|
|
Η αρχή τής κτίσης στην Κβαντική φυσική * Εντροπία τού Σύμπαντος και Ανθρωπική Αρχή * Φιλοσοφία και επιστήμη. Η επικαιρότητα μιας αναπόφευκτης σχέσης * Κατάσταση Hoyle και Ανθρωπική Αρχή * Θεωρία των Χορδών και πίστη στον Θεό * Κβαντική Φυσική και Ελεύθερη Βούληση * Η σχετικότητα και εξάρτηση τού φυσικού κόσμου από τον νοήμονα παρατηρητή
|
Σύμπαν ή Σύμπαντα; Η διερεύνηση ενός έωλου προβληματισμού κοσμολογικού περιεχομένου Του Ευαγγέλου Σιώκη, εκπονηθείσα εν έτει 2019. |
|
Σε Αστρονομική σελίδα τού Διαδικτύου, αναγνώστης ανάρτησε το ακόλουθο άρθρο τού κου Ευαγγέλου Σιώκη, το οποίο βρήκαμε πολύ ενδιαφέρον για τον σκοπό μιας διαχρονικής παρουσίασης τής θεωρίας τού πολυσύμπαντος, που αυτή τη στιγμή αποτελεί ένα αγαπημένο θέμα Επιστημόνων, Συγγραφέων Επιστημονικής Φαντασίας και Φιλοσόφων. Γι' αυτό και το αναδημοσιεύουμε εδώ, μαζί με κάποιες δικές μας σημειώσεις τής ΟΟΔΕ στο τέλος.
Πραγματικά η ανεύρεση ενός κατάλληλου τίτλου μιας μελέτης δημιουργεί έντονο προβληματισμό ώστε να αποδοθεί ο πλέον ελκυστικός και αντιπροσωπευτικός τίτλος. Αυτό συνέβη και στη παρούσα μελέτη. Η ανάλυση ενός τέτοιου θέματος εγκυμονεί κινδύνους όσον αφορά την εγκυρότητα, την επαλήθευση των διαλαμβανομένων στη παρούσα μελέτη απόψεων, και τον χαρακτηρισμό αυτής ως φανταστική αγγίζοντας τα όρια της επιστημονικής φαντασίας υπερακοντίζοντας έτσι το σκοπό για τον οποίο συντάσσεται. Όπως και να έχει το πράγμα η απόδειξη του αν υπάρχει ένα ή πολλά σύμπαντα δεν αποδεικνύεται προς το παρόν με κάποιες πειραματικές μεθόδους ούτε με τη παρατήρηση. Οι όποιες θεωρίες που διατυπώθηκαν είναι κατά το μάλλον ή ήττον προϊόν διαίσθησης ή πεποιθήσεων. Παράδειγμα απτό είναι η θεωρία του Δημόκριτου για το άτομο και το σύμπαν. Ο Δημόκριτος πίστευε ότι η ύλη αποτελείτο από αδιάσπαστα, αόρατα στοιχεία, τα άτομα. Επίσης ήταν ο πρώτος που αντιλήφθηκε ότι ο Γαλαξίας είναι το φως από μακρινά αστέρια. Ήταν ανάμεσα στους πρώτους που ανέφεραν ότι το σύμπαν έχει και άλλους "κόσμους" και μάλιστα ορισμένους κατοικημένους. Η Κοσμολογία δύναται να θεωρηθεί ως ο πιο κατάλληλος επιστημονικός χώρος, το «σαλόνι» του κλάδου της αστρονομίας, όπου μπορούν να φιλοξενηθούν διάφορες κοσμοθεωρίες και να «καθίσουν αναπαυτικά» στις όποιες επιστημονικές απαιτήσεις και φιλοδοξίες των ερευνητών επιστημόνων της κάθε εποχής. Η αστρονομία βρίθει από διάφορες θεωρίες οι οποίες πολύ συνοπτικά θα αναφερθούν για τον λόγο ότι αυτό που ενδιαφέρει τη παρούσα μελέτη είναι η ανάδειξη και επισήμανση εκείνων των αναφορών-νύξεων περί ενός η πολλών συμπάντων χρησιμοποιώντας διασταυρούμενες πηγές και εφαρμόζοντας τη μέθοδο της «ψηλάφησης» καθότι δεν έχουμε «οπτική εικόνα» για να τεκμηριώσουμε τη μια ή την