Περί εννοίας, ύπαρξης ψυχής ως διακριτό συστατικό τού ανθρώπου και αθανασίας αυτής. Απαντήσεις στις ενστάσεις Μαρτύρων τού Ιεχωβά. Μέρος 2ο

Αγαπητοί αναγνώστες, με αυτό το δεύτερο μέρος τής παρούσας μελέτης, αναιρούμε ένα προς ένα τα επιχειρήματα (κατ’ ουσίαν «σοφιστείες») των Μαρτύρων τού Ιεχωβά, τα οποία δημοσιεύθηκαν στο Facebook (https://www.facebook.com/antreas.antreou.391) σε δύο ξεχωριστές αναρτήσεις. Το πρώτο μέρος (21/03/2025) περιλαμβάνει τις 6 πρώτες ενστάσεις (και το απαντήσαμε στο πρώτο μέρος), και το δεύτερο μέρος (25/03/2025) τις υπόλοιπες 9, που απαντάμε σε αυτό το 2ο μέρος. Σχεδόν όλες οι ενστάσεις τους βασίζονται στην εσφαλμένη άποψη που έχουν περί του τι ακριβώς σημαίνει ανάσταση, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά η επανένωση ψυχής και σώματος.

Να ενημερώσουμε τους αναγνώστες ότι ΟΛΕΣ οι ενστάσεις των ακολούθων τής Σκοπιάς απαντήθηκαν ΛΕΠΤΟΜΕΡΩΣ, στο εν λόγω προφίλ που δημοσιεύθηκαν, με συνολικά 39 εκτεταμένα σχόλια και τα οποία σχόλια είναι όλη η παρούσα μελέτη.

Κι επειδή οι συγκεκριμένοι αιρετικοί ΤΑΥΤΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟΛΥΤΩΣ, ως προς το πιστεύω τους, με τους Σαδδουκαίους τής εποχής τού Χριστού, που ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ δεν πίστευαν σε ύπαρξη ψυχής ή πνεύματος (Πράξ. 23:8-9), ελπίζουμε ότι, διαβάζοντας την απάντησή μας στην ένσταση Νο2 (στο κεφάλαιο: Οι πατριάρχες δεν είναι σε ανυπαρξία κι εκμηδενισμένοι, αλλά ζουν ως ζωντανές και συνειδητές υπάρξεις), να εννοήσουν ότι η απάντηση τού Χριστού στους Σαδδουκαίους ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΣΕ ΑΥΤΟΥΣ, οπότε οι καλοπροαίρετοι εξ αυτών να εγκαταλείψουν τις αντιγραφικές και πεπλανημένες διδασκαλίες τής Σκοπιάς.

Εκ προοιμίου ζητάμε την κατανόηση των αναγνωστών για την πληθώρα των κεφαλαίων, που θα συναντήσουν κατά την ανάγνωση τής παρούσης μελέτης, αλλά δυστυχώς, στο Facebook, δεν υπάρχει άλλος τρόπος υπογραμμίσεως σημαντικών λέξεων ή εννοιών.

Ο δε πρόλογος, που συνόδευε τις ενστάσεις των Μαρτύρων, ήταν ο εξής (διατηρούμε την ορθογραφία τής ανάρτησης):

ΕΙΝΑΙ Η ΨΥΧΗ ΑΘΑΝΑΤΗ; Επανερχόμενοι πάλι στο πολύ σημαντικό θέμα της αθανασίας της ψυχής κ των ζητημάτων που συνδέονται μ αυτήν, επιθυμούμε να επισημάνουμε την απλή αλήθεια οτι αν ο άνθρωπος δημιουργήθηκε με αθάνατη ψυχή, τότε δεν θα χρειαζόταν ο θάνατος του Χριστού. Αυτό φαίνεται καθαρά στο πασίγνωστο εδφ Ιωάννης 3:16: Αν ο Χριστός πέθανε ΓΙΑ ΝΑ ΕΧΟΥΝ αιώνια ζωή όσοι τον πιστέψουν, αυτό σημαίνει οτι ΠΡΙΝ την θυσία του αυτοί ΔΕΝ ΕΙΧΑΝ αιώνια ζωή ούτε στην φύση τους (ως δυνατότητα), ούτε ως προοπτική (στο μέλλον), ούτε κ με καμμιά άλλη έννοια. Πρέπει εδώ να υπογραμμισθεί οτι παρ όλο που οι όροι “αθανασία ψυχής” κ “αιώνια ζωή” δεν ειναι ταυτόσημοι, όμως συγγενεύουν εννοιολογικά, γι αυτό κ πολλοί συνάνθρωποί μας τους χρησιμοποιούν εναλλάξ. Εμείς ακολουθούμε εν μέρει αυτή την τακτική.

Το θέμα ειναι εξόχως σημαντικό, αφού όπως καταλαβαίνει κανείς η ορθή του κατανόηση στηριζόμενη στον Λόγο του Θεού, ειναι σε θέση είτε να υποβιβάσει, είτε να εξυψώσει την θυσία του Κυρίου μας κ συνεπώς να την αναδείξει σαν την μόνη λύση στο μεγάλο υπαρξιακό πρόβλημα του ανθρώπου. Παρ οτι θα μπορούσαν αρκετά επιχειρήματα να δοθούν σχετικά, αρκούμαστε στα παρακάτω χάριν συντομίας. Εννοείται οτι οι ακόλουθες ερωτήσεις δεν σκοπεύουν να αμφισβητήσουν τις πεποιθήσεις των συνανθρώπων μας, αλλά να τους προτρέψουν να αναζητήσουν τις απαντήσεις με τον Λόγο του Θεού στα χέρια τους.

ΑΥΤΟ, λοιπόν, που μας προτρέπει ο συντάξας αυτές τις 15 ερωτήσεις, ΑΥΤΟ ΑΚΡΙΒΩΣ ΚΑΝΑΜΕ ΚΙ ΕΜΕΙΣ! Με βάση την Αγία Γραφή αναζητήσαμε τις απαντήσεις στις ενστάσεις των θνητοψυχιτών. Το αποτέλεσμα αυτής της ερεύνης είναι η παρούσα μελέτη, η οποία ευελπιστούμε να γίνει αιτία αφυπνίσεως των πεπλανημένων καλοπροαιρέτων αδελφών μας, οι οποίοι έπεσαν εις τα δίχτυα τής πλάνης τού Διαβόλου, διότι δεν πρόσεξαν ότι «Υπάρχει οδός ήτις φαίνεται ορθή εις τον άνθρωπον, αλλά τα τέλη αυτής φέρουσιν εις θάνατον» (Παρ. 14:12, 16:25 Εβρ.)

Σημείωση: Λίγες ώρες προ της δημοσιεύσεως τής παρούσης διαπιστώσαμε ότι ο εν λόγω ακόλουθος τής Σκοπιάς, όχι μόνον μας μπλόκαρε στο Facebook, και δεν μπορούμε πλέον να δούμε το περιεχόμενο τού προφίλ του, ΑΛΛΑ ΜΑΣ ΔΙΕΓΡΑΨΕ ΚΑΙ ΤΑ 39 ΣΧΟΛΙΑ, ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΣΑΝ ΤΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΑΣ ΕΙΣ ΤΙΣ 15 ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ!!! Οι απαντήσεις μας, δηλαδή, παρέμειναν για 1-2 μόνον ημέρες δημοσιευμένες στο προφίλ του (06-07 Απριλίου 2025) παραπάνω δεν τις ανέχθηκε ο συγκεκριμένος ακόλουθος τής Οργανώσεως! Παρόλο που το εν λόγω προφίλ είναι ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ, που σημαίνει ότι μπορεί ο οποιοσδήποτε να δημοσιεύει σχόλια, εν τούτοις σχόλια που εκθέτουν τα πιστεύω τής Σκοπιάς ΔΙΑΓΡΑΦΟΝΤΑΙ ΠΑΡΑΥΤΑ!!!

ΚΑΤΑ ΤΑ ΑΛΛΑ ΑΥΤΟΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΙΛΑΝΕ ΓΙΑ ΤΗΝ Α Λ Η Θ Ε Ι Α ΚΙ ΕΓΙΝΑΝ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ ΓΙΑΤΙ ΑΓΑΠΟΥΝΕ ΤΗΝ Α Λ Η Θ Ε Ι Α !!!

*********************************************

Απαντήσεις τών υπολοίπων ερωτήσεων τών Μαρτύρων τού Ιεχωβά:

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Καθόλου αντιφατικό δεν είναι. Σε ΕΣΑΣ μπορεί να φαίνεται αντιφατικό, διότι δεν έχετε καταλάβει ΑΚΟΜΗ την έννοια της αναστάσεως, την οποίαν διδάσκει ΕΜΦΑΝΕΣΤΑΤΑ η Γραφή και την οποίαν σας εξήγησα κι ανέλυσα λεπτομερώς στις προηγούμενες απαντήσεις (δες 1ο μέρος). Ο Χριστός θα τους αναστήσει, διότι ο άνθρωπος, όπως χιλιοείπαμε προηγουμένως, είναι ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΗ ύπαρξη και ο Χριστός πρόκειται να δοξάσει και να αφθαρτοποιήσει ΚΑΙ ΤΟ ΣΩΜΑ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΝ! Μήπως στο σημείο αυτό να σας θυμίσουμε τον λόγο του Αποστόλου Παύλου για την ενδόξαση και αφθαρτοποίηση ΚΑΙ του σώματος των πιστών μήπως και βοηθηθείτε έτι περαιτέρω στην κατανόηση της εννοίας της αναστάσεως; («Δει [πρόκειται] γαρ το φθαρτόν ΤΟΥΤΟ ενδύσασθαι αφθαρσίαν και το θνητόν ΤΟΥΤΟ ενδύσασθαι αθανασίαν» Α΄ Κορ. 15:53).

Εντύπωση όμως προκαλεί το γεγονός ότι επικαλείστε εδάφια της Γραφής τα οποία, κατ’ ουσίαν, στρέφονται ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΣΑΣ και ΔΙΑΨΕΥΔΟΥΝ το πιστεύω σας! Και για να γίνω πιο συγκεκριμένος σας ερωτώ: Ο Χριστός μας βεβαιώνει ότι μετά την ανάσταση, δηλ. στον κατ’ εσάς Νέο Κόσμο, οι αναστημένοι ΔΕΝ πρόκειται να επανέλθουν στον θάνατο. Όσοι αναστημένοι όμως ΔΕΝ δεχθούν την Θεοκρατία της Σκοπιάς και ΔΕΝ θελήσουν να κυβερνηθούν από τον Ιεχωβά, διδάσκει η Οργάνωση ότι αυτοί πρόκειται να ΞΑΝΑΠΕΘΑΝΟΥΝ, ΝΑΙ η ΟΧΙ;

Επίσης την περίφημη προφητεία του Ησαΐα (65:17-25) η Οργάνωση την εφαρμόζει στον Νέο Κόσμο ΝΑΙ η ΟΧΙ; Λέει σε αυτήν την προφητεία ότι «το παιδίον θέλει αποθνήσκει εκατό ετών» (65:20) άρα στον Νέο Κόσμο θα υπάρχει θάνατος; Πώς συμβιβάζεται όμως η ύπαρξη θανάτου στον Νέο Κόσμο με την διαβεβαίωση του Ιησού ότι οι αναστημένοι του Νέου Κόσμου δεν θα μπορούν να ξαναπεθάνουν, άρα στον Νέο Κόσμο ΔΕΝ ΘΑ ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ ΘΑΝΑΤΟΣ; («ούτε γαρ αποθανείν έτι δύνανται· ισάγγελοι γαρ εισι και υιοί εισι τού Θεού, τής αναστάσεως υιοί όντες» Λουκ. 20:36).

ΜΗΠΩΣ ΤΕΛΙΚΑ ΟΙ ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ ΕΥΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΕΣ ΤΗΣ ΣΚΟΠΙΑΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΤΙΣ ΨΑΧΝΕΤΕ;

*********************************************

Τρανή απόδειξη ότι "ψυχή" σημαίνει και "προσωπικότητα" τού ανθρώπου

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Επαναλαμβάνετε τις ίδιες και τις ίδιες ΣΟΦΙΣΤΕΙΕΣ, διότι, όπως χιλιοείπαμε, δεν έχετε ΑΚΟΜΗ καταλάβει την έννοια της αναστάσεως κι ότι ο άνθρωπος είναι ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΗ ύπαρξη και μάλιστα το κυρίως μέρος τού ανθρώπου είναι η ψυχή του. Και για του λόγου το ασφαλές, μια που επικαλεστήκατε την Αποκάλυψη, για κάντε τον κόπο και διαβάστε το Αποκ. 6:9-11 «Και ότε ήνοιξε την πέμπτην σφραγίδα, είδον υποκάτω τού θυσιαστηρίου ΤΑΣ ΨΥΧΑΣ τών εσφαγμένων δια τον λόγον τού Θεού και δια την μαρτυρίαν τού αρνίου ην είχον· και έκραξαν φωνή μεγάλη ΛΕΓΟΝΤΕΣ· έως πότε, ο δεσπότης ο άγιος και ο αληθινός, ου κρίνεις και εκδικείς το αίμα ημών εκ τών κατοικούντων επί τής γης; Και εδόθη ΑΥΤΟΙΣ ΕΚΑΣΤΩ στολή λευκή, και ερρέθη ΑΥΤΟΙΣ ίνα αναπαύσωνται έτι χρόνον μικρόν, έως πληρώσωσι και οι σύνδουλοι αυτών και οι αδελφοί αυτών οι μέλλοντες αποκτέννεσθαι ως και ΑΥΤΟΙ».

Αγαπητοί Μάρτυρες του Ιεχωβά τι βλέπει ο Ιωάννης κάτω από το θυσιαστήριο, σώματα ή ψυχές; Βλέπει «τους πεπελεκισμένους» ή «ΤΑΣ ΨΥΧΑΣ των πεπελεκισμένων»; Η δε λέξη «ψυχή» τι γένους είναι, αρσενικού ή θηλυκού; Αφού, λοιπόν, το κείμενο αναφέρεται εις «τας ψυχάς», όνομα γένους θηλυκού, και ως εκ τούτου έπρεπε να γράφει «λέγουσαι», «αυταίς», «εκάστη», αντ’ αυτών γράφει «λέγοντες», «αυτοίς», «εκάστω». Προς τι, λοιπόν, το αρσενικόν αντί του αναμενομένου θηλυκού γένους; ΔΙΟΤΙ «ΟΙ ΨΥΧΕΣ» ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΚΥΡΙΩΣ Α Ν Θ Ρ Ω Π Ο Ι!!! Και χωρίς δηλαδή το σώμα η ψυχή ΖΕΙ και έχει ΠΛΗΡΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΙΔΙΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΠΕΘΑΝΕ!!!

