1. Τώρα, όμως, πήραμε κάποιο μέρος¹ από το Πνεύμα του για την τελείωση και προπαρασκευή της αφθαρσίας, συνηθισμένοι λίγο-λίγο να δεχόμαστε και να φέρωμε μέσα μας τον Θεό.

Αυτό ο Απόστολος το ονόμασε αρραβώνα (δηλαδή, μέρος της τιμής που μας υποσχέθηκε ο Θεός) στην προς Εφεσίους επιστολή «Εν ώ και υμείς ακούσαντες τον λόγον της αληθείας, το ευαγγέλιον της σωτηρίας υμών, εν ω και πιστεύσαντες εσφραγίσθητε τω Πνεύματι της επαγγελίας τω Αγίω, ος εστίν αρραβών της κληρονομιάς ημών»².

Έτσι, λοιπόν, αυτός ο αρραβών, που κατοικεί μέσα μας, μας κάνει πλέον πνευματικούς και θα καταποθή «το θνητόν υπό της αθανασίας»³. «Υμείς δε ουκ εστέ εν σαρκι, αλλ' εν Πνεύματι, είπερ Πνεύμα Θεού οικεί εν υμίν»⁴.

Αυτό γίνεται, όχι επειδή χάνεται το σώμα, αλλά επειδή παίρνουμε το Άγιο Πνεύμα. Δεν ήσαν χωρίς σώμα αυτοί στους οποίους έγραφε, αλλά είχαν πάρει το Πνεύμα του Θεού, «εν ω κράζομεν Αββά ο Πατήρ»⁵.

Εάν, λοιπόν, τώρα, που έχουμε τον αρραβώνα, κράζωμε «Αββά ο πατήρ», τι θα γίνει, όταν αναστηθούμε και τον δούμε πρόσωπο προς πρόσωπο⁶, όταν όλα τα μέλη πλούσια θα ψάλουν τον ύμνο της χαράς, δοξάζοντας αυτόν που τα ανέστησε εκ νεκρών και τους δώρισε την αιώνια ζωή; Αν ο αρραβών, που συμπεριλαμβάνει τον άνθρωπο, μας κάνει τώρα να λέγωμε μέσα μας «Αββά ο πατήρ», τι θα κάνει όλη η χάρις του Αγίου Πνεύματος, που θα δώσει ο Θεός στους ανθρώπους; θα μας κάνει ομοίους με αυτόν και θα μας τελειοποιήσει με το θέλημα του Πατρός, διότι θα κάνει τον άνθρωπο «κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν»⁷ Θεού.

2. Όσους, λοιπόν, έχουν τον αρραβώνα του Πνεύματος και δεν είναι δούλοι των σαρκικών επιθυμιών, αλλά υποτάσσονται στο Πνεύμα και συμπεριφέρονται λογικά σε όλα, δικαίως ο Απόστολος τους ονομάζει πνευματικούς, διότι το Πνεύμα του Θεού κατοικεί μέσα τους.

Οι πνευματικοί άνθρωποι δεν θα είναι ασώματα πνεύματα. Η υπόστασή μας, δηλαδή, η ένωση της ψυχής και του σώματος, που παίρνει το Πνεύμα του Θεού, κάνει τον άνθρωπο πνευματικό. Όσοι, όμως, απορρίπτουν τη βουλή του Αγίου Πνεύματος, είναι δούλοι των σαρκικών επιθυμιών και ζουν παράλογα, [είναι δε αχαλιναγώγητοι και επιρρεπείς στις επιθυμίες τους, ζουν ως χοίροι και σκυλιά και δεν έχουν την έμπνευση του Αγίου Πνεύματος, σωστά ο Απόστολος τους αποκαλεί «σαρκικούς»⁸]⁹. Και οι Προφήται για τον ίδιο λόγο τους παρομοιάζουν με τα άλογα ζώα, λόγω της αλόγου συναναστροφής τους: «Ίπποι θηλυμανείς εγενήθησαν, έκαστος επί την γυναίκα του πλησίον αυτού εχρεμέτιζον»¹⁰. Και πάλι: «άνθρωπος εν τιμή ων παρασυνεβλήθη τοις κτήνεσι»¹¹ Πταίει ο ίδιος που «παρασυνεβλήθη τοις κτήνεσι», διότι επιδίωξε την άλογη ζωή. Αλλά και εμείς συνήθως τέτοιους ανθρώπους τους ονομάζουμε κτήνη και άλογα ζώα.