άλλη άποψη αφού η επιστημονική κοσμολογία υπόκειται στους περιορισμούς του «κοσμικού ορίζοντα».1 Οι πηγές αυτές είναι οι ίδιες οι «εικασίες-θεωρίες» κάποιων κοσμολόγων, η Αγία Γραφή, και η εκκλησιαστική γραμματεία και υμνογραφία. Οι κοσμολογικές αντιλήψεις εμφανίστηκαν στη μακρινή αρχαιότητα, ως προσπάθεια του ανθρώπου να κατανοήσει τη θέση του μέσα στο σύμπαν. Οι αντιλήψεις αυτές αποτελούν μέρος των διαφόρων μύθων και θρησκευτικών πεποιθήσεων του ανθρώπου. Παρ' όλα αυτά υπήρξαν τρείς μεγάλες διακριτές εποχές που χαρακτηρίζονται ως επαναστάσεις όσον αφορά την ιστορική εξέλιξη της κοσμολογίας. Η παράθεση αυτών των τριών μεγάλων επαναστάσεων στη κοσμολογία είναι αναγκαία για να καταδειχθεί το ευμετάβλητο των θεωριών-υποθέσεων ή ο παραγκωνισμός αυτών από νεώτερες και ο παράγοντας της διαίσθησης που ανοίγει το δρόμο προς την επιστημονική έρευνα. 1. Η πρώτη εποχή αρχίζει από τον 6ο π.Χ. αιώνα με τους Πυθαγόριους που εισήγαγαν την αντίληψη της σφαιρικής Γης. Ακολούθησε η ιδέα του Λεύκιππου (5 ος π.Χ. αι.) και του Δημόκριτου (460-370 π.Χ.) περί ενός απείρου, ατομικιστικού Σύμπαντος, οι αναρίθμητοι κόσμοι του οποίου -που βρίθουν από ζωή- είναι αποτέλεσμα μιας τυχαίας συσσωμάτωσης. Επίσης έχουμε την εδραίωση κατά τον 4 ο π.Χ. αι. του αριστοτέλειου γεωκεντρικού συστήματος, όπου σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, η Γη είναι τοποθετημένη στο κέντρο του Σύμπαντος και περιβάλλεται από ένα συνολο περιστρεφομένων ημιδιαφανών σφαιρών πάνω στις οποίες είναι στερεωμένος ο Ήλιος και οι πλανήτες. Στη συνέχεια υπήρξε το Πτολεμαϊκό κοσμικό σύστημα του 2ου μ.Χ. αι. με το σύγγραμμα της «Αλμαγέστης» το οποίο επέφερε διάφορες βελτιώσεις και το οποίο κυριαρχούσε μέχρι το 16 ο αι. 2. Η δεύτερη επιστημονική επανάσταση στη κοσμολογία επήλθε με τη θεωρία του Κοπέρνικου η οποία ανάσυρε από το παρελθόν το ηλιοκεντρικό σύστημα του Αρίσταρχου του Σάμιου. Η θεωρία αυτή με τη βοήθεια του τηλεσκοπίου του Γαλιλαίου τροποποιήθηκε από τον Νεύτωνα και οδήγησε στη άποψη ενός άπειρου μηχανιστικού Σύμπαντος. Σύμφωνα με το νόμο της παγκόσμιας έλξης του Νεύτωνα, το Σύμπαν θεωρείται σαν σύστημα μαζών, οι αλληλεπιδράσεις και οι κινήσεις των οποίων διευθύνονται από αυτόν τον ενιαίο νόμο. Ο Τόμας Ράϊτ (μέσα του 18 ου αι,) διατύπωσε την εντυπωσιακή για την εποχή εκείνη άποψη ότι το Σύμπαν αποτελείται από γαλαξίες με πολυάριθμους αστέρες. 3. Τελευταία, τρίτο κατά σειράν ορόσημο στην ιστορία της κοσμολογίας (αρχές 20 ου αι.) είναι η διατύπωση της Ειδικής Θεωρίας της Σχετικότητας και μετέπειτα η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας από τον Αλβέρτο Αϊνστάιν. Παράλληλα έχουμε την ανακάλυψη από τον Βέστο Σλίπερ, της μετάθεσης των φασματικών γραμμών των εξωγαλαξιακών αντικειμένων προς τη περιοχή του ερυθρού. Η πραγματοποίηση υπολογισμών του Έντουϊν Χάμπλ σχετικά με τις αποστάσεις των γαλαξιών και τις ταχύτητες απομάκρυνσής τους από τον παρατηρητή, σε συνδυασμό με την εφαρμογή της Γ.