Ακόμα και αν δεχόμασταν τον ισχυρισμό σας, ότι δήθεν εδώ πρόκειται για "συμβολική όραση", και ότι στην πραγματικότητα οι ψυχές δεν παραμένουν μετά τον θάνατο, ΚΑΙ ΠΑΛΙ, η έννοια τής λέξης "ψυχή" εδώ, ΔΕΝ είναι ο όλος ζωντανός άνθρωπος, όπως ισχυρίζεστε ότι σημαίνει η λέξη, αλλά ΜΟΝΟ η προσωπικότητά του, η οποία είναι ΣΥΝΕΙΔΗΤΗ! Το χωρίο αυτό από μόνο του, είναι αρκετό να ακυρώσει τον γενικευμένο ορισμό που δίνετε στη λέξη "ψυχή".

*********************************************

Ψυχή (εβρ. «νέφες»): Μία έννοια πολυσήμαντη

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Το διδάσκουν αυτό, διότι ΑΥΤΟΙ έχουν καταλάβει ότι η λέξη «ψυχή» (Εβραϊκά «νέφες») είναι ΠΟΛΥΣΗΜΑΝΤΗ, εν αντιθέσει προς ΕΣΑΣ ΠΟΥ A K O M H ΕΧΕΤΕ ΜΑΥΡΑ ΜΕΣΑΝΥΧΤΑ ΕΠ’ ΑΥΤΟΥ!

Η λέξη ψυχή, ετυμολογικά, προέρχεται από το ρήμα «ψύχω» που σημαίνει «αναπνέω». Δηλαδή κατ' αρχήν η λέξη «ψυχή» ήταν άμεσα συνδεδεμένη με την αναπνοή και όπως είναι φυσικό, επειδή η αναπνοή είναι μια φυσική λειτουργία των ζωντανών οργανισμών, γι’ αυτό και αρχικά η λέξη «ψυχή» συνδέθηκε με την έννοια της «ζωής». Γενικά και απρόσωπα.

Τα ίδια ακριβώς ισχύουν και για την αντίστοιχη Εβραϊκή λέξη, η οποία κατά κύριο λόγο αποδόθηκε στα Ελληνικά ως «ψυχή» στη Μετάφραση των Εβδομήκοντα (Ο΄), αλλά και από τους Θεοπνεύστους συγγραφείς της Καινής Διαθήκης. Ο αντίστοιχος λοιπόν εβραϊκός όρος για τη λέξη «ψυχή» είναι η λέξη «νέφες». Και στην περίπτωση αυτή, όπως ακριβώς και με την Ελληνική λέξη «ψυχή», η λέξη «νέφες» προέρχεται ετυμολογικά από το ρήμα «ναφάς», που σημαίνει «αναπνέω».

Επειδή η λέξη «ψυχή», και η αντίστοιχή της Εβραϊκή λέξη «νέφες», προσδιορίζουν την αναπνοή, που είναι μια από τις βασικές λειτουργίες των ζωντανών οργανισμών, εφόσον όταν πεθάνουν παύει και η λειτουργία της αναπνοής, γι’ αυτό και δεν είναι καθόλου παράδοξο το ότι χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει αυτήν καθ’ εαυτήν την ζωή. Είναι άλλωστε κάτι το συνηθισμένο, από ένα συγκεκριμένο και εξέχον χαρακτηριστικό ενός ατόμου ή αντικειμένου, να ονομάζουμε και να προσδιορίζουμε το σύνολο. Επί παραδείγματι, από το χρώμα της στρατιωτικής στολής προσδιορίζουμε ολόκληρη τη στρατιωτική ζωή λέγοντας ότι «ο τάδε έβαλε το χακί». Από την επί μέρους λειτουργία της αναπνοής, που εκφράζεται με τη λέξη «ψυχή», προσδιορίζεται ολόκληρο το φαινόμενο της ζωής.

Έτσι λοιπόν δεν είναι καθόλου παράδοξο, αλλά αντίθετα επόμενο, το ότι η Εβραϊκή λέξη «νέφες», και κατ' ακολουθίαν η αντίστοιχη Ελληνική λέξη «ψυχή», να προσδιορίζουν και το φαινόμενο της ζωής στο σύνολό της, και ακριβέστερα της βιολογικής ζωής, όπως εκδηλώνεται μέσα από τη διαδικασία της αναπνοής στα κτίσματα, και ιδιαίτερα στα ζώα, συμπεριλαμβανομένου βεβαίως και του ανθρώπου. Ακολουθούν παραπομπές από την Αγία Γραφή όπου η λέξη «νέφες» ή «ψυχή» χρησιμοποιείται αντί της λέξεως «ζωή» και όπου τα ζώα χαρακτηρίζονται ως «έμψυχα», δηλαδή ως «όντα με ζωή». Διότι η Ελληνική λέξη «ζώον» αυτό ακριβώς σημαίνει: Ον με ζωή.

Έχουμε λοιπόν και λέμε:

Ψυχή = ζωή «Και είπεν ο Θεός, Ας γεννήσωσι τα ύδατα εν αφθονία νηκτά έμψυχα και πετεινά ας πέτωνται επάνωθεν της γης κατά το στερέωμα του ουρανού. Και εποίησεν ο Θεός τα κήτη τα μεγάλα και παν έμψυχον κινούμενον... Και είπεν ο Θεός, Ας γεννήση η γη ζώα έμψυχα κατά το είδος αυτών, κτήνη και ερπετά και ζώα της γης κατά το είδος αυτών» (Γεν. 1:20-21, 24) [δηλαδή όσα όντα χαρακτηρίζονται από βιολογική ζωή, ονομάζονται «έμψυχα»].

Η λέξη «ψυχή» όμως, δεν δηλώνει μόνο τη βιολογική ζωή των ζώων, αλλά και αυτού του ανθρώπου: «...εάν δε εξεικονισμένον ή, (δηλαδή εάν το έμβρυο που φονευθεί είναι σχηματισμένο) δώσει ψυχήν αντί ψυχής» (Εξόδ. 21:23 Ο΄) [Δηλαδή στην περίπτωση φόνου, κατά τον Μωσαϊκό Νόμο, η απόφαση είναι να δώσει κανείς «ζωή αντί ζωής»].

«εγερθείς παράλαβε το παιδίον και την μητέρα αυτού και πορεύου εις γην Ισραήλ· τεθνήκασι γαρ οι ζητούντες την ψυχήν τού παιδίου» (Ματθ. 2:20) [Είναι φανερό ότι ο Ηρώδης ζητούσε να τερματίσει την βιολογική ζωή του Χριστού, θανατώνοντάς τον. Έχουμε, λοιπόν, και εδώ την λέξη «ψυχή» αντί για την έννοια: «βιολογική ζωή» του ανθρώπου.]

«Δια τούτο λέγω υμίν, μη μεριμνάτε τη ψυχή υμών τι φάγητε και τι πίητε, μηδέ τω σώματι υμών τι ενδύσησθε· ουχί η ψυχή πλείόν εστι τής τροφής και το σώμα τού ενδύματος;» (Ματθ. 6:25),

«εγώ ειμι ο ποιμήν ο καλός. ο ποιμήν ο καλός την ψυχήν αυτού τίθησιν υπέρ τών προβάτων» (Ιωάν. 10:11),

Ψυχή = τράχηλος, λαιμός «εταπείνωσαν εν πέδαις τους πόδας αυτού, σίδηρον διήλθεν η ψυχή αυτού» (Ψαλμ. 105:18) [εννοεί το εδάφιο ότι πέρασαν στον Ιωσήφ σιδερένιο περιλαίμιο],

Ψυχή = αυχένας «ότι εταπεινώθη εις χουν η ψυχή ημών, εκολλήθη εις γην η γαστήρ ημών» (Ψαλμ. 44:25) [εννοεί το εδάφιο ότι ο αυχένας τους κάμφθηκε τόσο ώστε ακούμπησε στο χώμα],

Ψυχή = ύπαρξη «...και εγένετο ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν» (Γεν. 2:7),

Ψυχή = πρόσωπο ή άτομο ή άνθρωπος «Και πάσαι αι ψυχαί αι εξελθούσαι εκ του μηρού του Ιακώβ ήσαν ψυχαί εβδομήκοντα» (Εξόδ. 1:5),

«Η δε ΨΥΧΗ ήτις πράξη αμάρτημα με χείρα υπερήφανον, είτε αυτόχθων είτε ξένος, ΟΥΤΟΣ καταφρονεί τον Κύριον· και θέλει εξολοθρευθή Η ΨΥΧΗ εκείνη εκ μέσου του λαού αυτής» (Αριθ. 15:30-31),

«οι μεν ουν ασμένως αποδεξάμενοι τον λόγον αυτού εβαπτίσθησαν, και προσετέθησαν τη ημέρα εκείνη ΨΥΧΑΙ ωσεί τρισχίλιαι» (Πράξ. 2:41),

«αποστείλας δε Ιωσήφ μετεκαλέσατο τον πατέρα αυτού Ιακώβ και πάσαν την συγγένειαν αυτού εν ΨΥΧΑΙΣ εβδομήκοντα πέντε» (Πράξ. 7:14),

«ήμεν δε εν τω πλοίω αι πάσαι ΨΥΧΑΙ διακόσιαι εβδομήκοντα εξ» (Πράξ. 27:37),

«Πάσα ΨΥΧΗ εξουσίαις υπερεχούσαις υποτασσέσθω» (Ρωμ. 13:1),

«....ότε απεξεδέχετο η τού Θεού μακροθυμία εν ημέραις Νώε, κατασκευαζομένης κιβωτού, εις ην ολίγαι, τούτ' έστιν οκτώ ΨΥΧΑΙ, διεσώθησαν δι' ύδατος» (Α΄ Πέτρ. 3:20),

Ψυχή = εαυτός (δηλ. ο όλος άνθρωπος) «ος γαρ αν θέλη την ΨΥΧΗΝ αυτού σώσαι, απολέσει αυτήν· ος δ' αν απολέση την ΨΥΧΗΝ αυτού ΕΝΕΚΕΝ ΕΜΟΥ, ούτος σώσει αυτήν. τι γαρ ωφελείται άνθρωπος κερδήσας τον κόσμον όλον, ΕΑΥΤΟΝ δε απωλέσας ή ζημιωθείς;» (Λουκ. 9:24-25) [Το εδάφιο καταδικάζει την φιλαυτία κι εξαίρει την αυτοθυσία. Ο φίλαυτος σώζει σ’ αυτόν τον κόσμο ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΟΥ, αποφεύγοντας το μαρτύριο, αλλά χάνει αυτόν στον μελλοντικό κόσμο παραδιδόμενος εις τον δεύτερο θάνατο, τον πνευματικό, ενώ ο θυσιαζόμενος χάριν του Χριστού, χάνει ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΟΥ προσκαίρως, αλλά σώζει αυτόν αιωνίως.

Η δε υπογραμμισμένη φράση «ΕΝΕΚΕΝ ΕΜΟΥ» είναι επιχείρημα υπέρ της Θεότητος του Ιησού. Ο Χριστός δεν ομιλεί περί θυσίας χάριν ΤΟΥ ΘΕΟΥ, διότι έχει την συνείδηση ότι ΑΥΤΟΣ Ο ΙΔΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΕΟΣ ΣΕΣΑΡΚΩΜΕΝΟΣ].

Παρόμοιο με το παραπάνω είναι το εξής εδάφιο: «ο ευρών την ψυχήν αυτού απολέσει αυτήν, και ο απολέσας την ψυχήν αυτού ένεκεν εμού ευρήσει αυτήν» (Ματθ. 10:39) δηλ. «Εκείνος, ο οποίος θα σώσει τον εαυτό του (αποφεύγοντας το μαρτύριο), θα τον χάσει, ενώ εκείνος, ο οποίος θα χάσει (θα θυσιάσει) τον εαυτό του χάριν εμού, θα τον σώσει» και τα παράλληλα με αυτό Ματθ. 16:25-26, Μάρκ. 8:35-38, Λουκ. 17:33, Ιωάν. 12:25.

«...και ερώ τη ψυχή μου· ψυχή, έχεις πολλά αγαθά κείμενα εις έτη πολλά· αναπαύου, φάγε, πίε, ευφραίνου» (Λουκ. 12:19).

«Ει τις έρχεται προς με και ου μισεί τον πατέρα εαυτού και την μητέρα και την γυναίκα και τα τέκνα και τους αδελφούς και τας αδελφάς, έτι δε και την εαυτού ψυχήν, ου δύναταί μου μαθητής είναι» (Λουκ. 14:26).

«...ανθρώποις παραδεδωκόσι τας ψυχάς αυτών υπέρ τού ονόματος τού Κυρίου ημών Ιησού Χριστού» (Πράξ. 15:26).

Με βάση λοιπόν όλα τα παραπάνω δεδομένα, που αποδεικνύουν ότι η λέξη «ψυχή» είναι ΠΟΛΥΣΗΜΑΝΤΗ, ο σοβαρός ερμηνευτής/ερευνητής, κάθε φορά που συναντάει αυτήν την λέξη, και ανάλογα με τα συμφραζόμενα, θα πρέπει να δίνει και την ανάλογη ερμηνεία κι όχι να την μεταφράζει ΜΟΝΟΔΙΑΣΤΑΤΑ σε όλες τις περιπτώσεις.

Τα εδάφια τώρα που επικαλεστήκατε, προκειμένου να δείξετε ότι η ψυχή καταστρέφεται η εξολοθρεύεται, δεν είναι δύσκολο κάποιος να καταλάβει ότι στα δύο πρώτα (Ιησούς Ναυή 10:28-30, 37, 39, Πράξεις 3:23) «ψυχή» σημαίνει «άνθρωπος» και στο τρίτο (Ψαλμός 63:9) σημαίνει «ζωή». Και για του λόγου το ασφαλές παραθέτουμε τα εδάφια ώστε αυτό να το διαπιστώσουν και οι αναγνώστες.

