Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Θεολογικά θέματα

Ο Δημιουργός τού χώρου και τού χρόνου // Πειραματική απόδειξη τού... ακτίστου τού Θεού Λόγου // Άναρχα έργα τού Θεού // Θείες αΐδιες (άναρχες) ενέργειες // Ενότητα Ουσίας και Ενεργείας. - Και το αΐδιο θείο θέλημα και προορισμός // Γνώση εν προσώπω: Το στοιχείο της ελευθερίας // Ελευθερία και Θεότητα σε Αρχαιοελληνική σκέψη και Πατέρες // Χρόνος και αιώνες στη φιλοσοφία, και μέτρο σχέσης στη Θεολογία // Αιωνιότητα και Χρόνος // Πλάσθηκε τέλειος ο Αδάμ; // Πώς ο κατ' εικόνα τού Θεού άνθρωπος γίνεται καθ' ομοίωσιν εν Αγίω Πνεύματι // Καλός και κακός θεός // Γιατί ο Θεός δεν επεμβαίνει στη δυστυχία τού κόσμου; // Φτιάχνει τέλειος Θεός έναν ατελή κόσμο; // Ο Αντίχριστος, η Παρουσία και ο Κατέχων // Η κτίση εκ του μηδενός, κατά τη φιλοσοφία και τη Χριστιανική πίστη // Η διαρκής εξέλιξη στον Μέλλοντα Αιώνα // Το πρόβλημα του κακού από τον Αυγουστίνο στη σύγχρονη Γενετική // Το "Ναι" τού Θεού // Η λογική τής απελευθέρωσης // Το αυτεξούσιο τού ανθρώπου και η Χάρη τού Θεού στο πλαίσιο τής σωτηρίας // Ελευθερία από την ειμαρμένη // Περί λόγων τών όντων // Η σπερματική δύναμη τού Θεού πίσω από τη φυσική ακολουθία τής δημιουργίας

Η παντογνωσία τού Θεού και η ελεύθερη βούληση τού ανθρώπου

είναι συμβατές ή ασυμβίβαστες μεταξύ τους;

Απάντηση σε παρανοήσεις και συγχύσεις απίστων

 

 

Κάποιοι άνθρωποι συγχέουν την πρόγνωση με τον προκαθορισμό, και σε αυτή τη σύγχυση προσπαθούν να στηρίξουν την απιστία τους, εφευρίσκοντας προβλήματα εκεί που δεν υπάρχουν, ισχυριζόμενοι ότι δήθεν η παντογνωσία τού Θεού αντιτίθεται με την ελευθερία βούλησης τού ανθρώπου. Όπως θα δούμε όμως στη συνέχεια, αγνοούν πολλά πράγματα. Επιλέξαμε λοιπόν ένα χαρακτηριστικό κείμενο με τις θέσεις τους, (με σκούρο μπλε χρώμα), περιεκτικών τών ενστάσεών τους, ώστε στη συνέχεια να δώσουμε τις σωστές απαντήσεις.

 

1. Διάκριση "προκαθορισμού" και "πρόγνωσης"

Μία σειρά από παρανοήσεις και συγχύσεις εννοιών, οδηγούν ορισμένους στο συμπέρασμα ότι "Αν ισχύει το επιχείρημα της ελεύθερης βούλησης τότε αυτή έρχεται σε σύγκρουση με την παντογνωσία του Θεού, δηλαδή την  δυνατότητά του να γνωρίζει τα πάντα".

Οι άνθρωποι αυτοί συγχέουν τον "προκαθορισμό" με την "πρόγνωση", τα οποία είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα!

Προκαθορισμό θα είχαμε αν ο Θεός είχε από πριν καθορίσει τις αποφάσεις τών νοημόνων πλασμάτων Του, τα οποία θα ήταν τότε απλές μαριονέτες, που θα εκτελούσαν προκαθορισμένες ενέργειες, μόνο και μόνο επειδή έτσι τους είχε προγραμματίσει ο Θεός.

Αντιθέτως, πρόγνωση έχουμε στην παρούσα περίπτωση, όπου ο Θεός ΔΕΝ έχει προκαθορίσει τις ενέργειες κανενός νοήμονος πλάσματος, αλλά ως άχρονος που είναι, και υπάρχοντας σε ένα αιώνιο "παρόν", γνωρίζει αϊδίως (ανάρχως) τις αποφάσεις που θα ΕΠΙΛΕΞΟΥΝ τα νοήμονα πλάσματά Του.

Έχοντας λοιπόν μπερδέψει αυτές τις δύο έννοιες, ισχυρίζονται ορισμένοι ότι "Η επίκληση της ελεύθερης βούλησης θα είχε λογική εάν ο φορέας της, δηλαδή ο άνθρωπος μπορούσε να αποφασίσει με τρόπο που ο Θεός δε θα μπορούσε να γνωρίζει εκ των προτέρων. Αν μπορούσε δηλαδή ένας άνθρωπος να αιφνιδιάσει τον Θεό με τις αποφάσεις του. Αν ο Θεός όμως γνωρίζει (ως παντογνώστης) εξ αρχής π.χ. τις αποφάσεις του, η ελεύθερη βούληση δεν υφίσταται επειδή μπροστά σε ένα δίλλημα η απόφασή του είναι ήδη γνωστή για τον Θεό πριν καν παρθεί από αυτόν".

Για κάποιον που έχει κάνει αυτή τη διάκριση εννοιών στο μυαλό του, είναι προφανής η σύγχυση που επικρατεί σε όποιον διατυπώνει τέτοιους άτοπους κανόνες. Γιατί ΔΕΝ είναι η πρόγνωση τού Θεού, αυτή που καθορίζει τις αποφάσεις μας, αλλά αντιθέτως, οι ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ αποφάσεις μας, είναι αυτές που προγνωρίζονται από τον Παντογνώστη Θεό. Οι πράξεις μας ΔΕΝ είναι "προκαθορισμένες", αλλά "προεγνωσμένες" από τον Θεό.

