1. Εισαγωγή

Αγαπητοί ακροατές χαίρετε!

Η σημερινή εκπομπή, θα συνεχίσουμε την έρευνα για το ζήτημα των εικόνων, και πιο συγκεκριμένα θα αναφέρουμε μαρτυρίες από την Εκκλησιαστική Ιστορία και την παράδοση της Εκκλησίας για το ζήτημα αυτό.

Ο λόγος που αναφερόμαστε στο ζήτημα των εικόνων, είναι διότι (όπως αι σε προηγούμενες εκπομπές έχουμε αναφέρει), ορισμένοι ιδιαίτερα επηρεασμένοι από απόψεις που προέρχονται από τη Δύση, ισχυρίζονται ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται εικόνες στη Θεία Λατρεία, και βεβαίως οι εικόνες δεν πρέπει να προσκυνούνται.

Όπως αναλυτικά έχει αποδειχθεί από τη σειρά των εκπομπών αυτών, ένας τέτοιος ισχυρισμός είναι πέρα για πέρα εσφαλμένος, και είναι αντίθετος, όχι μόνο με το σύνολο της Αγίας Γραφής, την Παλαιά και την Καινή, Διαθήκη, αλλά επίσης και με τη ζωή και την πράξη της Εκκλησίας, έτσι όπως έφθασε ως εμάς από τις ημέρες των Αποστόλων, αλλά και από τον τύπο της Χριστιανικής Εκκλησίας, που είναι η Εκκλησία του Ισραήλ.

Έχουμε χρησιμοποιήσει στην έρευνά μας αυτή, κυρίως τους 3 λόγους του αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού: «Προς του διαβάλλοντας τας αγίας εικόνας». Στη σημερινή εκπομπή, θα χρησιμοποιήσουμε ορισμένα αποσπάσματα από τον 3^ο Λόγο του αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού, και κυρίως θα αναφερθούμε σε αποσπάσματα των λόγων του αγίου Λεοντίου Νεαπόλεως.

Όπως θα διαπιστώσουμε, η επιχειρηματολογία των πατέρων της Εκκλησίας, στηρίζεται εξ ολοκλήρου στην Αγία Γραφή. Κάθε σημείο της επιχειρηματολογίας, αναφέρει και αποσπάσματα από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη, και δεν σταματά μόνο στην απλή επιφανειακή αναφορά, αλλά ο κάθε συγγραφέας και ομιλητής, διεισδύει στο πνεύμα των λόγων και δεν μένει στο γράμμα. Έτσι μπορεί κανείς να αντιληφθεί τον λόγο για τον οποίο έχει λεχθεί το κάθε τι στην Αγία Γραφή, (και μεταξύ αυτών και οι απαγορεύσεις που επικαλούνται όσοι κακόδοξα αρνούνται τη χρήση και προσκύνηση των εικόνων), οι απαγορεύσεις λοιπόν, που αναφέρονται κυρίως στην Παλαιά Διαθήκη. Άλλωστε, (όπως και παλαιότερα έχουμε επισημάνει), οι αιρετικοί σε όλους τους χρόνους δεν αρνούνται και δεν απορρίπτουν την Αγία Γραφή στο σύνολό της, αλλά εκείνο που κάνουν, είναι επιλεκτικά να στηρίζονται σε μεμονωμένα χωρία της Αγίας Γραφής, να τους δίνουν το νόημα εκείνο που θέλουν εκείνοι, και να αδιαφορούν, να αγνοούν, ή και εσκεμμένα να αποσιωπούν και να αποκρύπτουν χωρία της Αγίας Γραφής που εναντιώνονται στις κακοδοξίες τους. Το ίδιο βεβαίως συμβαίνει και στην περίπτωση της χρήσης και της προσκύνησης των εικόνων.