Θ.Σ στην κοσμολογία από τους Βίλεμ ντε Σίττερ, Αλαξάντερ Φρήντμαν, και Ζόρζ Λεμαίτρ, όλες αυτές οι επιστημονικές επιτεύξεις οδήγησαν στην θεωρία ενός διαστελλόμενου Σύμπαντος. Ο σωστός τρόπος μελέτης του Σύμπαντος πρέπει να αρχίζει με την κατανόηση των παρατηρήσεων κοσμολογικής σημασίας, δηλαδή των παρατηρήσεων εκείνων που μας επιτρέπουν να βγάλουμε ορισμένα συμπεράσματα για την αρχή και εξέλιξη του Σύμπαντος και όχι σε εικασίες. Η κοσμολογία σήμερα βασίζεται σε πέντε βασικά παρατηρησιακά αποτελέσματα κοσμολογικής σημασίας τα οποία διατυπώνονται αμέσως παρακάτω και τα οποία παρατίθενται εμβόλιμα όχι τόσο για μια τεκμηριωμένη απάντηση περί της ύπαρξη ενός ή πολλών συμπάντων, αλλά για να φανεί σε αδρές γραμμές ότι ακόμα και αυτά τα παρατηρησιακά αποτελέσματα δεν δύνανται να αποδείξουν τίποτε επί του παρόντος. 1. Η διαστολή του Σύμπαντος που ακολουθεί το νόμο του Hubble. Σύμφωνα με αυτόν το νόμο, κάθε γαλαξίας απομακρύνεται από όλους τους άλλους με ταχύτητα ανάλογη των μεταξύ τους αποστάσεων. 2. Η κατανομή της ακτινοβολίας μικροκυμάτων, η οποία είναι με μεγάλη ακρίβεια ισοτροπική και περιγράφεται, επίσης με μεγάλη ακρίβεια, από κατανομή Planck μελανού σώματος θερμοκρασίας 2.73 Κ. 3. Η αναλογία των ελαφρών χημικών στοιχείων, η οποία σήμερα εκτιμάται από παρατηρησιακά δεδομένα ότι είναι 75% υδρογόνο και 25% ήλιο. Η αναλογία αυτή πρέπει να ερμηνεύεται από τα προτεινόμενα θεωρητικά πρότυπα. 4. Η μέτρηση της ηλικίας του Σύμπαντος με διάφορες, ανεξάρτητες μεταξύ τους, μεθόδους δίνει τα ίδια αποτελέσματα, δηλαδή περίπου 12 – 15 δισεκατομμύρια έτη. 5. Η κατανομή των ραδιογαλαξιών χαρακτηρίζεται από το ότι η αριθμητική πυκνότητά τους (δηλαδή πλήθος ραδιογαλαξιών ανά μονάδα όγκου) είναι αύξουσα συνάρτηση της απόστασης τους από οποιονδήποτε παρατηρητή. Έτσι όσο πιο μακριά παρατηρούμε, τόσο περισσότερους ραδιογαλαξίες βρίσκουμε ανά μονάδα όγκου. Επειδή κοιτάζοντας μακριά βλέπουμε τα αντικείμενα όπως αυτά ήταν όταν εκπέμφθηκε η ακτινοβολία που λαμβάνουμε, αυτό σημαίνει ότι σε προγενέστερες χρονικές στιγμές το Σύμπαν ήταν πυκνότερο από ό,τι είναι σήμερα. Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι πιθανά φαινόμενα εξέλιξης τόσο στην πυκνότητα όσο και στη λαμπρότητα των ραδιογαλαξιών είναι δυνατόν να μειώσουν την αξία αυτού του παρατηρησιακού αποτελέσματος. Στη συνέχεια θα αναφέρουμε συνοπτικά κάποιες θεωρίες και απόψεις σχετικές με την εκδοχή του περισσοτέρου του ενός Σύμπαντος: Πολλαπλότητα κόσμων. Ο Αμερικανός φυσικός Χιούτζ Έβερετ - χωρίς να ξέρουμε αν έχει διαβάσει τον Μπόρχες- προσθέτει έναν ακόμη κρίκο στις «παραδοξότητες» της κβαντικής φυσικής: δεν υπάρχει ένα και μοναδικό σύμπαν, αλλά μια πολλαπλότητα κόσμων που γεννιούνται ανά πάσα στιγμή και κατακλύζουν τον άπειρο και μη ευκλείδειο χώρο. Πολυσύμπαν. Το Πολυσύμπαν (multiverse) είναι το υποθετικό σύνολο των άπειρων ή πεπερασμένων δυνατών Συμπάντων (που περιέχει και το ιστορικό σύμπαν όπου βιώνουμε) που περιλαμβάνει όλα όσα υπάρχουν και όλα όσα θα μπορούσαν να υπάρχουν: τα σύνολα του διαστήματος, του χρόνου, της ύλης και της ενέργειας, καθώς και τους φυσικούς νόμους και σταθερές που τα περιγράφουν. Τα διάφορα σύμπαντα μέσα στο πολυσύμπαν συχνά ονομάζονται και παράλληλα σύμπαντα (εικόνα 1). Η υπόθεση για το πολυσύμπαν είναι μια πηγή διαφωνίας εντός της κοινότητας των φυσικών. Οι φυσικοί διαφωνούν τόσο για το αν υπάρχει το πολυσύμπαν, όσο και για αν το πολυσύμπαν είναι γενικά αντικείμενο επιστημονικής έρευνας. Μεταξύ των υποστηρικτών κάποιων από τις θεωρίες πολυσυμπάντων είναι οι Στήβεν Χώκινγκ, Στήβεν Βάινμπεργκ, Μαξ Τέγκμαρκ, Μπράιαν Γκριν και Αλεξάντερ Βιλένκιν. Σε αντίθεση, κάποιοι επικριτές όπως οι Ντέιβιντ Γκρος, Πωλ Στάινχαρντ και Πωλ Ντέιβις υποστήριξαν ότι το ερώτημα για το πολυσύμπαν είναι φιλοσοφικό και όχι επιστημονικό.2 Ο κ. Νανόπουλος εκτιμά με βάση μαθηματικές εξισώσεις, ότι είναι δυνατό να υπάρχουν δέκα εις την πεντακοσιοστή σύμπαντα,[α] σύμφωνα με τη θεωρία της υπερσυμμετρίας (SUSY) και των υπερχορδών, Όπως υποστηρίζει ο Έλληνας φυσικός, κάθε επιμέρους σύμπαν (μεταξύ αυτών το δικό μας) μέσα σε αυτό το πολυσύμπαν μπορεί να έχει τους δικούς του ξεχωριστούς φυσικούς νόμους, που ισχύουν μόνο σε αυτό, ενώ στα άλλα σύμπαντα οι νόμοι που τα διέπουν, μπορεί να είναι αφάνταστα διαφορετικοί ή και σχετικά παρόμοιοι, έχουν όμως οπωσδήποτε ως κοινό παρονομαστή τη βαρύτητα. Ο καθηγητής φυσικής Howard Wiseman του Πανεπιστημίου Griffith στο Μπρισμπέιν της Αυστραλίας, μαζί με τους συνεργάτες του, Δρ. Michael Hall του ιδίου ακαδημαϊκού ιδρύματος και τον καθηγητή μαθηματικών Δρ. Dirk-Andre Deckert του Πανεπιστημίου Davis της Καλιφόρνια, εξέδωσαν την έρευνα τους με τίτλο "many interacting worlds" (MIW)" (πολλοί κόσμοι που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους) για το επιστημονικό περιοδικό Physical Review X. Σύμφωνα με τους παραπάνω, τα σύμπαντα είναι πολλαπλά και βρίσκονται σε άμεση σχέση μεταξύ τους. "Η ιδέα των παράλληλων κόσμων στην κβαντομηχανική είναι γνωστή από το 1957" λέει ο Wiseman σε μια γραπτή του δήλωση. Σύμφωνα με τη θεωρία του, κάθε σύμπαν υποδιαιρείται σε μια "δέσμη" νέων συμπάντων.