Αν για παράδειγμα πάμε σε έναν αγώνα ποδοσφαίρου, προγνωρίζοντας ότι κάποιοι ποδοσφαιριστές θα κλωτσήσουν μία μπάλα, αυτό ΔΕΝ σημαίνει ότι τους έχουμε προκαθορίσει τις ενέργειες, ούτε ότι αυτοί έπαψαν να έχουν ελεύθερη βούληση!

Ας δούμε ένα ακόμα παράδειγμα: Ένας ταχυδακτυλουργός γνωρίζει ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΕΑΤΗ ΤΟΥ, πώς θα ενεργήσει ο θεατής, και πού θα επικεντρώσει το ενδιαφέρον του. Γνωρίζει πώς θα αντιδράσει, πού θα κοιτάξει και τι συμπεράσματα θα βγάλει από αυτά που βλέπει! Μήπως αυτό σημαίνει ότι ο θεατής του δεν έχει ελεύθερη βούληση;

Αν η πρόγνωση ανθρώπων, δεν αποτελεί πρόβλημα ελεύθερης βούλησης, γιατί πρέπει να αποτελεί η πρόγνωση Θεού; Από αυτά τα παραδείγματα, μπορείτε να αντιληφθείτε πόσο λάθος σκέπτονται αυτοί που πάνε να βρουν προβλήματα για τον Θεό, εκεί που δεν υπάρχουν!

 

2. Το κακό στο σύμπαν και η τελειότητα

Όμως οι παρανοήσεις όσων σκέπτονται τόσο επιφανειακά, είναι ακόμα περισσότερες! Δείτε στη συνέχεια ένα απόσπασμα επιχειρημάτων κατά τής ελεύθερης βούλησης τού Θεού, και στη συνέχεια θα δείξουμε πόσα λάθη του, μπόρεσε ο κειμενογράφος να χωρέσει σε λίγες προτάσεις:

"Αλλά υπάρχει και το εξίσου μεγάλο θέμα με την ελεύθερη βούληση του ίδιου Θεού και τη σχέση του Θεού όχι με τον κόσμο και τον άνθρωπο αλλά με τον εαυτό του. Θα πρέπει να πάρουμε ως δεδομένο ότι υπήρχε μια χρονική στιγμή στην οποία ο Θεός θα πρέπει να ήταν μόνος του. Την χρονική περίοδο δηλαδή όπου δεν είχε δημιουργήσει τίποτα και άρα ενώ το καλό υπήρξε (προσωποποιημένο από τον ίδιο) το κακό δεν υπήρξε. Ήξερε λοιπόν ο Θεός όταν έφτιαχνε τον κόσμο εκ των προτέρων την πορεία του; Ήξερε πριν ακόμη κάνει το οτιδήποτε ότι από τα δημιουργήματά του θα αποκτούσε τον μεγάλο του αντίπαλο, τον διάβολο ο οποίος είναι λέει εκπεσών άγγελος; Γνώριζε εκ των προτέρων ότι αργότερα ένα άλλο δημιούργημά του, ο άνθρωπος θα αποφάσιζε στην Εδέμ να φάει τον καρπό από το δέντρο της γνώσης; Αφού ο Θεός είναι παντογνώστης φυσικά και ήξερε. Και τα δύο γεγονότα. Παρόλα αυτά αποφάσισε να δημιουργήσει τον κόσμο όπως ακριβώς τον δημιούργησε. Δεν μπορούσε λοιπόν ή δεν ήθελε να φτιάξει έναν κόσμο τέλειο εξασφαλίζοντας από την αρχή την απουσία του κακού;"

Από πού να αρχίσει κανείς, διορθώνοντας τα προβλήματα τού ανωτέρω κειμένου!

Και ξεκινώντας από το "δεδομένο" του, πάνω στο οποίο στηρίζει τον συλλογισμό του, που είναι... δεδομένα λάθος! Ποιο είναι αυτό το ΛΑΘΟΣ δεδομένο; "ότι υπήρχε μια χρονική στιγμή στην οποία ο Θεός θα πρέπει να ήταν μόνος του. Την χρονική περίοδο δηλαδή όπου δεν είχε δημιουργήσει τίποτα και άρα ενώ το καλό υπήρξε (προσωποποιημένο από τον ίδιο) το κακό δεν υπήρξε".

Αντιφατικότατο και εντελώς λάθος δεδομένο! Επειδή:

1) "Χρονική στιγμή στην οποία ο Θεός ήταν μόνος Του, και δεν είχε δημιουργήσει τίποτα", ΔΕΝ υπήρξε, εφ' όσον ο Θεός είναι άχρονος, και ο χρόνος είναι δημιούργημα τού Θεού. Κατά συνέπεια, όταν υπήρχε χρόνος, ο Θεός δεν ήταν πλέον μόνος Του, αλλά υπήρχε η κτίση, και αντιθέτως, όταν δεν "υπήρχε" η κτίση, δεν υπήρχε ούτε τέτοια "χρονική στιγμή"! Ο χρόνος έχει αρχή μαζί με την υπόλοιπη κτίση, και η χωροχρονική κτίση με τον χρόνο. "Πριν" από την κτίση, απλώς δεν υπάρχει "πριν", παρά μόνο Θεός.

2) Αυτό επίσης σημαίνει ότι "χρονικό διάστημα χωρίς κακό", επίσης  δεν υπήρξε, δεδομένου ότι το κακό είναι "η έλλειψη καλού", δηλαδή το κακό είναι "μη ον".

3) Ο Διάβολος ουδέποτε υπήρξε "ο μεγάλος Του αντίπαλος", επειδή τι αντίπαλος μπορεί να είναι ένα αδύναμο κτίσμα, απέναντι στον Παντοδύναμο; Ο Διάβολος είναι ΔΙΚΟΣ ΜΑΣ αντίπαλος και όχι τού Θεού!

4) Ουδέποτε ο Θεός "αποφάσισε" να δημιουργήσει τον κόσμο, όπως χαρακτηριστικά γράφει ο αρθρογράφος, λες και ο Θεός έχει "δεύτερες σκέψεις" ή "επιλογές". Ο Παντογνώστης μόνο θετικά βούλεται και ενεργεί, και ουδέποτε "επιλέγει" και "αποφασίζει", σαν να υπόκειται στον χρόνο ή σε επιλογές, που προϋποθέτουν "υπολογισμό" δεδομένων, λες και δεν τα γνωρίζει. Ο Θεός "προαιωνίως", δηλαδή "αχρόνως" βούλεται (Ενεστώτας, που εδώ σημαίνει το άχρονο τής βουλήσεώς Του), και για την παραμικρή λεπτομέρεια τής κτίσεως.