 

2. Ο άγιος Λεόντιος Νεαπόλεως αναφέρει εικόνες που διέταξε ο Θεός στον Νόμο

Ας δούμε λοιπόν, τι λέγει για το ζήτημα αυτό ο άγιος Λεόντιος Νεαπόλεως, Προς τους Ιουδαίους, από τον 5^ο του λόγο. Αρχίζει ως εξής:

«Εμπρός λοιπόν, και ολοπρόθυμα να κάνουμε απολογία, για την ζωγραφική αναπαράσταση των εικόνων, για να “εμφραγούν στόματα ανόμων λαλούντα άδικα“. (Για να σφραγισθούν δηλαδή τα στόματα των ανόμων, που λαλούν άδικα λόγια, όπως αναφέρεται στον ξβ/62^ο Ψαλμό κατά τη μετάφραση των Ο’  στίχο 12). Διότι (συνεχίζει), τούτη η παράδοση είναι Νομική, (δηλαδή του Μωσαϊκού Νόμου) και όχι δική μας».

(Εδώ ας υπενθυμίσουμε, ότι ο άγιος Λεόντιος Νεαπόλεως της νήσου Κύπρου, απευθύνεται προς τους Ιουδαίους, και προσπαθεί μέσα από εκείνα που εκείνοι αποδέχονταν πλήρως, να τους εξηγήσει και να τους αποδείξει το ζήτημα των εικόνων. Γι’ αυτό λοιπόν και αναφέρεται κατ’ αρχήν στον Μωσαϊκό νόμο).

Λέγει λοιπόν:

Άκουσα τον Ίδιο τον Θεό, που λέει στον Μωυσή να κατασκευάσει δυο εικόνες με Χερουβείμ γλυπτά και χυτά, που να καλύπτουν το κάλυμμα της Κιβωτού:

“Και θέλεις κάμει δύο χερουβείμ εκ χρυσίου· σφυρήλατα θέλεις κάμει αυτά, επί των δύο άκρων του ιλαστηρίου· και κάμε εν χερούβ επί του ενός άκρου, και εν χερούβ επί του άλλου άκρου· εκ του ιλαστηρίου θέλεις κάμει τα χερουβείμ επί των δύο άκρων αυτού· και θέλουσιν εκτείνει τα χερουβείμ επάνωθεν τας πτέρυγας, επικαλύπτοντα με τας πτέρυγας αυτών το ιλαστήριον· και τα πρόσωπα αυτών θέλουσι βλέπει το εν προς το άλλο· προς το ιλαστήριον θέλουσιν είσθαι τα πρόσωπα των χερουβείμ” (Έξοδος 25/κε: 18-20).

Επίσης, και στον Ιεζεκιήλ ο Θεός έδειξε τον ναό, που είχε (όπως λέει), γλυπτές όψεις λιονταριών, και φοινικιών, και ανθρώπων, και Χερουβείμ, από το έδαφος, και ως το φάτνωμα της στέγης.

“Και ήτο ειργασμένον με χερουβείμ και με φοίνικας, ώστε φοίνιξ ήτο μεταξύ χερούβ και χερούβ, και έκαστον χερούβ είχε δύο πρόσωπα· και πρόσωπον ανθρώπου προς τον φοίνικα εντεύθεν και πρόσωπον λέοντος προς τον φοίνικα εκείθεν· ούτως ήτο ειργασμένον δι' όλου του οίκου κύκλω κύκλω. Από του εδάφους έως επάνωθεν της θύρας ήσαν ειργασμένα χερουβείμ και φοίνικες και εις τον τοίχον του ναού“ (Ιεζεκιήλ 41/μα:18-20).

Πράγματι, είναι φοβερός ο λόγος. Ο Θεός που έδωσε εντολή στον Ισραήλ, να μη κατασκευάσει μήτε άγαλμα, μήτε εικόνα, μήτε ομοίωμα, όσων βρίσκονται στον ουρανό και όσων στη γη, ο Ίδιος προστάζει στον Μωυσή, να φτιάξει γλυπτά ζώα και χερουβείμ, και στον Ιεζεκιήλ ο Θεός δείχνει τον ναό γεμάτο εικόνες και ονόματα γλυπτών με λιοντάρια και με φοινικιές και με ανθρώπους.