Τελευταία παρατηρείται να υπάρχει μια μεταστροφή των κοσμοθεωριών κάποιων επιστημόνων από τα αισθητά στα υπεραισθητά. Αμφιβάλουν αυτοί οι επιστήμονες αν ο κόσμος ή το σύμπαν είναι μόνο αυτό που αισθανόμαστε ή αντιλαμβανόμαστε μέσω των αισθήσεων. Για πολλά χρόνια κυριαρχούσε η αντίληψη στον χώρο των φυσικών επιστημών ότι πραγματικό είναι μόνο αυτό που αντιλαμβανόμαστε, που μπορούμε να μετρήσουμε, να κάνουμε πειράματα και να επαληθευθούν με την ίδια ακρίβεια τα αποτελέσματα. Απτό παράδειγμα και εκφραστές αυτής της μεταστροφής και έντονου προβληματισμού ότι υπάρχει και κάτι άλλο πέρα από αυτόν τον υλικό κόσμο είναι οι καθηγητές της αστροφυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Στράτος Θεοδοσίου και Μάνος Δανέζης. Εγείρεται μια απορία μετά από όλες αυτές τις θεωρίες και απόψεις περί παράλληλου σύμπαντος, πολυσύμπαντος κλπ. αν οι διατυπώσαντες αυτές τις απόψεις επιστήμονες είχαν γνώση των επίμαχων στίχων της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης ή των Πατέρων της Εκκλησίας που περιέχουν τη λέξη σύμπαντα και όχι σύμπαν ή επιμελώς και ηθελημένα απέκρυψαν την αναφορά αυτή η οποία λειτούργησε ως αφετηριακή τους σκέψη ούτως ώστε οι ιδέες και θεωρίες τους να θεωρηθούν καινοφανείς; Ο Μέγας Βασίλειος, ο τηλαυγής αυτός αστέρας της Εκκλησίας, στο μνημειώδες θεολογικό και επιστημονικό σύγγραμμα του «Η ΕΞΑΗΜΕΡΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΊΑ», στη τρίτη ομιλία περί της δημιουργίας του στερεώματος δεν αποκλείει τη ύπαρξη και άλλων ουρανών.[β] Επίσης, ο σύγχρονος του Μ. Βασιλείου, ουρανοβάμονας πατέρας της Εκκλησίας άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος στη συνταχθείσα υπ' αυτού θεία λειτουργία και συγκεκριμένα στην «Ευχή της Μικρής Εισόδου» και στην «Ευχή του Τρισαγίου Ύμνου» αναφέρει αντίστοιχα τις λέξεις ουρανό[γ] και σύμπαν σε πληθυντικό αριθμό, «ο καταστήσας εν ουρανοίς τάγματα και στρατιάς αγγέλων» και «ο εκ του μη όντος παραγαγών τα σύμπαντα». Το εκκλησιαστικό λειτουργικό «Ωρολόγιον το Μέγα» περιέχει μεταξύ των άλλων ένα ποίημα (Κώδιξ Λαύρας Ε. 105, φ.1α) του Νομοφύλακος Ιωάννου διακόνου του Ευγενικού, και αδελφού του αγίου Μάρκου του Εφέσσου. Αυτό το ποίημα που συνιστά οίκους και ύμνους στην ομοούσιο, παντοδύναμο και αδιαίρετον Αγία Τριάδα και αναφέρεται στην κοσμογονία, σε ένα στίχο γράφει «Δόξα, εξ ου τα πάντα προέρχεται. Δόξα, δι' ού τα σύμπαντα γίγνεται.» Αυτό που είναι αξιοσημείωτο είναι ότι κάποιος επόμενος στίχος αναφέρεται στον ενικό αριθμό για τη κτίση και το κόσμο, «Δόξα, Πατρί τω κτίσιν ποιήσαντι, δόξα Υιώ τω κόσμω συνέχοντι.» Εκτός των ανωτέρω πατέρων αξίζει να επισημάνουμε και τους επίμαχους εκείνους στίχους της Αγίας Γραφής οι οποίοι συμβάλλουν αποτελεσματικά στη διερεύνηση του εν λόγω κοσμολογικού περιεχομένου προβληματισμού. Οι στίχοι αυτοί θα μνημονευθούν ακροθιγώς χωρίς περαιτέρω ανάλυση με μια απλή παράθεση προκειμένου να μην υπαρακοντισθεί ο σκοπός της συγγραφής της παρούσας μελέτης. Οι στίχοι των ψαλμών και του Ευαγγελίου του αποστόλου Ματθαίου με τις λέξεις κλειδιά «ουρανοί», «σύμπαντα», «σύμπασι» είναι οι κάτωθι: Ψαλμ. 148:4 3 Ψαλμ. 18:2 4 Ψαλμ. 144:9 5 Ψαλμ. 103:28 6 Ματθ. 11, 12 7 Ματθ. 4:17 8 Όσον αφορά τους επίμαχους αυτούς στίχους της Π.