«Και εν εκείνη τη ημέρα εκυρίευσεν ο Ιησούς την Μακκηδά, και επάταξεν εν στόματι μαχαίρας αυτήν και τον βασιλέα αυτής· εξωλόθρευσεν αυτούς και πάσας ΤΑΣ ΨΥΧΑΣ τας εν αυτή· δεν αφήκεν υπόλοιπον· και έκαμεν εις τον βασιλέα της Μακκηδά, καθώς έκαμεν εις τον βασιλέα της Ιεριχώ. Και διέβη ο Ιησούς, και πας ο Ισραήλ μετ' αυτού, εκ Μακκηδά εις Λιβνά και επολέμει την Λιβνά. Και παρέδωκεν ο Κύριος και αυτήν και τον βασιλέα αυτής εις την χείρα του Ισραήλ· και επάταξεν εν στόματι μαχαίρας αυτήν και πάσας ΤΑΣ ΨΥΧΑΣ τας εν αυτή· δεν αφήκεν εν αυτή υπόλοιπον· και έκαμεν εις τον βασιλέα αυτής, καθώς έκαμεν εις τον βασιλέα της Ιεριχώ.... και εκυρίευσαν αυτήν και επάταξαν εν στόματι μαχαίρας αυτήν και τον βασιλέα αυτής και πάσας τας πόλεις αυτής και πάσας ΤΑΣ ΨΥΧΑΣ τας εν αυτή· δεν αφήκεν υπόλοιπον· κατά πάντα όσα έκαμεν εις την Εγλών· και εξωλόθρευσεν αυτήν και πάσας ΤΑΣ ΨΥΧΑΣ τας εν αυτή.... και εκυρίευσεν αυτήν και τον βασιλέα αυτής και πάσας τας πόλεις αυτής· και επάταξαν αυτούς εν στόματι μαχαίρας και εξωλόθρευσαν πάσας ΤΑΣ ΨΥΧΑΣ τας εν αυτή, δεν αφήκεν υπόλοιπον· καθώς έκαμεν εις την Χεβρών, ούτως έκαμεν εις την Δεβείρ και εις τον βασιλέα αυτής· και καθώς έκαμεν εις την Λιβνά και εις τον βασιλέα αυτής» (Ιησούς Ναυή 10:28-30, 37, 39).

Και τώρα θα επισημάνουμε κάτι που ίσως εκπλήξει πολλούς από τους αναγνώστες των απαντήσεών μας. Αυτός που έγραψε την συγκεκριμένη ερώτηση παραθέτει τα εδάφια από την Μετάφραση Νέου Κόσμου από την έκδοση του 1997!!! Δεν έχει προσέξει δηλαδή ότι στην πιο πρόσφατη Μετάφραση Νέου Κόσμου, έκδ. 2017 η Οργάνωση την λέξη «ψυχή», ΣΤΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΕΔΑΦΙΑ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΤΟΥ ΝΑΥΗ, την έχει μεταφράσει με την λέξη «κάτοικος»!!!

«Και το βασιλιά της τον αφιέρωσε στην καταστροφή, αυτόν και κάθε ΨΥΧΗ που υπήρχε σε αυτήν.... και πάταξαν την ίδια και κάθε ΨΥΧΗ που υπήρχε σε αυτήν με την κόψη του σπαθιού.... και πάταξαν την ίδια και κάθε ΨΥΧΗ που υπήρχε σε αυτήν με την κόψη του σπαθιού....και αφιέρωσαν στην καταστροφή εκείνη την ημέρα κάθε ΨΥΧΗ που υπήρχε σε αυτήν....και πάταξαν την ίδια και το βασιλιά της και όλες τις πόλεις της και κάθε ΨΥΧΗ που υπήρχε σε αυτήν με την κόψη του σπαθιού....Έτσι λοιπόν, αφιέρωσε στην καταστροφή την ίδια και κάθε ΨΥΧΗ που υπήρχε σε αυτήν....και τους πάταξαν με την κόψη του σπαθιού και αφιέρωσαν στην καταστροφή κάθε ΨΥΧΗ που υπήρχε σε αυτήν» (Ιησούς Ναυή 10:28, 30, 32, 35, 37, 39, Μ.Ν.ΚΑΙ. έκδ. 1997).

«Αφιέρωσε στην καταστροφή τον βασιλιά της και όλους τους ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ της... και αφάνισαν με το σπαθί την πόλη και όλους τους ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ της... Αφάνισαν με το σπαθί την πόλη και όλους τους ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ της... Αφιέρωσαν στην καταστροφή όλους τους ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ της εκείνη την ημέρα... Την κατέλαβαν και την αφάνισαν με το σπαθί, καθώς και τον βασιλιά της, τις κωμοπόλεις της και όλους τους ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ της... αφιέρωσε στην καταστροφή την πόλη και όλους τους ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ της... και αφάνισαν όλους τους ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ της με το σπαθί αφιερώνοντάς τους στην καταστροφή» (Ιησούς Ναυή 10:28, 30, 32, 35, 37, 39, Μ.Ν.ΚΑΙ. έκδ. 2017).

ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΣΧΟΛΙΑΣΟΥΜΕ ΚΑΤΙ ΕΠΙΠΛΕΟΝ;

«έσται δε πάσα ψυχή, ήτις εάν μη ακούση τού προφήτου εκείνου, εξολεθρευθήσεται εκ τού λαού» (Πράξεις 3:23).

Πάλι την Μετάφραση Νέου Κόσμου θα επικαλεστούμε προκειμένου να απαντήσουμε και γι’ αυτό το εδάφιο. Η έκφραση «πάσα ψυχή» υπενθυμίζει έντονα την έκφραση του Αποστόλου Παύλου «Πάσα ψυχή εξουσίαις υπερεχούσαις υποτασσέσθω» (Ρωμ. 13:1). Ας διαβάσουμε, λοιπόν, το συγκεκριμένο εδάφιο κι από τις δύο εκδόσεις της Μεταφράσεως Νέου Κόσμου:

«Κάθε ΨΥΧΗ ας υποτάσσεται στις ανώτερες εξουσίες» (Ρωμ. 13:1, Μ.Ν.ΚΑΙ. έκδ. 1997).

«Κάθε ΑΝΘΡΩΠΟΣ ας υποτάσσεται στις ανώτερες εξουσίες» (Ρωμ. 13:1, Μ.Ν.ΚΑΙ. έκδ. 2017).

ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΣΧΟΛΙΑΣΟΥΜΕ ΚΑΤΙ ΕΠΙΠΛΕΟΝ;

«Οι δε ζητούντες την ψυχήν μου, δια να εξολοθρεύσωσιν αυτήν, θέλουσιν εμβή εις τα κατώτατα μέρη της γης» (Ψαλμός 63:9).

Η φράση «Οι ζητούντες την ψυχήν μου» θυμίζει έντονα μία αντίστοιχη φράση που είπε ο άγγελος στον Ιωσήφ στην Αίγυπτο: «εγερθείς παράλαβε το παιδίον και την μητέρα αυτού και πορεύου εις γην Ισραήλ· τεθνήκασι γαρ οι ζητούντες την ψυχήν τού παιδίου» (Ματθ. 2:20). Και πάλι την Μετάφραση Νέου Κόσμου θα επικαλεστούμε προκειμένου να απαντήσουμε και γι’ αυτό το εδάφιο.

«Σήκω, πάρε το παιδάκι και τη μητέρα του και πήγαινε στη γη του Ισραήλ, γιατί εκείνοι που ζητούσαν ΤΗΝ ΨΥΧΗ του παιδιού έχουν πεθάνει» (Ματθ. 2:20, Μ.Ν.ΚΑΙ. έκδ. 1997).

«Σήκω, πάρε το παιδάκι και τη μητέρα του και πήγαινε στη γη του Ισραήλ, γιατί εκείνοι που ζητούσαν ΤΗ ΖΩΗ του παιδιού έχουν πεθάνει» (Ματθ. 2:20, Μ.Ν.ΚΑΙ. έκδ. 2017).

ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΣΧΟΛΙΑΣΟΥΜΕ ΚΑΤΙ ΕΠΙΠΛΕΟΝ;

*********************************************

Το πνεύμα ή η ψυχή είναι ανεξάρτητη και διαφορετική από το σώμα

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Επειδή επιλέγετε να παραθέτετε εδάφια εις τα οποία η ψυχή σημαίνει «τον άνθρωπο», ο οποίος κάνει διάφορες ενέργειες, τις οποίες περιγράφετε ανωτέρω, ήλθε λοιπόν η ώρα να σας παραθέσουμε εδάφια της Γραφής εις τα οποία η ψυχή η πνεύμα, ως ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ συστατικό του ανθρώπου, ΔΙΑΣΤΕΛΛΕΤΑΙ από τον άνθρωπο, είναι δηλαδή ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ και ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ από τον άνθρωπο, (όπως χαρακτηριστικά το διατυπώνετε στην ανωτέρω ερώτηση), εδάφια τα οποία μαρτυρούν ότι ο άνθρωπος ΕΧΕΙ ψυχή ή πνεύμα και ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ψυχή, όπως εσείς πιστεύετε. Εδάφια εις τα οποία προτιμάτε μάλλον «να κλείνετε τα μάτια» ή να τα παραβλέπετε.

«Ούτω λέγει Κύριος, ο εκτείνων τους ουρανούς και θεμελιών την γην και μορφόνων το πνεύμα του ανθρώπου ΕΝΤΟΣ αυτού» (Ζαχ. 12:1) Όπως ο Κύριος είναι δημιουργός του ουρανού και της γης, έτσι είναι δημιουργός και του ανθρωπίνου πνεύματος ή αλλιώς της ψυχής ΕΝΤΟΣ του ανθρώπου.

«Μετά δε τα πράγματα ταύτα, ηρρώστησεν ο υιός της γυναικός, της κυρίας του οίκου· και η αρρωστία αυτού ήτο δυνατή σφόδρα, εωσού δεν έμεινε ΠΝΟΗ ΕΝ αυτώ.....Και εξηπλώθη τρις επί το παιδάριον και ανεβόησε προς τον Κύριον και είπε, Κύριε Θεέ μου, ας επανέλθη, δέομαι, Η ΨΥΧΗ του παιδαρίου τούτου ΕΝΤΟΣ αυτού. Και εισήκουσεν ο Κύριος της φωνής του Ηλία· και επανήλθεν Η ΨΥΧΗ του παιδαρίου ΕΝΤΟΣ αυτού και ανέζησε» (Α΄ Βασ. [Γ΄ Βασ. Ο΄] 17:17, 21-22).

Το παρόν εδάφιο ουδεμίαν εξήγηση χρειάζεται, διότι ΒΡΟΝΤΟΦΩΝΑΖΕΙ από μόνο του! Ο προφήτης Ηλίας προσεύχεται στο Θεό να επιστρέψει η ψυχή που ανήκε στο παιδάριο. Και μάλιστα, κάνοντας λόγο το εδάφιο για «την ψυχή του παιδαρίου» και «εντός αυτού», καταλαβαίνουμε τα εξής:

1^ον Ά λ λ ο είναι το παιδίον και ά λ λ ο η ψυχή του που είναι ΕΝΤΟΣ αυτού! Η ψυχή, δηλαδή, είναι κάτι το ξεχωριστό από το παιδάριο.

2^ον Ότι δεν γίνεται λόγος για μία ΙΔΙΑ η ΚΟΙΝΗ δύναμη ζωής, την οποίαν έχουν όλοι οι άνθρωποι (όπως πιστεύουν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά), αλλά για την ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ψυχή του συγκεκριμένου παιδιού! Άρα ο κάθε άνθρωπος έχει την δική ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ψυχή, η οποία είναι ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ και ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ από το σώμα.

3^ον Δεν είναι σωστό να λέμε μόνο το ότι κάποιος ΕΙΝΑΙ ψυχή είναι ορθό, ενώ το ότι κάποιος ΕΧΕΙ ψυχή είναι λάθος, διότι εδώ το ζωντανό σώμα του παιδιού ΕΧΕΙ ψυχή. Η ψυχή του επανήλθε εντός αυτού, ΔΕΝ ΛΕΕΙ ΑΠΛΩΣ ΟΤΙ ΕΓΙΝΕ ΠΑΛΙ ΨΥΧΗ.

4^ον Είναι αποτυχημένες και παράλογες οι προσπάθειες πολλών να αποδείξουν ότι εδώ «ψυχή» σημαίνει «εαυτός», διότι είναι παράλογο να ερμηνεύσουμε ότι ο εαυτός του παιδίου επανήλθε εντός αυτού!!!

5^ον Είναι εξίσου εσφαλμένο να ερμηνεύσουμε τη λέξη «ψυχή» ως την απρόσωπη και αφηρημένη έννοια της ζωής, διότι αφενός ΔΥΟ φορές προσδιορίζει την ψυχή ότι είναι «του παιδαρίου», δηλαδή Η ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ψυχή, και αφετέρου δεν θα έλεγε ότι επανήλθε Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΑΡΙΟΥ ΜΕΣΑ ΤΟΥ, αλλά θα έλεγε επανήλθε Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ.

6^ον Στον στίχ.17 λέει ότι στο παιδάριο «δεν έμεινε ΠΝΟΗ εν αυτώ» (δηλ. δεν του απέμεινε πνοή [ή «ΠΝΕΥΜΑ» κατά την μετάφραση των Ο΄] μέσα του και επομένως πέθανε), ενώ στους στίχ.21-22 ο προφήτης Ηλίας παρακαλεί να επανέλθει Η ΨΥΧΗ εντός του παιδαρίου: «ας επανέλθη, δέομαι, Η ΨΥΧΗ του παιδαρίου τούτου ΕΝΤΟΣ αυτού», «και επανήλθεν Η ΨΥΧΗ του παιδαρίου ΕΝΤΟΣ αυτού και ανέζησε».

Οι λέξεις, αγαπητοί Μάρτυρες του Ιεχωβά, «πνοή» (ζωής) [«נְשָׁמָֽה» nə-šā-māh] και «ψυχή» [נֶֽפֶשׁ־ ne-p̄eš] εναλλάσσονται, διότι σημασιολογικά είναι ΤΑΥΤΟΣΗΜΕΣ και ΙΣΟΔΥΝΑΜΕΣ! Μάλιστα οι Ο΄ την εβραϊκή λέξη «נְשָׁמָֽה» (nə-šā-māh), που σημαίνει την πνοή ζωής, την μεταφράζουν ως «πνεύμα». Άρα εξάγεται αβίαστα το συμπέρασμα (ΟΣΟ ΚΙ ΑΝ ΣΑΣ ΣΤΕΝΑΧΩΡΕΙ ΑΥΤΟ) ότι «πνεύμα», «ψυχή» και «πνοή» (ζωής) είναι ΙΣΟΔΥΝΑΜΕΣ και εννοιολογικά ΤΑΥΤΙΖΟΝΤΑΙ!

«Μόνον η σαρξ αυτού επ' αυτού θέλει πονεί, και η ψυχή αυτού ΕΝ αυτώ θέλει πενθεί» (Ιώβ 14:22) Ο άνθρωπος έχει «σάρκα» και «ψυχή» και η μεν σάρκα είναι «ΕΠ’ αυτού», η δε ψυχή είναι «ΕΝ αυτώ» και κατά την ώρα του θανάτου εξωτερικώς η σάρκα πονάει και εσωτερικώς η ψυχή πενθεί. Κατ’ αρχάς παρατηρούμε ΚΑΙ ΕΔΩ τα δύο συστατικά του ανθρώπου: Αφ’ ενός μεν τη σάρκα του και αφ’ ετέρου την ψυχή του.

