Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Γιορτές και Γένεση

Εβδομαδιαίος εορταστικός κύκλος * Σε ποια Δημιουργική ημέρα πλάσθηκε ο άνθρωπος και σε ποια ημέρα βρισκόμαστε σήμερα; * Η Ογδόη ημέρα τύπος τού Μέλλοντος Αιώνος * Τα δημιουργήματα και η σχέση τους με τον χρόνο και τους αιώνες * Η 7η Σφραγίδα και οι Δημιουργικές Ημέρες * Μεγάλου Βασιλείου περί Πρώτης Δημιουργικής Ημέρας * Η ημέρα Σάββατον. Ημέρα κατάπαυσης και αναστάσιμης προετοιμασίας

Η Ογδόη ημέρα

Τύπος τού Μέλλοντος Αιώνος

Τού σεβ. Μητρ. Ναυπάκτου Ιεροθέου

 

Πηγή: Περιοδικό "Εκκλησιαστική Παρέμβαση". Τεύχος 336 - Ιούλιος 2024.

Αναδημοσίευση από: https://www.parembasis.gr

Στα προηγούμενα κηρύγματα τών Κυριακών τού Ιουλίου και τού Αυγούστου έγινε ανάλυση τού εβδομαδιαίου εορταστικού κύκλου, δηλαδή αναλύθηκε το νόημα τών ημερών κάθε εβδομάδος και είδαμε τι εορτάζουμε κάθε ημέρα τής εβδομάδος, σταθερά, εκτός από τις εορτές τού Χριστού, τής Υπεραγίας Θεοτόκου και τών αγίων. Έτσι, τονίσθηκε πολλές φορές ότι η εβδομάδα αποτελείται από επτά ημέρες, η πρώτη ημέρα για μάς τους Χριστιανούς είναι η Κυριακή, η «μία τών Σαββάτων» και η τελευταία ημέρα είναι το Σάββατο, η εβδόμη ημέρα τής εβδομάδος.

Όμως, στα κείμενα τής Αγίας Γραφής και τών Πατέρων τής Εκκλησίας η Κυριακή χαρακτηρίζεται μεν ως πρώτη ημέρα-«η μία τών Σαββάτων», αλλά και ως ογδόη ημέρα, επειδή είναι η πρώτη ημέρα τής εβδομάδος και επειδή είναι η επομένη ημέρα τού Σαββάτου-τής εβδόμης ημέρας. Έτσι, χαρακτηρίζεται ως πρώτη και ογδόη.

Στο βιβλίο τού Λευιτικού γράφεται ότι ο Θεός είπε στον Μωϋσή να μεταφέρη στους Ισραηλίτας τα σχετικά με τις εορτές τής Σκηνοπηγίας ότι πρέπει αυτή η εορτή να είναι επταήμερη. «Και η ημέρα η πρώτη η κλητή αγία», να είναι κλητή και αγία και δεν θα κάνουν καμμιά συνηθισμένη εργασία. Για επτά ημέρες θα προσφέρουν θυσίες ολοκαυτώσεως στον Κύριο, «και η ογδόη κλητή αγία έσται υμίν», δηλαδή και την ογδόη ημέρα θα προσφέρουν θυσίες ολοκαυτώσεως (Λευιτ. κγ΄, 23-34). Ώστε η περίοδος αυτή τής εορτής κινείται μεταξύ τής πρώτης και τής ογδόης που είναι και οι δύο κλητές και άγιες ημέρες.

Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός στον κανόνα που συνέθεσε για την εορτή τού Πάσχα, και μάλιστα στην ογδόη ωδή, σε συνέχεια τής εντολής τού Θεού στον Μωϋσή, γράφει: «Αύτη η κλητή και αγία ημέρα, η μία τών Σαββάτων, η βασιλίς και κυρία, εορτών εορτή και πανήγυρις εστι πανηγύρεων, εν ή ευλογούμεν Χριστόν εις τους αιώνας».

Ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης ερμηνεύοντας αυτό το τροπάριο γράφει ότι «η λαμπροφόρος ημέρα τής Αναστάσεως τού Κυρίου» ονομάζεται «με πολλά και υψηλά και ένδοξα ονόματα και επίθετα». «Λέγεται αύτη κλητή και αγία από τον Μωϋσή κατά δύο προνόμια• ένα μεν, καθό είναι ογδόη και τύπος τού μέλλοντος αιώνος, και άλλο, καθό είναι ημέρα τού Πάσχα». Και στην συνέχεια γράφει ότι έτσι χαρακτηρίζονται και οι εορτές τής Πεντηκοστής και τής Σκηνοπηγίας. Και επιλέγει: «Αν η εορτή τού τυπικού Πάσχα ονομάζεται κλητή και αγία, πόσω μάλλον κλητή και αγία πρέπει να ονομάζεται η λαμπροφόρος Κυριακή, η το αληθινόν και πραγματικόν Πάσχα τον Δεσπότην Χριστόν αναστάντα φερούσα; Κατά τούτους λοιπόν τους λόγους ωνόμασε ο Μελωδός κλητήν και αγίαν την λαμπροφόρον ταύτην Κυριακή τού Πάσχα».

Έτσι, η Κυριακή χαρακτηρίζεται και ως πρώτη ημέρα τής εβδομάδος, η μία τών Σαββάτων για την Ανάσταση τού Χριστού, και ως ογδόη ημέρα, ως επομένη τού Σαββάτου-τής εβδόμης ημέρας, που είναι τύπος τού μέλλοντος αιώνος.

Στο θέμα αυτό ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς διδάσκει ότι «όπερ εστιν η Παρασκευή προς το Σάββατον, τούτο προς την Κυριακήν υπάρχει το Σάββατον, υπερέχουσαν τούτου σαφώς, καθόσον αρχής και τύπου και σκιάς η τελειότης και η αλήθεια». Δηλαδή η Κυριακή υπερέχει τού Σαββάτου όσο υπερέχει η τελειότης και η αλήθεια από την αρχή, που είναι τύπος και σκιά.

Οι Εβραίοι στην Παλαιά Διαθήκη κατά την εντολή τού Θεού στον Μωϋσή, εόρταζαν τις εορτές τους έχοντας ως βάση τον αριθμό επτά (7). Το Σάββατον ήταν η εβδόμη ημέρα. Κάθε επτά χρόνια εόρταζαν το Σαββατικό έτος. Και κάθε έβδομο Σαββατικό έτος ακολουθούσε το Ιωβηλαίο έτος, το 49ο έτος, που ήταν έτος αφέσεως και άγιο. Ενώ γίνεται λόγος για το 49ο έτος που είναι έτος αναπαύσεως, γράφεται να αγιάσουν το πεντηκοστό έτος και να διακηρύξουν απελευθέρωση στην χώρα και θα είναι έτος αφέσεως. Δεν θα σπείρουν τότε τα χωράφια τους, αλλά θα σπείρουν το όγδοο έτος (Λευιτ. κε΄, 1-22).

Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς έχοντας υπ’ όψη αυτά που γράφει το Λευϊτικό, διδάσκει ότι εγκωμιάζοντας ο Θεός την εβδόμη ημέρα ως ημέρα σαββατισμού και αναπαύσεως, αυτό πιο πολύ αναφέρεται στην ογδόη ημέρα, δηλαδή την Κυριακή. Το Ιωβηλαίο έτος που θεωρείται έτος αφέσεως και δεν αριθμείται στις κατά τον νόμο αριθμούμενες εβδομάδες τών ετών, αλλά είναι έπειτα από αυτές ονομάζεται όγδοο. Αυτό γίνεται και στις εβδομάδες τών εβδομάδων τών ημερών. Για εμάς, όμως, η Κυριακή είναι η ογδόη ημέρα. Ώστε και ο Μωϋσής τίμησε την εβδόμη, διότι οδηγεί στην ογδόη, που είναι πραγματικά η τιμία.

Και συνεχίζει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς λέγοντας: «Η Κυριακή ημέρα δεν είναι μόνο ογδόη από τις αριθμούμενες πριν από αυτήν, αλλά και πρώτη τών έπειτα από αυτήν, ώστε αυτή να είναι εκ περιτροπής εκείνη η ιδία, η καινή και πρώτη όλων τών ημερών, την οποία εμείς μόνο καλούμε Κυριακή, ο δε Μωϋσής ονόμασε όχι "πρώτη", αλλά "μία", ως υπερυψωμένη από τις άλλες και ως προοίμιο τής μιας ανέσπερης ημέρας τού μέλλοντος αιώνος».

