα συμφωνούν ότι το σώμα αντιπροσωπεύει τα γραπτά σχετιζόμενων, εξελισσόμενων κοινοτήτων και όχι μια μόνη σέκτα. Ακόμη και τα κείμενα που χαρακτηρίζονται ως σεχταριστικά ήταν πιθανό να είχαν συντεθεί από πολλαπλές ομάδες, εντός και εκτός της Κοινότητας. Τρεις από τους αρχικούς επτά κυλίνδρους που βρέθηκαν στο Σπήλαιο 1 κοντά στο Κουμράν έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στον εντοπισμό θρησκευτικών κειμένων και παραμένουν μερικά από τα πιο γνωστά χειρόγραφα: Ο Κοινοτικός Κανόνας (Serekh HaYahad), το Ειλητάριο του Πολέμου των υιών του Φωτός κατά των υιών του Σκότους, και ο Σχολιασμός του Αββακούμ (Pesher Habakkuk).

 

Έγγραφα και Επιστολές

Επιστολές του Bar Kokhba (איגרות בר כוכבא) – Δεκαπέντε στρατιωτικές επιστολές βρέθηκαν αποθηκευμένες μέσα σε ένα δερμάτινο ασκό νερού στο Σπήλαιο 5/6 του Nahal Hever, γνωστό ως το Σπήλαιο των Γραμμάτων. Όλες οι επιστολές αυτής της δέσμης γράφτηκαν από άνδρες που συμμετείχαν στη διοίκηση τού Shim'on b. Kosiba, τού ηγέτη της εξέγερσης του Bar Kokhba, και τα περισσότερα γράφτηκαν στο όνομα του Shim'on.

Αρχείο Μπαμπάθα (ארכיון בבתא) – Το προσωπικό αρχείο του Μπαμπάθα, προφανώς πρόσφυγα κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης του Μπαρ Κόχμπα, βρέθηκε στο Σπήλαιο 5/6 του Ναχάλ Χεβέρ, γνωστό ως Σπήλαιο των Γραμμάτων. Αυτά τα τριάντα πέντε χρηματοοικονομικά έγγραφα, συμπεριλαμβανομένων των γαμήλιων συμβολαίων, των κτηματομεσιτικών τίτλων και των τιμολογίων, είχαν τυλιχθεί μέσα σε ένα δέμα, αποθηκεύθηκαν μέσα σε ένα δερμάτινο πορτοφόλι και τοποθετήθηκαν μέσα σε μια κρυφή σχισμή μέσα στη σπηλιά, μάλλον για φύλαξη για μελλοντική ανάκτηση. Τα περισσότερα από τα έγγραφα του Μπαμπάθα είναι καλά διατηρημένα και έχουν σαφείς ημερομηνίες, που κυμαίνονται από το 94-132 μ.Χ. Το αρχείο περιλαμβάνει έγγραφα γραμμένα στα Αραμαϊκά, στα Ναβατιανά και στα Ελληνικά

Αρχείο του Eleazar ben Shmuel (ארכיון אלעזר בן שמואל) – Εκτός από τα αρχεία Bar Kokhba και Babatha, το Σπήλαιο των Γραμμάτων έδωσε επίσης μια άλλη μικρή συλλογή εγγράφων. Πέντε συμβόλαια που ανήκαν στον Eleazar, τον γιο του Shmuel (Σαμουήλ), έναν αγρότη από το Ein Gedi, βρέθηκαν μέσα σε ένα δερμάτινο πορτοφόλι κρυμμένο σε μια χαραμάδα δίπλα στο αρχείο Babatha. Ένα επιπλέον έγγραφο από πάπυρο που ανήκε στον Ελεάζαρ βρέθηκε κρυμμένο μέσα σε ένα καλάμι.

Υποτιθέμενα έγγραφα του Κουμράν (תעודות לכאורה ממערות קומראן) - Μερικά από τα έγγραφα που πούλησαν οι Βεδουίνοι στο Μουσείο Ροκφέλερ αποδίδονταν σε σπήλαια Κουμράν, αλλά μπορεί στην πραγματικότητα να έχουν βρεθεί αλλού. Σε τουλάχιστον μία από αυτές τις περιπτώσεις, η προέλευση ενός σπηλαίου Κουμράν φαίνεται στην πραγματικότητα πιθανή. Ένα απόσπασμα είναι μια αναφορά/αφήγηση στα ελληνικά που πιθανότατα γράφτηκε στο πίσω μέρος ενός ειλητάριου του Κουμράν.

 

Σημείωση


* Το "Halakhic Midrash" είναι ένας τύπος ισραηλιτικής εξηγητικής λογοτεχνίας που εξερευνά την σημασία και την εφαρμογή της ισραηλιτικής νομοθεσίας (Halakha) με βάση τα βιβλικά κείμενα. Σε σχήμα σχολίων και ομιλιών στα βιβλία της Εβραϊκής Βιβλιοθήκης, είναι μία σημαντική πηγή για την κατανόηση της ανάπτυξης της ισραηλιτικής νομοθεσίας και παραδείγματος. Τα Halakhic Midrash δίνουν κατανόηση για τις νομικές και ηθικές αναλύσεις των βιβλικών ιστοριών και περιοχών, και βοηθούν να γεμίσουν τα κενά στην κατανόησή μας για το κείμενο. Η ενότητα του Halakhic Midrash αναφέρεται στην Μισναϊκή και Ταλμουδική περίοδο της Ιουδαϊκής παράδοσης και συνεχίζει να μελετάται και να χρησιμοποιείται σε σύγχρονες ισραηλιτικές νομικές και ηθικές συζητήσεις.

Δημιουργία αρχείου: 8-2-2023.

Τελευταία μορφοποίηση: 8-2-2023.

ΕΠΑΝΩ