Ας προσέξουμε όμως λίγο περισσότερο την σύνταξη. Ο άνθρωπος αναφέρεται ως «αυτός» και τα δύο συστατικά του αναφέρονται ως «η σαρξ αυτού ΕΠ’ αυτού», και «η ψυχή αυτού ΕΝ αυτώ». Χρησιμοποιεί δηλαδή την πρόθεση «επί» για την σάρκα και την πρόθεση «εν» για την ψυχή. Με απλά λόγια λέγει: «Η σάρκα του ΕΠΑΝΩ ΤΟΥ και η ψυχή του ΜΕΣΑ ΤΟΥ»! Πώς η σάρκα αναφέρεται ότι είναι «επάνω» στον άνθρωπο και η ψυχή «μέσα του»; Φανερά δε τίποτα από τα δύο δεν είναι ο όλος άνθρωπος, αλλά ΚΑΙ ΤΑ ΔΥΟ ΜΑΖΙ. Τι άραγε να εννοεί αυτό το καταπληκτικό χωρίο της Παλαιάς Διαθήκης;

«Δέρμα και σάρκα με ενέδυσας και με οστά και νεύρα με περιέφραξας» (Ιώβ 10:11).

Η σάρκα είναι ΕΝΔΥΜΑ του ανθρώπου. Ο κυρίως άνθρωπος είναι το πνεύμα, το οποίο κρύβεται υπό το ένδυμα τούτο.

Είναι γνωστό ότι στη γριφώδη και συνεσκιασμένη γλώσσα της Παλαιάς Διαθήκης, έριξε άπλετο φως η Καινή Διαθήκη, διότι το κάλυμμα της Παλαιάς Διαθήκης, εν Χριστώ καταργείται. (Β΄ Κορ. 3:14). Πράγματι υπάρχουν αρκετά παρόμοια χωρία στην Καινή Διαθήκη που φωτίζουν αυτόν τον γρίφο. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα εξής:

«Οίδαμεν γαρ ότι εάν η επίγειος ημών ΟΙΚΙΑ ΤΟΥ ΣΚΗΝΟΥΣ καταλυθή, ΟΙΚΟΔΟΜΗΝ εκ Θεού έχομεν, ΟΙΚΙΑΝ ΑΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΟΝ αιώνιον εν τοις ουρανοίς. 2 και γαρ εν τούτω στενάζομεν, ΤΟ ΟΙΚΗΤΗΡΙΟΝ ημών το εξ ουρανού ΕΠΕΝΔΥΣΑΣΘΑΙ επιποθούντες, 3 ει γε και ΕΝΔΥΣΑΜΕΝΟΙ ου γυμνοί ευρεθησόμεθα. 4 και γαρ οι όντες εν ΤΩ ΣΚΗΝΕΙ στενάζομεν, βαρούμενοι εφ' ω ου θέλομεν ΕΚΔΥΣΑΣΘΑΙ, αλλ' ΕΠΕΝΔΥΣΑΣΘΑΙ, ίνα καταποθή το θνητόν υπό τής ζωής. 5 ο δε κατεργασάμενος ημάς εις αυτό τούτο Θεός, ο και δους ημίν τον αρραβώνα τού Πνεύματος. 6 Θαρρούντες ουν πάντοτε και ειδότες ότι ΕΝΔΗΜΟΥΝΤΕΣ ΕΝ ΤΩ ΣΩΜΑΤΙ εκδημούμεν από τού Κυρίου· 7 δια πίστεως γαρ περιπατούμεν, ου δια είδους· 8 θαρρούμεν δε και ευδοκούμεν μάλλον ΕΚΔΗΜΗΣΑΙ ΕΚ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ και ΕΝΔΗΜΗΣΑΙ προς τον Κύριον. 9 διο και φιλοτιμούμεθα, είτε ΕΝΔΗΜΟΥΝΤΕΣ είτε ΕΚΔΗΜΟΥΝΤΕΣ, ευάρεστοι αυτώ είναι.» (Β΄ Κορ. 5:1-9) δηλ.

«Ξέρουμε δε ότι εάν ΤΟ ΕΠΙΓΕΙΟ ΣΠΙΤΙ ΜΑΣ, ΤΟ ΣΩΜΑ, όπου κατοικούμε σαν σκηνή, γκρεμισθεί, έχουμε ΣΠΙΤΙ από τον Θεό, ΣΠΙΤΙ ΑΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΟ, αιώνιο, στους ουρανούς. 2 Μάλιστα δε τώρα στενάζουμε και με πολύ πόθο ποθούμε να ΦΟΡΕΣΟΥΜΕ ΕΠΑΝΩ ΜΑΣ, σαν άλλο ένδυμα, ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΜΑΣ ΤΟ ΟΥΡΑΝΙΟ, 3 ώστε αφού το ΕΝΔΥΘΟΥΜΕ, να μη βρεθούμε γυμνοί. 4 Ναι! Εμείς που ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΣΩΜΑ, που ομοιάζει με σκηνή, στενάζουμε από το βάρος του. Δεν θέλουμε όμως ΝΑ ΤΟ ΑΠΟΒΑΛΛΟΥΜΕ γι’ αυτό, αλλά επάνω σε αυτό ΝΑ ΦΟΡΕΣΟΥΜΕ ΑΛΛΟ (δηλ. το ουράνιο σώμα) για να καταπιεί (και να αφανίσει) η ζωή την θνητότητα. 5 Αυτός δε, ο οποίος μας έκανε ακριβώς γι’ αυτό, είναι ο Θεός (ο οποίος ως παντοδύναμος δύναται να πραγματοποιήσει τον σκοπό του). Αυτός και μας έδωσε το Πνεύμα ως αρραβώνα (δηλ. ως εγγύηση). 6 Έχουμε δε πάντοτε την πεποίθηση και την βεβαιότητα ότι ΟΣΟ ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΣΩΜΑ, βρισκόμαστε μακριά από τον Κύριο, 7 διότι ζούμε πιστεύοντας, όχι βλέποντας (δηλ. για να δούμε τον Κύριο πρέπει να φύγουμε από το σώμα και να πάμε κοντά Του)· 8 γι’ αυτό δεν φοβούμαστε (τον θάνατο), αλλά μάλλον ευχαριστούμεθα ΝΑ ΦΥΓΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΟ ΣΩΜΑ και ΝΑ ΠΑΜΕ ΝΑ ΜΕΙΝΟΥΜΕ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ. 9 Γι’ αυτό και αγωνιζόμαστε να είμαστε ευάρεστοι σε Αυτόν είτε ΜΕΝΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΣΩΜΑ είτε ΦΕΥΓΟΝΤΑΣ ΑΠΟ ΑΥΤΟ.

Συμφώνως προς το ευγλωττότατον τούτο εδάφιο, ΑΛΛΟ είμαστε εμείς και ΑΛΛΟ το σώμα. Το σώμα, το φθαρτό σήμερα και άφθαρτο στο μέλλον, είναι «οικία», «οικοδομή», «οικητήριον», «σκήνος», ενδιαίτημα («ενδημούντες», «εκδημούντες») και ένδυμα («εκδύσασθαι», «επενδύσασθαι», «ενδύσασθαι»). Εμείς δε είμαστε οι κατοικούντες, οι σκηνούντες και οι ενδιαιτώμενοι στο σώμα και οι περιβαλλόμενοι το σώμα ως ένδυμα. Πεθαίνοντας δε εξερχόμαστε από το σώμα και ερχόμαστε εις τον Κύριο. Άρα η ανθρώπινη προσωπικότητα είναι το πνεύμα ή ψυχή, η οποία όχι μόνο δεν είναι απρόσωπη και θνητή, αλλά είναι το κυρίως συστατικό του ανθρώπου με προσωπικότητα και συνειδητότητα. Και μάλιστα, όταν απεκδύεται το σώμα, δεν πεθαίνει μαζί μ’ αυτό, αλλά αντίθετα επιβιώνει και αναχωρεί προς τον Κύριο. Μάλιστα αυτό είναι και η ευδοκία της (δηλ. η ευχαρίστησή της), να εκδημήσει από το σώμα και να εκδημήσει προς τον Κύριο.

Επειδή όμως αυτό το εδάφιο είναι πολύ σημαντικό, εφόσον αποδεικνύει ότι ΑΛΛΟ είμαστε εμείς (δηλ. η ψυχή ή πνεύμα) και ΑΛΛΟ το σώμα μας, ας το αναλύσουμε στίχο προς στίχο.

Λέει λοιπόν ο απόστολος, ότι «εάν η επίγειος ημών ΟΙΚΙΑ ΤΟΥ ΣΚΗΝΟΥΣ καταλυθή, ΟΙΚΟΔΟΜΗΝ εκ Θεού έχομεν, ΟΙΚΙΑΝ ΑΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΟΝ αιώνιον εν τοις ουρανοίς». Δηλαδή, αναφερόμενος στο φθαρτό και προσωρινό σώμα, το ονομάζει «οικία», «σκήνος», διότι όπως η σκηνή είναι μια προσωρινή κατοικία, που καταλύεται και γκρεμίζεται εύκολα, έτσι και αυτό το θνητό σώμα. Αντίθετα, το μελλοντικό, άφθαρτο και αιώνιο σώμα, το ονομάζει «οικοδομή» και «οικητήριο» (στίχ.1-2), που δηλώνει σπίτι καλά θεμελιωμένο και μόνιμο σαν κατοικία. Αν ο άνθρωπος δεν ήταν τίποτα άλλο από το σώμα του, όπως ισχυρίζονται οι Μάρτυρες του Ιεχωβά, οι οποίοι δεν παραδέχονται την ύπαρξη νοεράς και αόρατης ψυχής, άραγε ο Παύλος θα εκφραζόταν με αυτό τον τρόπο; Θα χαρακτήριζε το σώμα σαν κατοικία; Κατοικία ποίου πράγματος; Γιατί όλοι γνωρίζουμε ότι στην κατοικία κάποιος κατοικεί.

Ο κυρίως λοιπόν άνθρωπος δεν είναι το σώμα του, αλλά αντίθετα, «κατοικεί» μέσα στο σώμα του. Αγαπητοί Μάρτυρες του Ιεχωβά κάποιος απλώς ΚΑΤΟΙΚΕΙ μέσα στο σπίτι του και ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Ο ΙΔΙΟΣ ΤΟ ΣΠΙΤΙ! Επιπροσθέτως το παρόν φθαρτό σώμα το ονομάζει «επίγειο ΟΙΚΙΑ» και σ’ αυτό αντιπαραθέτει το νέο, ένδοξο και άφθαρτο σώμα, που είναι εκ Θεού, αχειροποίητο και ουράνιο. Δηλαδή ο κυρίως άνθρωπος, ή αλλιώς η ψυχή του ανθρώπου, αποθέτει με τον θάνατο αυτή την φθαρτή κατοικία και αναμένει μια νέα, άφθαρτη και αιώνια. Η ψυχή, λοιπόν, δεν φθείρεται, όπως το παρόν σώμα μέσα στο οποίο κατοικεί, ούτε αλλάζει, όπως το σώμα, διότι απλούστατα ΔΕΝ ΠΕΘΑΙΝΕΙ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΘΑΝΑΤΟ. Η ίδια, δηλαδή ο ίδιος κάτοικος, φεύγει από το ένα φθαρτό σπίτι και εγκαθίσταται σε ένα καινούργιο, ωραιότερο και καλύτερο.

Και συνεχίζει ο απόστολος: «και γαρ εν τούτω στενάζομεν, ΤΟ ΟΙΚΗΤΗΡΙΟΝ ημών το εξ ουρανού ΕΠΕΝΔΥΣΑΣΘΑΙ επιποθούντες». Λέγει λοιπόν ότι γι’ αυτό στενάζουμε, όσο φοράμε αυτό το επίγειο και φθαρτό σκήνωμα, επειδή έχουμε σφοδρά επιθυμία να ντυθούμε, να επενδυθούμε, δηλαδή να φορέσουμε από πάνω, το οικητήριο το εξ ουρανού, δηλαδή το ουράνιο, άφθαρτο σώμα. Ας προσέξουμε εδώ, όπως τονίζει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ότι τούτο το φθαρτό σώμα, το ονομάζει «σκήνος», δηλαδή σκηνή. Ενώ το άφθαρτο δεν το αποκαλεί έτσι, αλλά οικοδομή και οικητήριο, που δεν καταλύεται εύκολα. «Η μεν γαρ σκηνή, καταλύεται ραδίως, (δηλαδή εύκολα), εκείνο δε, (δηλαδή το οικητήριον), μένει διηνεκώς» (Ιωάννου Χρυσοστόμου, Ομιλία 10η στην Β΄ Κορινθίους Επιστολή. P.G. 61, στήλ.467).

Ταυτόχρονα ο Απόστολος τους λέει ότι αν βέβαια ντυθούν το άφθαρτο σώμα δεν θα ευρεθούν γυμνοί. Και στη συνέχεια τους λέει: «και γαρ οι όντες εν ΤΩ ΣΚΗΝΕΙ στενάζομεν, βαρούμενοι εφ' ω ου θέλομεν ΕΚΔΥΣΑΣΘΑΙ, αλλ' ΕΠΕΝΔΥΣΑΣΘΑΙ, ίνα καταποθή το θνητόν υπό τής ζωής». Με άλλα λόγια τους λέει ότι εμείς, όσοι είμαστε στο σώμα αυτό το φθαρτό, που μοιάζει με σκηνή, στενάζουμε από το βάρος, όχι γιατί θέλουμε να εκδυθούμε αυτό το σώμα, αλλά διότι θέλουμε να ενδυθούμε πάνω μας το ουράνιο και άφθαρτο σώμα και έτσι να καταποθεί η θνητότης του παρόντος σώματος από τη ζωή και την αφθαρσία του άλλου.

Συνεχώς, όπως παρατηρούμε, ο λόγος του Αποστόλου περιστρέφεται γύρω από το σώμα. Το φθαρτό τούτο ή το άφθαρτο το εξ ουρανού. Πάντοτε όμως, όποιο σώμα και να είναι, αναφέρεται σαν σκηνή και κατοικητήριο ή επένδυμα, δηλαδή πανωφόρι, το οποίο φοράει ή αποθέτει ο κυρίως άνθρωπος, δηλαδή το συστατικό του ανθρώπου, που είναι η έδρα του «εγώ», της βουλήσεως, της συνειδητότητος και γενικά της όλης προσωπικότητος. Και αυτό το συστατικό, αλλού στην Αγία Γραφή, ονομάζεται «πνεύμα» ή «ψυχή».