5) Το "δεν μπορούσε... να φτιάξει έναν κόσμο τέλειο", δεν έχει κανένα λογικό νόημα, δεδομένης τής έννοιας τής "τελειότητας"! Επειδή απόλυτα τέλειος είναι ΜΟΝΟ Ο ΘΕΟΣ, και η λέξη: "τελειότητα" στα κτίσματα, μόνο συγκριτικά μεταξύ τους, και μόνο συγκαταβατικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί! Και η λέξη: "τελειότητα" έχει πολλές έννοιες, μια και μιλάει για "τέλος", για ολοκλήρωση. Τέλος σε τι; Γιατί όσον αφορά έναν κόσμο πλασμένο να εξελίσσεται και να ανελίσσεται αιωνίως, η λέξη: "τελειότητα" δεν έχει καμία αντικειμενική αξία. Γι' αυτό και στη Γένεση 1/α: 31, λέει ότι ο Θεός "όλα όσα έπλασε, τα έπλασε καλά λίαν" και όχι τέλεια! Επειδή η κτίση δεν πλάσθηκε στατική, αλλά ανελισσόμενη, σε όλο και μεγαλύτερη πληρότητα!

Και τι εννοούμε όταν λέμε "πληρότητα" ή "τελειότητα", όσον αφορά την κτίση; Σε τι δηλαδή μπορεί να είναι τελειότερη μια πέτρα από μια άλλη; Επειδή προφανές είναι ότι χωρίς νοήμονα κτίσματα, η τελειότητα τής κτίσεως δεν έχει καμία απολύτως αξία, εφ' όσον λείπει ο εκτιμητής, ο "παρατηρητής" μέσα σ' αυτήν!

6) Η τελειότητα λοιπόν στην κτίση, έχει νόημα μόνο όταν το κτίσμα είναι νοήμον. Και ένα νοήμον κτίσμα, σε τι μπορεί να τελειοποιηθεί; Στο πόσα χέρια ή πόσα μάτια έχει; Φυσικό είναι κάθε μορφρολογική κατασκευή να επιδέχεται όλο και περισσότερη πληρότητα, με δεδομένη μία κτίση που διαρκώς εξελίσσεται! Και ποτέ δεν θα μπορεί κάποιος να ξεφύγει "μορφολογικά", από το "καλό λίαν" στο "τέλειο"! Και αφού μιλάμε για "τέλειο", με βάση ποιο σημείο αναφοράς θα το ορίσουμε; Αφού το κάθε τι κτιστό υπόκειται σε περιορισμούς διαφόρων ειδών, πάλι δεν μπορούμε να μιλάμε για "τέλειο", ούτε για κτιστό σημείο αναφοράς. Και είναι ανάγκη να μιλήσουμε για σημείο αναφοράς ΑΚΤΙΣΤΟ ΚΑΙ ΤΕΛΕΙΟ, που μόνο εκτός τής κτίσεως μπορεί να βρεθεί. Και τέτοιο σημείο αναφοράς μόνο τον Θεό μπορούμε να ορίσουμε, προς την ομοίωση τού Οποίου κινούμενη η κτίση, θα  τελειοποιείται ατελευτήτως όλο και περισσότερο στην αιωνιότητα, μια και Εκείνος είναι άπειρος, και η δική Του τελειότητα ουδέποτε κατορθώνεται από το πεπερασμένο.

Κατά συνέπεια η  τελειότητα μπορεί να έχει νόημα ΜΟΝΟ για νοήμονα όντα, και ΜΟΝΟ σχετικά και εξελικτικά σε όλη την αιωνιότητα! Μπορεί να σημαίνει ΜΟΝΟ την ομοίωση προς τον Θεό!

 

Με βάση λοιπόν τα ανωτέρω, μπορούμε να κατανοήσουμε και το άτοπο τής τελευταίας ερώτησης τού κειμενογράφου, τού ανωτέρω αποσπάσματος: "Δεν μπορούσε λοιπόν ή δεν ήθελε να φτιάξει έναν κόσμο τέλειο εξασφαλίζοντας από την αρχή την απουσία του κακού;".

Είναι προφανές ότι ο άνθρωπος αυτός που το έγραψε αυτό, ήταν εντελώς ανυποψίαστος όλων τών ανωτέρω προβλημάτων τού συλλογισμού του. Γιατί τότε θα ήξερε ότι ο Θεός εξ αρχής είχε σκοπό να φτιάξει έναν κόσμο διαρκώς εξελισσόμενο, όλο και πληρέστερο, που να περιέχει πλάσματα όλο και πιο όμοια με Αυτόν. Που θα εξελίσσονται προς τη δική Του ομοίωση σε όλη την αιωνιότητα!

Ουδέποτε η βουλή τού Θεού ήταν να φτιάξει έναν κόσμο στατικό. Κάτι που το βλέπουμε και στην κοσμολογία, τη βιολογία και την Ορθόδοξη Ψυχοθεραπεία. Βλέπουμε τη δημιουργία τού σύμπαντος από μία αρχική έκρηξη τού χωροχρόνου να δημιουργεί όλο και πιο σύνθετες δομές, ώσπου να δημιουργηθούν τα χημικά στοιχεία στις παλαιότερες γενιές άστρων, και να προκύψουν οι χημικές εκείνες ενώσεις που έκαναν δυνατή την άνοδο τής ζωής, από τους μονοκύτταρους οργανισμούς στον άνθρωπο! Βλέπουμε την άνοδο τού ανθρώπινου πολιτισμού, από αμαθείς και βάρβαρες κοινωνίες, σε κοινωνίες με αρχές και αξίες και επιστήμη. Βλέπουμε την άνοδο τής ανθρώπινης θρησκευτικότητας, από τις ανθρωποθυσίες τού Παγανισμού, ως την κεντρική αρχή τής αγάπης στον Χριστιανισμό, πάνω στην οποία καλούνται να δομηθούν οι κοινωνίες. Και βλέπουμε την πρόοδο κάποιων ανθρώπων ως την αγιότητα, εκεί που ομοιώνονται τόσο με τον Θεό, ώστε να μπορούν να χειρίζονται ως άγιοι πλέον, τις δικές Του δυνάμεις, ακόμα και ως τον έλεγχο τής μη νοήμονος κτίσης.