3. Ο νόμος όλα αυτά τα προείπε συμβολικώς και σκιαγραφώντας τον άνθρωπο από τα ζώα. Όσα ζώα έχουν διπλά νύχια και μηρυκάζουν, τα ονόμασε καθαρά. Όσα δεν έχουν και τα δύο νύχια ή το ένα από αυτά, τα ξεχωρίζει ως ακάθαρτα¹².

Ποιοι είναι, λοιπόν, οι καθαροί; Όσοι βαδίζουν με σταθερή πίστη στον Πατέρα και στον Υιό. Αυτό σημαίνει η σταθερότητα όσων έχουν διπλά νύχια. Επίσης ημέρα και νύκτα σκέπτονται τους λόγους του Θεού¹³, για να στολισθούν με τα καλά έργα. Αυτή είναι η σημασία όσων μηρυκάζουν.

Ακάθαρτα ζώα είναι όσα ούτε διπλά νύχια έχουν, ούτε μηρυκάζουν δηλαδή, αυτοί που ούτε πίστη στον Θεό έχουν, ούτε τα λόγια του σκέπτονται. Αυτά συμβολίζουν το βδέλυγμα των εθνικών. Όσα ζώα μηρυκάζουν μεν, αλλά δεν έχουν διπλά νύχια, και αυτά είναι ακάθαρτα. Αυτά είναι εικονική περιγραφή των Ιουδαίων, οι οποίοι, ενώ έχουν στο στόμα τα λόγια του Θεού, δεν έχουν σταθερή ρίζα, ριζωμένη στον Πατέρα και στον Υιό. Γι' αυτό και το γένος τους είναι άστατο. Και πράγματι όσα ζώα έχουν ένα νύχι, γλιστρούν εύκολα, ενώ είναι πιο σταθερά όσα έχουν διπλά νύχια, διότι η μία χηλή ακολουθεί την άλλη κατά το περπάτημα και η μία υποβαστάζει την άλλη.

Παρομοίως, ακάθαρτα είναι και όσα έχουν μεν διπλά νύχια, αλλά δεν μηρυκάζουν. Εδώ, δηλαδή, φανερώνει όλους τους αιρετικούς και όσους δεν σκέπτονται τους λόγους του Θεού. Ούτε κοσμούνται με τα έργα της δικαιοσύνης. Σε αυτούς ο Κύριος λέγει: «Τι με καλείτε. Κύριε, Κύριε, και ου ποιείτε ο λέγω υμίν;»¹⁴. Όσοι είναι τέτοιοι, λέγουν μεν ότι πιστεύουν στον Πατέρα και στον Υιό, ουδέποτε, όμως, σκέπτονται τα λόγια του Θεού, όπως πρέπει, ούτε κοσμούνται με τα έργα της δικαιοσύνης. Αλλά, όπως είπαμε πριν, ζουν ζωή χοίρων και σκυλιών, παραδεδομένοι στην ακαθαρσία, στην αδηφαγία και στις άλλες απερισκεψίες.

Δικαίως, λοιπόν, όλους αυτούς, που εξ αιτίας της απιστίας και της ηδονής δεν παίρνουν το Πνεύμα του Θεού και με τα ποικίλα γνωρίσματα τους απορρίπτουν τον ζώντα Λόγο και μέσα στις δικές τους επιθυμίες περιπατούν χωρίς λογική, ο Απόστολος μεν τους ονόμασε «σαρκικούς»¹⁵ και «ψυχικούς»¹⁶, οι δε Προφήται κτήνη και ζώα. Οι μεν Προφήται, λόγω των συνηθειών τους. Τους εξέλαβαν ως κτήνη και άλογα ζώα, ο δε νόμος τους κήρυξε ακάθαρτους.

Σημειώσεις

1. Η αλλιώς «εκ μέρους». Παράβαλλε Α' Κορ. 13,9-10.

2. Εφεσ. 1,13-14.

3. Β΄ Κορ. 5,4.

4. Ρωμαίους 8,9.

5. Ρωμαίους 8,15.

6. Α' Κορ. 13,12.

7. Γέν. 1, 26-27.

8. Α' Κορ. 3,3.

9. Μ. Βασιλείου, Περί Αγίου Πνεύματος, 9,72 (PG 32,201C και ΕΠΕ τ. 10, σ. 478).

10. Ιερ. 5,8.

11. Ψαλμ. 48,13-21.

12. Λευ. 11,2 ε. Δευτερον. 14,3 ε.

13. Ψαλμ. 1,2- 118,148.

14. Λουκάς 6,46.

15. Α' Κορ. 3,3.

16. Α' Κορ. 2,14.