Επομένως, η ημέρα τής Κυριακής ως ημέρα αναστάσεως τού Χριστού και ως ημέρα που υπενθυμίζει την μετά την Δευτέρα Παρουσία τού Χριστού ημέρα τής Βασιλείας τών ουρανών χαρακτηρίζεται και ως «μία»-πρώτη και «ως ογδόη ημέρα».

Αυτό σημαίνει ότι εάν θεωρήσουμε ότι όλος ο παρών βίος μας είναι μια εβδομάδα επτά ημερών, τότε θεωρούμε ότι η μέλλουσα ζωή είναι η ογδόη ημέρα, την οποία απολαμβάνουμε από τώρα την ημέρα τής Κυριακής, που είναι ημέρα τής Αναστάσεως τού Χριστού, το Πάσχα το αιώνιο. Αυτό το σημαντικό γεγονός εορτάζουμε κάθε Κυριακή.

Στον έκτο ψαλμό τού Δαυίδ υπάρχει η επιγραφή: «Εις το τέλος, εν ύμνοις, υπέρ τής ογδόης• ψαλμός τω Δαβίδ», και αρχίζει με την φράση: «Κύριε, μη τω θυμώ σου ελέγξης με, μηδέ τη οργή σου παιδεύσης με».

Κατά την ερμηνευτική ανάλυση τού Ευθυμίου Ζιγαβηνού και τού αγίου Νικοδήμου τού Αγιορείτου η φράση «εις το τέλος» προφητεύει την εκ νεκρών ανάσταση τών ανθρώπων, και η φράση «υπέρ τής ογδόης» δηλώνει το ότι ο Προφήτης Δαυίδ υμνεί και μεγαλύνει τον Θεό «δια την ογδόην, ήγουν δια τον μέλλοντα αιώνα• ο γαρ παρών αιών είναι έβδομος, επειδή μετρείται με την εβδομάδα και ανακυκλείται και τελειώνει με αυτήν• ο δε μέλλων είναι όγδοος, δια τι έρχεται μετά την εβδόμην τούτου».

Ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης σε υποσημείωση στην επιγραφή αυτήν τού ψαλμού τού Δαυίδ παραθέτει κείμενον τού αγίου Γρηγορίου Νύσσης, σύμφωνα με το οποίο «τού εβδοματικού παυσαμένου χρόνου ενστήσεται ημέρα ογδόη μετά την εβδόμην, ογδόη μεν λεγομένη, ότι μετά την εβδόμην γίνεται». Επίσης, αναφέρει ότι κατά τον Μέγα Αθανάσιο, τον άγιο Κύριλλο, τον Μέγα Βασίλειο και τον άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο «ογδόη είναι η τού Κυρίου αναστάσιμη ημέρα και ο μέλλων αιών». Οπότε, «συμβουλεύει η επιγραφή (τού ψαλμού) να μην αποβλέπομεν εις τον παρόντα εβδοματικόν αιώνα, αλλά εις τον μέλλοντα όγδοον».

Σε όλα αυτά τα κηρύγματα τών δύο μηνών (Ιουλίου-Αυγούστου) αναλύσαμε την σημασία τών επτά ημερών τής εβομάδος, τον λεγόμενο «εβδομαδιαίο εορταστικό κύκλο» και την σημασία που έχει για την προετοιμασία μας για την ογδόη ημέρα, τον όγδοο αιώνα, την αιώνια ζωή. Αυτή την ογδόη ημέρα μπορούμε να την προγευθούμε από τώρα, κατά την αναστάσιμη ημέρα τής Κυριακής. Και πρέπει να ευχηθούμε αυτή ημέρα να είναι συνέχεια τού αξίου εορτασμού τού «εβδομαδιαίου εορταστικού κύκλου» και αναμονή τής μελλούσης ογδόης ημέρας.

Πρέπει, αγαπητοί αδελφοί, να είμαστε αναζητητές τής ογδόης ημέρας!

Δημιουργία αρχείου: 20-8-2024.

Τελευταία μορφοποίηση: 20-8-2024.

ΕΠΑΝΩ