Και πώς θα μπορούσε να υπάρξει κόσμος χωρίς κακό, αφού το κακό ορίζεται ως "έλλειψη ενεργειών τού Θεού"; Και σε ένα σύμπαν που διαρκώς ανελίσσεται, το κακό ξεκινάει (σαν την εντροπία) από άλλα επίπεδα, και βαίνει διαρκώς μειούμενο, ως το τέλος τού χρόνου, και την είσοδό μας στη διάσταση τού Μέλλοντος Αιώνος τής αφθαρσίας.

Το κακό μειώνεται με την πάροδο τού χρόνου στον χωροχρονικό μας κόσμο, καθώς όλο και περισσότερες Άκτιστες Θείες Ενέργειες, εκπληρώνουν σε αυτόν, τις Άκτιστες βουλές τού Θεού.

Ατέλεια, (με την έννοια τού σφάλματος), ΔΕΝ είναι ο διαρκώς ανερχόμενος κόσμος που έπλασε ο Θεός "καλό λίαν", και ο οποίος κόσμος, έχοντας λάβει από τον Θεό ΜΙΑ ΜΟΝΟ ΑΡΧΙΚΗ ΩΘΗΣΗ, στο ξεκίνημα τού χωροχρόνου, κινείται προς όλο και περισσότερη εκπλήρωση τών προαιωνίων βουλών του Θεού.

Ατέλεια θα ήταν αν ο κόσμος μας ήταν ΣΤΑΤΙΚΟΣ, γιατί σε έναν στατικό κόσμο δεν υπάρχει περιθώριο περεταίρω μείωσης τού κακού, δηλαδή τής "αύξησης τών Ακτίστων Θείων Ενεργειών προς την κτίση". Και σε μια πορεία ομοίωσης προς τον ΑΠΕΙΡΟ Θεό, μόνο μία κτίση με περιθώρια άπειρης βελτίωσης μπορεί να θεωρηθεί "τέλεια".

Ο εν λόγω αρθρογράφος όμως, αγνοώντας όλα τα παραπάνω που αναλύσαμε, συνέχισε τους λάθος συλλογισμούς του, πάνω στις ανωτέρω λάθος βάσεις που είχε θέσει, γράφοντας σχετικά με τον λόγο που ο Θεός δεν έφτιαξε εξ αρχής έναν κόσμο τέλειο και χωρίς κακό:

"Ήθελε αλλά δε μπορούσε μήπως στο επίπεδο της πράξης; Κάτι τέτοιο είναι αδυναμία του και άρα δεν είναι τέλειος ο ίδιος. Και αν δε μπορούσε να φτιάξει από την αρχή έναν τέλειο κόσμο πώς είναι δυνατό να εμπιστευτεί κανείς την κρίση του τη Δευτέρα παρουσία".

Σύμφωνα όμως με τα παραπάνω που αναλύσαμε, το να ρωτάει κάποιος "γιατί ο Θεός δεν έπλασε την κτίση τέλεια χωρίς κακό;", είναι σαν να ρωτάει: "μπορεί ο Θεός να φτιάξει κάτι ατελές που να είναι τέλειο;" Πρόκειται δηλαδή για μια εξ ορισμού αντιφατική ερώτηση, που δεν έχει κανένα νόημα. Και η αμφισβήτηση τής κρίσης κάποιου, ταιριάζει στον ερωτώντα και όχι στον Θεό!

 

3. Η σοφιστεία τής αδυναμίας τού... Παντοδυνάμου

Στη συνέχεια, ο εν λόγω αρθρογράφος, ανυποψίαστος τών σφαλμάτων τών συλλογισμών του, κατρακυλάει σε ακόμα χαμηλότερα επίπεδα λογικής, γράφοντας:

"Μήπως όμως δε μπορούσε στο επίπεδο της απόφασης; Ουσιαστικά αυτό σημαίνει, έχει ο Θεός ελεύθερη βούληση ή ήξερε για τον εαυτό του ότι θα αποφάσιζε έτσι; Στην περίπτωση αυτή ο Θεός δεν έχει ούτε αυτός ελεύθερη βούληση αφού δεν μπορούσε να αιφνιδιάσει ούτε τον εαυτό του. Ήταν δηλαδή αναγκασμένος να αποφασίσει όπως ξέρουμε ότι αποφάσισε κάτι που περαιτέρω σημαίνει ότι και ο ίδιος ο Θεός υπακούει σε μία κάποια Ειμαρμένη. Σε κάποια απροσδιόριστη δύναμη δηλαδή στην οποία και αυτός είναι δέσμιος. Ακόμη δηλαδή και αυτός ο Θεός του μονοθεϊσμού είναι εγκλωβισμένος σε επιλογές που ο ίδιος προγνωρίζει και δεν μπορεί να τις αλλάξει καθώς αυτό θα έρχονταν σε αντίφαση με αυτό το οποίο ήδη ξέρει ακόμη και για τον εαυτό του".

Αν και στο σημείο αυτό, πλέον ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται τον απόλυτο παραλογισμό τού ανωτέρω κειμένου, ας δούμε μερικά σημεία ακόμα:

1) Όπως είπαμε, η λέξη: "απόφαση" δεν έχει καμία έννοια για τον ΑΧΡΟΝΟ Θεό, που είναι ΑΝΑΛΛΟΙΩΤΟΣ. Όπως είπαμε και πιο πάνω, ο Θεός δεν αποφασίζει, αλλά ΒΟΥΛΕΤΑΙ με έναν αιώνιο Θετικό τρόπο.