Η ψυχή λοιπόν ντύνεται και γδύνεται το σώμα, το οποίο, αν είναι φθαρτό, διαλύεται και εξαφανίζεται. Η ίδια όμως, όχι μόνο δεν διαλύεται ή εξαφανίζεται, αλλά αντίθετα, προκειμένου για Χριστιανούς, ενδημεί προς τον Κύριο και περιμένει το καινούργιο της, άφθαρτο και ένδοξο σώμα, ως νέο, έντιμο και πολύτιμο επένδυμα.

Στους στίχ. 6-9, χαρακτηρίζει την επίγεια ζωή, σαν «ενδημία εν σώματι», και το θάνατο, σαν «εκδημία εκ του σώματος και ενδημία προς τον Κύριο». Τι σημαίνει άραγε αυτό;

Είναι πολύ εύκολο να το καταλάβουμε αν φέρουμε πάλι στο νου μας ότι ο Απόστολος, λίγο πριν, ονόμασε το ανθρώπινο σώμα σαν «σκηνή», σαν κατοικία της ψυχής. Όσο λοιπόν ο άνθρωπος ζει σ’ αυτήν την ζωή, ενδημεί σ’ αυτό το σώμα, δηλαδή κατοικεί μέσα σ’ αυτή την σκηνή. Όταν πεθάνει την εγκαταλείπει αυτή την σκηνή ή με άλλα λόγια «φεύγει», «εκδημεί» από το σώμα του.

Ουδέποτε ο Απόστολος θα χρησιμοποιούσε αυτό το ρήμα, το ρήμα «εκδημώ», που σημαίνει «φεύγω», «αναχωρώ» από έναν τόπο, «αποδημώ», εάν ο άνθρωπος ως ύπαρξη εκμηδενιζόταν, εξαφανιζόταν κατά τον θάνατο. Σ’ αυτήν την περίπτωση τίποτα δεν θα έφευγε, αλλά ολόκληρος ο άνθρωπος θα οδηγείτο στο μηδέν, στην ανυπαρξία. Όμως ο απόστολος, λέει ότι «εκδημεί εκ του σώματος». Είναι φανερό πλέον τι είναι αυτό που εκδημεί. Λέει για την ψυχή. Το δεύτερο συστατικό του ανθρώπου, που εγκαταλείπει το άψυχο πλέον σώμα, κατά τη στιγμή του θανάτου, και φεύγει.

Γεννάται όμως το εύλογο ερώτημα: «που πηγαίνει η ψυχή;»

Ο Απόστολος μας δίνει πάλι την απάντηση. Μας λέει ότι «εκδημεί από το σώμα», και – τουλάχιστον για την περίπτωση των Χριστιανών που ευαρέστησαν τον Θεό – η ψυχή τους ενδημεί προς τον Κύριο: «ευδοκούμεν μάλλον ΕΚΔΗΜΗΣΑΙ ΕΚ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ και ΕΝΔΗΜΗΣΑΙ προς τον Κύριον» (στίχ. 8). Ενδημώ, σημαίνει «ζω στον τόπο μου, στο σπίτι μου, μαζί με τους δικούς μου». Έτσι λοιπόν και οι Χριστιανοί. Όμως, μας λέει ο Παύλος, αναχωρούν από την προσωρινή τους κατοικία, το φθαρτό τους σώμα και πηγαίνουν να ζήσουν μαζί με τον Κύριο, αναμένοντας φυσικά και την ανάσταση των σωμάτων τους, σε νέα κατάσταση αφθαρσίας, αθανασίας και δόξας. Και βέβαια η ενδημία προς τον Κύριο, την Πηγή της Ζωής, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ως «εκμηδένιση», ως «ανυπαρξία», ως «σκοτάδι».

Είναι φανερό και ξεκάθαρο, σε οποιονδήποτε έχει ΜΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ΚΑΘΑΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΝΟΥ, ΚΑΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΟΝ ΕΧΕΙ ΣΚΟΤΙΣΕΙ Η ΠΛΑΝΗ ΤΗΣ ΑΙΡΕΣΕΩΣ, ότι ο ένοικος του σώματος, που δι’ αυτού πράττει τα έργα, που φεύγει απ’ αυτό κατά την ώρα του θανάτου, και που αναχωρεί προς τον Κύριο, δεν είναι άλλος από την ψυχή, που είναι και ο κυρίως άνθρωπος, ο φορέας της προσωπικότητας και συνειδητότητας.

Άραγε με πόσο πιο απλό και κατανοητό τρόπο έπρεπε η Αγία Γραφή να περιγράφει την διδασκαλία περί της ψυχής, ως του ΑΟΡΑΤΟΥ και ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ συστατικού του ανθρώπου, που επιβιώνει του βιολογικού θανάτου, εξερχόμενο του σώματος κατά την ώρα αυτή; Γιατί να πολεμούν οι θνητοψυχίτες με τόσο πείσμα και τόσο φανατισμό αυτή την ολοκάθαρη διδασκαλία της Αγίας Γραφής και να προσκολλώνται σε ειδωλολατρικές διδασκαλίες;

*********************************************

Ερωτήσεις προς τους αγαπητούς Μάρτυρες του Ιεχωβά

Με βάση το παρόν εδάφιο (Β΄ Κορ. 5:1-9) εάν ο άνθρωπος είναι ΜΟΝΟΝ ΤΟ ΣΩΜΑ ΤΟΥ, γιατί ο Παύλος χαρακτηρίζει το σώμα σαν «ένδυμα», σαν ρούχο; ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΦΟΡΑΕΙ ΤΟ ΡΟΥΧΟ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΑΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΨΥΧΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ;

Πώς λοιπόν μπορούν να ερμηνεύσουν αυτό το χωρίο οι αγαπητοί Μάρτυρες του Ιεχωβά, οι οποίοι δεν παραδέχονται την ψυχή σαν το αόρατο και νοερό συστατικό της ανθρώπινης φύσεως, αλλά ΠΕΙΣΜΑΤΙΚΑ αρνούνται την ύπαρξή της παρασυρμένοι από τις κακοδοξίες της Σκοπιάς;

ΠΟΙΟΣ, ή ΤΙ, εκδημεί από το σώμα και ενδημεί προς τον Κύριο κατά τον θάνατο, εάν ο άνθρωπος είναι μόνο σώμα; ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΚΕΙΝΟ που φεύγει, που αναχωρεί κατά το σώμα κατά την ώρα του θανάτου; ΠΟΙΟΣ είναι ο ένοικος, που φεύγει από την κατοικία του σώματος; ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ που χρησιμοποιεί το σώμα ως όργανο, ως μέσο, για να επιτελέσει τις πράξεις, «αγαθές ή φαύλες», όπως λέει ο Απόστολος στον στίχ. 10;

Περατώνοντας την ανάλυση του παρόντος εδαφίου να θυμηθούμε και την σύγκριση (σώματος - ενδύματος) που έκανε και ο Χριστός όταν είπε στους ακροατές Του: «Δια τούτο λέγω υμίν, μη μεριμνάτε τη ψυχή υμών τι φάγητε και τι πίητε, μηδέ τω σώματι υμών τι ενδύσησθε· ουχί η ψυχή πλείόν εστι τής τροφής ΚΑΙ ΤΟ ΣΩΜΑ ΤΟΥ ΕΝΔΥΜΑΤΟΣ;» (Ματθ. 6:25) Δηλαδή το σώμα είναι πολυτιμότερο του ενδύματος που το καλύπτει. Έτσι και στην υπό ανάλυση αποστολική περικοπή (Β΄ Κορ. 5:1-9), συμπεραίνουμε αβίαστα ότι ο Απόστολος, με αυτούς τους λόγους, αναφέρεται στο πνεύμα ή ψυχή του ανθρώπου, η οποία είναι σαφώς πολυτιμότερη από το ένδυμά της, δηλαδή το σάρκινο σώμα.

«και μη φοβηθήτε από τών αποκτεννόντων ΤΟ ΣΩΜΑ, ΤΗΝ δε ΨΥΧΗΝ μη δυναμένων αποκτείναι· φοβήθητε δε μάλλον τον δυνάμενον και ΨΥΧΗΝ ΚΑΙ ΣΩΜΑ ΑΠΟΛΕΣΑΙ εν γεέννη» (Ματθ. 10:28).

Το ανωτέρω εδάφιο κάνει λόγο περί ΑΠΩΛΕΙΑΣ («απολέσαι»), αλλά η απώλεια ΔΕΝ είναι εκμηδένιση, όπως εσφαλμένως πιστεύουν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά. Συμφώνως, λοιπόν, προς αυτό το εδάφιο ο άνθρωπος έχει σώμα και ψυχή, η οποία δύναται μεν να ΑΠΟΛΕΣΘΕΙ, αλλά δεν δύναται να ΑΠΟΚΤΑΝΘΕΙ, δηλαδή να φονευθεί και να περιέλθει σε ανυπαρξία. Το σώμα, δηλαδή, είναι θνητό, αλλά η ψυχή είναι αθάνατη. Και τα δύο όμως ο Θεός δύναται «ΑΠΟΛΕΣΑΙ εν γεέννη» κι όχι «ΑΠΟΚΤΕΙΝΑΙ εν γεέννη». Δύναται, δηλαδή, ο Θεός να ρίξει αυτά εις την συμφορά της αιωνίου κολάσεως (πρβλ. «και απελεύσονται ούτοι εις κόλασιν αιώνιον» Ματθ. 25:46), πράγμα που είναι φοβερότερο από τον θάνατο. Ο ασεβής «απόλλυται» με την έννοια ότι χάνεται για τον Θεό και βυθίζεται σε δυστυχία και ΟΧΙ ΕΚΜΗΔΕΝΙΣΗ!

Εις τον στίχ.6 του ιδίου κεφαλαίου, όπου περιέχεται το εν λόγω εδάφιο, γίνεται λόγος για πρόβατα «απολωλότα» («....πορεύεσθε δε μάλλον προς τα πρόβατα τα ΑΠΟΛΩΛΟΤΑ οίκου Ισραήλ»), το οποίο προφανώς δεν σημαίνει ότι τα πρόβατα ΕΞΕΜΗΔΕΝΙΣΘΗΣΑΝ, αλλά σημαίνει ότι ΑΠΕΜΑΚΡΥΝΘΗΣΑΝ από τον ποιμένα και ΠΕΡΙΕΠΛΑΝΗΘΗΣΑΝ σε ερήμους και αβάτους τόπους. Πρβλ. Λουκ. 15:4, 9, 24, όπου γίνεται λόγος περί απολωλότος προβάτου, απολεσθείσης δραχμής και απολωλότος υιού, του ασώτου. Όλα αυτά (πρόβατο, δραχμή, υιός) δεν είχαν μεταβεί στην ΑΝΥΠΑΡΞΙΑ ή στο ΜΗΔΕΝ, αλλά ήταν απλώς ΧΑΜΕΝΑ, δηλαδή ευρίσκοντο κάπου αλλού. Απώλεια ανθρώπου είναι η καταστροφή με την έννοια της δυστυχίας αυτού.

«και ελιθοβόλουν τον Στέφανον, επικαλούμενον και λέγοντα· Κύριε Ιησού, δέξαι ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΜΟΥ» (Πράξ. 7:59).

Ο Στέφανος εδώ παρακαλεί τον Κύριο Ιησού να δεχθεί το πνεύμα του, να μην το αποπέμψει και το παραπέμψει στην κόλαση. Πρόκειται σαφώς περί ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ πνεύματος κι όχι απλώς περί ζωτικής δυνάμεως του Θεού. Τι νόημα άλλωστε θα είχε να δεχθεί ο Κύριος το πνεύμα του Στεφάνου, εάν αυτή θα ήταν μία απρόσωπη, και κοινή σε όλους και σε όλα, δύναμη, όπως ο ηλεκτρισμός ή ο αέρας; Τέτοιες ερμηνείες μόνον ΠΑΡΑΛΟΓΕΣ μπορούν να χαρακτηρισθούν.

«Έτι αυτού λαλούντος έρχεταί τις παρά τού αρχισυναγώγου λέγων αυτώ ότι ΤΕΘΝΗΚΕΝ η θυγάτηρ σου· μη σκύλλε τον διδάσκαλον. 50 ο δε Ιησούς ακούσας απεκρίθη αυτώ λέγων· μη φοβού· μόνον πίστευε, και σωθήσεται. 51 ελθών δε εις την οικίαν ουκ αφήκεν εισελθείν ουδένα ει μη Πέτρον και Ιωάννην και Ιάκωβον και τον πατέρα τής παιδός και την μητέρα. 52 έκλαιον δε πάντες και εκόπτοντο αυτήν. ο δε είπε· μη κλαίετε· ΟΥΚ ΑΠΕΘΑΝΕΝ, ΑΛΛΑ ΚΑΘΕΥΔΕΙ. 53 και κατεγέλων αυτού, ειδότες ότι απέθανεν. 54 αυτός δε εκβαλών έξω πάντας και κρατήσας τής χειρός αυτής εφώνησε λέγων· η παις, εγείρου. 55 και ΕΠΕΣΤΡΕΨΕ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΑΥΤΗΣ, και ανέστη παραχρήμα, και διέταξεν αυτή δοθήναι φαγείν» (Λουκ. 8:49-55).

Ο υπηρέτης λέει στον αρχισυνάγωγο Ιάειρο να μην ταλαιπωρεί τον διδάσκαλο, διότι η κόρη του ΠΕΘΑΝΕ «τέθνηκεν η θυγάτηρ σου»! Ο Χριστός όμως, όταν εισήλθε εις την οικία μαζί με τους τρεις μαθητές Του και τους γονείς του κοριτσιού, είπε να μην κλαίνε, διότι ΔΕΝ ΠΕΘΑΝΕ, ΑΛΛΑ ΚΟΙΜΑΤΑΙ «ουκ απέθανεν, αλλά καθεύδει»! Αγαπητοί Μάρτυρες του Ιεχωβά, έχετε ποτέ αναρωτηθεί ΠΟΙΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΥΟ ΕΧΕΙ ΔΙΚΙΟ; ΠΟΙΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΥΟ ΛΕΕΙ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ; Μήπως υπάρχει στα λεγόμενα των δύο ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ αντίφαση ή τελικά η αντίφαση είναι ΦΑΙΝΟΜΕΝΙΚΗ, δηλαδή ισχύουν ΚΑΙ ΤΑ ΔΥΟ;

Το κορίτσι, αγαπητοί Μάρτυρες του Ιεχωβά, και ΠΕΘΑΝΕ και ΔΕΝ ΠΕΘΑΝΕ! Πέθανε ΩΣ ΣΩΜΑ, δεν πέθανε όμως ΩΣ ΠΝΕΥΜΑ! Εκάθευδε. Κοιμόταν δηλαδή. Ο θάνατος δεν είναι ανυπαρξία, αλλά ύπνος. Το πνεύμα του κοριτσιού επέστρεψε εις το σώμα και το σώμα ανεστήθη. Άξιον δε παρατηρήσεως ότι δεν είπε απλώς και γενικά «το πνεύμα» ή «το πνεύμα του Θεού», αλλά «το πνεύμα ΑΥΤΗΣ» (στίχ. 55), δηλαδή το ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ και ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ πνεύμα, όχι κάποια δύναμη ΑΦΗΡΗΜΕΝΗ και ΑΠΡΟΣΩΠΗ. Η φράση «το πνεύμα ΑΥΤΗΣ» είναι παρόμοια διατύπωση με την ανάσταση που έκανε ο προφήτης Ηλίας όπου εκεί υπάρχει η φράση «η ψυχή ΤΟΥ ΠΑΙΔΑΡΙΟΥ», όπου είναι εμφανέστατο ότι γίνεται λόγος για την ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ και ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ψυχή του παιδαρίου.