(Η απαγόρευσις αναφέρεται στο Έξοδος κ/20: 4: “Μη κάμης εις σεαυτόν είδωλον, μηδέ ομοίωμά τινός, όσα είναι εν τω ουρανώ άνω, ή όσα εν τη γη κάτω, όσα εν τοις ύδασιν υποκάτω της γής“).

Και ο Σολομών, παίρνοντας το σχέδιο από τον Νόμο, έφτιαξε τον ναό γεμάτο χάλκινα αγάλματα, βοδιών, και φοινικιών, και ανθρώπων, και δεν καταδικάσθηκε από τον Θεό για τούτη την πράξη».

Ας διαβάσουμε ορισμένα αποσπάσματα από το στ/6^ο κεφάλαιο του 3^ου βιβλίου των Βασιλειών, (κατά τη Μετάφραση των Ο΄, ή 1^ου βιβλίου των Βασιλειών κατά το Μασοριτικό κείμενο), και συγκεκριμένα τους στίχους 17 και εξής, έως και 30:

«Ο δε οίκος, τουτέστι ο ναός ο κατέμπροσθεν, ήτο τεσσαράκοντα πηχών μήκους. 18 Και τα κέδρινα ξύλα του οίκου έσωθεν ήσαν γεγλυμμένα με κάλυκας και ανοικτά άνθη· τα πάντα κέδρινα· δεν εφαίνετο λίθος. 19 Και ητοίμασε το χρηστήριον εις το ενδότερον του οίκου, διά να θέση εκεί την κιβωτόν της διαθήκης του Κυρίου. 20 Και το χρηστήριον είχε κατά πρόσωπον είκοσι πηχών μήκος και είκοσι πηχών πλάτος και είκοσι πηχών ύψος· και εσκέπασεν αυτό με καθαρόν χρυσίον· ούτως εσκέπασε και το θυσιαστήριον με κέδρον. 21 Και εσκέπασεν ο Σολομών τον οίκον έσωθεν με καθαρόν χρυσίον».

Και στον στίχο 23 και εξής διαβάζουμε:

«Έσωθεν δε του χρηστηρίου έκαμε δύο χερουβείμ εκ ξύλου ελαίας, δέκα πηχών το ύψος. 24 Και ήτο πέντε πήχαι η μία πτέρυξ του χερούβ και πέντε πήχαι η άλλη πτέρυξ του χερούβ· από του άκρου της μιας πτέρυγος αυτού έως του άκρου της άλλης πτέρυγος αυτού, δέκα πήχαι. 25 Και το άλλο χερούβ ήτο δέκα πηχών· του αυτού μέτρου και της αυτής κατασκευής ήσαν αμφότερα τα χερουβείμ».

Και λίγο πιο κάτω:

«27 Και έθεσε τα χερουβείμ εν μέσω του ενδοτάτου οίκου· και είχον τα χερουβείμ τας πτέρυγας αυτών εξηπλωμένας, ώστε η πτέρυξ του ενός ήγγιζε τον ένα τοίχον· και η πτέρυξ του άλλου χερούβ ήγγιζε τον άλλον τοίχον· και αι πτέρυγες αυτών ήγγιζον, η μία την άλλην, εν τω μέσω του οίκου. 28 Και εσκέπασε τα χερουβείμ με χρυσίον. 29 Και πάντας τους τοίχους του οίκου κύκλω ενέγλυψε με γλυπτά σχήματα χερουβείμ και φοινίκων και ανοικτών ανθέων, έσωθεν και έξωθεν. 30 Και το έδαφος του οίκου εσκέπασε με χρυσίον, έσωθεν και έξωθεν».

Και συνεχίζει ο άγιος Λεόντιος λέγοντας τα εξής:

«Αν λοιπόν θέλεις να με καταδικάσεις για τις εικόνες, πρωτύτερα να καταδικάσεις τον Θεό που διέταξε αυτά, για να είναι η υπόμνησή του σ’ εμάς».