2) Η απαίτηση τού κειμενογράφου "να αιφνιδιάσει ο Θεός τον εαυτό Του", ώστε να μην πούμε ότι αυτοπεριορίζεται, εκτός από αυθαίρετη, είναι και αντιφατική, και ανήκει σ' εκείνη την κατηγορία λογικών προτάσεων, που αν και συντακτικά είναι ορθές, υποκρύπτουν νοηματική αντίφαση, άρα παραλογισμό. Το "να αιφνιδιάσει ο Θεός τον εαυτό Του", ή το να παραβεί τις ΔΙΚΕΣ ΤΟΥ ΒΟΥΛΕΣ, είναι σαν την πρόταση που λέει: "μπορεί ο Θεός να φτιάξει μια τόσο μεγάλη πέτρα που να μην μπορεί να τη σηκώσει;" Μία κατηγορία εξ ορισμού παράλογων δηλαδή ερωτήσεων, με τις οποίες έχουμε ασχοληθεί σε άλλο σχετικό άρθρο. Που αν και στραμπουλάνε τη λογική αυτών που τις θέτουν, με μια στοιχειώδη απλοποίηση τού νοήματός τους, απογυμνώνονται ως "αντιφατικού νοήματος" προτάσεις.

Ο Θεός ΔΕΝ ΑΛΛΑΖΕΙ τις βουλές Του, καθώς ο Άχρονος δεν αλλοιώνεται, και ο Παντογνώστης δεν διορθώνει την τελειότητα τών βουλών Του. Το αιώνιο "Ναι" τού Θεού, δηλαδή ο ΘΕΤΙΚΟΣ ΜΟΝΟ τρόπος, με τον οποίο ο Θεός βούλεται, δεν επιδέχεται αλλαγών ή επιλογών. Όχι μόνο επειδή ο Θεός είναι άχρονος, αλλά και επειδή (αν υποθέσουμε ότι το έκανε), δείγμα αδυναμίας θα ήταν η υπαναχώρηση, και όχι η σταθερότητα.

Αυτός που ενεργεί ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΕΛΕΥΘΕΡΑ και κατά τη δική Του βούληση για το κάθε τι που υπάρχει, δεν μπορεί να θεωρηθεί από κανέναν ως "δέσμιος" και "αναγκασμένος" και "υποκείμενος σε Ειμαρμένη". Μια τέτοια αντιστροφή τών εννοιών, είναι όχι μόνο αυθαίρετη, αλλά και παράλογη. Είναι σαν να λέει κάποιος ότι "ο νικητής μιας μάχης είναι αδύναμος, επειδή δεν κάθισε να νικηθεί", ή σαν να λέει κάποιος ότι: "Αυτός που επιβάλλει τη θέλησή του σε όλα, είναι δέσμιος, επειδή δεν έκανε κάτι διαφορετικό από αυτό που ήθελε"!

Ο παραλογισμός δηλαδή σε όλο του το μεγαλείο!

 

4. Η συμμετοχή τού Θεού και τού ανθρώπου στα ιστορικά δρώμενα

Γράφει επίσης ο εν λόγω κειμενογράφος, όσον αφορά την πορεία τής ιστορίας:

"Είναι λοιπόν ένα ερώτημα αν ο Θεός γνωρίζει την πορεία που θα είχε ο κόσμος μέχρι το έτος μας (2009) η οποία όμως δεν έχει συμβεί για εμάς. Στην περίπτωση αυτή πάλι πώς ξέρουμε ότι δε θα ήταν καλύτερα τα πράγματα απ' ό,τι είναι τώρα; Οι άνθρωποι φυσικά δεν μπορούμε να το ξέρουμε γιατί μας λείπουν τα δεδομένα και δε μπορούμε να κρίνουμε. Αλλά μετά είναι σαν να αποφάσισε ο Θεός για εμάς για την συνέχιση της ιστορίας και όχι ο άνθρωπος μόνος του. Κάθε παρέμβαση του Θεού στην ανθρώπινη ιστορία όπως αποστολή προφητών, του Ιησού, τα θαύματα κ.ά. είναι ουσιαστικά αιτίες για αλλαγή των γεγονότων σε σχέση με τα αντίστοιχά τους αν ο άνθρωπος αποφάσιζε εντελώς ανεπηρέαστος από τέτοιες παρεμβάσεις. Ουσιαστικά η ελεύθερη βούληση για τον άνθρωπο θα είχε τότε μόνο νόημα όταν ακόμη και αν υπήρχε ο Θεός αυτός δεν θα ασχολούνταν καθόλου με τα ανθρώπινα."

Πόσο αληθινό μπορεί να είναι το ότι "είναι σαν να αποφάσισε ο Θεός για εμάς για την συνέχιση της ιστορίας και όχι ο άνθρωπος μόνος του", το ότι δεν την έκανε να πάρει μια διαφορετική τροπή; Μήπως το ίδιο δεν θα έλεγε ο αρθρογράφος, αν η ιστορία είχε όντως μια διαφορετική τροπή;

Τι θα πούμε όμως για τις παρεμβάσεις τού Θεού στην ανθρώπινη ιστορία, μέσω τής αποστολής τού Χριστού, τών προφητών και τών θαυμάτων; Παραβιάζουν αυτά την ανθρώπινη βούληση;

Εδώ έχουμε δύο ζητήματα:

1) Αυτοί που παραπονούνται για τις παρεμβάσεις τού Θεού  στην ιστορία, είναι συνήθως αυτοί που παραπονούνται ότι ο Θεός δεν επεμβαίνει να διορθώσει την κατάσταση! Και κάποτε θα πρέπει να αποφασίσουν ποιο είναι το σωστό: Πρέπει τελικά ο Θεός να παρέμβει, ή όχι;

2) Το δεύτερο ζήτημα που τίθεται εδώ, είναι το κατά πόσον αποτελεί παραβίαση τής ελευθερίας μας, το να ασχολείται ο Θεός μαζί μας. Δηλαδή, αν φεύγοντας για τη δουλειά κάποιος, η μητέρα του, ή η γυναίκα του, του δώσουν ένα μπουφάν ή ένα κολατσιό, σημαίνει ότι τού στέρησαν την ελευθερία, και έπαψε να έχει ελεύθερη βούληση; Και αν η συμμετοχή τών συνανθρώπων μας στην καθημερινότητά μας, ΔΕΝ μάς στερεί την ελευθερία βούλησης, γιατί τη στερεί η συμμετοχή τού Θεού; Από πού και ως πού μετράμε εδώ με δύο μέτρα και δύο σταθμά;

Όμως το θέμα είναι ακόμα βαθύτερο!