«Καθήμενος δε τις νεανίας ονόματι Εύτυχος επί τής θυρίδος, καταφερόμενος ύπνω βαθεί διαλεγομένου τού Παύλου επί πλείον, κατενεχθείς από τού ύπνου έπεσεν από τού τριστέγου κάτω και ΗΡΘΗ ΝΕΚΡΟΣ. Καταβάς δε ο Παύλος επέπεσεν αυτώ και συμπεριλαβών είπε· μη θορυβείσθε· η γαρ ψυχή ΑΥΤΟΥ ΕΝ ΑΥΤΩ εστιν» (Πράξ. 20:9-10).

Ο Εύτυχος, κατά την ώρα της Κυριακάτικης Θείας Ευχαριστίας, όπου πρωτοστατούσε ο Απόστολος Παύλος, αποκοιμήθηκε και έπεσε από τον τρίτο όροφο και σκοτώθηκε. «ήρθη νεκρός» (τον σήκωσαν νεκρό) λέγει το κείμενο και όχι «ωσεί νεκρός». Αν και πρόκειται και στις δύο περιπτώσεις (δηλ. της κόρης του Ιαείρου και του Ευτύχου) για το ίδιο γεγονός, δηλαδή αυτό της αναστάσεως ανθρώπου ή αλλιώς την επαναφορά του στη ζωή, στη μεν πρώτη περίπτωση της κόρης του Ιαείρου, ο Ευαγγελιστής Λουκάς αναφέρεται στο «πνεύμα ΑΥΤΗΣ», ενώ στη δεύτερη στην «ψυχή ΑΥΤΟΥ».

Όπως αντιλαμβάνεται κανείς είναι ξεκάθαρο ότι οι όροι «πνεύμα» και «ψυχή» εναλλάσσονται ΕΠΕΙΔΗ ΕΧΟΥΝ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΣΗΜΑΣΙΑ.

Και όπως στην περίπτωση της αναστάσεως του προφήτη Ηλία το κείμενο λέει ότι επέστρεψε «η ψυχή του παιδαρίου ΕΝΤΟΣ αυτού και ανέζησε» παρομοίως, στην περίπτωση του Ευτύχου, έχουμε ΤΗΝ ΙΔΙΑ διατύπωση: «η γαρ ψυχή αυτού ΕΝ ΑΥΤΩ εστιν» ΜΗΠΩΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΑΒΟΥΝ ΚΑΠΟΙΟΙ ΘΝΗΤΟΨΥΧΙΤΕΣ ΟΤΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΔΕΝ Ε Ι Ν Α Ι ΨΥΧΗ σε όλες τις χρήσεις τής λέξης, ΑΛΛΑ Ε Χ Ε Ι ΨΥΧΗ σε πολλές από αυτές!!!

«Οίδα άνθρωπον εν Χριστώ προ ετών δεκατεσσάρων· είτε ΕΝ σώματι ουκ οίδα, είτε ΕΚΤΟΣ τού σώματος ουκ οίδα, ο Θεός οίδεν· αρπαγέντα τον τοιούτον έως τρίτου ουρανού. και οίδα τον τοιούτον ΑΝΘΡΩΠΟΝ· είτε ΕΝ σώματι είτε ΕΚΤΟΣ τού σώματος ουκ οίδα, ο Θεός οίδεν· ότι ηρπάγη εις ΤΟΝ παράδεισον και ήκουσεν άρρητα ρήματα, α ουκ εξόν ανθρώπω λαλήσαι» (Β΄ Κορ. 12:2-4) δηλ. «Γνωρίζω έναν άνθρωπο του Χριστού, ο οποίος προ ετών δεκατεσσάρων - είτε ΜΕ ΤΟ ΣΩΜΑ, δεν γνωρίζω, είτε ΧΩΡΙΣ ΤΟ ΣΩΜΑ, δεν γνωρίζω, ο Θεός γνωρίζει - αρπάχθηκε έως τον τρίτο ουρανό. Ναι, γνωρίζω ότι αυτός Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ - είτε ΜΕ ΤΟ ΣΩΜΑ, είτε ΧΩΡΙΣ ΤΟ ΣΩΜΑ, δεν γνωρίζω, ο Θεός γνωρίζει - αρπάχθηκε ΣΤΟΝ παράδεισο και άκουσε λόγια που δεν λέγονται, που δεν είναι δυνατόν στον άνθρωπο να τα πει».

Ο Απόστολος Παύλος λέει εδώ ότι ανήλθε έως τρίτου ουρανού και εισήλθε εις ΤΟΝ παράδεισο και άκουσε άρρητα ρήματα, αλλά δεν γνωρίζει εάν τούτο συνέβη με το σώμα ή χωρίς το σώμα. Είναι δυνατόν, δηλαδή, να ηρπάγη εις τον παράδεισο και να άκουσε τα άρρητα ρήματα ΧΩΡΙΣ ΣΩΜΑ! Εν τοιαύτη περιπτώσει ΤΙ ΠΗΓΕ στον παράδεισο εάν ο άνθρωπος δεν έχει έτερον από το σώμα συστατικόν που εξέρχεται από αυτό και έχει ΠΛΗΡΗ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΤΗΤΑ;

Τι είναι αυτό που είναι ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΧΩΡΙΣ ΤΟ ΣΩΜΑ, εφόσον ο Απόστολος το αποκαλεί «ΑΝΘΡΩΠΟΝ»: «τον τοιούτον ΑΝΘΡΩΠΟΝ» (και μάλιστα είναι ο ΚΑΤ’ ΕΞΟΧΗΝ, ο ΚΥΡΙΩΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ, όπως αποδείξαμε στην απάντησή μας στην ερώτηση Νο8, όπου αναλύσαμε το Αποκ. 6:9-11) και που φεύγει από το σώμα και ΑΚΟΥΕΙ και ΒΛΕΠΕΙ και ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ και ΑΡΠΑΖΕΤΑΙ; Συνεπώς ο άνθρωπος, αγαπητοί Μάρτυρες του Ιεχωβά, έχει πνεύμα, το οποίο ΖΕΙ και ΑΙΣΘΑΝΕΤΑΙ ΑΦ’ ΕΑΥΤΟΥ (από μόνο του), ενώ το σώμα ζει και αισθάνεται ΜΟΝΟΝ ΕΑΝ ΕΙΝΑΙ ΕΝΩΜΕΝΟ ΜΕ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ!

Σε καμία περίπτωση δεν θα μιλούσε έτσι κάποιος εάν πίστευε ότι εκτός από το ανθρώπινο σώμα δεν υπάρχει και ανθρώπινη ψυχή, στην οποία εδρεύει η συνειδητότητα και ολόκληρη η ανθρώπινη προσωπικότητα. Αντίθετα, εδώ ο Απόστολος μας αποκαλύπτει ότι η ψυχή του ανθρώπου, ακόμη και όταν βρίσκεται ΕΚΤΟΣ του σώματος, μπορεί να έχει πλήρη αντίληψη και επίγνωση της καταστάσεώς της, και των γύρω πραγμάτων, χωρίς καν να υστερεί και να παρεμποδίζεται από την έλλειψη του οικείου της σώματος. Αν δεν ήταν απόλυτα πεπεισμένος γι’ αυτό ο Απόστολος, ΟΥΔΕΠΟΤΕ θα θεωρούσε εφικτό να πάει στον Παράδεισο και να ακούσει καταπληκτικά πράγματα ΧΩΡΙΣ ΤΟ ΣΩΜΑ ΤΟΥ. Και ας προσέξουμε ότι εδώ δεν μιλάει για φαντασία, αλλά για πραγματική αρπαγή του στον Παράδεισο.

*********************************************

Και μία ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ επισήμανση, άσχετη με το παρόν θέμα. Ο Απόστολος λέει «ότι ηρπάγη εις ΤΟΝ παράδεισον». Όπως θα προσέξατε έχουμε υπογραμμίσει το άρθρο, διότι ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΒΡΟΝΤΟΦΩΝΑΖΕΙ για το ΠΟΥ ευρίσκεται Ο ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ, Ο ΚΑΤ’ ΕΞΟΧΗΝ παράδεισος, τον οποίον κληρονομούν οι πιστοί! Όπως όλοι γνωρίζουμε, το οριστικό άρθρο ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΠΟΙΕΙ το πρόσωπο, το ζώο ή το πράγμα εις το οποίο αναφέρεται. Με άλλες λέξεις, το οριστικό άρθρο, κάνει λόγο για κάτι ΗΔΗ ΓΝΩΣΤΟ και ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΙΜΟ!

Έχουμε, λοιπόν, δύο εκφράσεις:

«Και εφύτευσε Κύριος ο Θεός ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΝ εν τη Εδέμ κατά ανατολάς και έθεσεν εκεί τον άνθρωπον, τον οποίον έπλασε» (Γεν. 2:8).

«ηρπάγη εις ΤΟΝ παράδεισον» (Β΄ Κορ. 12:4).

Ποια από τις δύο εκφράσεις μας υποδεικνύει τον ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ, τον ΚΑΤ’ ΕΞΟΧΗΝ παράδεισο; Αυτή της Γενέσεως, εις την οποίαν γίνεται λόγος απλώς για ΕΝΑΝ, για ΚΑΠΟΙΟΝ παράδεισο (εφόσον το αόριστο άρθρο «ένας» η «κάποιος» υπονοείται, γι’ αυτό και ΟΛΕΣ οι Αγγλόφωνες μεταφράσεις έχουν την απόδοση «God planted A garden in Eden») ή αυτή της Β΄ προς Κορινθίους εις την οποίαν το οριστικό άρθρο ΑΠΟΛΥΤΟΠΟΙΕΙ την έννοια ως τον ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ, τον ΚΑΤ’ ΕΞΟΧΗΝ, τον ΜΟΝΑΔΙΚΟ παράδεισο εις τον οποίον ηρπάγη ο Απόστολος Παύλος;

ΚΙ ΑΝ ΤΕΛΙΚΑ Ο ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΥΠΟΔΕΙΚΝΥΕΤΑΙ ΑΠΟ ΑΥΤΟΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ Β΄ ΠΡΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗ, ΑΥΤΟΣ Ο ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ, ΑΓΑΠΗΤΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ, πού ΤΕΛΙΚΑ ΕΥΡΙΣΚΕΤΑΙ, ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ, ΕΔΩ, ΕΙΣ ΤΗΝ ΓΗ, Η ΕΙΣ ΤΟΝ ΤΡΙΤΟ ΟΥΡΑΝΟ;

Όσοι, λοιπόν, διαβάζουν την Γραφή ΧΩΡΙΣ ΤΑ «ΓΥΑΛΙΑ» (δηλ. τις ερμηνείες) ΤΗΣ ΣΚΟΠΙΑΣ, καταλαβαίνουν ότι ο επίγειος παράδεισος, τον οποίον έχασε ο Αδάμ, δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ΤΥΠΟΣ και ΣΚΙΑ του ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ παραδείσου, που ευρίσκεται εις τον ουρανό. Και πού το λέει αυτό η Γραφή; Ας δούμε και πού το λέει αυτό η Γραφή ώστε να μην νομίζετε ότι διατυπώνουμε δικές μας θεωρίες ή ερμηνείες.

«ΣΚΙΑΝ γαρ έχων ο νόμος τών μελλόντων αγαθών, ουκ αυτήν την εικόνα τών πραγμάτων...» (Εβρ. 10:1) δηλ. «Επειδή δε ο νόμος έχει απλώς σκιά των αγαθών, τα οποία ήταν μελλοντικά, και όχι την ίδια την εικόνα των πραγμάτων...»

Ως «μέλλοντα αγαθά» εννοούνται τα αγαθά της Καινής Διαθήκης και χαρακτηρίζονται «μέλλοντα» ως προς την Παλαιά Διαθήκη. Ο νόμος, και γενικά η Παλαιά Διαθήκη, εμπεριείχε την ΣΚΙΑ των μελλόντων αγαθών κι όχι αυτήν την εικόνα των πραγμάτων των μελλόντων αγαθών, δηλαδή των πραγματικοτήτων της Καινής Διαθήκης, τα οποία εννοείται ότι επεκτείνονται και εις την απέραντη αιωνιότητα. Τα μέλλοντα αγαθά αρχίζουν από την ίδρυση της Εκκλησίας κι επεκτείνονται εις την απέραντη αιωνιότητα, δηλαδή στην θριαμβεύουσα, εν ουρανοίς, Εκκλησία.

Παρόμοια διατύπωση, ότι η Παλαιά Διαθήκη ήταν τύπος και σκιά της Καινής Διαθήκης, έχουμε και εις την προς Κολ. 2:16-17 «Μη ουν τις υμάς κρινέτω εν βρώσει ή εν πόσει ή εν μέρει εορτής ή νουμηνίας ή σαββάτων, α εστι ΣΚΙΑ τών μελλόντων, το δε σώμα τού Χριστού» δηλ. «Κανείς λοιπόν να μην σας κρίνει σε φαγητά ή σε ποτά ή σε ζητήματα εορτής ή πρωτομηνιάς ή Σαββάτου, τα οποία είναι ΣΚΙΑ των πραγμάτων, που έμελλαν να έλθουν, ενώ η πραγματικότητα βρίσκεται στον Χριστό».

Ο επίγειος παράδεισος, τον οποίον έχασε ο Αδάμ, όσο κι αν σας στεναχωρεί αυτή η διαπίστωση ή να είναι ολίγον «δύσπεπτη» εις την αποδοχή της, αγαπητοί Μάρτυρες του Ιεχωβά, ήταν ΣΚΙΑ του ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ παραδείσου, τον οποίον πρόκειται να κληρονομήσουν οι πιστοί, και εις τον οποίον ηρπάγη ο Απόστολος Παύλος «και ήκουσεν άρρητα ρήματα, α ουκ εξόν ανθρώπω λαλήσαι», δηλαδή άκουσε λόγια που δεν λέγονται, που δεν είναι δυνατόν στον άνθρωπο να τα πει.