 

3. Επιχειρήματα του αγίου Λεοντίου για το μη προσκυνητό της ύλης

Πάλι από τον 5^ο Λόγο προς τους Ιουδαίους, αναφέρουμε ένα άλλο απόσπασμα. Λέγει:

«Ξανά μας περιπαίζουν για τον Τίμιο Σταυρό, και την παράσταση των θεοτύπωτων εικόνων, και την προσκύνηση, ονομάζοντάς μας οι αθεότατοι: «ειδωλολάτρες» και «ξυλόθεους». Αν λοιπόν είμαι ξυλόθεος, όπως λες εσύ άθεε, θα είμαι πάντως και πολύθεος. Κι αν ήμουνα πολύθεος, θα έπρεπε να ορκίζομαι και να λέω: «Μα τους θεούς», όπως κι εσύ βλέποντας ένα μοσχάρι έλεγες: “Αυτοί είναι οι θεοί σου Ισραήλ!”» (Όπως αναφέρεται στο βιβλίο της Εξόδου λβ/32 κεφάλαιο στίχο 4, για τους Ισραηλίτες, όταν έφτιαξαν την κεφαλή του χρυσού μοσχαριού, όταν ο Μωυσής είχε ανέβει στο όρος και αργούσε να κατέβει).

Λέγει δε εδώ ο άγιος Λεόντιος, ότι αν ήταν οι Χριστιανοί «ξυλόθεοι» και «ειδωλολάτρες», όπως τους αποκαλούσαν για την προσκύνηση των εικόνων ορισμένοι, τότε θα έπρεπε να ήταν και πολύθεοι. Και το σκεπτικό είναι διότι αν λατρεύουν τα ξύλα, θα έπρεπε να λατρεύουν όλα τα ξύλα και τα ξύλα είναι πολλά. Γι’ αυτό λοιπόν, μαζί με την ειδωλολατρεία πηγαίνει και η πολυθεϊα. Εδώ όμως αντιστρέφει ουσιαστικά την κατηγορία ο άγιος Λεόντιος, λέγοντας ότι ειδωλολάτρες, είχαν αποδειχθεί στην ιστορία του Ισραήλ οι ίδιοι οι Ισραηλίτες.

Και συνεχίζει: «Αλλά δεν θα αξιωθείς να το ακούσεις τούτο από Χριστιανικά στόματα, (δηλαδή το: «μα τους θεούς»), αλλά συνηθίζεται η μοιχαλίδα και άπιστη Συναγωγή να διασύρει την ευπρεπέστατη Εκκλησία του Χριστού».

Εδώ λοιπόν σαφώς, αντιστρέφει την κατηγορία ο άγιος Λεόντιος Κύπρου, κατηγορώντας τους Ιουδαίους για ειδωλολατρεία, και λέγοντάς τους ότι είναι συνηθισμένο οι Ιουδαίοι να διασύρουν την Χριστιανική Εκκλησία για πράγματα για τα οποία οι ίδιοι είναι υπαίτιοι και υπεύθυνοι.

Αποκρούοντας ο άγιος Λεόντιος Κύπρου τις κατηγορίες των Ιουδαίων ότι οι Χριστιανοί επειδή έχουν εικόνες είναι ειδωλολάτρες, μάλλον δε και αντιστρέφοντάς τες, (όπως είδαμε και προηγουμένως), λέει τα εξής, πάντοτε στον 5^ο του λόγου προς τους Ιουδαίους:

«Μήτε από μας προσκυνούνται ως θεοί, οι μορφές και οι εικόνες, και οι τύποι των αγίων. Διότι αν προσκυνούσαμε ως θεό το ξύλο της εικόνας, επρόκειτο να προσκυνούμε και τα υπόλοιπα ξύλα, και να μην καίμε (όπως γίνεται πολλές φορές) την εικόνα, αν χαθεί και εκλείψει εντελώς η μορφή.