Στην ανθρώπινη ιστορία, οι περισσότεροι άνθρωποι ως σήμερα, πίστευαν σε κάποιον Θεό. Μάλιστα η συντριπτική πλειονότητα τών ανθρώπων που έζησαν, έζησαν στην μετά Χριστόν εποχή, και πίστευαν στον ίδιο Θεό, τον Θεό τού Αβραάμ, που είναι ο ίδιος και για τους Ιουδαίους, και για τους Χριστιανούς, και για τους Μουσουλμάνους, ανεξαρτήτως τού πώς τον αντιλαμβάνεται ο καθένας τους.

Τα δισεκατομμύρια τών ανθρώπων αυτών, προσεύχονταν στον Θεό αυτό, ζητώντας Του να παρέμβει στη ζωή τους, για διάφορους λόγους. Τι θα αποτελούσε λοιπόν παραβίαση τής ελευθερίας μας; Το να επεμβαίνει ο Θεός σε αυτή, (όπως ισχυρίζεται ο αρθρογράφος), ή το να μην επεμβαίνει, αγνοώντας ΤΗΝ ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΜΑΣ και τις εκκλήσεις μας σε Αυτόν, για παρέμβαση στη ζωή μας;

Είναι λοιπόν προφανές, ότι η ελευθερία βούλησης τών ανθρώπων, για να υπάρχει, προϋποθέτει έναν Θεό που επεμβαίνει στην ιστορία, κατά την επιθυμία τής πλειονότητας τών ανθρώπων, (ακόμα και εκείνων τών Αθεϊστών, που παραπονούνται ότι δήθεν ο Θεός δεν επεμβαίνει, επειδή βρίσκονται τόσο μακριά λόγω απιστίας, που δεν αντιλαμβάνονται τις επεμβάσεις Του)!

Κατά συνέπεια, η ιστορία ΔΕΝ είναι κάτι που διαμορφώνεται ερήμην τού Θεού. Η ανθρώπινη ιστορία είναι αποτέλεσμα ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ τής ελευθερίας τού ανθρώπου, με την ελευθερία τού Θεού, να επεμβαίνει στην κτίση Του, κατά το συμφέρον αυτών που Τον επικαλούνται.

Η ανθρώπινη ιστορία είναι μία ΖΥΜΩΣΗ ενεργειών τού Θεού, και ανθρώπων κάθε είδους και επιλογών διαβίωσης. Ό,τι δηλαδή θα περιμέναμε από μία κοινωνία ελευθερίας, σε απόλυτα δημοκρατικό βαθμό. Γι' αυτό και η αφθαρτοποίηση τής κτίσης έχει αργήσει τόσο πολύ. Επειδή ο Θεός ΔΕΝ επεμβαίνει χωρίς την ελεύθερη βούληση τών ανθρώπων, ακόμα και αν η κτίση είναι δική Του. Τη δική μας ελευθερία σέβεται, γι' αυτό και "μάς αφήνει να βράσουμε στο ζουμί μας", εξ αιτίας τής δικής μας αδιαφορίας για το σκοπό Του.

Παρ' όλα αυτά, πάντα υπάρχουν άνθρωποι πιστοί που προσεύχονται, και θαυματοποιούν, και προφητεύουν και κηρύττουν. Και όταν οι άνθρωποι αυτοί φθάσουν σ' εκείνη την "κρίσιμη μάζα", κατά την οποία η ανθρωπότητα θα επιθυμεί την επέμβαση τού Θεού, Εκείνος θα επέμβει, και η ιστορία θα περάσει στην επόμενη εξελικτική της φάση, εκείνη τού Μέλλοντος Αιώνος τής αφθαρσίας, όπου ο χρόνος θα αντικατασταθεί από τον Μέλλοντα Αιώνα, ανυψώνοντας την κτίση σε νέα διάσταση ύπαρξης, ανώτερη ακόμα από τη σημερινή.

Γι' αυτό και προσευχόμαστε: "ελθέτω η Βασιλεία Σου... και επί της γης". Γι' αυτό και κηρύττουμε, για να μάθει η ανθρωπότητα την ανάγκη να καλέσει τον Θεό ΕΛΕΥΘΕΡΑ και ΑΥΤΟΒΟΥΛΑ, με τα λόγια που τελειώνει η Αποκάλυψη: "Ναι, έρχου Κύριε Ιησού!"

Χωρίς τη δική μας ΑΥΤΟΒΟΥΛΗ ΕΛΕΥΘΕΡΗ πρόσκληση, ο Θεός ΔΕΝ επεμβαίνει. Εκείνος γνωρίζει προαιωνίως, πότε θα Τον καλέσουμε. Το γνωρίζει πριν ακόμα υπάρξει ο πρώτος από εμάς, "πριν" ακόμα υπάρξει η γη και ο χωροχρόνος μας, (αν το "πριν" έχει κάποια έννοια στις χρονικές διαστάσεις τών αιώνων τού σύμπαντος).

Ο Θεός γνωρίζει και περιμένει. Όχι επειδή έχει ο ίδιος προκαθορίσει την ημέρα τής έλευσής Του, αλλά επειδή προ-γνωρίζει την ημέρα που ΕΜΕΙΣ θα Τον καλέσουμε ελεύθερα.

Και αυτό οδηγεί στο αμέσως επόμενο θέμα, που είναι το θέμα τής τελειότητας στον άνθρωπο.