ΑΚΟΜΗ ΜΙΑ ΤΡΟΦΗ ΓΙΑ ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ!

«τις γαρ οίδεν ανθρώπων τα τού ανθρώπου ει μη το πνεύμα τού ανθρώπου το ΕΝ αυτώ;» (Α΄ Κορ. 2:11).

Το πνεύμα του ανθρώπου, που είναι το αόρατο συστατικό του και βρίσκεται ΕΝΤΟΣ του («ΕΝ αυτώ»), αυτό (και ουδείς άλλος άνθρωπος) γνωρίζει τους κρυφούς λογισμούς, τις σκέψεις και τα μυστήρια, που ο άνθρωπος έχει στην καρδιά του. Αυτό, όμως, δεν αποδεικνύει ότι το πνεύμα του ανθρώπου, όχι μόνον έχει ΑΥΤΟΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑ, αλλά είναι το κέντρο και ο φορέας της προσωπικότητος του ανθρώπου; Πώς, λοιπόν, είναι ΑΠΡΟΣΩΠΗ δύναμη και ΚΟΙΝΗ σε όλους; Ο ηλεκτρισμός, που είναι απρόσωπη δύναμη, γνωρίζει κάτι από το σώμα εντός του οποίου βρίσκεται, εάν είναι λάμπα ή ραδιόφωνο; Ή ο αέρας, γνωρίζει εάν βρίσκεται μέσα σε άνθρωπο, ζώο η φυτό; Πολλώ δε μάλλον δεν δύναται να γνωρίζει τις κρυφές σκέψεις του ανθρώπου, όπως δύναται να γνωρίζει, συμφώνως προς τον Απόστολο, το πνεύμα ή ψυχή του ανθρώπου, που είναι ΕΝΤΟΣ αυτού!

Επειδή τα εδάφια, που αποδεικνύουν την μεγάλη αυτή αλήθεια της Πίστεως, περί της ψυχής ως διάφορο και αθάνατο συστατικό του ανθρώπου, είναι κυριολεκτικά ΑΤΕΛΕΙΩΤΑ, σταματάμε εδώ, διότι για τον καλοπροαίρετο αναγνώστη είναι αρκετά προκειμένου να ξετυλίξει την άκρη από το «κουβάρι» της πλάνης της Σκοπιάς. Για τους φανατικούς και κακοπροαίρετους αναγνώστες, αυτούς δηλαδή που βάζουν τις ψευδοδιδασκαλίες της Σκοπίας ΥΠΕΡΑΝΩ των διδασκαλιών της Γραφής, κι όλα τα εδάφια της Γραφής να παραθέσουμε θα είναι «ου με πείσεις καν με πείσεις».

Ευχόμαστε να φωτίσει ο Θεός τις σκοτισμένες καρδιές και διάνοιες όσων έχουν παρασυρθεί στην κακοδοξία (να πιστεύουν ότι η ανθρώπινη ψυχή είναι θνητή και απρόσωπη) και να τους οδηγήσει στην αλήθεια δια της μετανοίας.

*********************************************

Το σκεπτικό της ανωτέρω ερωτήσεως είναι ΠΑΡΟΜΟΙΟ με το σκεπτικό των ερωτήσεων Νο5 και Νο6, οπότε ισχύει η απάντηση που ήδη δώσαμε σε αυτές, στο πρώτο μέρος αυτής τής απάντησης.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

«τοις μεν καθ' υπομονήν έργου αγαθού δόξαν και τιμήν και αφθαρσίαν ζητούσι ζωήν αιώνιον» (Ρωμ. 2:7) δηλ. «Σ’ εκείνους μεν, που με υπομονή εργάζονται το καλό, και ζητούν δόξα και τιμή και μεγαλείο, θ’ αποδώσει ζωή αιώνια» Το εδάφιο, που επικαλείστε, ΔΕΝ λέει ότι οι πιστοί αναζητούν αθανασία, αλλά δόξα και τιμή, δηλαδή να δοξασθούν· και αυτό δεν επιτυγχάνεται σε ΑΥΤΗΝ την ζωή, αλλά ΜΟΝΟΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ.

Επειδή το σκεπτικό το ερωτήσεων επαναλαμβάνεται το ίδιο και το ίδιο ισχύει η απάντηση που δώσαμε στις ερωτήσεις Νο5 και Νο6. Εν συντομία μόνον υπενθυμίζουμε τα εξής:

Όταν ο Ιησούς κάνει λόγο για ανάσταση και αιώνια ζωή εννοεί την ΕΠΑΝΕΝΩΣΗ ψυχής ή πνεύματος με το σώμα, ώστε ο άνθρωπος, ως ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΗ πλέον ύπαρξη, να μετάσχει της αιωνίου ζωής.

Όπως διδάσκει και ο Απόστολος Παύλος οι άνθρωποι πρόκειται να εμφανιστούμε ενώπιον του βήματος του Χριστού για να λάβει ο καθένας ό,τι του αρμόζει για όσα έπραξε ΜΕ ΤΟ ΣΩΜΑ, είτε καλό είτε κακό («τους γαρ πάντας ημάς φανερωθήναι δει έμπροσθεν τού βήματος τού Χριστού, ίνα κομίσηται έκαστος τα ΔΙΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ προς α έπραξεν, είτε αγαθόν είτε κακόν» Β΄ Κορ. 5:10). Οι πιστοί αναμένουν με αγωνία οριστική και ολοκληρωτική υιοθεσία, η οποία συνίσταται εις την απελευθέρωση του σώματός μας από την φθορά και τον θάνατο («....και ημείς αυτοί εν εαυτοίς στενάζομεν υιοθεσίαν απεκδεχόμενοι, την απολύτρωσιν ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΗΜΩΝ» Ρωμ. 8:23).

Το σώμα, με το οποίο ο κάθε πιστός αγωνίστηκε εδώ στην γη, πρόκειται ΚΙ ΑΥΤΟ να αμοιφθεί και να ενδοξασθεί εν εκείνη τη ημέρα, όπως άλλωστε ο ίδιος ο Ιησούς δόξασε, δια της αναστάσεως, το δικό Του σώμα, αυτό που σκαμπιλίστηκε, που επτύσθη, που μαστιγώθηκε, που σταυρώθηκε.

*********************************************

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

ΑΚΟΜΗ ΜΙΑ ΑΦΕΛΕΣΤΑΤΗ ερώτηση που δείχνει την παχυλή άγνοια της Γραφής που έχει ο συντάξας τις παρούσες ερωτήσεις. Θα απαντήσουμε θέτοντας ορισμένες ερωτήσεις μήπως και βοηθήσουμε τον συντάξαντα να εννοήσει απλές και βασικές έννοιες της Γραφής:

Η σχετική και απόλυτος έννοια στη Γραφή ως η μοναδική εξήγηση των φαινομενικών αντιφάσεων αυτής

Ο προφήτης Δανιήλ χρησιμοποιεί για τον Βαβυλώνιο βασιλέα Ναβουχοδονόσορα τον τίτλο «βασιλεύς βασιλέων» («Συ, βασιλεύ, είσαι βασιλεύς βασιλέων» Δαν. 2:37), δηλαδή υπέρτατος βασιλεύς, τίτλο τον οποίον αποδίδει δύο φορές η Αποκάλυψη εις τον Χριστό («...ότι Κύριος κυρίων εστί και Βασιλεύς βασιλέων» Αποκ.17:14, «και έχει επί το ιμάτιον και επί τον μηρόν αυτού όνομα γεγραμμένον, Βασιλεύς βασιλέων και Κύριος κυρίων» Αποκ.19:16).

Ερωτούμε λοιπόν κι εμείς με την σειρά μας: «Πώς είναι δυνατόν ένας άνθρωπος να ονομάζεται εις την Γραφή με τον ίδιο ακριβώς τίτλο που χαρακτηρίζεται ο Χριστός; Πώς είναι δυνατόν ο Χριστός να είναι «βασιλεύς βασιλέων», δηλαδή υπέρτατος βασιλεύς και ταυτοχρόνως να αποκαλείται με τον ίδιο ακριβώς τίτλο κι ένας απλός άνθρωπος;»

Μήπως όμως ο ένας χαρακτηρισμός αναφέρεται με ΑΠΟΛΥΤΗ και ο άλλος με ΣΧΕΤΙΚΗ έννοια; Με ΑΠΟΛΥΤΗ έννοια δηλαδή «Βασιλεύς βασιλέων» είναι ένας, ο Χριστός, αλλά με ΣΧΕΤΙΚΗ έννοια, και συγκρινόμενος όχι με τον Χριστό, αλλά με τους ανθρώπους, είναι ΚΑΙ ο Ναβουχοδονόσορ!

«ο δε είπεν αυτώ· τι με λέγεις αγαθόν; ουδείς ΑΓΑΘΟΣ ει μη είς, ο Θεός» (Ματθ. 19:17 και τα παράλληλα Μάρκ. 10:18, Λουκ. 18:19).

«έδοξε καμοί, παρηκολουθηκότι άνωθεν πάσιν ακριβώς, καθεξής σοι γράψαι, ΚΡΑΤΙΣΤΕ Θεόφιλε» (Λουκ. 1:3).

Ο Ευαγγελιστής Λουκάς προσφωνεί τον άρχοντα Θεόφιλο ως «κράτιστο», τίτλος ο οποίος είναι υπερθετικός βαθμός του επιθέτου «αγαθός» (αγαθός-κρείττων-κράτιστος). Όπως όμως μαρτυρούν οι Συνοπτικοί Ευαγγελιστές, που παραθέσαμε ανωτέρω, ο Χριστός διαβεβαιώνει στον διάλογό Του με τον πλούσιο νεανία ότι κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να χαρακτηριστεί «αγαθός» παρά μόνος ένας, ο Θεός (ουδείς αγαθός ει μη είς ο Θεός).

Ρωτάμε, λοιπόν, κι εμείς με την σειρά μας: «Ο Θεός είναι αγαθός και ο Θεόφιλος είναι κράτιστος, δηλαδή αγαθότατος;». Μήπως όμως ο Λουκάς δεν αποκαλεί τον Θεόφιλο «αγαθότατο» σε σύγκριση προς τον Θεό, αλλά σε σύγκριση προς τους ανθρώπους; Με ΑΠΟΛΥΤΗ έννοια δηλαδή, αγαθός είναι ένας, ο Θεός, αλλά με ΣΧΕΤΙΚΗ έννοια αγαθοί μπορούν να χαρακτηρισθούν πολλοί άνθρωποι.

Παρόμοια παραδείγματα με ΣΧΕΤΙΚΗ και ΑΠΟΛΥΤΗ έννοια έχουμε άφθονα στη Γραφή.

«υμείς δε μη κληθήτε ραββί· είς γαρ υμών εστίν ο διδάσκαλος, ο Χριστός· πάντες δε υμείς αδελφοί εστε. Και πατέρα μη καλέσητε υμών επί της γης· είς γαρ εστίν ο πατήρ υμών, ο εν τοις ουρανοίς» (Ματθ. 23:8-9).

Εφόσον ο Χριστός απαγορεύει να αποκαλούμε τους ανθρώπους «πατέρες», γιατί τότε Ο ΙΔΙΟΣ απεκάλεσε τον Αβραάμ «πατέρα» (Ιωάν. 8:56), όπως το ίδιο έκανε και ο Παύλος (Ρωμ. 4:1, 11-12, Πράξ. 22:1) και ο Πέτρος (Πράξ. 3:22) αλλά και ο Ιάκωβος εις την επιστολή του; (2:21) Γιατί ο Στέφανος στην απολογία του, πριν τον λιθοβολήσουν, προσφωνεί τους κατήγορούς του «πατέρες» (Πράξ. 7:2) όπως επίσης το ίδιο αποκαλεί και τους κατά σάρκα προγόνους του (Πράξ. 7:11-12, 15, 19), όπως επίσης το ίδιο κάνει και ο Παύλος; (Πράξ. 13:17, Α΄ Κορ. 10:1) Γιατί επίσης ο Χριστός, εις την παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου, βάζει τον πλούσιο να αποκαλεί τον Αβραάμ «πατέρα»; (Λουκ. 16:24). Γιατί επίσης ο Απόστολος Ιωάννης, εις την Α΄ Επιστολή του, αποκαλεί τους παραλήπτες της Επιστολής του «πατέρες»; (Α΄ Ιωάν. 2:13-14).

Εφόσον ο Χριστός απαγορεύει να αποκαλούμε τους ανθρώπους «διδασκάλους», γιατί τότε ΑΥΤΟΣ, αλλά και Ο ΙΔΙΟΣ Ο ΘΕΟΣ, έθεσαν διδασκάλους μέσα στην Εκκλησία όπως αναφέρουν τα Α΄ Κορ. 12:28-29 και Εφεσ. 4:11; Γιατί ο ίδιος ο Απόστολος Παύλος αποκαλούσε συχνά τον εαυτό του «διδάσκαλο εθνών»; (Α΄ Τιμ. 2:7, Β΄ Τιμ. 1:11) Γιατί επίσης απαγορεύει εις την γυναίκα να διδάσκει (εις τις εκκλησιαστικές συνάξεις) πράγμα που αφήνει να εννοηθεί, ότι ΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΙ πρέπει να προέρχονται από τους άνδρες; (Α΄ Τιμ. 2:12) Γιατί εμμέσως αποκαλεί τον Τιμόθεο «διδάσκαλο» εφόσον τον προτρέπει «Παράγγελλε ταύτα και ΔΙΔΑΣΚΕ (Α΄ Τιμ. 4:11) και «ταύτα ΔΙΔΑΣΚΕ»; (Α΄ Τιμ. 6:3) Γιατί επίσης ο Απόστολος κάνει λόγο για πρεσβυτέρους ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥΣ όταν λέγει: «πρεσβυτέρους...κοπιώντες εν λόγω και ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ; (Α΄ Τιμ. 5:17).