 

4. Προσκύνηση του τύπου του Σταυρού

Επίσης, και όσο είναι συνδεδεμένα τα ξύλα του Σταυρού, προσκυνώ τον τύπο, για τον Χριστό που σταυρώθηκε με τούτο το μέσο. Και όταν αποσυνδεθούν μεταξύ τους, τα ρίχνω στη φωτιά και τα καίω. Και όπως εκείνος που πήρε σφραγισμένη διαταγή ενός βασιλιά, και ασπάσθηκε τη σφραγίδα, δεν τίμησε τον πηλό, ούτε το χαρτί, ούτε το μολύβι. Αλλά απέδωσε τον σεβασμό και την προσκύνηση στον βασιλιά, έτσι κι εμείς, τα παιδιά των Χριστιανών. Προσκυνώντας τον τύπο του Σταυρού, δεν προσκυνούμε την φύση του ξύλου. Αλλά βλέποντας σφραγίδα, και δαχτυλίδι και μορφή του Χριστού, μέσω του ξύλου, ασπαζόμαστε και προσκυνούμε εκείνον, που σταυρώθηκε με τούτο το μέσο».

Είναι λοιπόν, εντελώς ξεκάθαρο και σαφέστατο αγαπητοί ακροαταί, ότι οι Χριστιανοί, επειδή χρησιμοποιούν τις εικόνες, δεν είναι για τούτον τον λόγο ειδωλολάτρες. Σημασία έχει το: «Σε ποιον», αποδίδει κανείς την προσκύνηση. Και σαφώς, η προσκύνηση δεν αποδίδεται στην ύλη, στην κτίση, δηλαδή στο ξύλο και στο χρώμα των εικόνων. Αλλά αποδίδεται στον εικονιζόμενο. Αποδίδεται στον Θεό, ο Οποίος δίδει τη Χάρη Του, σώζει τον άνθρωπο, και χαριτώνει και τους αγίους Του.

 

5. Η χρησιμότητα των αγίων εικόνων

Πάλι ένα άλλο απόσπασμα, από τον ίδιο λόγο του αγίου Λεοντίου, θα διαβάσουμε στη συνέχεια. Λέγει:

«Και γι’ αυτό το λόγο, αποτυπώνω και ζωγραφίζω, και τα πάθη του Χριστού στις Εκκλησιές, και στα σπίτια, και στις αγορές, και σε εικόνες, και σε σεντόνια και σε ησυχαστήρια, και σε ρούχα και σε κάθε τόπο. Για να τα βλέπω διαρκώς, και να θυμάμαι και να μην ξεχάσω, όπως εσύ ξέχασες τον Κύριο τον Θεό σου για πάντα».

Εδώ, όπως και προηγουμένως είπαμε, ο άγιος Λεόντιος αναφέρεται και απευθύνεται στους Ιουδαίους, και θυμάται τον λόγο που υπάρχει στο βιβλίο του Δευτερονομίου 8/η: 14, όπου λέγονται τα εξής:

«Μήπως τότε υψωθεί η καρδία σου, και λησμονήσεις Κύριον τον Θεόν σου, όστις σε εξήγαγεν εκ γης Αιγύπτου, εξ οίκου δουλείας».

Πράγματι, αυτό συνέβη με τους Ισραηλίτες, οι οποίοι στην προκειμένη περίπτωση κατηγορούσαν τους Χριστιανούς ως ειδωλολάτρες.

 

6. Παραδείγματα προσκυνήσεων από την Παλαιά Διαθήκη

Και συνεχίζει:

«Και όπως εσύ, προσκυνώντας το βιβλίο του Νόμου, δεν προσκυνάς την φύση των χρωμάτων και της μελάνης, αλλά τους λόγους του Θεού που περιέχονται εκεί, έτσι κι εγώ, προσκυνώ την εικόνα του Χριστού. Όχι τη φύση του ξύλου και των χρωμάτων, μη γένοιτο. Αλλά προσκυνώντας άψυχη μορφή του Χριστού, μέσω αυτής τον Ίδιο τον Χριστό νομίζω πως κρατάω και προσκυνώ. Και όπως ο Ιακώβ πήρε στα χέρια του από τους αδελφούς του Ιωσήφ το καταματωμένο ρούχο, όταν πούλησαν τον Ιωσήφ, και το φίλησε με δάκρυα, και το ακούμπησε στα μάτια, δεν έκλαιγε το ρούχο, αλλά με αυτό τον Ιωσήφ, πιστεύοντας πως φιλούσε τον ίδιο και τον κρατούσε στα χέρια, έτσι κι εμείς, τα παιδιά των Χριστιανών, ασπαζόμενοι εικόνα του Χριστού, ή Αποστόλου, ή Μάρτυρα, με την ψυχή και το σώμα, πιστεύουμε ότι ασπαζόμαστε τον Ίδιο τον Χριστό ή τον μάρτυρά Του».

Ας υπενθυμίσουμε ότι το γεγονός στο οποίο αναφέρεται για τον Ιακώβ ο άγιος Λεόντιος, είναι γραμμένο στη Γένεση 37/λζ: 32-34. Και λέγει στη συνέχεια:

«Και όπως το είπα πολλές φορές, σε κάθε ασπασμό και σε κάθε προσκύνηση, εξετάζεται ο Σκοπός. Αν με επικρίνεις λέγοντας ότι προσκυνώ το ξύλο του Σταυρού ως Θεό, γιατί δεν επικρίνεις τον Ιακώβ, που προσκύνησε στηριζόμενος στην άκρη του μπαστουνιού του Ιωσήφ; (Γένεση 47/μζ: 31 και  Εβραίους 11/ια: 21).

Αλλά είναι φανερό, ότι αποδίδοντας τιμή, δεν προσκύνησε το ξύλο, αλλά μέσω του ξύλου τον Ιωσήφ, όπως κι εμείς, μέσω του σταυρού τον Χριστό.  Εξ άλλου και ο Αβραάμ, προσκύνησε άνδρες ασεβείς, εκείνους που του πούλησαν τον τάφο, και γονάτισε στη γη, αλλά δεν τους προσκύνησε ως θεούς. (Γένεση, 23/κγ: 7-9).

Επίσης ο Ιακώβ, ευλόγησε τον Φαραώ, ασεβή και ειδωλολάτρη (Γένεση 47/μζ: 7-10).

Και τον Ησάφ, 7 φορές, όμως όχι ως θεό. (Γένεση 33/λγ: 3).

 

7. Είναι ειδωλολάτρες οι εχθροί των ειδώλων;

Δες πόσους ασπασμούς, και πόσες προσκυνήσεις από την Αγία Γραφή και την φύση σου απέδειξα πως δεν μπορούν να καταδικασθούν. Εμένα όμως, όταν με δεις να προσκυνώ εικόνα του Χριστού, ή της πάναγνης μητέρας Του, ή ενός Αγίου, αμέσως αγανακτείς, και βλαστημάς και ξεσηκώνεσαι και με λες ειδωλολάτρη, και δεν ντρέπεσαι και φρίττεις και κοκκινίζεις, βλέποντάς με κάθε μέρα σ’ όλη την Οικουμένη, να καταλύω ναούς ειδώλων, και να χτίζω ναούς Μαρτύρων. Αν προσκυνούσα τα είδωλα, γιατί τιμώ τους Μάρτυρες που γκρέμισαν τα είδωλα; Αν δοξάζω τα ξύλα όπως λες, πώς τιμώ τους αγίους που κατέκαψαν τα ξύλινα ξόανα των δαιμόνων; Αν και τα λιθάρια δοξάζω, πώς δοξάζω τους Αποστόλους, που έσπασαν τα λίθινα είδωλα;

Αν σέβομαι τις εικόνες των ψευδωνύμων θεών, πώς δοξάζω και επαινώ, και μετέχω στις εορτές των Τριών Παίδων, που αγωνίσθηκαν στη Βαβυλώνα, και δεν προσκύνησαν την ειδωλική χρυσή εικόνα; (Δανιήλ 3/γ: 1-3).