 

5. Η οδός τής τελειότητας τών νοημόνων πλασμάτων

Συνεχίζει ο αρθρογράφος τα επιχειρήματα τής αγνοίας του, και ολοκληρώνει το άρθρο του, γράφοντας το εξής:

"Αν όμως τελικά τίποτα από τα παραπάνω δεν ισχύει και ο Θεός μπορούσε τόσο στο επίπεδο της απόφασης όσο και στο επίπεδο της πράξης να δημιουργήσει τον τέλειο κόσμο αλλά απλώς δεν ήθελε σημαίνει αυτό ότι σε τελευταία ανάλυση σκοπίμως δημιούργησε το κακό. Και εδώ γεννάται επιπλέον το ερώτημα ποιος ο ρόλος του αντίπαλου δέους του Θεού. Για λόγους οικονομίας ας πάρουμε ως πραγματικό γεγονός την ιστορία με τον Αδάμ, την Εύα και το φίδι. Ήταν το φάγωμα του μήλου το πρόβλημα ή η ύπαρξη της μηλιάς; Ο Θεός ήξερε εκ των προτέρων (εφόσον παντογνώστης) ότι ο Διάβολος θα εισέρχονταν στον παράδεισο και θα έπειθε την Εύα να δοκιμάσει τον απαγορευμένο καρπό. Αν δηλαδή ο Θεός δεν είχε βάλει το δέντρο της γνώσης και να εισέρχονταν ο διάβολος στον Παράδεισο δε θα μπορούσε να πετύχει το σχέδιό του αφού κάτι άλλο δεν ήταν απαγορευμένο. Άρα λοιπόν είναι σαν να ήθελε ο Θεός να έρθουν τα πράγματα όπως ήρθαν. Ο Θεός επίσης δεν εμπόδισε τον Διάβολο να εισέλθει στην Εδέμ ούτε δεν έθεσε απαγορεύσεις για να προστατέψει το δημιούργημά του και να αφοπλίσει έτσι τον διάβολο. Στην περίπτωση αυτή λοιπόν μπορεί να ισχύουν οι παρακάτω τρεις υποπεριπτώσεις:

1) Ο Θεός δεν ήξερε τα σχέδια του διαβόλου (που όμως θα ακύρωνε την θέση ότι είναι τέλειος)

2) Ήταν κατά κάποιο τρόπο προσυννενοημένος με τον διάβολο να δοκιμάσει ο τελευταίος το δημιούργημά του (που όμως πάλι εγείρει θέμα παντογνωσίας του Θεού πέρα από το ηθικό της προσυνεννόησης με τον υποτίθεται μεγάλο εχθρό).

3) Ο Θεός ήθελε ο ίδιος να διαπιστώσει αν ο άνθρωπος θα υποκύψει στον πειρασμό χωρίς όμως να είναι προσυνεννοημένος με τον διάβολο (και ξανά θέμα παντογνωσίας του Θεού). ".

Αναλύοντας αυτό το τελευταίο τμήμα τού άρθρου του, παρατηρούμε για μια φορά ακόμα τα εξής:

1) Ο αρθρογράφος, δεν υποψιάζεται ότι το κακό είναι "μη ον". Γι' αυτό υποθέτει ότι ο Θεός "δημιούργησε το κακό". Πώς όμως είναι δυνατόν να δημιουργήσει κάποιος κάτι ανύπαρκτο; (= μη ον); Γιατί όπως εξηγήσαμε και πιο πάνω, κακό, δεν είναι κάτι δυσάρεστο, αλλά είναι οτιδήποτε στερείται τών Ακτίστων Ενεργειών τού Θεού. Και όπως δείξαμε, στην πορεία τού σύμπαντος υπάρχει μια διαρκώς αυξανόμενη μετοχή τής κτίσης, σε αυτές τις άκτιστες ενέργειες, κατά συνέπεια, ο Θεός "πληρώνει" το μη ον, με το δικό του "ον" τής ύπαρξης, (ως μετοχή στη δική του άκτιστη ενέργεια ύπαρξης), και τών λοιπών ακτίστων Του ενεργειών.

Αυτό σημαίνει ότι στην πραγματικότητα το "μη ον" που ονομάζουμε κακό υποχωρεί, και αντικαθίσταται στο σύμπαν με το "ον" τών δικών Του Χαρισμάτων προς την κτίση Του, σε αντίθεση με το εσφαλμένο συμπέρασμα τού αρθρογράφου.

2) Ο Θεός λοιπόν δημιουργώντας ανθρώπους, και δίνοντάς τους τον απαγορευμένο καρπό, δίνει κάτι καλό: Όχι μόνο την ύπαρξή τους, αλλά και τη δυνατότητά τους να έχουν ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ, αυτό που ονομάζουμε "ελευθερία βούλησης". Αυτό το ΥΨΙΣΤΟ ΑΓΑΘΟ τής ελευθερίας, το οποίο ο ίδιος ο αρθρογράφος το θεωρεί τόσο σημαντικό, που το χρησιμοποιεί ως βάση για να "αποδείξει" την έλλειψη παντογνωσίας στον Θεό! Να λοιπόν γιατί τους δίνει τον απαγορευμένο καρπό. Όχι επειδή είχε κάποιο πρόβλημα με το φρούτο ή με το δένδρο, αλλά για να υπάρχει "κάτι" που θα τους επιτρέψει να επιλέξουν ελεύθερα τον δικό Του τρόπο ζωής, ή τον δικό τους.

3) Αυτός είναι και ο λόγος που επέτρεψε στον Διάβολο να εισέλθει στην Εδέμ και να τους θέσει τον πειρασμό. Δεν τους ανάγκασε ο Διάβολος. Δεν τους πίεσε ούτε αυτός. Μία πρόταση τους έκανε, και αυτοί την αποδέχθηκαν ΕΛΕΥΘΕΡΑ, όπως ΕΛΕΥΘΕΡΑ και ο ίδιος ο Διάβολος επέλεξε αυτή την πορεία, την οποία ο Θεός σεβάσθηκε, όπως σεβάσθηκε και τη δική τους ΕΛΕΥΘΕΡΗ απόφαση, να επιλέξουν την πορεία τού Διαβόλου. Και εδώ απαντάται το ερώτημα τού αρθρογράφου: "ποιος ο ρόλος του αντίπαλου δέους του Θεού". Που βεβαίως δεν είναι αντίπαλος τού Θεού, αλλά ακόμα ένα ελεύθερο πλάσμα, που επέλεξε τον στρεβλό δρόμο τής εξαπάτησης άλλων ελεύθερων πλασμάτων. Όσο ελεύθεροι ήταν ο Αδάμ και η Εύα, άλλο τόσο ελεύθερος ήταν και ο Διάβολος, να ενεργήσει με τον δικό του ανεξάρτητο τού Θεού τρόπο.