Πώς, αγαπητοί Μάρτυρες του Ιεχωβά, από την μία μεριά μας λέγει η Γραφή ότι υπάρχει «ένας Κύριος», «ένας Θεός», «ένας Πατήρ», «ένας Ποιμήν», «ένας Διδάσκαλος» και από την άλλη να κάνει λόγο για ΠΟΛΛΟΥΣ «κυρίους», «θεούς», «πατέρες», «ποιμένες», «διδασκάλους»;

Μπορείτε, αγαπητοί Μάρτυρες του Ιεχωβά, να δώσετε μίαν ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΗ απάντηση σε όλες αυτές τις περιπτώσεις ώστε να μην καταλήξουμε εις το εσφαλμένο συμπέρασμα ότι οι συγγραφείς της Γραφής αντιφάσκουν κι έρχονται σε σύγκρουση με τον ίδιο τον Χριστό;

Κατ’ εμάς τους Ορθοδόξους η ορθή εξήγηση είναι ότι στα εδάφια που αναφέρουν για «έναν Κύριο», «έναν Θεό», «ένα Πατέρα», «έναν Ποιμένα», «έναν Διδάσκαλο», η έννοια είναι ΑΠΟΛΥΤΗ, ενώ τα εδάφια που αναφέρουν για πολλούς «κυρίους», «θεούς», «πατέρες», «ποιμένες», «διδασκάλους» η έννοια είναι ΣΧΕΤΙΚΗ. Με ΑΠΟΛΥΤΗ, δηλαδή, έννοια π.χ. υπάρχει ένας μόνον Κύριος (Α΄ Κορ. 8:6) και διδάσκαλος (Ματθ. 23:8), ο Ιησούς Χριστός. Αλλά με ΣΧΕΤΙΚΗ έννοια υπάρχουν πολλοί κύριοι (Α΄ Κορ. 8:5) όπως ο Αβραάμ (Γεν. 18:12 – Α΄ Πέτρ. 3:6,) και πολλοί διδάσκαλοι στην Εκκλησία (Α΄ Κορ. 12:28-29, Εφεσ. 4:11) όπως ο Παύλος (Α΄ Τιμ. 2:7, Β΄ Τιμ. 1:11).

Η απάντηση, λοιπόν, στην παρούσα ερώτηση: «Πώς γίνεται από την μία η Γραφή να μας λέει ότι Ο ΘΕΟΣ είναι «ο μόνος έχων αθανασίαν» (Α΄ Τιμ. 6:16) και από την άλλη να πιστεύουμε ότι ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ έχουν αθανασία», είναι ΜΙΑ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΗ και είναι αυτή που μόλις αναπτύξαμε. Με ΑΠΟΛΥΤΗ και ΜΟΝΑΔΙΚΗ έννοια, ο μόνος που έχει ΕΚ ΦΥΣΕΩΣ αθανασία είναι ο Θεός, αλλά με ΣΧΕΤΙΚΗ έννοια (κατά χάριν) αθανασία έχουν ΟΛΟΙ οι άνθρωποι, εφόσον δημιουργήθηκαν κατ’ εικόνα Θεού («Και εποίησεν ο Θεός τον άνθρωπον κατ' εικόνα ΕΑΥΤΟΥ· κατ' εικόνα ΘΕΟΥ εποίησεν αυτόν....» Γεν. 1:27).

Άλλο πράγμα είναι να είναι κάποιος ΕΚ ΦΥΣΕΩΣ αθάνατος (όπως είναι ΜΟΝΟ ο Θεός), και άλλο να παραμένεις αθάνατος ΚΑΤΑ ΧΑΡΙΝ, επειδή ο Θεός σε διατηρεί, (όπως οι ψυχές που κατά φύσιν στην πραγματικότητα είναι ΘΝΗΤΕΣ), όπως κατά χάριν θα παραμείνει αθάνατο στην αιωνιότητα και το θνητό σώμα τών αναστημένων.

*********************************************

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Σε δύο λόγους Του ο Ιησούς, στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, μας διαβεβαιώνει ότι ΟΛΑ όσα έχει ο Πατήρ είναι δικά Του: «ΠΑΝΤΑ όσα έχει ο πατήρ εμά εστι» (Ιωάν. 16:15) δηλ. «ΟΛΑ, όσα έχει ο Πατήρ, είναι δικά μου», «και τα εμά πάντα σά εστι και τα σά εμά» (Ιωάν. 17:10) δηλ. «και όλα τα δικά μου είναι δικά σου και τα δικά σου δικά μου». Τι κατ’ ουσίαν υπαινίσσεται με αυτές τις διακηρύξεις ο Ιησούς; Ας εμβαθύνουμε λίγο απ’ αυτού. Ο Χριστός δεν είπε μόνο «και τα εμά πάντα σά εστι», αλλά είπε και το αντίστροφο «και τα σά εμά». Κάθε άνθρωπος πρέπει να λέει στον Θεό το πρώτο, «όλα τα δικά μου είναι δικά Σου», δεν δύναται όμως να πει και το δεύτερο «και όλα τα δικά Σου είναι δικά μου». Ένα δούλος μπορεί να πει στον κύριό του: «κύριέ μου, όλα, όσα έχω εγώ, είναι δικά σου», δεν δύναται όμως να πει: «και όλα, όσα έχεις εσύ, κύριέ μου, είναι δικά μου».

Τέτοιον λόγο είπε ο Χριστός στον Πατέρα, διότι ΔΙΑΦΕΡΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΚΤΙΣΜΑΤΑ, τους ανθρώπους ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΓΓΕΛΟΥΣ!

Αναλυόμενος αυτός ο λόγος σημαίνει: Οι μαθητές και απόστολοι είναι του Πατρός, συγχρόνως είναι και του Χριστού. Όλα τα κτιστά πρόσωπα, άνθρωποι και άγγελοι, είναι του Πατρός, συγχρόνως είναι και του Χριστού. Ο Πατήρ έχει παντοδυναμία και ο Χριστός έχει παντοδυναμία. Ο Πατήρ έχει πανσοφία και παντογνωσία και ο Χριστός έχει πανσοφία και παντογνωσία. Ο Πατήρ έχει πανταχού παρουσία και ο Χριστός έχει πανταχού παρουσία. Ο Πατήρ έχει το αναλλοίωτο και ο Χριστός έχει το αναλλοίωτο. Ο Πατήρ έχει απόλυτη αγαθότητα και αγιότητα και ο Χριστός έχει απόλυτη αγαθότητα και αγιότητα. Και γενικώς, όλα, όσα έχει ο Πατήρ, έχει και ο Χριστός. Με μία συνοπτική φράση: Ο Πατήρ έχει όλη τη Θεία Ουσία και ο Χριστός έχει ΤΗΝ ΙΔΙΑ Θεία Ουσία. Με άλλη συνοπτική φράση: Ο Πατήρ είναι Θεός και ο Χριστός είναι Θεός.

Παρ' όλη, λοιπόν, την ρητή διαβεβαίωση του Χριστού ότι «πάντα όσα έχει ο Πατήρ είναι δικά Του», παρόλη επίσης και την παρόμοια διακήρυξη του Αποστόλου Παύλου, ότι ο Χριστός, ΠΡΟ της ενσαρκώσεώς Του ήταν ΙΣΟΣ προς τον Θεό («....το είναι ίσα Θεώ» Φιλίπ. 2:6), ΕΝΤΟΥΤΟΙΣ, ΕΣΕΙΣ ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ, ΤΟΝ ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΩΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟ ΠΕΡΙΟΡΙΖΟΜΕΝΟΙ Κ Υ Ρ Ι Ω Σ ΕΙΣ ΤΟ ΕΔΑΦΙΟ «ο πατήρ μου μείζων μου εστι» (Ιωάν. 14:28).

Τα γράφουμε όλα αυτά για να αποδείξουμε ότι παρόλο που ο Χριστός ΔΕΝ ΔΙΑΦΕΡΕΙ ΣΕ ΤΙΠΟΤΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ, όσον αφορά τις ιδιότητες που αναφέραμε παραπάνω, εν τούτοις εσείς ΔΕΝ δέχεστε την ισότητά Του με τον Πατέρα, και τώρα μας λέτε ότι εάν ο άνθρωπος, είχε ψυχή αθάνατη, δηλαδή αθανασία, θα ήταν οντολογικά όμοιος προς τον Θεό, όταν ο Χριστός, ΠΟΥ ΕΧΕΙ Ο Λ Α ΟΣΑ ΕΧΕΙ Ο ΠΑΤΗΡ, ΚΑΤ’ ΕΣΑΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΑ ΟΜΟΙΟΣ Η ΙΣΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ;;;

ΚΑΙ ΠΕΡΙΜΕΝΕΤΕ ΝΑ ΠΑΡΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΣΟΒΑΡΑ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΔΙΑΚΗΡΥΞΕΙΣ ΣΑΣ;

Επίσης οι άγγελοι, που έχουν αθανασία, είναι ίσοι με τον Θεό; Υπάρχει η όχι οντολογική διαφορά μεταξύ Δημιουργού και αγγέλων παρόλο που οι τελευταίοι είναι αθάνατοι;

ΑΦΗΣΤΕ ΛΟΙΠΟΝ ΚΑΤΑ ΜΕΡΟΥΣ ΤΙΣ ΣΟΦΙΣΤΕΙΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ «ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΕΣ ΑΛΧΗΜΕΙΕΣ».

Και εδώ, η απάντηση είναι η ίδια με την απάντηση στο προηγούμενο ερώτημα: Η οντολογική διαφορά Ακτίστου με το κτιστό, είναι ότι το μεν Άκτιστο (ο Θεός), έχει ΕΚ ΦΥΣΕΩΣ την αθανασία, το δε κτιστό, (ψυχή και σώμα), είναι ΕΚ ΦΥΣΕΩΣ ΘΝΗΤΟ, αλλά ΚΑΤΑ ΧΑΡΙΝ ο Θεός το διατηρεί να παραμένει αθάνατο στους αιώνες.

*********************************************

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

«και μη φοβηθήτε από τών αποκτεννόντων ΤΟ ΣΩΜΑ,ΤΗΝ δε ΨΥΧΗΝ μη δυναμένων αποκτείναι· φοβήθητε δε μάλλον τον δυνάμενον και ΨΥΧΗΝ ΚΑΙ ΣΩΜΑ ΑΠΟΛΕΣΑΙ εν γεέννη» (Ματθ. 10:28).

Το συγκεκριμένο εδάφιο, που επικαλείται ο συντάξας τις ερωτήσεις, το αναλύσαμε και στην ερώτηση Νο10. Υπενθυμίζουμε, κι εδώ, την απάντησή μας. Εντύπωση πάντως προκαλεί το γεγονός Μάρτυρες του Ιεχωβά να επικαλούνται το Ματθ. 10:28, εδάφιο το οποίο ΕΜΦΑΝΕΣΤΑΤΑ στρέφεται ΕΝΑΝΤΙΟΝ της διδασκαλίας της Σκοπιάς ότι ο άνθρωπος δεν έχει ψυχή ή ότι αυτή δεν διακρίνεται από αυτόν.

Το ανωτέρω εδάφιο κάνει λόγο περί ΑΠΩΛΕΙΑΣ («απολέσαι»), αλλά η απώλεια ΔΕΝ είναι εκμηδένιση, όπως εσφαλμένως πιστεύουν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά. Συμφώνως, λοιπόν, προς αυτό το εδάφιο ο άνθρωπος έχει σώμα και ψυχή, η οποία δύναται μεν να ΑΠΟΛΕΣΘΕΙ, αλλά δεν δύναται να ΑΠΟΚΤΑΝΘΕΙ, δηλαδή να φονευθεί και να περιέλθει σε ανυπαρξία. Το σώμα, δηλαδή, είναι θνητό, αλλά η ψυχή είναι αθάνατη. Και τα δύο όμως ο Θεός δύναται «ΑΠΟΛΕΣΑΙ εν γεέννη» κι όχι «ΑΠΟΚΤΕΙΝΑΙ εν γεέννη». Δύναται, δηλαδή, ο Θεός να ρίξει αυτά εις την συμφορά της αιωνίου κολάσεως (πρβλ. «και απελεύσονται ούτοι εις κόλασιν αιώνιον» Ματθ. 25:46), πράγμα που είναι φοβερώτερο από τον θάνατο. Ο ασεβής «απόλλυται» με την έννοια ότι χάνεται για τον Θεό και βυθίζεται σε ΔΥΣΤΥΧΙΑ και ΟΧΙ ΕΚΜΗΔΕΝΙΣΗ!

Εις τον στίχ.6 του ιδίου κεφαλαίου, όπου περιέχεται το εν λόγω εδάφιο, γίνεται λόγος για πρόβατα «απολωλότα» («....πορεύεσθε δε μάλλον προς τα πρόβατα τα ΑΠΟΛΩΛΟΤΑ οίκου Ισραήλ»), το οποίο προφανώς δεν σημαίνει ότι τα πρόβατα ΕΞΕΜΗΔΕΝΙΣΘΗΣΑΝ, αλλά σημαίνει ότι ΑΠΕΜΑΚΡΥΝΘΗΣΑΝ από τον ποιμένα και ΠΕΡΙΕΠΛΑΝΗΘΗΣΑΝ σε ερήμους και αβάτους τόπους. Πρβλ. Λουκ. 15:4, 9, 24, όπου γίνεται λόγος περί απολωλότος προβάτου, απολεσθείσης δραχμής και απολωλότος υιού, του ασώτου. Όλα αυτά (πρόβατο, δραχμή, υιός) δεν είχαν μεταβεί στην ΑΝΥΠΑΡΞΙΑ η στο ΜΗΔΕΝ, αλλά ήταν απλώς ΧΑΜΕΝΑ, δηλαδή ευρίσκοντο κάπου αλλού.

Απώλεια ανθρώπου είναι η καταστροφή με την έννοια της ΔΥΣΤΥΧΙΑΣ αυτού και ΟΧΙ ΤΗΣ ΕΚΜΗΔΕΝΙΣΕΩΣ ΤΟΥ, ΟΠΩΣ ΕΣΦΑΛΜΕΝΑ ΕΡΜΗΝΕΥΕΙ Ο ΣΥΝΤΑΞΑΣ ΤΙΣ ΠΑΡΟΥΣΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ!

Πέραν αυτού, και εδώ η απάντηση είναι η διαφορά τής ΚΑΤΑ ΦΥΣΙΝ αθανασίας που έχει ο Θεός και τής ΚΑΤΑ ΧΑΡΙΝ αθανασίας που έχουν τα κτίσματα, επειδή Ο ΘΕΟΣ τα διατηρεί, παρά το ότι είναι κατά φύσιν ΘΝΗΤΑ, τόσο η ψυχή τους, όσο και το σώμα τους. Επειδή βεβαίως, αν η ψυχή ήταν αθάνατη κατά φύσιν, (όπως υποστήριζε π.χ. ο Πλάτωνας), θα ήταν ίση τού Θεού. Αλλά αυτό ακριβώς το ειδωλολατρικό δόγμα τής κατά φύσιν αθανασίας τής ψυχής, εμείς οι Χριστιανοί το έχουμε αναθεματίσει ως αίρεση, στην 5η Οικουμενική μας σύνοδο, εδώ και τόσους αιώνες.