Δ. θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι ο πληθυντικός της λέξης σύμπαν θα πρέπει να εκληφθεί ως πληθυντικός μεγαλοπρεπείας ή ως πομπώδης έκφραση του ψαλμωδού για να υμνήσει και να δοξολογήσει τον Θεό. Άραγε ο ισχυρισμός αυτός ευσταθεί ή όντως ο ψαλμωδός όχι τυχαία αλλά θεία επινεύσει συνέταξε τους στίχους αυτούς με τις λέξεις αυτές κλειδιά στο πληθυντικό αριθμό «σύμπαντα», διατυπώνοντας μια κοσμολογική αλήθεια και όχι για λογοτεχνικό εντυπωσιασμό; Αυτό πραγματικά παραμένει ένα ανοικτό ερώτημα. Καταθέτοντας την προσωπική μας άποψη, θεωρούμε ότι ο κάθε εκκλησιαστικός συγγραφέας και σχολιαστής πόσο μάλλον οι συγγραφείς της Αγίας Γραφής αποφεύγουν το φανταστικό, το ανυπόστατο, το εντυπωσιακό, αλλά περιορίζονται απλά σε αυτό που θα επιφέρει πνευματική ωφέλεια στον αναγνώστη μεταδίδοντας το λόγο του Θεού χωρίς λογοτεχνικά ψιμύθια. Μια άλλη παρατήρηση είναι ότι η λέξη «σύμπαντα» χρησιμοποιείται από τον ψαλμωδό αρκετές φορές στους ψαλμούς του πράγμα το οποίο δεν δείχνει τη σύμπτωση ή το τυχαίο. Εις επίρρωση των ανωτέρω παρατηρήσεων-απόψεων ότι ο ψαλμωδός εκ θείας εμπνεύσεως διατυπώνει σε πληθυντικό αριθμό τη λέξη σύμπαν, συνδράμει και η μαρτυρία του αποστόλου των εθνών Παύλου περί της μεταβάσεώς του έως του τρίτου ουρανού. Άρα και εδώ καταδεικνύεται ουχί ένας ουρανός αλλά πλείονες του ενός. «οίδα άνθρωπον εν Χριστώ προ ετών δεκατεσσάρων· είτε εν σώματι ουκ οίδα, είτε εκτός τού σώματος ουκ οίδα, ο Θεός οίδεν· αρπαγέντα τον τοιούτον έως τρίτου ουρανού.» - Β' Κορ.12:2).[γ] Επίσης ο λόγος του Ιησού Χριστού «μετανοείτε· ήγγικε γαρ η βασιλεία τών ουρανών»,δεν εκφράζει τοιαύτη άποψη; («Από τότε ήρξατο ο Ιησούς κηρύσσειν και λέγειν· μετανοείτε· ήγγικε γαρ η βασιλεία τών ουρανών.» - Ματθ.4:17.). Εξάλλου ο λόγος του Χριστού διατυπωμένος με τη γραφίδα των τεσσάρων ευαγγελιστών δεν παρουσιάζεται ως πομπώδης, ούτε χρησιμοποιεί πληθυντικούς μεγαλοπρεπείας ή ευγενείας, ή οποιοδήποτε άλλο λογοτεχνικό ψιμύθιο που θα προσήλκυε τους ακροατές Του.[γ] Ένας άλλος αποχρών λόγος που ισχυροποιεί την άποψη περί πολλών συμπάντων είναι ότι οι λέξεις «ουρανοί», «σύμπαντα» χρησιμοποιούνται από διαφορετικά πρόσωπα και σε διαφορετικές εποχές, πράγμα το οποίο μας αποστασιοποιεί από ένα πιθανό γραμματικό μιμητισμό ή αντιγραφή του ενός από τον άλλον. Στο βιβλίο της Γενέσεως διαβάζουμε το στίχο «Εν αρχή εποίησεν ο Θεὸς τον ουρανὸν και την γην.» (Γένεσις 1: 1). Θα αντιτείνει κάποιος ότι ο στίχος αυτός είναι σε διαφωνία με τα διαλαμβανόμενα στη μελέτη αυτή περί πολλών ουρανών ή συμπάντων. Εκ πρώτης όψεως φαίνεται πως ναι. Αλλά αν προσπαθήσουμε να εμβαθύνουμε στο μήνυμα-νόημα αυτού του στίχου θα διαπιστώσουμε ότι το κείμενο δίνει έμφαση στην ύπαρξη ενός δημιουργού του κόσμου ο οποίος δεν δημιουργήθηκε τυχαία, αλλά από τον Θεό. Επομένως, δεν θα ενδιέφερε καθόλου στη προκειμένη περίπτωση τον αναγνώστη η αναφορά πολλών ουρανών ή όχι. Αυτό και μόνο θα εξοστράκιζε κάθε προσπάθεια του συγγραφέα του βιβλίου της Γένεσης στο να εστιάσει τη προσοχή του μελετητή της Π.Δ. στην ύπαρξη ενός και μόνο Δημιουργού Θεού. Ουδεμία πνευματική ωφέλεια δεν θα επέφερε στον αναγνώστη η αναφορά ή όχι στη δημιουργία πολλών ουρανών. Επιπροσθέτως πρέπει να αναφερθεί ότι στην εκκλησιαστική και αγιο πατερική γραμματεία οι λέξεις «κτίσις» και «κόσμος» με κοσμολογικό εννοιολογικό φορτίο γράφονται στον ενικό αριθμό και όχι στον πληθυντικό. Αυτό συμβαίνει διότι ο εκκλησιαστικός συγγραφέας ή υμνογράφος αποδίδει τις λέξεις αυτές στον ενικό αριθμό το σύνολο της κτίσης και του κόσμου, ανεξάρτητα αν υπάρχουν και άλλοι κόσμοι όπως συνεκδοχικά αναφέρουμε τη λέξη «ο άνθρωπος» ως το σύνολο όλης της