4) Και είναι πλέον σαφές πόσο λάθος είναι και το συμπέρασμα τού αρθρογράφου, όταν γράφει για τον Θεό: "Άρα λοιπόν είναι σαν να ήθελε ο Θεός να έρθουν τα πράγματα όπως ήρθαν". Όμως όχι, ΔΕΝ ΗΘΕΛΕ ο Θεός να έρθουν τα πράγματα όπως ήρθαν τότε, με την αποστασία τής Εδέμ. Αλλά ΤΟ ΑΝΕΧΘΗΚΕ στα πλαίσια τής ελευθερίας βούλησης. Αν ο Θεός δεν άφηνε αυτό το περιθώριο ελευθερίας στον Αδάμ, την Εύα και τον Διάβολο, είτε μη βάζοντας κανέναν κανόνα, είτε ακόμα αρνούμενος να τους δημιουργήσει, γνωρίζοντας την πτώση τους, τότε ήταν που θα τους στερούσε την ελευθερία βούλησης. Γιατί τότε τα πλάσματά Του, δεν θα είχαν κανένα περιθώριο να επιλέξουν, αλλά θα παρέμεναν αναγκασμένα στις ΔΙΚΕΣ ΤΟΥ επιλογές, και όχι στις δικές τους. Όμως, το γεγονός ότι ο Παντογνώστης, ΓΝΩΡΙΖΕ ότι θα αμάρταιναν, αλλά παρ' όλα αυτά τους έπλασε, και ανέχθηκε την αποστασία τους, δείχνει την ελευθερία με την οποία τους προίκισε, και κλείνει κάθε στόμα που ισχυρίζεται ότι δήθεν δεν ήταν ελεύθεροι, επειδή ο Θεός είναι Παντογνώστης. Γιατί έμπρακτα έτσι αποδεικνύεται, ότι η Παντογνωσία και η ελευθερία συμβαδίζουν!

5) Κατά συνέπεια, ούτε ο Θεός ήταν προσυνεννοημένος με τον Διάβολο, ούτε αγνοούσε τα σχέδιά του, ούτε αγνοούσε το ότι τα πλάσματά Του θα αποστατούσαν εναντίον Του, ούτε "ήθελε να διαπιστώσει" κάτι που ήδη γνώριζε, πριν ακόμα τους πλάσει.

Στην πραγματικότητα, ο Θεός πριν ακόμα πλάσει τον Αδάμ και την Εύα, γνώριζε όχι μόνο την πτώση τους, αλλά και τη μετάνοιά τους! Γνώριζε όχι μόνο την αμαρτία τους, αλλά και την επιστροφή  τους! Γνώριζε όχι μόνο τον θάνατό τους στον κόσμο τής φθοράς, αλλά και την ανάστασή τους στον κόσμο τής αφθαρσίας!

Γνώριζε όχι μόνο αυτούς, αλλά και τα δισεκατομμύρια τών απογόνων τους. Γνώριζε όλους τους αγέννητους ακόμα τότε απογόνους τους, και τα εκατομμύρια εκείνα, που μέσα από τα βάσανα και τα παθήματα ενός σύντομου φθαρτού βίου, θα προχωρούσαν από το "καλό λίαν" "κατ' εικόνα" που τους έπλασε Εκείνος αρχικά, στην σχετική αιωνίως ατέλεστη "τελειότητα", τής πορείας τού "καθ' ομοίωσιν", καθώς θα κατακτούσαν ελεύθερα και αυτόβουλα, τον Αγιασμό, και τις Αγιαστικές Άκτιστες Ενέργειές Του στη Βασιλεία Του.

Ο Θεός ανέκαθεν βρισκόταν εκεί, περιβάλλοντας την κτίση Του, καλώντας με αγάπη τα πλάσματά Του σε ύπαρξη, τον ένα μετά τον άλλο, σε όλη την ιστορία, προ-γνωρίζοντάς τους ως ελεύθερα πρόσωπα και όχι ως αντικείμενα. Δίνοντάς τους όχι μόνο το δώρο τής ύπαρξης, αλλά και το δώρο τής τελειότητας, τής πορείας τού καθ' ομοίωσιν, σε όσους το επιθυμούν ελεύθερα.

Προ-γνωρίζοντας όμως παράλληλα και τα πλάσματά Του εκείνα, που κάνοντας κακή χρήση τής ελευθερίας με την οποία τους προίκισε, θα επέλεγαν να κλείσουν τα μάτια στη δική Του πρόσκληση. Θα επέλεγαν με αμετανοησία μία αιώνια πορεία μακριά απ' Αυτόν που τους δημιούργησε, όπως ο Διάβολος, και θα έχαναν τη μετοχή στις αγιαστικές ενέργειές Του, χάνοντας για πάντα τη δυνατότητα να ανέλθουν κατά χάριν, ως τη δική Του άκτιστη ζωή, σε μία ατέρμονη εξέλιξη προς τη δική Του άπειρη ομοίωση τής τελειότητας.

Γιατί αυτός είναι ο κόσμος που ο Θεός βουλήθηκε να πλάσει. Ένας κόσμος διαρκούς ανόδου και τελειοποίησης. Ένας κόσμος ελευθερίας, αγάπης και αγιασμού, για όποιο νοήμον πλάσμα ελεύθερα τα ΕΠΙΛΕΞΕΙ, εκπληρώνοντας έτσι και την ΠΡΟΕΓΝΩΣΜΕΝΑ επιτυχημένη βουλή τού Θεού για τον άνθρωπο, "προ καταβολής κόσμου" (Εφεσίους 1: 4).

Γ. Κ.

Δημιουργία αρχείου: 26-1-2017.

Τελευταία μορφοποίηση: 26-1-2017.

ΕΠΑΝΩ