Αλλά πράγματι, είναι μεγάλη η σκλήρυνση των ανόμων, και σοβαρή η τύφλωση. Ιουδαίε, μεγάλη είναι η αναίδεια και η ασέβειά σου! «Ανάστα ο Θεός, δίκασον την δίκην σου»! (Ψαλμός 73/ξγ: 22). Κρίνε μας, και δώσε δικαιοσύνη μέσα σ’ ένα λαό που δεν είναι όσιος, αλλά ανόσιος και ξένος, και ξένος, και σε προκαλεί διαρκώς! (Όπως αναφέρεται στον Ψαλμό 42/μβ: 1 κατά τους Ο΄).

Συνεχίζει σε άλλο σημείο του Λόγου του, ο άγιος Λεόντιος Κύπρου κατά των Ιουδαίων, στον λόγο αυτό που κάλλιστα, αναφορικά με το ζήτημα των εικόνων, θα μπορούσε να εκφωνηθεί και για όλους αυτούς που χωρίς να γνωρίζουν, καταδικάζουν τους Χριστιανούς ως ειδωλολάτρες, επειδή χρησιμοποιούν στη Θεία Λατρεία τις εικόνες. Οι άνθρωποι αυτοί, πραγματικά από άγνοια, και επειδή έχουν τυφλή εμπιστοσύνη στους θρησκευτικούς τους ηγέτες, δεν έχουν μια ισορροπημένη και ολοκληρωμένη γνώση των αγίων Γραφών, αλλά ούτε και της Χριστιανικής πίστης, και γι’ αυτό επιδίδονται σε κατηγορίες εναντίον της Εκκλησίας του Χριστού ονομάζοντάς την «ειδωλολατρική». Όμως, όπως παρατηρούμε τα πράγματα είναι εντελώς αντίθετα.

Γι’ αυτό λοιπόν, εξετάζοντας αυτούς τους λόγους, τους λόγους τόσο παλαιών πατέρων της Εκκλησίας μας, οι οποίοι με τόσο διεισδυτικό πνεύμα ερμήνευαν τα λόγια της αγίας Γραφής και έδιναν απαντήσεις σ’ αυτού του είδους τις κακοδοξίες και τις ψευδείς κατηγορίες εναντίον της Εκκλησίας, δίνεται η ευκαιρία και σ’ εμάς να εδραιωνόμαστε στην πίστη, αλλά και σε όλους εκείνους που έχουν παρασυρθεί από κακόδοξες διδασκαλίες, να μετανοήσουν από την πλάνη στην οποία ευρίσκονται, και να επιστρέψουν στην Εκκλησία του Χριστού, που είναι «ο στύλος και το εδραίωμα της αληθείας».

 

8. Η διαφορά της χρήσης προσδιορίζει το είδωλο

Ας δούμε όμως και άλλο ένα απόσπασμα, από τον «Κατά Ιουδαίων Λόγο» του Αγίου Λεοντίου:

«Αν λοιπόν, όπως είπα πολλές φορές, προσκυνούσα το ξύλο και το λιθάρι ως θεό, θα έλεγα κι εγώ στο ξύλο και στο λιθάρι: «Συ με  γέννησες» (Ιερεμίας 2/β: 27).

Αν προσκυνώ τις εικόνες των Αγίων, (τους Αγίους βέβαια), και προσκυνώ και τιμώ τις αθλήσεις των αγίων Μαρτύρων, πώς τα λες αυτά «είδωλα» ανόητε; (απευθυνόμενος στον Ιουδαίο). Διότι τα είδωλα είναι ομοιώματα των ψευδωνύμων, των μοιχών και φονευτών, και τεκνοθυτών και ασθενών, και δεν είναι των προφητών, μήτε των Αποστόλων. Και για να σου δώσω να καταλάβεις, κατά τι, ένα σύντομο και πιστότατο υπόδειγμα για τα Χριστιανικά και τα ειδωλολατρικά ομοιώματα, άκουσε:

Είχαν στη Βαβυλώνα οι Χαλδαίοι, ποικίλα μουσικά όργανα για τη λατρεία δαιμονικών ειδώλων. Είχε και ο λαός του Ισραήλ από την Ιερουσαλήμ όργανα, που τα κρέμασε στις Ιτιές (Ψαλμοί 136: 2κατά τους Ο’). Στις δυο μεριές υπήρχαν όργανα, και δεκάχορδα, και κιθάρες, και αυλοί, αλλά τα μεν ήταν για να δοξάζεται ο Θεός, τα δε μιμητικά μέσα για τη λατρεία των δαιμόνων. Έτσι λοιπόν σκέψου και για τις Χριστιανικές εικόνες, και για τα Ελληνικά είδωλα. Ότι τα δεύτερα κατασκευάστηκαν για τη δόξα και τη μνήμη του Διαβόλου. Ενώ οι πρώτες, για την δόξα του Χριστού, και των Αποστόλων, και των Μαρτύρων, και των Αγίων Του.

 

9. Ασέβεια των εικονομάχων προς τα Αγιογραφικά παραδείγματα

Και συνεχίζει σε άλλο σημείο ο άγιος Λεόντιος:

«Όταν λοιπόν δεις Χριστιανό να προσκυνά τον Σταυρό, μάθε ότι τον προσκυνά για τον Χριστό που σταυρώθηκε, και δεν προσκυνά τη φύση του ξύλου. Γιατί αλλιώτικα, θα προσκυνούσαμε όλα τα δένδρα του αγρού, όπως και ο Ισραήλ κάποτε προσκυνούσε τα άλση και τα δένδρα λέγοντας: «Συ είσαι ο θεός μου, και εσύ με γέννησες» (Όπως είπαμε και προηγουμένως, αναφορά που βρίσκεται στον Ιερεμία 2/β: 27).

Σ’ εμάς, δεν συμβαίνει αυτό. Αλλά μνημονεύουμε και ζωγραφίζουμε τα παθήματα του Κυρίου, και όσων αγωνίσθηκαν γι’ Αυτόν, και στις εκκλησιές, και στα σπίτια έχουμε τα πάντα, κάνοντας χρήση  μόνο γι’ Αυτόν, τον Κύριό μας.

Και πάλι, πες μου Ιουδαίε, ποια γραφή επέτρεψε στον Μωυσή, να προσκυνήσει τον Ιοθώρ, τον πεθερό του, ενώ ήταν ειδωλολάτρης; (Έξοδος 18/ιη: 7).

Και ο Ιακώβ τον Φαραώ; (Γένεσις 47/μζ: 1-10)

Και ο Αβραάμ τους γιους Εμώρ; (Γένεσις 23/κγ: 7)

Και ο Δανιήλ τον Ναβουχοδονόσορα ενώ ήταν ασεβής; (Δανιήλ 2/β: 46).

Και αν εκείνοι, δίκαιοι και προφήτες, έκαναν όλα αυτά, για κοσμική και πρόσκαιρη ζωή, πώς με κατηγορείς, επειδή προσκυνώ τις άγιες μνήμες από τη Γραφή και την Ιστορία των αγίων, και τα πάθη, και τις αθλήσεις, από τα οποία ευεργετούμαι κάθε μέρα, και μετέχω σε αιώνια και αϊδια ζωή;»

Με αυτό το ερώτημα, το οποίο βεβαίως δεν απευθύνεται βεβαίως δεν απευθύνεται μόνο στους τότε Ιουδαίους, αλλά και σε όσους σήμερα αντιστρατεύονται την Εκκλησία του Χριστού για ανάλογους λόγους, κατηγορώντας την για προσκύνηση ειδώλων, (αφού βέβαια πρώτα έχει παρεξηγήσει την έννοια του ειδώλου, και θεωρώντας ότι οι εικόνες του Θεού και των αγίων του είναι είδωλα), κλείνουμε και τη σημερινή εκπομπή.

 

 

Απομαγνητοφώνηση Ν. Μ.