ανθρωπότητας αντί της λέξης «οι άνθρωποι». Η Αγία Γραφή πρωτίστως είναι ένα θεόπνευστο βιβλίο προς πνευματική οικοδομή του πιστού και μη, προσβλέποντας στη σωτηρία του και στην ένωσή του με τον Θεό, καθιστώντας τον «Θεόν κατά χάριν» και δευτερευόντως να λειτουργήσει η Αγία Γραφή ως επιστημονικό εγχειρίδιο όπου μπορεί να αναδιφήσει ο μελετητής σε κάποιες επιστημονικές αλήθειες και γνώσεις που πιθανόν να υπάρχουν λανθανόντως εντός των κειμένων της. Η απόδειξη εάν υπάρχουν ένα ή πολλά σύμπαντα επαφίεται στις γενιές των μελλοντικών επιστημόνων της κοσμολογίας ώστε να διατυπώσουν την άποψή τους με αδιάσειστα επιχειρήματα, απόρροια κάποιας μελλοντικής τεκμηριωμένης επιστημονικής γνώσης. Εν κατακλείδι, η προσωπική μας άποψη βαραίνει προς την ύπαρξη και άλλων συμπάντων και οι αντιθέτως ισχυριζόμενοι ας αντιτάξουν και αυτοί τις δικές τους τεκμηριωμένες θεωρίες και πεποιθήσεις. Ως γνωστόν η πρόοδος των επιστημών δεν επιτυγχάνεται πάντα με ομοφωνίες αλλά με διαφωνίες οι οποίες λειτουργούν ως έναυσμα για περισσότερη ερευνητική προσπάθεια.
Σημειώσεις: 1. Στο νεαρό σύμπαν ο κοσμικός ορίζοντας ήταν πιο κοντά σε εμάς, έτσι ώστε να βλέπουμε λιγότερο. Καθώς γερνάει το σύμπαν, μπορείτε να δούμε περισσότερα πράγματα από αυτό επειδή υπήρξε χρόνος για το φως για να ταξιδέψει από τις πιο απομακρυσμένες περιοχές σε εμάς. 2. Τα ακόλουθα συγγράμματα είναι αντιπροσωπευτικά των προαναφερομένων επιστημόνων αστροφυσικών. Kragh, Helge (2009). «Contemporary History of Cosmology and the Controversy over the Multiverse». Annals of Science 66 (4): 529–551. doi:10.1080/00033790903047725. Universe or Multiverse, σελ. 19. ISBN 978-0521-84841-1. «Some physicists would prefer to believe that string theory, or M-theory, will answer these questions and uniquely predict the features of the Universe. Others adopt the view that the initial state of the Universe is prescribed by an outside agency, code-named God, or that there are many universes, with ours being picked out by the anthropic principle. Hawking argues that string theory is unlikely to predict the distinctive features of the Universe. But neither is he is an advocate of God. He therefore opts for the last approach, favouring the type of multiverse which arises naturally within the context of his own work in quantum cosmology.» «New physics complications lend support to multiverse hypothesis». Scientific American. Tegmark, Max (2003) "Parallel Universes. Not just a staple of science fiction, other universes are a direct implication of cosmological observations." Davies, Paul (2008). «Many Scientists Hate the Multiverse Idea». The Goldilocks Enigma: Why Is the Universe Just Right for Life?. Houghton Mifflin Harcourt, σελ. 207. ISBN9780547348469. Steinhardt, Paul (March 9, 2014). «Theories of Anything». edge.org. 2014 : WHAT SCIENTIFIC IDEA IS READY FOR RETIREMENT?. 3. “αινείτε αυτόν οι ουρανοί τών ουρανών και το ύδωρ το υπεράνω τών ουρανών.» 4. «Οι ουρανοί διηγούνται δόξαν Θεού, ποίησιν δε χειρών αυτού αναγγέλλει το στερέωμα.» 5. «χρηστός Κύριος τοις σύμπασι, και οι οικτιρμοί αυτού επί πάντα τα έργα αυτού.» 6. «…δόντος σου αυτοίς συλλέξουσιν, ανοίξαντός σου την χείρα, τα σύμπαντα πλησθήσονται χρηστότητος.» 7. «…από δε τών ημερών Ιωάννου τού βαπτιστού έως άρτι η βασιλεία τών ουρανών βιάζεται, και βιασταί αρπάζουσιν αυτήν.» 8. «Από τότε ήρξατο ο Ιησούς κηρύσσειν και λέγειν· μετανοείτε· ήγγικε γαρ η βασιλεία τών ουρανών.»
Πηγές:
Σημειώσεις τής ΟΟΔΕ: α. Για την ακρίβεια, ο κος Νανόπουλος λέει ότι βάσει τών θεωριών που ισχύουν, θα μπορούσαν να υπάρχουν 10506 διαφορετικά είδη συμπάντων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι από κάθε είδος υπάρχει μόνο ένα. β. Ο άγιος Βασίλειος, όχι μόνο "δεν αποκλείει την ύπαρξη άλλων ουρανών", αλλά προχωρώντας ακόμα περισσότερο, αποδέχεται επιπλέον χρονικές διαστάσεις στη δημιουργία, μιλώντας για "προ χρόνου κτίσματα". γ. Στην πραγματικότητα, η λέξη: "ουρανοί" στον πληθυντικό, εισχώρησε στην Αγιογραφική ορολογία λόγω μιας παλιάς αντίληψης τής κοσμολογίας, που ήθελε να υπάρχουν διαδοχικοί "ουράνιοι θόλοι" σαν τις στρώσεις τού κρεμμυδιού, πάνω από τη γη, που θεωρείτο τότε επίπεδη, με όλο και ανώτερες υπάρξεις καθώς κάποιος ανέβαινε. Ο δε Θεός, βρισκόταν υπεράνω όλων τών ουρανών. Π.χ. γράφει για τον Χριστό: "Τοιούτος γαρ ημίν έπρεπεν αρχιερεύς, όσιος, άκακος, αμίαντος, κεχωρισμένος από των αμαρτωλών και υψηλότερος των ουρανών γενόμενος" (Εβραίους 7: 26). Παράλληλα, γράφοντας οι Ιεροί Συγγραφείς αυτή τη λέξη, (ουρανός ή ουρανοί), ταυτόχρονα είχαν κατά νου και συμβολικές έννοιες, οι οποίες είναι αυτές που ουσιαστικά ενδιαφέρουν τον αναγνώστη στα Ιερά Κείμενα, όπως η ανωτερότητα μιας κατάστασης ύπαρξης, ή πνευματικής προόδου, που συμβόλιζαν οι "ουρανοί". Όπως π.χ. ο απόστολος Παύλος λέγοντας ότι έφθασε "έως τρίτου ουρανού", υπονοούσε την κάθαρση, τον φωτισμό και τη θέωση, ως διαδοχικές πνευματικές ανώτερες καταστάσεις τών αγίων. Ομοίως και η έκφραση: "η βασιλεία τών ουρανών", την ίδια ακριβώς έννοια τής ανωτερότητας τής ζωής τού Θεού υποσημειώνει, ο οποίος υπέρκειται τής γης και τών "ουρανών", όντας η κορυφή τής ύπαρξης. |
Δημιουργία αρχείου: 8-5-2019.
Τελευταία μορφοποίηση: 8-5-2019.
Στη γνωστή λοιπόν "ερμηνεία των πολλαπλών κόσμων", κάθε
σύμπαν γίνεται η "μήτρα" για νέα σύμπαντα, κάθε φορά που
πραγματοποιείται μια καινούρια μέτρηση. Έτσι, σε αυτό το
πολυσύμπαν (δες πλαϊνή εικόνα), υλοποιούνται όλα τα πιθανά σενάρια.